Morgunblaðið - 06.08.1997, Qupperneq 6

MORGUNBLAÐIÐ
6 MIBVIKUDÁGUR 6. ÁGÚST 1997 _________________________
FRÉTTIR
BANDARÍSKU þjóðvarðliðarnir höfðu vökul augu á umhverfinu ef
vera kynni að norskur sérsveitarmaður skyti upp koliinum.
MICHAEL Imagria höfuðsmaður sijórn-
aði vörnum Sogsvirkjunar.
Morgunblaðid/Arnaldur
BOB Purcell iautinant lagfærir felumálninguna. Hann er frá
New York og er yfirmaður einnar flokksdeiidarinnar.
Með bandarískum varaliðsmönnum við Sogsvirkjun
Æfa vamir Is-
lands í sumarfríinu
Bandarísku þ.jóðvarðliðarnir, sem æfðu
varnir Soffsvirkjunar um verzlunarmanna-
helffina, stunda borgaraleg störf meirihluta
ársins og notuðu sumarfríið sitt til þátttöku
í varnaræfíngunni NorðurvíkingL Ólafur Þ.
Stephensen blaðamaður og Arnaldur Hall-
dórsson ljósmyndari fylgdust með æfíng-
um þeirra í suddanum austur við Sog.
KOMI til þess að hernað-
arógn steðji að íslandi
verður varnarliðinu í
Keflavík meðal annars
sendur liðsauki úr varaliðssveitum
bandaríska landhersins á austur-
strönd Bandaríkjanna. Um 1.000
menn úr varaliðinu tóku þátt í
vamaræfmgunni Norðurvíkingi, sem
lauk í gær. Þar af tóku rúmlega 200
þjóðvarðliðar úr 27. fótgönguliðs-
stórfylkinu að sér að verja virkjana-
svæðið við Sog fyrir „óvininum" sem
sérsveit norska hersins lék.
í þjóðvarðliðinu eni menn, sem
hafa ekki hermennsku að aðalstarfi,
þótt sumir þeirra vinni borgaraleg
störf sem tengjast varnar- og örygg-
ismálum. Þeir eru sjálfboðaliðai-,
sem eyða einni helgi í mánuði við
heræfingar og nota jafnframt tvær
vikur af sumarfríinu sínu til þjálfun-
ar. Norðurvíkingur kemur í stað
sumarþjálfunarinnar að þessu sinni
hjá þjóðvarðliðunum, sem hingað eru
komnir. Þær sveitir, sem hafa staðið
sig bezt á æfingum heima fyrir, fá að
fara til íslands og kynnast landinu,
sem þeim er ætlað að verja.
á verði við stíflurnar í ánni og hafði
gætur á aðkomuleiðum að virkjun-
inni, til dæmis þjóðveginum og vöð-
um í ánni. Þriðjungur fór svo í eftir-
litsferðir um mela og móa í nágrenni
virkjunarinnar og leitaði að „óvinin-
um“, norsku sérsveitarmönnunum,
sem lágu í leyni og biðu færis að ráð-
ast á virkjunina í skjóli myrkurs.
„Við höfum ekki hugmynd um
hvenær Norðmennimir reyna að
gera árás. Ef við vissum það gætum
við bara lagt okkur og vaknað út-
sofnir til að taka á móti þeim,“ segir
Imagna. „Við reynum að leita þá
uppi, átta okkur á því hvar þeir geta
komið sér fyrir og hvaðan þeir gætu
helzt gert árás.“
Eftirlitsferðir Bandaríkjamann-
anna báru fljótlega þann árangur að
einn felustaður Norðmannanna
fannst; reyndar voru þeir svo vel
faldir að þjóðvarðliðarnir stigu ofan
á þá í bókstaflegri merkingu. Einn
TJÖLD þjóðvarðliðanna eru mörg hver fremur veigalítil en þar
reyndu þeir að hlýja sér og þurrka blaut föt sín.
ÞJ ÓÐVARÐLIÐARNIR settu upp gaddavírsgirðingar til að hindra
framrás „óvinaliösins" að spennistöðinni við írafoss.
Olíkt okkar
venjulega umhverfi
Morgunblaðið/Arnaldur
DALE R. Barber höfuðsmaður með mönnum sínum við Sogsvirkjun. I
baksýn er Black Hawk-herþyrla, sem notuð var til að flytja birgðir.
Óvanir fslenzku landslagi
Senniiega hafa einhveijir þjóð-
varðliðar efazt um að þeir væru á
rétta sumarleyfisstaðnum þar sem
þeir norpuðu blautir, kaldir og
vansvefta í rigningarsuddanum við
Sogsvirkjun þegar Morgunblaðs-
menn heimsóttu þá á mánudaginn.
Þeir létu hins vegar engan bilbug á
sér finna. „Við förum þangað sem
okkur er sagt að fara. Þetta er frá-
bært tækifæri til þjálfunar fyrir
menn mína. Það er ekki á hveijum
degi sem við fáum að æfa okkur við
þessar aðstæður," segir Michael
Imagna, höfuðsmaður og stjómandi
sveitanna sem æfðu varnir virkjunar-
innar, en aðalstarf hans er við for-
vamir gegn fíkniefnaneyzlu ung-
linga.
Imagna segir að í Norðurvíkingi
þurfi menn hans ekki að þykjast
vera sárir til þess að sjúkraliðamir
fái eitthvað að gera. „Við emm óvan-
ir þessu landslagi og nokkrir hafa
hrasað og snúið sig,“ segir hann.
„Við höfðum aldrei áður séð landslag
eins og í Keflavík, þar sem hraun-
breiðan þekur allt. Grasið og mosinn
hér við Sogið em kunnuglegri en áin
er straumhörð og varasöm og einn
minna manna stakkst á bólakaf þeg-
ar hann var að reyna að vaða yfir
hana.“
Leitað að norskum „óvini“
Menn Imagnas gengu þrískiptar
vaktir. Þiiðjungur liðsins hvíldist,
sumir í stórum tjöldum en flestir í
litlum einsmannstjöldum, sem virtust
fremur skjóllítil í rigningunni og rok-
inu, enda sögðust þeir eiga erfitt með
að halda sér þurrum. Þriðjungur var
„VIÐ erum hæstánægðir með að fá
tækifæri til að æfa okkur á íslandi
og bæta þannig enn þá þjáifun,
sem við fáum árlega heima í
Bandaríkjunum,“ segir Dale R.
Barber, ofursti í 27. fótgönguliðs-
stórfylki þjóðvarðiiðsins í New
York-ríki og yfirmaður varaliðs-
sveita úr landher Bandaríkjanna,
sem tóku þátt í Norður-Víkingi um
síðustu helgi.
Bækistöð stórfylkis Barbers er í
Syracuse í New York-fylki. Barber
segir að undir hans stjóm séu menn
úr hér um bil öllum starfsstéttum,
en sjálfur er hann verkfræðingur
og starfar við hönnun rafeinda-
kerfa fyrir koma aðallega frá New
York, Pennsylvaníu, Massachusetts
og New Hampshire. Þeir æfa með
landhemum einu sinni í mánuði en
þátttaka þeirra í Norður-Víkingi
kemur í stað árlegrar tveggja vikna
þjálfunar.
„Umhverfið, sem við æfum okkur
í hér, er einstakt og afar ólíkt því
sem við eigum að venjast í norð-
austurhluta Bandaríkjanna. Við er-
um því hingað komnir til að beita
því sem við höfum lært í nýju um-
hverfi og gegn norskum starfs-
bræðmm okkar, liði sem við höfum
ekki fengizt við áður. Við læmm
mjög mikið af þessu og þeir vonandi
Iíka,“ segir ofurstinn.
Barber segir að þjóðvarðliðið
verði að vera fyllilega undir það bú-
ið að verða hluti af virkum herafia
Bandaríkjanna, en 27. stórfylkið er
eitt af 14 stórfylkjum þjóðvarðliðs-
ins, sem hægt er að kalla til með
mjög skömmum fyrirvara. „Norður-
Víkingur gerir okkur kleift að
prófa og æfa menn okkar, setja upp
bækistöðvar og bera okkur að eins
og við myndum gera, væri kallað á
okkur til að verja ísland í raunveru-
leikanum," segir Barber.
norskur sérsveitarmaður „féll“, en
félagar hans vörpuðu af sér þyngstu
byrðunum og komust undan á flótta.
Bandaríkjamennirnir grandskoðuðu
felubúnað Norðmannanna til að eiga
auðveldara með að þekkja felustaði
þehra.
í fyrrinótt gerðu Norðmennimir
svo loksins árás á virkjunina og
skipzt var á púðurskotum af og til um
nóttina. Norðmönnum tókst að „eyði-
leggja“ spennubreyta virkjunarinnar
en urðu fyrir miklu „mannfalli" á
undanhaldinu. Talsmenn varnarliðs-
ins segja að hvorugur hafi sigrað og
hvorugur tapað, en báðir fengið það
út úr æfingunni, sem ætlazt var til.
„Fyrst og fremst föðurlandsást“
Liðinu, sem „varði“ Sogsvirkjun
var skipt niður í nokkrar 39 manna
flokksdeildir. Bob Purcell lautinant,
yfirmaðm- einnar þeirra, er frá New
York-borg eins og flestir menn hans.
„í minni deild eru til dæmis lög-
reglumenn, starfsmenn á unglinga-
heimili, kennarar og sölumenn. Þeir
koma frá öllum hverfum New York,
Brooklyn, Queens, Bronx, New Jers-
ey og Long Island. Við þekkjumst
allir vel, hittumst eina helgi í mánuði
til að æfa og eyðum síðan hálfum
mánuði saman við æfingar á sumr-
in,“ segir Purcell.
„Fyrst og fremst föðurlandsást,"
segir hann, aðspm’ður hvers vegna
menn gerist sjálfboðaliðar í þjóðvarð-
liðinu. „Svo má ekki gleyma því að
við upplifum ýmislegt, sem aðrir al-
mennir borgarar frá aldrei að kynn-
ast. Það hefur til dæmis verið afar
óvenjuleg reynsla íyrir mig og strák-
ana að koma hingað til íslands.“