Morgunblaðið - 13.06.1998, Blaðsíða 4
4 LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Umhverfisráðherra
um Fijótsdaisvirkjun
Einfaldast að
fella leyfið
úr gildi
GUÐMUNDUR Bjarnason, um-
hverfiráðherra, segir að einfaldast
væri að iðnaðarráðherra felldi úr
gildi leyfi Landsvirkjunar til að
virkja Jökulsá á Fljótsdal eða að
Landsvirkjun tæki sjálf ákvörðun
um að framkvæmdir færu í þann far-
veg sem lög kveða á um í stað þess
að láta vinna sjálfstætt mat á eigin
forsendum. „Þetta fyndist mér skyn-
samlegast og auðveldast,“ sagði
hann.
Náttúruvemdarráð hefur skorað á
umhverfisráðherra að beita sér fyrir
lagasetningu, þar sem fellt yrði úr
gildi leyfi Landsvirkjunar fyrir
virkjuninni. Sagði Guðmundur að
hann hefði lýst þeirri skoðun sinni að
hann teldi að þessi framkvæmd ætti
að fara í mat á umhverfisáhrifum en
lögum samkvæmt þyrfti ekki slíkt
umhverfismat, þar sem virkjanaleyf-
ið var veitt fyrir gildistöku laga, sem
kveða á um mat á umhverfisáhrifúm.
„Til þess að breyta þar um þarf
lagabreytingu eða að iðnaðarráð-
herra feUi úr gildi leyfi, sem hann
hefur áður gefið virkjuninni og þá
þyrfti hún auðvitað að fara í um-
hverfismat," sagði hann. „Einfaldast
í mínum huga væri að iðnaðarráð-
herra feUdi úr gUdi þetta leyfi eða að
Landsvirkjun tæki sjálf ákvörðun
um að láta framkvæmdina fara í
þann farveg sem lögin kveða á um í
stað þess að láta gera sjálfstætt mat
á eigin forsendum. Þá yrðu aUir
ánægðir.“
Sagði hann að ef lagabreytingu
þyrfti til þá yrði það stjómarfrum-
varp, sem færi fyrir ríkisstjóm og
stjómarflokkana og að þar væm
sennUega skiptar skoðanir á málinu.
„Ég sé ekki að það sé einfaldur far-
vegur en sjálfsagt er að skoða það,“
sagði hann. „Ég mun skoða erindi
Náttúrurvemdarráðs, sem er ráð-
gefandi fyrir ráðherra og greina frá
því í ríkisstjóm en ég þori ekki á
þessu stigi að spá fyrir um frekari
málsmeðferð.“
----------------
Ný framleiðsla hönnuð
fyrir íslenskar aðstæður
BM VALLÁ hefur nýlega hafið
framleiðslu á lituðum stein-
klæðningarplötum og er Tðnlist-
arhúsið í Kópavogi eitt hið
fyrsta sem er prýtt slíkum plöt-
um. Klæðningarplöturnar eru
framleiddar úr sérstakri treíja-
styrktri hástyrkleikasteypu, þær
eru endingargóðar og mjög
frostþolnar að sögn Guðmundar
Benediktssonar, aðstoðarfram-
kvæmdastjóra BM Vallár. Þetta
er í fyrsta sinn sem BM Vallá
framleiðir litaða utanhússklæðn-
ingu og segir Guðmundur að
plöturnar hafi m.a. þann kost að
það þurfi aldrei að mála þær eða
halda þeim við að öðru leyti.
Að sögn Guðmundar hófst
vinnan að þróun platnanna árið
1993 og var tilgangurinn m.a. að
setja á markað endingargóða ut-
anhússklæðningu úr íslenskum
efhiviði á sem hagstæðustu
verði. Hann segir að á siðustu
árum hafi það aukist að hús séu
fyrst einangruð og sfðan klædd
að utan, til dæmis með álkiæðn-
ingu, en flestar klæðningar sem
notaðar hafi verið hér á Iandi
hingað til séu innfluttar.
„Klæðningarplötumar frá BM
Vallá em því að okkar mati
spennandi valkostur á móti þeim
klæðningum sem nú fást á
markaðnum," segir Guðmundur.
Plötumar koma vel út
Jakob Líndal og Krislján Ás-
geirsson arkitektar em hönnuð-
ir Tónlistarhússins í Kópavogi.
Jakob segir að þeir hafi fengið
áhuga á að klæða Tónlistarhúsið
f Kópavogi með plötunum frá
BM Vallá eftir að þeir sáu sams
konar plötur, sem notaðar vora
til að klæða fúndarsalinn hjá BM
Vallá.
Þær plötur vora einungis ætl-
aðar til þess að klæða veggi inn-
an dyra og því var hafist handa
við að þróa plötur sem hentuðu
sem klæðning utan dyra, að
sögn Jakobs, og hófst sú vinna
fyrir um tveimur áram. Með í
ráðum var hópur fagmanna sem
BM Vallá kallaði til. Lituðu
steinklæðningarplöturnar era
afrakstur þeirrar vinnu.
Að sögn Jakobs er nú búið að
þekja austurvegg Tónlistarhúss-
ins með steinplötunum og þegar
er farið að þekja suðurvegginn.
Hann segir að hinn sandguli lit-
ur á plötunum komi mjög vel út
og að þetta sé alveg eins útlít-
andi og vonir stóðu til.
Morgunblaðið/RAX
UNNIÐ að því að klæða Tónlistarhúsið í Kópavogi með lituðum steinplötum frá BM Vallá. Að sögn Guðmundar Benediktssonar, aðstoðarfram-
kvæmdastjóra BM Vallár, er fljótlegt og hagvæmt að setja plöturnar upp.
íslenskar klæðningarplötur frá BM Yallá á Tónlistarhiisinu í Kópavogi
Danskur dómstóll úrskurðar í máli tveggja barna sem flutt voru úr landi
Móðirin fær börn-
in eftir þriggja
mánaða aðskilnað
DÓMSTÓLL í Skive í Danmörku úr-
skurðaði í gær að íslensk móðir
tveggja bama sem faðirinn flutti
með sér til Danmerkur í mars sl. án
hennar samþykkis fái bömin afhent
19. júní nk.
Að sögn lögmanns konunnar,
Óskars Thorarensen héraðsdómslög-
manns, bjó fjölskyldan í Danmörku
þar til í fyrrahaust, þegar móðirin
flutti með bömin til Islands. Faðir-
inn kom hingað til lands í febrúar sl.
til þess að ganga frá skilnaðarmálum
og hitta bömin og hugðist hann
dvelja á landinu í tæpa viku. Móðirin
bauð honum að vera á heimilinu
þennan tíma og flytja sjálf út til þess
að raska högum bamanna sem
minnst og greiða fyrir samskiptum
þeirra við föður sinn, að sögn
Óskars. Þegar hún kom þangað til
þess að vitja um annað bamið sem
var lasið, kom í ljós að hann var far-
inn úr landi með bæði bömin.
Lögmaður konunnar sendi dóms-
málaráðuneytinu beiðni 9. mars sl.
um að leitað yrði liðsinnis danskra
stjómvalda við að fá bömin hingað
til lands og sendi danska dómsmála-
ráðuneytið málið til dómara í Skive á
Jótlandi. þar sem faðirinn var bú-
settur. Óskað var eftir því að bömin
yrðu afhent móðurinni á grandvelli
Haag-samningsins um einkaréttar-
leg áhrif af brottnámi barna til flutn-
ings milli landa, en einnig studdist
beiðnin við ákvæði í 39. grein bama-
laga, þar sem segir að fari foreldrar
sameiginlega með forsjá bams sé
öðm óheimilt að fara með bam úr
landi án samþykkis hins.
Þá kom dómarinn með þá uppá-
stungu að bömin yrðu hjá föður sín-
um fram til 19. júní en þá myndi
móðirin sækja þau og fara með þau
til íslands.
Kröfu um ógild-
ingu hafnað
KRÖFUM kæranda um ógildingu og
endurtekningu á sveitarstjómar-
kosningum í Þórshafnarhreppi var
hafnað í gær samkvæmt úrskurði
nefndar sem fjallaði um kæmna.
Kærandi taldi formann yfirkjör-
stjómar vanhæfan þar sem sonur
hennar var á framboðslista. í úr-
skurðinum kemur fram að telja verði
þá stöðu að formaðurinn sé móðir
eins frambjóðanda sé mjög óheppi-
leg þótt hún valdi ekki sjálfkrafa
vanhæfi. Þykir Ijóst að þessi tengsl
hafi ekki haft áhrif á þær ákvarðanir
sem yfirkjörstjórn tók.
Nýr afqreiðslutími verslana
. _______Hagkaups:
Skeifan, Smáratorg, Akureyri, Njarðvík:
Virka daga til 20:00
Laugardaga: 10:00-18:00
Sunnudaga: 12:00-18:00
Kringlan 2. hæð:-----
Mán. - fim. 10:00 -18:30 i
Föstudaga: 10:00-19:00 j
Laugardaga: 10:00-18:00 ]
Sunnudaga: 13:00-17:00 ]
IHAGKAUPIHM
ARtaf betri kaup
1,5% álag við seðlaúttekt
á gj aldey risreikningum
ÞEGAR eigandi gjaldeyrisreikn-
ings í Landsbanka íslands tekur
seðla út af reikningi sínum inn-
heimtir bankinn 1,5% gjald af upp-
hæðinni. Að sögn Þórarins Éy-
þórssonar í gjaldeyrisdeildinni, er
þessi álagning vegna flutnings-
kostnaðar á erlendum seðlum til
landsins og hefur verið lögð á allt
frá upphafi þegar heimild var veitt
til að stofna gjaldeyrisreikninga
hér á landi.
Þórarinn benti á að þegar seðlar
væru greiddir út af gjaldeyrisreikn-
ingum væri litið svo á að þar sem
reikningseigandinn ætti gjaldeyrinn
væri notast við annað og lægra
gengi en svokallað seðlagengi, en
það er gengi sem miðað er við þegar
t.d. ferðamenn kaupa erlenda seðla
með íslenskum krónum beint af
bankanum.
„Við erum með þessum 1,5% að
ná upp í kostnað við að fá peningana
senda til landsins en það er mjög
dýrt,“ sagði hann. „Við erum ekki
sjálfum okkur nóg með það sem við
kaupum af erlendum ferðamönnum
tfi að selja til baka. Almenningur
sem kemur inn af götunni og kaupir
seðla borgar ekki 1,5%, af því að
það er innifalið í genginu.“
Greitt með ávísun
Öðru máli gegnir ef greitt er út af
gjaldeyrisreikningi með ávísun þá
fellur ekki 1,5% gjaldið á upphæðina
en þess í stað er greitt fyrir kostnaði
við ávísunina eða 450 krónur. Og
þegar eigandi gjaldeyrisreiknings
tekur út af honum og kaupir íslensk-
ar krónur fær hann greitt hærra
verð í ísl. krónum miðað við sölu á
gjaldeyri beint til gjaldkera. Getur
þar munað 1,22 á hvem dollar.
„Seðlagengið hjá okkur er lægra í
kaupunum heldur en almenna geng-
ið,“ sagði Þórarinn. ,AJmenna geng-
ið er notað fyrir þá sem eiga reikn-
ingana og í vöruskiptum þegar flutt
er inn vara og þjónusta en seðla-
gengið er eingöngu vegna seðlanna.
Dollar kaupum við á 70,05 en seljum
á 72,88 á seðlagengi."
Vextir eru greiddir af gjaldeyris-
reikningum og er þá miðað við vexti
í viðkomandi landi, t.d. 3,25%, fyrir
dollar, 1% fyrir þýsk mörk, 4,75%
fyrir pundið og 1,75% fyrir danska
krónu.