Morgunblaðið - 26.01.1997, Qupperneq 10

10 B SUNNUDAGUR 26. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
Áeftir-
launum um
Ástralíu
Gamalreyndur sundkappi og fyrrverandi lög-
regluvarðstjóri í Reykjavík, Eyjólfur Jóns-
son, lét gamlan draum rætast og er nú á
ferðalagi um þvera og endilanga Ástralíu. í
þessum fyrsta pistli sínum um Ástralíuferð-
ina fjallar hann umi kynni sín af Brisbane í
Queensland.
GREINARHÖFUNDUR var ekki lengi að komast í góð tengsl við innfædda.
ÞAÐ VAR á stríðsárunum
að ég kynntist breskum
hermanni hér á landi, Joe
Walsh að nafni. Með okk-
ur tókust góð kynni, þrátt fyrir tals-
verðan aldursmun, og ákváðum við
að halda sambandinu þegar Joe fór
aftur til síns heima. En hann fór
töluvert lengra en til Englands, því
hann gerðist innflytjandi í Ástralíu
í stríðslok. Við héldum þó alltaf sam-
bandi, bæði með bréfaskriftum og
einnig kom hann oft tii íslands að
heimsækja mig. Mig langaði alltaf
að heimsækja hann á móti en lög-
regluþjónslaunin buðu ekki upp á
heimsreisur, sérstaklega ekki fyrir
fjölskyldumenn í húsbyggingum.
Heimboðið
En aðstæður breytast. Árið 1995
fór ég á eftirlaun_og ári síðar missti
ég konu mína. Ég var allt í einu
orðinn einn og var hálfráðvilltur.
Þá barst mér bréf frá mínum gamla
vini sem bauð mér að koma og dvelja
hjá sér eins lengi og ég vildi. Joe á
böm sem búsett eru víðs vegar um
Ástralíu og innifaldar í boðinu voru
heimsóknir til þeirra allra með til-
heyrandi gistingu. Þarna sá ég
möguleika á að láta gamla drauminn
rætast. Ég var þó hálfhikandi í
fyrstu, enda ekki um neinn smáspöl
að ræða. Eftir smáumhugsun ákvað
ég þó að drífa mig, því þótt ég sé
heilsuhraustur hef ég lúmskan grun
um að ég verði ekki eilífur og þegar
maður er farinn að potast á áttræð-
isaldurinn er ekki öruggt að maður
geti frestað hlutunum um eitt ár
eða fleiri.
Það var þann 14. desember sem
ég lagði í hann. Fyrst var flogið til
London þar sem gist var eina nótt.
Kvöldið eftir var flogið til Kuala
Lumpur í Malasíu. Þaðan var haldið
áfram til Darwin í Northern Territ-
ory þar sem var millilent og síðan
þvert yfír Ástralíu til Adelaide.
Á flugvellinum tóku þau á móti
mér Joe og hjúkrunarkonan sem
annast hann, því hann er töluvert
eldri en ég og heilsan farin að bila,
þótt andinn sé ungur og enn þá
glittir í gamla eldhugann sem ég
kynntist fyrir rúmlega hálfri öld. Joe
býr í mjög stóru og glæsilegu húsi,
enda maðurinn auðugur vel, og í
næsta húsi býr sonur hans ásamt
fjölskyldu sinni sem ávallt eru gamla
manninum innan handar.
Tveimur dögum síðar héldum við
Joe af stað í langt ferðalag, nánar
tiltekið til Brisbane að heimsækja
dóttur Joe og dvelja hjá henni og
ijölskyldu hennar um jólin.
Á sakamannaslóðum
Upphaf Brisbane má rekja til
þess að árið 1817 ollu auknir glæp-
ir í Bretlandi því að þarlend yfírvöld
töldu að útlegð til New South Wales
væri ekki nægileg ógnun og ákváðu
að stofna nýja sakamannanýlendu
langt norður af Sydney þar sem
TASMANÍUDJÖFULLINN var á síðasta snúningi þegar honum var bjargað frá útrýmingu.
taka mætti upp strangari refsingar.
Landstjóri New South Wales, Sir
Thomas Brisbane, sendi menn undir
stjórn John Oxleys yfirlandmæl-
ingamanns, til að leggja eignarhald
á Moreton-flóa, stórt strandsvæði
sem Cook kapteinn hafði skráð árið
1770. Við komuna þangað hitti
Oxley þtjá skipbrotsmenn sem
höfðu búið á svæðinu í nokkur ár
meðal frumbyggja. Þeir sýndu hon-
um leiðina að ósum Brisbane-fljóts.
Oxley leist vel á svæðið og sneri
aftur ári síðar á skipinu „Amity“
en þar um borð voru 29 sakamenn
og 20 aðrir, þar á meðal grasafræð-
ingur konungs Allan Cunningham
og landmælingamaðurinn Robert
Hoddle.
Búseta hófst í Redcliffe, en 1825
var byggðin flutt að bökkum Bris-
bane-fljóts. Liðsforingi að nafni
Logan var settur yfir nýlenduna
árið 1826 og sakamenn voru hafðir
undir ströngum aga. Árið 1831 voru
1.019 karlkyns og 58 kvenkyns
sakamenn í nýlendunni. Frjálsum
landnemum var ekki heimilt að setj-
ast að nær Brisbaneborg en 80 kíló-
metra fyrr en árið 1842. Það var
þremur árum eftir að síðustu saka-
mennirnir voru fluttir til Moretown-
flóa. Land var selt í Norður- og
Suður-Brisbane og á fímmta áratug
19. aldar fóru Suður-Brisbane,
Kangaroo Point og Fortitude Valley
að byggjast upp. Tollstöð var reist
í Norður-Brisbane á árunum 1848-
1849 og á sjötta áratugnum var
Norður-Brisbane orðm verslunarm-
iðstöð borgarinnar. Árið 1859 var
Queensland lýst sjálfstæð nýlenda
og Brisbane höfuðborg hennar.
Árum saman var timburvinnsla
stunduð frekar en landbúnaður á
svæðinu, einkum eftir 1842 þegar
sakamenn voru ekki lengur fyrir
hendi sem vinnukraftur. Nýlendan
HORFT yfir Brisbane af tindi Coot-tha-fjalls.
„EYJÓLFUR“ og „Joe“ ásamt eigendum sínum.
var þó mjög gott landbúnaðarsvæði
og Brisbane varð fljótlega helsta
flutningshöfn fyrir ull og uppskeru
bændanna í fijósömum dölum og
hálendinu umhverfis þá. Upp úr
1870 komu járnbrautirnar til sög-
unnar og tóku við af fljótinu sem
flutningsleið.
Brisbane stækkaði hægt næstu
öldina en upp úr 1960 hófst þar
mikil námuvinnsla og þar með hófst
breytingin úr bæ í nútíma stórborg.
Samveldisleikarnir voru haldnir í
Brisbane árið 1982 og árið 1988
hýsti borgin heimssýningu sem yfir
14 milljónir manna heimsóttu alls
staðar að úr heiminum. Ibúar í Bris-
bane eru nú orðnir 1.250.000 tals-
ins.
Sérkennilegur
j ólaundirbúningur
Það var mjög vel tekið á móti
okkur á áfangastað en fjölskyldan
býr rétt fyrir utan Brisbane. Þau
búa ekki síður vel en ættfaðirinn.
Húsið stórt og fallegt með stórum
garði með miklum trjágróðri. Fugla-
lífið í garðinum er ótrúlega ijöl-
breytt og er þar mest áberandi hlát-
urfuglinn, kookaburra. Hann ber
nafn með rentu og fannst mér fyrst
afar einkennilegt að vakna við hlát-
rasköll þessa glaðlynda fugls. Hlát-
ur hans er svo smitandi að ég hef
oftar en einu sinni staðið sjálfan
mig að því að taka undir með hon-
um, stend jafnvel skellihlæjandi,
aleinn, við spegilinn þegar ég er að
raka mig.
Hitinn var um 40q fyrstu dag-
ana. En húsið er vel loftkælt og
sundlaug í garðinum ef þörf er á
að kæla sig frekar. Það var ein-
kennileg tilfinning að undirbúa jólin
við þessar aðstæður og sannast að
segja fannst mér skreytt jólatréð
eins og „skrattinn úr sauðarleggn-