Morgunblaðið - 21.01.1997, Síða 40

40 ÞRIÐJUDAGUR 21. JANÚAR 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
AÐALHEIÐ UR
HJARTARDÓTTIR
+ Aðalheiður
Hjartardóttir
fæddist á Hellis-
sandi 19. ágúst
1947. Hún lést á
heimili sinu í
Reykjavík 10. jan-
úar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Hjörtur Jóns-
son hreppsljóri og
útvegsbóndi á
Hellissandi, d. 1963,
og Jóhanna Vigfús-
dóttir organisti, d.
1994. Aðalheiður
átti sex bræður, þá
Snorra, sr. Hrein, Rafn, Hróð-
mar, Jón og Vigfús. Hún ólst
upp á Hellissandi, lauk síðan
námi frá Kvennaskólanum í
Reykjavík árið 1965 og Hjúkr-
unarskóla Islands árið 1969.
Árið 1968 giftist hún sr. Val-
geiri Ástráðssyni sem er sonur
Ingibjargar Jóelsdóttur og
Ástráðs Sigursteindórssonar.
Börn þeirra eru: 1) Guðný
hjúkrunarfræðingur, f. 16. des-
ember 1968, sem gift er Þor-
valdi Birgissyni. Sonur þeirra
er Valgeir Þór, f.
1989. 2) Ingibjörg,
sjúkraþjálfara-
nemi, f. 10. júlí
1971, sem gift er
Sigurði Péturssyni.
Sonur þeirra er
Pétur, f. 1994. 3)
Jóhanna, hjúkrun-
arfræðinemi, f. 20.
febrúar 1974. 4)
Hjörtur, mennta-
skólanemi, f. 1. ág-
úst 1976.
Aðalheiður starf-
aði sem hjúkrunar-
fræðingur á Land-
spitalanum og á sjúkrahúsi Sel-
foss, sem hjúkrunardeildar-
stjóri á Landspítalanum, hjúkr-
unarframkvæmdastjóri í Selja-
hlíð og sem aðstoðardeildar-
stjóri á Sjúkrahúsi Reykjavík-
ur. Hún bjó á Eyrarbakka og í
Seljahverfi í Reykjavík, þar
sem hún tók þátt í margháttuð-
um félagsmálum og kirkju-
starfi.
Utför Aðalheiðar verður
gerð frá Seljakirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Við fráfall tengdamóður minnar,
Aðalheiðar Hjartardóttur, vil ég
minnast hennar með virðingu og
þakklæti fyrir að hafa átt þess kost
að kynnast jafn einstakri og góðri
konu eins og hún var.
Það var fyrir rúmum 11 árum
sem ég kynntist Heiðu fyrst. Ég
hafði þá áður kynnst Guðnýju, elsta
barni þeirra Heiðu og Valgeirs, og
var farinn að venja komur mínar
heim til þeirra í Klyfjaselið. Mér eru
minnisstæð fyrstu kynni mín af fjöl-
skyldunni sem tók mér af mikilli
hlýju og vinsemd strax í upphafi.
Heimilið bar vott um að þar færi
samhent fjölskylda þar sem mikil
áhersla var lögð á kærleiksríkt og
líflegt heimilislíf. Heiða var alla tíð
sérstaklega myndarleg húsmóðir og
hún bar hag fjölskyldu sinnar fyrir
brjósti framar öllu. Hún var eigin-
manni sínum mikill styrkur í krefj-
andi starfi hans og stóð með börn-
um sínum í einu og öllu sem klettur.
Árið 1989 er við Guðný giftum
okkur þá var augljóst við skipulagn-
ingu brúðkaupsins að Heiða og
Valgeir voru að láta frumburð sinn
frá sér, þvílík var umhyggjan og
styrkurinn sem við urðum aðnjót-
andi og höfum búið að síðan.
Sl. haust fluttumst við fjölskyld-
an, Guðný og Valgeir Þór, út til
Kaupmannahafnar. Heiða hafði
fylgst grannt með og stutt okkur
við undirbúning þess. Hún og Val-
geir höfðu talað um að koma í heim-
sókn til okkar út í haustfríinu í
október þegar upp kom að Heiða
þurfti að fara í aðgerð sem síðar
ieiddi í ljós alvarlegri sjúkdóm en
nokkurn gat órað fyrir. Þegar frétt-
ir þessar bárust okkur þá var sem
allt stoppaði og að myrkur legðist
yfir, maður fann allt í einu til mik-
ils vanmáttar og margar spurningar
streymdu fram á varir manns.
Jólin höfðu alltaf verið sérstakur
tími hjá Heiðu og hún hafði alla tíð
gert þau ógleymanleg fyrir börn sín
og barnabörn. í veikindastríði henn-
ar var það hennar hinsta ósk að
við héldum saman jólin og við áttum
þess kost að vera saman þegar
Heiða kom heim í Klyfjasel 20 á
aðfangadag til að vera hjá okkur,
og er það okkur öllum dýrmætt í
minningunni. Heiða naut heima-
hjúkrunar þar til yfír lauk hinn 10.
jan. sl.
Við tímamót sem þessi hrannast
minningarnar upp og manni finnst
ósanngjamt að jafn ung og góð
kona sem Heiða sé tekin frá okkur.
Heiða hafði verið svo stór partur
af lífí okkar allra og nú er hún allt
í einu farin. Mér eru minnisstæð
orð í sorg okkar allra að ekki sé
hægt að syrgja nema að hafa upplif-
að gleðina. Það eru orð að sönnu,
Heiða færði mikla gleði inn í líf
mitt sem og margra annarra og þær
eru ófáar gleðistundirnar sem við
eigum í minningunni sem hana
þekktum. Heiða hugsaði ávallt fyrst
um aðra áður en hún hugsaði um
sjálfa sig, það var hennar leið í líf-
inu allt fram á síðustu stund. Heiða
mun alltaf verða fyrirmynd mín og
barna minna í framtíðinni. Ég vil
þakka tengdamóður minni fyrir alla
þá vináttu, stuðning og hlýju sem
hún hefur sýnt mér og ég bið algóð-
an guð að styrkja Valgeir, Guðnýju,
Ingibjörgu, Jóhönnu, Hjört, fjöl-
skyldu og vini í hinni miklu sorg.
Jesús sagði: „Ég lifí og þér mun-
uð lifa.“ í krafti þeirra orða kveð
ég mína kæru tengdamóður.
Hvíl í friði.
Þorvaldur Birgisson.
Lítill ömmustrákur tekur utan
um hana, kyssir og segir „elsku
amma mín“. Bros færist yfir andlit
hennar, það síðasta sem við fengum
að njóta, því tveimur sólarhringum
síðar yfirgaf hún þennan heim.
Við ótímabært fráfall Aðalheiðar,
eða Heiðu eins og hún var ávallt
kölluð, missti ég tengdamóður og
góðan vin. Hugurinn reikar aftur
til þess tíma er ég fyrst kynntist
mömmu hennar Ingibjargar eða
fyrir rúmum sjö árum. Heiða tók
sérstaklega vel á móti mér og lét
mér fljótt líða sem ég væri einn af
fjölskyldunni. Seinna sagði Heiða
mér frá því að hún hefði strax séð
að ég ætti eftir að verða lífsföru-
nautur dóttur hennar. Það er okkur
hjónunum í dag dýrmæt minning
þegar Heiða leiddi Ingibjörgu upp
að altarinu í Seljakirkju þar sem
Valgeir gaf okkur saman. Sú kirkja
var stór hluti af lífi Heiðu. Valgeir
var kosinn prestur við Seljasókn
þegar hverfíð var í byggingu og
ásamt Heiðu hafa þau átt stóran
þátt í uppbyggingu kirkjustarfs í
Seljahverfi. Heiða skipaði stór hlut-
verk í félags- og þjónustustörfum
innan Seljasóknar. Þessum hlut-
verkum sinnti hún eins og öðru af
miklum dugnaði. Sem hjúkrunar-
fræðingur var hún vel liðin. Þar
nutu sín einnig hæfileikar hennar
að umgangast fólk og hlúa að því
með þeim kærleika sem hún gat
alltaf gefíð af sér. Ég kynntist
Heiðu best í því hlutverki sem hún
skilur mest eftir sig, þar sem hún
var eiginkona og móðir. Þar bera
börn hennar vitni um gott heimili
og kærleiksríkt uppeldi.
Heiða var mjög glaðvær og
skemmtileg kona. Ég minnist
margra ánægjustunda þegar hún
tók góðlátlegri stríðni frá tengda-
syni sínum og svaraði jafnframt í
sömu mynt. Það var þó annar hæfi-
leiki sem mér fannst öðru fremur
einkenna líf hennar. Heiða var sér-
staklega kærleiksrík kona og hugs-
aði ætíð um aðra fremur en sjálfa
sig. Hún átti lifandi trú á Jesúm
og var góður vitnisburður sem krist-
in manneskja. Heiða fylgdi í verki
því boðorði sem Jesús sagði að
væri hið æðsta, að elska náungann
eins og sjálfan sig (Matt. 22:39).
Jólin skiguðu mjög stóran sess í
lífí Heiðu. Á þessum tíma eru ann-
ir Valgeirs miklar en þá eins og
ætíð var hún manni sínum stoð og
styrkur. Hún virtist þó alltaf hafa
tíma til þess að skreyta heimili sitt
og undirbúa á sinn einstaka hátt
fæðingarhátíð Jesú Krists. Síðustu
jól lét Heiða veikindi sín ekki aftra
sér frá að skreyta og undirbúa jóla-
hátíðina. Hún átti að gangast undir
aðgerð þann 16. desember síðastlið-
inn en þá voru jafnframt liðin 28
ár síðan hún eignaðist Guðnýju,
elstu dóttur sína. Skurðinum var
lokað án þess að neitt væri hægt
að gera. Það varð ekki við þetta
krabbamein ráðið og læknarnir
töldu að hún ætti ekki nema örfáa
daga eftir ólifaða. Hún ætlaði sér
að beijast fram yfír jól og eiga þau
í faðmi fjölskyldunnar. Heiðu var
ofarlega í huga sá stuðningur sem
svo margir veittu henni í veikindum
hennar. Sérstaklega nefndi hún
þann styrk sem hún og fjölskylda
hennar fengu að finna frá öllum
þeim sem báru okkur á bænaörmum
í gegnum þessa erfiðu tíma. Fyrir
þann styrk og baráttuvilja hennar
gat hún haldið jólin með Ijölskyld-
unni og fyrir það erum við mjög
þakklát.
Heiða og Valgeir voru mér og
fjölskyldu minni mikill styrkur í
erfíðum veikindum móður minnar
og eftir fráfall hennar. Það er erf-
itt til þess að hugsa að nú hafa þær
báðar yfírgefið þennan heim. Það
er þó huggun að þær hvíla nú báð-
ar við brjóst hins himneska föður
sem þær áttu einlæga trú á. Heiða
átti sér ritningarvers í Biblíunni sem
hún hélt mikið uppá og tala vel inn
í þessar erfíðu aðstæður þegar hún
er ekki lengur á meðal okkar. Jesús
var að hughreysta lærisveina sína
og sagði: „Hjarta yðar skelfist ekki.
Trúið á Guð og trúið á mig. í húsi
föður míns eru margar vistarverur.
Væri ekki svo, hefði ég þá sagt
yður, að ég færi burt að búa yður
stað? Þegar ég er farinn burt og
hef búið yður stað, kem ég aftur
og tek yður til mín, svo að þér séuð
einnig þar sem ég er. Veginn þang-
að, sem ég fer þekkið þér.“ (Jóh.
14:1-4)
Þegar sonur minn var sóttur á
leikskólann var það ætíð hans fyrsta
bón að við færum „upp í Klyfjó".
Það var ekki að ástæðulausu að
Pétur litli, eins og flestir sem þekktu
Heiðu, vildi vera í návist hennar.
Hvað á nú að segja við lítinn strák
sem spyr eftir ömmu sinni? Eftir
miklar umræður sagði hann: „Amma
Heiða er hjá Jesú.“ Þessi fáu orð
segja í raun allt. Fullvissan um það
að Heiða er nú hjá Frelsara sínum
léttir sorgina en missirinn er mikill
og söknuðurinn nístandi. Ég bið Guð
að styrkja Valgeir, Guðnýju, Ingi-
björgn, Jóhönnu, Hjört og okkur öll
sem söknum Heiðu.
Sigurður Pétursson.
Mér er enn í fersku minni er
fundum okkar Aðalheiðar eða
Heiðu, eins og hún var ætíð nefnd,
bar saman. Það var einn fagran
sumar- og sólskinsdag árið 1956.
Það vildi svo til að ég kom óvænt
í heimsókn vestur á Hellissand til
að heilsa upp á væntanlega tengda-
foreldra mína og vitanlega til að
heimsækja Hrein, bróður hennar,
mannsefni mitt. Það má segja, að
hið fyrsta sem við Heiða áttum
sameiginlegt hafí verið í honum.
En foreldrarnir voru ekki heima,
enda vissu þeir ekki um komu mína.
En Heiða tók á móti mér með mikl-
um myndarskap. Ég sé enn fyrir
sjónum mér níu ára, ljóshærða og
afar fríða stúlku, dúka borð, leggja
á það og hafa til kaffí og meðlæti
á skömmum tíma. Þótt aldurinn
væri ekki hár gustaði af henni. Það
var svo bjart yfir henni, einhver
heiðríkja sem fylgdi henni og glað-
værðin og lífsgleðin streymdi frá
henni. Ég hugsaði með mér að þessi
stúlka myndi verða góð mágkona,
hana væri gott að eiga að vini.
Það kom snemma í ljós að hún
var vel af Guði gerð. Dugnaður
hennar og atorka leyndu sér ekki.
Enda þurfti hún oft á þeim eigin-
leikum að halda síðar á lífsleiðinni
í því viðamikla lífsstarfí sem átti
fyrir henni að liggja.
Á þessum degi hófst vinátta okk-
ar Heiðu, vinátta sem stóð í fjöru-
tiu ár. Þessa dags verður ávallt
gott að minnast. Þeirri minningu
fylgja aðeins birta og fegurð stúlku
sem níu ára gömul kom fram eins
og reynd húsmóðir og veitti af
rausn, ekki aðeins líkamlegt viður-
væri, heldur öllu heldur kærleika
og vináttu sem enn vermir og gleð-
ur þegar litið er til þessa atviks.
Heiða var næstyngst af sjö systk-
inum. Hún var eina systirin í þeim
stóra hópi. Og vitanlega var hún í
miklu uppáhaldi hjá bræðrum sín-
um. Ég veit að hún var sannur sól-
argeisli i lífi föður síns. Það gefur
að skilja að það hefur verið mikill
fögnuður að eignast dóttur eftir
þennan drengjahóp. Eftir að hún
fæddist var faðir hennar vanur að
syngja með hana í fanginu:
Þú ert yndið mitt yngsta og besta,
þú ert ástarhnossið mitt nýtt.
Þú ert sólrún á suðurhæðum,
þú ert sumarblómið mitt fritt.
Hún sagði mér seinna, að hún
hefði verið hálfafbrýðisöm út í þessa
sólrúnu, sem faðir hennar var að
syngja um. Mér er ekki grunlaust
um, að bræður hennar hafi verið
örlítið afbrýðisamir yfir því fijáls-
ræði, sem hún naut varðandi afnot
af útihúsum, bæði hlöðu og fjárhús-
um. En þar setti hún ásamt vinkon-
um sínum upp stærðar bú. En
tengdafaðir minn hafði alla tíð bú-
skap, bæði kindur og kýr. Það
mátti stundum heyra þá bræður
tauta: Hún Heiða má allt.
Það er margs að minnast frá
þessum tíma. Þær eru eftirminni-
legar beijaferðirnar. Það var viðtek-
in regla að halda upp á afmæli
Heiðu 19. ágúst með því að fara á
beijamó. Var oft nokkuð fjölmennt
í þeim ferðum. Tengdamamma
kveikti upp í hlóðum út í hrauni og
hitaði kakó á hlóðunum, til mikillar
gleði fyrir börnin. Og ekki skorti
nestið. Það var oft glatt á hjalla í
þessum ferðum. Eftir að Heiða var
flutt að heiman kom hún yfirleitt
vestur á sumrin með börnum sínum
og þá var gjarnan farið á beijamó.
Eins og nærri má geta var nóg
að gera á mannmörgu heimili. Þá
var einnig gestkvæmt á heimilinu
að Munaðarhóli. Tengdafaðir minn
var hreppstjóri og tengdamóðir mín
organisti í kirkjunni að Ingjalds-
hóli. Auk þess sem hún var um
áraraðir formaður kvenfélagsins á
staðnum. Þá stóð hún fyrir rekstri
sunnudagaskóla um fjölda ára. Tók
Heiða þátt í því starfí aðeins nokk-
urra ára gömul. Eignaðist þar sína
barnatrú, sem hún hélt til hinsta
dags. Það er ekki vafi á, að það
æðruleysi og rólyndi sem hún sýndi
er henni var ljóst hvert stefndi
vegna veikinda sem hún mátti
stríða við síðustu mánuðina, byggð-
ust á því trúaruppeldi sem hún
hafði hlotið í æsku.
Þegar Heiða hóf nám í Kvenna-
skólanum í Reykjavík, veittist mér
sú ánægja að hafa hana á heimili
mínu um skeið. Ég minnist þess enn
hve rösk hún var og einbeitt við
allt sem hún fékkst við. Og alltaf
var hún boðin og búin til að rétta
hjálparhönd, hvort sem það var við
að gæta barna, taka til eða sendast.
Jákvætt viðhorf hennar og sú heið-
ríkja sem fylgdi henni gerðu það
að verkum, að í návist hennar varð
allt svo miklu auðveldara viðfangs.
Hún hafði snemma vanist á að
taka til hendi bæði úti og inni á
hinu mannmarga æskuheimili sínu.
Hún var sérlega dugleg og afkasta-
mikil við hvað eina sem hún tók sér
fyrir hendur. Ég undraðist oft hve
miklu hún gat komið í verk á stutt-
um tíma.
Ekki minnkuðu samskipti okkar
og vinátta við það, að báðar vorum
við giftar prestum. Þótt ekki sé langt
um liðið voru störfín á prestsheimil-
inu á þeim tíma með öðrum hætti
en nú, sérstaklega úti á landsbyggð-
inni og mæddi þá oft mikið á konu
prestsins. Prestssetrin voru oft eins
og samkomustaðir, þar fóru fram
bæði skírnir og hjónavígslur. Og
mæddi oft mikið á húsmóðurinni.
Mér er óhætt að fullyrða að fáar
prestskonur hafa staðið jafnvel við
bakið á manni sínum og Heiða gerði
alla tíð við hlið séra Valgeirs. Hún
tók virkan þátt í öllu starfi með
honum bæði á Eyrarbakka og eins
við að byggja upp nýjan og stóran
söfnuð í Reykjavík. Hún var um
tíma formaður Kvenfélags Selja-
kirkju.
Þau hjónin voru mjög gestrisin,
enda oft mannmargt á heimili
þeirra. Sérstaklega var gestkvæmt
hjá þeim hjónum þann tíma er þau
bjuggu á Éyrarbakka. En það var
eins og hún hefði alltaf nægan tima.
Samt vann hún utan heimilisins
árum saman sem hjúkrunarfræð-
ingur. En alltaf gaf hún sér tíma
til að sinna börnunum og uppeldi
þeirra.
Heiða var glæsileg kona, svip-
hrein og hreinskiptin. Samvisku-
semi var henni í blóð borin. Það
kom vel í ljós í því, hve vel hún
hugsaði um móður sína í veikindum
hennar.
Æskustöðvarnar vestur á Hellis-
sandi voru alltaf ofarlega í huga
hennar. Síðasta ferðin þangað vest-
ur var til að vera við tónleika sem
þau systkinin frá Munaðarhóli
efndu til í minningu foreldra sinna.
Það var í ágústmánuði sl. skömmu
áður en hún veiktist. Það var einn-
ig seinasta ferðin hennar í kirkjuna
að Ingjaldshóli, þar sem minningar
margar og dýrmætar voru geymd-
ar. Það var hennar kirkja, þegar
hún var barn. Þangað hafði hún oft
komið. Þar hafði hún hlustað á afa
sinn syngja, móður sína spila á org-
elið og bróður sinn predika. Þar
giftu þau sig, hún og sr. Valgeir
einn sumardag árið 1968. Það voru
glæsileg hjón, sem þann dag gengu
út úr Ingjaldshólskirkju.
Ferðina vestur notaði hún einnig
til að búa um leiði foreldra sinna
og leggja þar síðustu blómin sín á
þeirra hinsta hvílustað. Hún hafí
sjálf verið þeim sem fagurt blóm.
Heiða bjó manni sínum og börn-
um afar fallegt og vistlegt heimili.
Þar var ætíð gott að koma og eiga
stund saman með þeim hjónum. Ég
veit að missir ástvina er mikill. En
góðar minningar um góða konu,
móður og ömmu, sem öllum vildi
vel munu lýsa fram á veg.
Ég er afar þakklát fyrir að hafa
kynnst Heiðu og átt hana að vini.
Söknuðurinn er sár, en bjartar
minningarnar um góðan og tryggan
vin munu lifa um ókomin ár.
Megi blessun Guðs og friður
fylgja manni hennar, börnum,
tengdasonum og barnabörnum og
ástvinum öllum um framtíð alla.
Sigrún I. Halldórsdóttir.
Mágkona mín og kær vinkona
er látin. Ég var barn þegar Heiða
kom inn á heimili mitt með Valgeir
bróður mínum og hún sjálf var varla
meira en barn. Langri samveru en
þó alltof stuttri er lokið. Sársauki
og söknuður fylla hugann. Minning-
arnar hrannast upp. Góðar minn-
ingar gegnum þroskaferil okkar
beggja. Ég fylgdist með henni sem
unglingi, fallegri og_ glæsilegri.
Horfði á hana eldast. Útskrifast úr
Kvennaskólanum, læra hjúkrun,
gifta sig og verða eiginkona stóra
bróður míns. Móðir Ijögurra bama
og það sem henni þótti svo vænt
um síðustu árin, að vera amma.
Það hefur verið gott að eyða
ævinni í samfylgd Heiðu. Fá að
skottast í kringum þau Valgeir þeg-
ar þau voru í tilhugalífinu. Fylgjast
með þegar þau stofnuðu heimili og
vera þátttakandi þegar börnin
þeirra fæddust, hvert af öðru.
Guðný, prinsessan sem ég spókaði
mig með stolt um allan bæ. Ingi-
björg sem ég svo hreykin fékk í
afmælisgjöf. Jóhanna sem við Valdi

<
(
(
<
(
I
I