Morgunblaðið - 04.01.1998, Page 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMI0691100, SÍMBRÉF 6691181
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
SUNNUDAGUR 4. JANÚAR 1998
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK

7»
Skýrsla um áhrif virkjana norðan Vatnajökuls á ferðaþjónustu
Sérstaða Islands
minnkar og sam-
keppnin eykst
VERÐI ráðist í virkjun vatnsfalla á
hálendinu norðan Vatnajökuls má
gera ráð fyrir að sérstaða íslands
sem ferðamannalands minnki og
samkeppni við önnur ferðamanna-
lönd á norðurslóðum harðni. Þetta er
á meðal niðurstaðna í skýrslu Önnu
Dóru Sæþórsdóttur landfræðings,
sem unnin var fyrir samstarfsnefnd
iðnaðarráðuneytisins og Náttúru-
verndarráðs um orkumál.
I skýrslunni kemur fram að ýms-
um rökum megi tefla fram bæði
með og á móti fyrirhuguðum virkj-
unarframkvæmdum þegar hags-
munir ferðaþjónustu séu annars
vegar. Skýrsluhöfundur segir að há-
lendið norðan Vatnajökuls sé eitt
stærsta samfellda náttúrulega
svæði landsins og hinar miklu víð-
áttur hafi mikið aðdráttarafl fyrir
erlenda ferðamenn og séu mikilvæg
auðlind fyrir ferðamennsku. Þessi
auðlind sé takmörkuð í heiminum
og því sé líklegt að verðmæti henn-
ar muni aukast verulega í framtíð-
inni.
Ósnortið svæði minnkar en
verður aðgengilegra
„Ef af virkjun verður mun þetta
náttúrulega svæði minnka til muna.
A móti kemur að svæðið yrði að-
gengilegra en áður og þar með yrðu
útivistarmöguleikar á svæðinu fjöl-
breyttari og svæðið myndi höfða til
fleiri tegunda ferðamanna en áður.
Ef af virkjun yrði þyrftu þeir sem
leituðu eftir ósnortinni náttúru og
öræfunum að aka lengra inn í land
en væru hins vegar fljótari í fórum á
góðum vegum og kæmust fyrr í
snertingu við jökulinn, Fagradal og
Grágæsavatn svo dæmi séu tekin,“
segir í skýrslu Önnu Dóru.
Meirihluti íslendinga myndi
frekar ferðast um svæðið
I könnunum, sem gerðar voru
vegna skýrslugerðarinnar, kom fram
að um þriðjungur ferðamanna, sem
nú ferðast um hálendið norðan
Vatnajökuls, myndi síður leggja leið
sína um svæðið ef þar væru komin
miðlunarlón vegna vatnsaflsvirkjana.
Um helmingur ferðamannanna telur
hins vegar að virkjunarframkvæmd-
ir breyti engu um aðdráttarafl svæð-
isins og 7% telja þær auka það.
Þá kom fram að um 60% íslend-
inga, sem ekki hafa ferðast um svæð-
ið, telja sig frekar myndu leggja leið
sína um það ef vegir væru betri
vegna virkjunarframkvæmda.
■ Virkjanir/24-25
Skóburstun í
Kolaportinu
ÁSGEIR Eggertsson skóburstari
var önnum kafinn við iðju sína í
Kolaportinu í gærmorgun og
pússaði skó Guðmundar G. Krist-
jánssonar svo hægt yrði að
spegla sig í þeim. Hann hefur
burstað skó í tæp tvö ár, ýmist í
Kolaportinu eða á götum úti í
miðbænum á sumrin þegar gott
er veður. Ásgeir segir að vel sé
hægt að lifa af skóburstun á
sumrin og mest sé að gera um
sumarnætur þegar fólk streymi
út af böllunum og vilji láta
hressa upp á skóna eftir að hafa
verið troðið um tær á þröngum
dansgólfum. Ásgeir stofnar
sennilega ekki stéttarfélag á
næstunni; hann segir að næsti
skóburstari sé á aðaljárnbrautar-
stöðinni í Kaupmannahöfn.
Bandarísk einka-
þota í erfíðleikum
Lenti á
síðustu
drop-
unum
BANDARÍSK einkaþota með tvo
menn innanborðs lenti í erfiðleikum
á milli íslands og Grænlands vegna
skorts á eldsneyti eftir hádegi í gær.
Vélinni var snúið við frá Narsassuaq
um hádegi vegna veðurs og taldi
flugmaðurinn standa mjög tæpt að
þotan hefði nægilegt eldsneyti til að
ná inn til lendingar í Keflavík. Skv.
útreikningum flugmannsins átti vél-
in eftir eldsneyti til 5-6 mínútna
flugs er hún lenti farsællega í Kefla-
vík kl. 15.35.
Samkvæmt upplýsingum flug-
stjómar hélt þotan, sem er tveggja
hreyfla af gerðinni Falcon, frá
Reykjavík áleiðis til Grænlands í
gærmorgun. Þegar ljóst varð að vélin
gæti ekki lent í Narsassuaq vegna
veðurs sneri hún við til íslands. Flug-
maðurinn lýsti yfír neyðarástandi um
kl. 13 og fékk þá aukna flughæð á
leiðinni til Keflavikur. Áætlaði hann
lendingu kl. 14.30 og taldi sig hafa
eldsneyti til flugs í sex mínútur fram
yfír þann tíma. Lenti vélin hins vegar
í þungum og vaxandi mótvindi.
Þyrla Landhelgisgæslunnar og
flugvél Flugmálastjórnar voru send-
ar á móti vélinni upp úr kl. 14 og
fylgdu þær henni síðustu 20 mínút-
urnar inn til lendingar í Keflavík.
Einnig var bátum á svæðinu gert
viðvart og þeir beðnir að vera til að-
stoðar ef vélin færi í sjóinn. Vélin
lenti svo í Keflavík kl. 14.35.
--------------
Talið víst
að hvalrekinn
sé gáshnallur
TALIÐ er öruggt að stærri hvalur-
inn sem rak á land á Búlandsnesi við
Djúpavog sé svonefndur gáshnallur.
Séra Sigurður Ægisson hvala-
áhugamaður skoðaði rekann í gær-
morgun og sagði í samtali við Morg-
unblaðið að því loknu að ekki léki
vafí á að hvalurinn væri gáshnallur.
MorgunblaðictÁmi Sæberg
Islenski fáninn blakti á Pólnum
ÍSLENSKU suðurskautsfararnir; Ólafúr
Örn Haraldsson, Haraldur Öm Ólafsson og
Ingþór Bjarnason, era allir við góða heilsu
við suðurpólinn. Þangað náðu þeir, eftir 51
dags göngu, á nýársdag.
Skilaboð bárust frá suðurskautsförunum
í fyrrinótt. „Við náðum takmarki okkar,
Suðurpólnum, á nýársdag um kl. 21 að ís-
lenskum tíma. Þetta var stórkostleg stund
fyrir okkur alla. Við drógum upp íslenska
fánann sem blakti fallega í hægum vindi.
Suðurpóllinn er syðsti staður jarðarinnar
og þar blása allir vindar úr norðri. Við get-
um á nokkrum sekúndum farið yfir öll
tímabelti jarðarinnar. Hér er bandarisk
rannsóknarstöð, Amundsen-Scott stöðin, og
fengum við mjög góðar móttökur þar. Við
höfum gengið samfellt í 51 dag. Einn dag
héldum við þó kyrru fyrir vegna veðurs. Þá
var 25 stiga frost og 10-12 vindstig. Leiðin
frá Patriot Hills til Suðurpólsins er 1.100
km löng og var meðalhraðinn því 22 km á
dag. Frostið var oftast á bilinu 20-30 stig á
Celsius. Vindurinn blés alltaf á móti okkur,
að jafnaði 4-8 vindstig. Kælingin var því oft
mjög mikil. Oft var erfítt að verjast kali í
andliti og á höndum. Allir fengum við
minni háttar kal.“
Rifskaflar mesti farartálminn
„Mesti farartálminn á leiðinni voru miklir
rifskaflar á leið okkar. Oft var erfítt að
draga 100 kg þunga sleðana yfír skaflana.
Snemma í ferðinni fórum við yfir sprungu-
svæði. Seinna tókst okkur að sveigja fram
hjá þremur öðrum sprungusvæðum án
vandræða. Á seinni hluta leiðarinnar var
snjórinn oft mjög stífur þannig að sleðarnir
runnu illa og virtust hafa þyngst um helm-
ing. Líkja má þessum aðstæðum við að
draga sleða á sandi eða í hveiti.
Vegna lítils loftþrýstings á Suðurpólnum
fundum við mikið fyrir súrefnisskorti þeg-
ar við nálguðumst 3.000 metra hæð. Allur
búnaður reyndist mjög vel og engar alvar-
legar bilanir komu upp. Við gátum lagað
allt sem bilaði. Alvarlegasta vandamálið
sem kom upp var bensínleki. Bensi'n komst
í hluta af matnum sem eyðilagðist við það.
Þrátt fyrir þetta höfðum við nægan mat.“
Suðurskautsfararnir höfðu fengið skila-
boð um að flugvél væri væntanleg að sækja
þá um kl. 3 eftir miðnætti 3. janúar 1998 að
íslenskum tíma.