Morgunblaðið - 04.01.1998, Blaðsíða 32

32 SUNNUDAGUR 4. JANÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
JÓHANNA
STEFÁNSDÓTTIR
+ Jóhanna Stef-
ánsdóttir var
fædd á Fossi í Suð-
urfjörðum við
Bíldudal 13. mars
1906. Hún lést á
Hrafnistu í Reykja-
vík 23. desember
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Guðbjörg Hannes-
dóttir og Stetan
Krisljánsson, sjó-
maður, bæði ættuð
frá Snæfellsnesi.
Jóhanna var yngst
sex systkina sem öll
eru látin, en þau voru Hannes,
Þórunn, Guðbjartur, Sigrún og
Elinborg. Jóhanna fluttist ung
með foreldrum sínum í Stykkis-
hólm og síðar ung stúlka til
Reylgavíkur og átti heimili hjá
Þórunni systur sinni. Hún fór
á Húsmæðraskólann á Löngu-
mýri í Skagafirði og stundaði
einnig tónlistarnám.
Jóhanna giftist Jón Birni El-
íassyni skipsljóra 13. október
1928. Jón Björn var fæddur 14.
janúar 1890 og Iést 27. mars
1959. Seinni eiginmaður Jó-
hönnu var Franz Andersen,
endurskoðandi. Þau voru gift
frá 1962 þar til Franz lést, 31.
október 1966. Jóhanna og Jón
Björn bjuggu fyrstu hjúskapar-
ár í Viðey, síðan á Sólbergi á
Elsku amma. Undanfama daga
hafa óhjákvæmilega riQ'ast upp alls
kyns minningar um allar þær sam-
verastundir sem við áttum saman.
í mínum huga varst þú ekki bara
hin hefðbundna amma því þú varst
líka góður félagi og vinur. Til dæm-
is er það nánast óskiljanlegt hvemig
þú hafðir þolinmæði í að spila við
okkur bræðuma á Báragötunni. En
við spilamennsku-gátum við skemmt
okkur allan daginn og langt fram á
nætur. Og sama var hvemig við
Seltjarnarnesi, en
yfir 50 ár var heim-
ili hennar að Báru-
götu 15 og þar bjó
Jóhanna þar til fyr-
ir tveimur árum að
hún flutti á Hrafn-
istu í Reykjavík.
Börn Jóhönnu og
Jóns Björns eru: 1)
Þórunn, fyrrv.
menningarfulltrúi
lýá Menningar-
stofnun Bandaríkj-
anna, hennar mað-
ur var Robert Bo-
ulter sem lést 1986.
Þau eignuðust fjögur börn. 2)
Árni, skipstjóri í Kanada,
kvæntur Hönnu Ragnarsdóttur.
Þeirra börn eru þijú. 3) Guð-
björg, starfsmannastjóri Ríkis-
útvarpsins, gift Skúla Ólafs,
hagfræðingi. Þau eiga þijú
börn. 4) Rakel, húsmóðir, d. 22.
apríl 1997. Hún var gift Marinó
P. Hafstein, lækni og áttu þau
tvö börn. Jóhanna starfaði í
áratugi með Thorvaldsensfé-
laginu og var sæmd gullmerki
félagsins fyrir störf í þágu þess.
Einnig var hún um árabil í
stjórn Mæðrastyrksnefndar
Reylgavíkur.
Utför Jóhönnu fer fram frá
Dómkirkjunni á morgun, mánu-
daginn 5. janúar og hefst at-
höfnin klukkan 15.
ærsluðumst í stiganum, hlupum um,
börðum á hurðir og létum öllum ill-
um látum eins og sannir óþekktar-
angar, öllu tekið með stóískri ró.
Toppurinn var svo að þegar búið var
að ærslast allan daginn gaukaðirðu
að okkur smápening til að kaupa
Spur, og síðan byijuðum við að spila
aftur. Sannarlega era minningamar
af Báragötunni margar og manni
hlýnar um hjartarætumar þegar
þær ritjast upp.
Einnig man ég vel þegar þú pass-
MINNINGAR
aðir okkur bræðurna. Já, foreldr-
arnir í fríi og við bræðurnir lifðum
í vellystingum á Hótel Ömmu.
Pönnukökur, fiskibollur og annað
góðgæti á borðum á hveijum degi.
Ef mamma og pabbi hefðu vitað
af þessu hefðu þau aldrei farið í
frí. Þá gafst góður tími til að kynn-
ast betur og hafði ég mjög gaman
af sögum þínum af afa, Jóni Bimi,
sem ég kynntist aldrei en sá hann
fyrir mér ljóslifandi í þínum
skemmtilegu frásögnum.
Hin seinni ár vora ekki minna
minnisstæð. Sannarlega hafðir þú
gaman af því að skemmta þér, ekki
minna en aðrir fjölskyldumeðlimir.
Margar á ég minningarnar frá þeim
stundum og efast ég um að margir
hafi dansað við ömmu sína undir
dúndrandi músík langt fram á nnótt
eins og við gerðum á 85 ára afmæl-
inu þínu. Slík kvöld voru nokkur
og á slíkum kvöldum kynntust fé-
lagar mínir nýrri hlið á ömmum
þegar þú tókst þátt í gleðistundum
með okkur, og era þær ógleyman-
legar í minningu okkar allra.
Já, það var alltaf gaman að vera
með þér enda gleðigjafi mikill. Ég
á eftir að sakna þeirra samvera-
stunda mikið en á í staðinn ótal
margar skemmtilegar minningar og
sögur um þig sem ég mun segja
strákunum mínum frá í komandi
framtíð.
Bless, elsku amma.
Jón Björn Skúlason.
Nú er hún elsku amma okkar
farin, farin til Guðs eins og hún
sagði sjálf við okkur þegar við
spurðum sem böm, hvert við færam
eftir dauðann. Hún amma okkar
átti langa og viðburðaríka ævi, og
við erum henni þakklátir fyrir að
hafa fengið að fylgja henni stuttan
spöl á hennar lífsferli. Hún var lífs-
glöð kona og minnti okkur á að
njóta augnabliksins og þannig öðl-
ast þá lífsfyllingu sem svo margir
fara á mis við.
Við áttum margar góðar stundir
hjá ömmu á Bárugötu 15. Þar safn-
aðist fjölskyldan saman og oft var
margt um manninn enda ættin stór.
Þar héldum við alltaf jól og var það
fastur liður í okkar tilveru. Minn-
ingar um þessar stundir era okkur
mjög kærar og okkur hlýnar um
hjartarætur við tilhugsunina. Þegar
fjölskyldan fór í sumarbústaðinn á
Þingvöllum kom amma oft með
okkur. Hún naut þess að upplifa
þá náttúrufegurð sem sá staður er
annálaður fyrir. Afi og amma
dvöldu sumarlangt á Þingvöllum til
margra ára og minningamar um
þann tíma voru henni afar hugleikn-
ar. Það var yndislegt að fá að njóta
þessara stunda með henni.
Minningin um ömmu mun ætíð
lifa, vegna þess að barnabömin og
bömin þeirra munu segja frá þeim
góðu þáttum í fari forfeðranna sem
einkenna ættina og binda hana
saman. Guð blessi minningu hjart-
ans ömmu Jóhönnu.
Fred, John, Róbert og
Stefán Boulter.
Mig langar að rninnast Jóhönnu
Stefánsdóttur en hún var gift móð-
urbróður mínum, Jóni Birni Elías-
syni skipstjóra. Hanna hefur verið
hluti af fjölskyldu minni alla mína
tíð. Ég minnist heimsókna á heim-
ili þeirra, fyrst í húsi þeirra á Sól-
bergi og síðar á Báragötu. Alltaf
var það mikið tilhlökkunarefni að
koma á heimili þeirra um jólin og
hitta Tótu og Árna og seinna Guð-
björgu og Rakel, svo og ættingja
beggja, sem boðið var á jóladag á
heimili þeirra. Ríkti þar mikil gleði
og jólastemmning. Hanna spilaði á
píanó undir söng, gengið var í
kringum jólatréð og farið í jóla-
leiki. Á nýársdag komu Jón Björn,
Hanna og bömin heim til okkar.
Ég minnist þess, að alltaf klæddi
Elísabet móðir mín sig upp 13.
mars ár hvert. Var hún þá að fara
í afmæli Hönnu og held ég að hún
hafi ekki misst af einum einasta
afmælisdegi fram að þeim tíma að
hún lést í sept. 1989. Móðir mín og
Hanna vora vinir alla tíð þótt lífs-
hlaup þeirra hafi verið mjög ólíkt.
Þegar aldurinn færðist yfir treystist
vinátta þeirra enn. Jóhanna kom í
heimsókn á heimili mitt og foreldra
minna og seinna okkar móður
minnar þegar hún fór í heilsurækt.
Síðustu árin sem móðir mín lifði
spiluðu þær tveggja manna bridge
af miklum ákafa, en báðar voru þær
miklir spilamenn og áttu ekki alltaf
létt með að tapa. Á þessu tímabili
kynntist ég Hönnu á annan hátt
en fyrr á árum og var það mér
mjög mikilsvert. Alltaf fylgdi
Hönnu gleði og léttleiki og voru það
mér dýrmætar stundir þegar ég
settist hjá mágkonunum við eldhús-
borðið þar sem þær sátu og spiluðu
af kappi en gáfu sér tíma til að
skiptast á glensi og gamanyrðum.
Oft furðaði ég mig á því hve góðar
þær voru saman, móðir mín og
Hanna, eins ólíkar og þær voru.
Síðasta ár hefur verið Hönnu og
fjölskyldu hennar erfitt, þar sem
Rakel lést langt fyrir aldur fram í
vor. Eftir að Hanna kom á Hrafn-
istu hef ég litið til hennar reglu-
lega. Alltaf þekkti hún hver var að
tala við hana og spurðist fyrir um
líðan fjölskyldunnar. Við systkinin
kveðjum Jóhönnu með þökk fyrir
góðar stundir.
Fjóla.
Kveðja frá
Thorvaldsensfélaginu
Með söknuði og eftirsjá kveðjum
við kæra félagskonu, Jóhönnu Stef-
ánsdóttur, er lést á Þorláksmessu.
Jóhanna gekk í Thorvaldsensfélagið
árið 1951. Hún var mikil og góð
félagskona, sótti vel fundi og starf-
aði af áhuga fyrir félagið sitt á
meðan heilsa og kraftar leyfðu. Jó-
hanna var m.a. fulltrúi félagsins í
mæðrastyrksnefnd um langt árabil
og henni þótti mjög vænt um það
mikilvæga starf sem þar er unnið.
Fyrir nokkrum áram var Jóhanna
sæmd gullmerki Thorvaldsensfé-
lagsins í viðurkenningarskyni fyrir
vel unnin störf.
Jóhanna átti ákaflega fallegt
heimili á Bárugötu 15. Þar hélt hún
upp á 90 ára afmælið sitt með mikl-
um höfðingsbrag fyrir tæpum
tveimur árum.
Að leiðarlokum þökkum við sam-
fylgdina og minnumst Jóhönnu með
þökk og virðingu. Ástvinum hennar
sendum við samúðarkveðjur.
Þóra Karitas Árnadóttir.
+ Ninna Björk (f.
Jóninna Pét-
ursdóttir) fæddist.
að Urðarbaki í
Þverárhreppi,
Vestur-Húnavatns-
sýslu hinn 28. jan-
úar 1923. Hún Iést
í Tiiby í Svíþjóð
hinn 14. desember
síðastliðinn. For-
eldrar: Láretta
Stefánsdóttir, f. á
Litlu-Ásgeirsá í
Víðidal, og maður
hennar Pétur Jóns-
son frá Vest-
urhópshólum í Þverárhreppi.
Fósturforeldrar: Sigríður Jóns-
dóttir, systir Péturs, og maður
hennar Guðmundur Guðmunds-
son á Þorfinnsstöðum í sömu
sveit. Systkini: Þorbjörn Ást-
valdur, f. 8. september 1917,
d. 19. júní 1933, Hrefna, f. 28.
nóv. 1919, d. 14. okt. 1984. Fyrri
maður Hrefnu: Jón Ólafsson
frá Reynisvatni, þau skildu.
Þeirra dóttir: Margrét Edda,
Hún Ninna frænka er dáin. Hún
Ninna, sem ég kallaði fóstursystur
þótt ég væri ekki fædd þegar hún
fór frá foreldram mínum suður til
móður sinnar. Hún var vissulega
meiri fóstursyslir systra minna, sem
voru á líkum aldri og hún.
Það var mikið tilhlökkunarefni
þegar Ninna var að koma norður á
sumrin. Hún kom með bjarta brosið
sem fylgdi henni alla tíð. Þá var
hátíð í bæ þegar Ninna var komin.
Frá henni fékk ég mitt fyrsta jóla-
kort og minn fyrsta jóiapakka. Einu
f. 10. okt. 1949, býr
í Noregi, hennar
maður er Halvard
Arne Fjallheim og
eiga þau þrjú börn.
Seinni maður
Hrefnu: Tryggvi
Karlsson frá Stóru-
Borg, þeirra sonur
er Guðmundur, f. 9.
jan. 1966.
Ninna giftist In-
gemar Dunér 1947,
en hann lést af slys-
förum 7. nóv. 1948.
Þeirra dóttir: Inger,
f. 27. júlí 1949, full-
trúi. Hennar maki: Mats Gull-
ers, forstjóri. Þau búa í Taby í
Svíþjóð. Þeirra sonur: Marcus,
f. 7. maí 1987. Seinni maður
Ninnu: Gösta Björk, efnaverk-
fræðingur, f. 9. nóv. 1927.
Þeirra dóttir: Marie Louise,
deildarstjóri, f. 21. sept. 1965,
maki: Thomas Ericsson dómari.
Þau búa í Stokkhólmi.
Útför Ninnu fór fram frá
Taby-kirkju 2. janúar.
jólapakkarnir sem ég fékk í bernsku
voru frá Ninnu og Lárettu, móður
hennar. Eftir að Ninna flutti til
Svíþjóðar var það meiriháttar við-
burður í fjölskyldunni þegar hún
kom í heimsókn. Hún var einmitt í
heimsókn þegar ég stóð á krossgöt-
um, hafði lokið landsprófi og vissi
ekki hvað ég vildi. „Farðu í mennta-
skóla,“ sagði Ninna, minnug þess
að hún hafði farið á mis við mennta-
skólanám. Og það varð, sem ég hef
aldrei séð eftir.
Ég minnist minnar fyrstu utan-
landsferðar eftir stúdentsprófíð
1958. Þá heimsótti ég Ninnu, Inger
og Tora í Gössáter. Ég var feimin
við þessa stórskornu konu, moster
Tora, fannst að hún hlyti að vera
afskaplega ströng. Komst fljótt að
því að hún var fyrst og fremst góð.
Það er í mínum huga óhugsandi að
nokkurn tíma félli styggðaryrði á
því heimili. Hið sama get ég sagt
um heimili Ninnu og Gösta, sem
ég heimsótti bæði í Hállekis og
Skövde. Þar var gott að vera.
Á jólakortinu sem barst nú fyrir
jólin bauð Ninna okkur hjónum að
koma til Táby. Ekki verður nú af
þvi, heldur flýgur hugurinn þangað
til Gösta og dætranna og þeirra fjöl-
skyldna, sem við hjónin og frænd-
fólkið allt vottum dýpstu samúð.
Elínborg Guðmundsdóttir.
Faðir Ninnu lést þegar hún var
tæplega tveggja mánaða og fór hún
þá til afa síns og ömmu í Vestur-
hópshólum. Þar var þá móðir okk-
ar, Sigríður Jónsdóttir, til heimilis
hjá foreldrum sínum og Péturs, föð-
ur Ninnu. Þegar móðir okkar giftist
Guðmundi Guðmundssyni á Þor-
finnsstöðum og fluttist þangað tók
hún Ninnu með sér, en hún var þá
á öðra ári. Þar með var stóra syst-
ir fyrir á bænum þegar við fædd-
umst og var hún sem systir okkar
alla tíð.
Láretta, móðir Ninnu, hafði Þor-
björn Ástvald hjá sér og fluttu þau
til Reykjavíkur en Þorbjörn lést
þar, eftir erfið veikindi, tæpra 16
ára. Þá var Ninna 11 ára og varð
það að ráði að hún var eftir það
hjá móður sinni á veturna yfir skóla-
tímann, en á Þorfínnsstöðum á
sumrin. Það voru alltaf erfiðir tímar
á haustin um það leyti sem Ninna
fór suður.
Hrefna, systir Ninnu, ólst upp
hjá góðu fólki í Ásbjarnarnesi, og
var hún einnig hjá móður sinni á
veturna.
Haustið 1946 fór Ninna til náms
á hússtjórnarskóla í Svíþjóð. Sum-
arið 1947 vann hún á búgarði á
Vestur-Gautlandi og þar kynntist
hún fyrri manni sínum, Ingemar
Dunér. Þau giftu sig svo seinna á
árinu og bjuggu í Málmey. Eftir
tæplega árs sambúð lést Ingemar
af slyföram.
Sumarið 1949, þann 27. júlí,
fæddist svo dóttir þeirra, Inger, sem
kom eins og sólargeisli inn í líf
Ninnu. Málið hefur þó varla verið
mjög einfalt, móðir með nýfætt
barn í ókunnu landi, en örlögin láta
ekki að sér hæða.
Kona ein að nafni Tora Undén,
af hinni þekktu Undén-ætt, bjó á
Gautlandi. Hún hafði stórt hjarta
og hlýjan hug. Hún var móðursyst-
ir og fósturmóðir Ingemars. Tora
tók sig til einn daginn og brá sér
til Málmeyjar. Erindið var að bjóða
móður og barni að koma til sín til
eins langrar dvalar og þeim hentaði
og var boðinu tekið fegins hendi
og flutt heim til Toru. Þetta boð
var heldur ekki til að sýnast. Tora
tók þá litlu, þ.e. Inger, að sér og
annaðist hana meðan Ninna var við
störf sín á skrifstofu í nágrenninu
og virtist þarna vera ein fjölskylda,
barn, móðir og amma. Óhætt mun
að fullyrða að Ninna hafi reynst
henni sem sönn dóttir.
Á þessum tíma var fólk ekki eins
oft á ferðinni milli landa og nú er.
Varla talast við í síma, nema eitt-
hvert alveg sérstakt tilefni væri til.
Samskipti fólks milli landa voru því
að mestu með sendibréfum. Það
þótti alltaf ástæða til að koma sér
notalega fyrir þegar bréfið frá
Ninnu barst. Það var alltaf langt,
og í því var oftast gleði að finna.
Til dæmis um stijál ferðalög
milli landa kom Ninna fyrst með
Inger dóttur sína til íslands þegar
hún var fimm ára og hafði Ninna
þá ekki komið hingað til lands í sjö
ár.
Síðar fór ferðum að fjölga á milli
landa, við systurnar fórum í heim-
sóknir þangað og Ninna og Inger
komu af og til hingað til lands.
Einnig fór móðir okkar í heimsókn
til þeirra og var það hennar eina
utanlandsferð.
Um það bil 15 árum eftir lát
Ingemars giftist Ninna svo eftirlif-
andi eiginmanni sínum, Gösta
Björk, miklum ágætismanni, og
hafa þau oft komið til íslands. Þau
hafa lengst af búið á Vestur-Gaut-
landi, fyrst í Hallekis og síðar í
Skövde, hefir Gösta verið yfirverk-
fræðingur við sementsverksmiðjur
á þessum stöðum. Fyrir nokkram
árum keyptu þau svo fallegt einbýl-
ishús í Táby, sem er rétt norðan
Stokkhólms, og áttu þar indælt
heimili.
Það kom alltaf nýr og ferskur
andblær með þessum vinum okkar
frá Svíþjóð, þegar þeir komu í heim-
sókn, dæturnar Inger og Marie
Louise, þau eldri og „strákarnir“.
Heimili Ninnu voru alla tíð hin
myndarlegustu og fann maður sig
velkominn í húsum hennar og
Gösta. Minnumst við samskipta við
þau og þeirra fólk með þakklæti.
Við söknum þess að heyra ekki
glaða hláturinn hennar Ninnu fram-
ar, eða að hlýða á rök hennar til
varnar veikum og þurfandi. Við
samhryggjumst Gösta og fjölskyld-
unni. Einnig samhryggjumst við
„barninu þeirra“ á Indlandi.
Við ljúkum þessum minningar-
orðum með söknuð í huga. Þótt
okkur þyki lát Ninnu ekki tíma-
bært, þá verðum við að sætta okk-
ur við að það er annar sem ræður.
Blessuð sé minningin um hana
Ninnu.
Anna og Þorbjörg
Guðmundsdætur.
NINNA
BJÖRK