Morgunblaðið - 26.06.1998, Síða 2

2 FÖSTUDAGUR 26. JÚNÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Héraðsdómur sýknar Framsóknarflokkinn og Framkvæmdasjóð fslands
100 millj. kr. endurgreiðslu-
kröfum
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur sýknaði í gær
Framkvæmdasjóð íslands og Framsóknarflokk-
inn af kröfum Vífilfells ehf. um endurgreiðslu
tæpra 100 milljóna króna vegna kaupa hluthafa
Vífilfells á hlutabréfum í Gamla-Álafossi hf. og
Fargi hf., sem áður var rekið undir nafninu Nú-
tíminn hf.
Hluthafai- í Vífilfelli keyptu allt hlutafé í
Fargi hf. með kaupsamningi 13. desember 1988
af Framsóknarflokknum og fjórum einstakling-
um. Nafnverð hlutafjárins var um 100 milljónir
króna. Fyrir hlutaféð voru engir fjármunir látn-
ir af hendi en kaupendur ábyrgðust greiðslu yf-
irtekinna skulda Fargs hf. við Framsóknar-
flokkinn að upphæð tæplega 23 milljóna króna.
í kaupsamningi kom fram að forsenda fyrir
kaupunum væri að skattalegur tapsfrádráttur
nýttist í sameiningu Fargs hf. við annað félag og
að ef skattalega hagræðið nýttist ekki eða ein-
ungis að hluta skyldu seljendur endurgreiða
kaupendum yfirteknar skuldir samkvæmt efna-
hagsreikningi í sama hlutfalli.
Óheimilt að nýta ójafnað tap
Samskonar kaupsamningur var gerður við
Framkvæmdasjóð um kaup á hlutafé Gamla-
Álafoss, að nafnverði 133 milljónir króna, þar
sem kaupendur ábyrgðust greiðslu á 30,7 m.kr.
skuldum. Hin keyptu félög voru strax eftir
kaupin sameinuð Vífilfelli.
Skattstjórinn í Reykjavík endurákvarðaði
Vífilfells
skatta vegna verksmiðjunnar Vífilfells hf. 30.
desember 1994 vegna gjaldáranna 1989, 1990,
1991,1992 og 1993. Taldi hann að óheimilt hefði
verið að nýta ójafnað tap vegna sameiningar-
innar til frádráttar tekjum Verksmiðjunnar Víf-
ilfells hf. og gerði félaginu að greiða skatta eins
og sameiningin hefði ekki farið fram.
Af yfirfærðu rekstrartapi, samtals um 426
milljónir króna, sem skattstjóri viðurkenndi
ekki til frádráttar, voru 302,5 m.kr. yfírfært tap
frá Gamla-Álafossi og 123,5 m.kr. frá Fargi hf.
Vífilfell mótmælti þessari endurákvörðun og
skaut henni fyrst til úrlausnar yfirskattanefnd-
ar, síðan til Héraðsdóms Reykjavíkur og loks
til Hæstaréttar sem staðfesti endurákvörðun
skattstjórans í Reykjavík.
Óeðlilegt að seljendur beri einir áhættu
í niðurstöðum Hæstaréttar í gær segir m.a.
að fram sé komið í máhnu að megintOgangur
samningsgerðarinnar hafi verið sá að nýta upp-
safnað tap Fargs hf. og Gamla-Álafoss hf. til
lækkunar á sköttum samrunahlutafélags í eigu
kaupenda. Það megi því telja eðlilegt að samn-
ingsaðilar hafi haldið að slíkt væri mögulegt.
Ljóst sé að þeir hafi hins vegar allir gert sér
grein fyrir að brugðið gæti til beggja vona um
hvort tapsfrádrátturinn nýttist.
Með hliðsjón af því að kaupendur og Verk-
smiðjan Vífilfell hf. hafi ráðið ferðinni um það
hvemig staðið var að kaupum á hlutafénu og
hafnað
sameiningunum, að þeir höfðu sérfræðinga sér
tO aðstoðar og kaupendur hafi átt í vændum
verulegan hagnað tækist þeim að nýta tapið til
lækkunar á sköttum, verði hvorki talið sann-
gjamt né eðlilegt að stefndu, þ.e. Framsóknar-
flokkurinn og Framkvæmdasjóður, beri einir
aOa áhættuna af því að sammni hlutafélaganna
stæðist þágildandi skattareglur.
Málsaðilar beri hver sinn málskostnað
Vífilfell þykir ekki hafa sýnt fram á að um-
deildar greinar kaupsamninganna verði skýrðar
með þeim hætti að þær veiti fyrirtækinu rétt til
endurgreiðslu úr hendi stefndu, né að VífilfeUi
beri slík endurgreiðsla á gmndvelli sjónarmiða
um ógilda löggerninga. Því beri að sýkna
stefndu af kröfum þess.
Með hliðsjón af þeim vafaatriðum sem í mál-
unum em þykir rétt að hver aðili ber sinn
kostnað af því.
Dóminn kváðu upp Sigurður T. Magnússon
og Hjördís Hákonardóttir héraðsdómarar en
Eggert Óskarsson héraðsdómari skilaði sérat-
kvæði. Hann taldi að VífilfeO ætti rétt á endur-
greiðslu.
Hreinn Loftsson hæstaréttarlögmaður flutti
málin fyrir VífilfeU ehf., Helgi V. Jónsson
hæstaréttarlögmaður fyrir Framkvæmdasjóð
Islands og Jóhann H. Níelsson hæstarétt-
arlögmaður lyrir Framsóknarflokkinn.
Minni losun gróður-
húsalofttegunda
Eins og
5.000 bíl-
um væri
lagt
KRINGUM sjö þúsund tonn af
timburkurli frá Sorpu sem not-
uð em við framleiðslu kísil-
jáms hjá Jámblendiverksmiðj-
unni á Gmndartanga minnka
koldíoxíðmengun hérlendis um
6.700 tonn. Aukist notkun
timburkurls i um 20 þúsund
tonn dregur úr menguninni
sem svarar útblæstri rúmlega
5 þúsund bíla.
Þessar upplýsingar komu
fram hjá Þorsteini Hannessyni,
efnafræðingi hjá íslenska jám-
blendifélaginu, á blaðamanna-
fundi í gær. Hann sagði verk-
smiðjuna nú geta tekið við
meira timburkurli en Sorpa
gæti útvegað og hvatti önnur
sveitarfélög til að hefja krn-lun
timburs sem nota mætti í
þessu skyni. Hann sagði eins-
dæmi að nota kurlið við fram-
leiðslu kísiljáms en með því
sem nú væri notað sparaðist
innflutningur á um 2.200 tonn-
um af kolum.
Ársvelta/12
Morgunblaðið/Arnaldur
SKÚTAN er að mestu óskemmd eftir strandið.
Skúta í erfíðleikum
í Straumsvík
Sprengjusérfræðingar Landhelgis-
gæslunnar og varnarliðsins
Sprengjuleit í
N-Múlasýslu
Hráolíuverð
hefur ekki ver-
ið lægra í 12 ár
VERÐ á hráolíu um miðjan júní-
mánuð var 11,4 dollarar á tunnu og
hefur það ekki verið lægra í 12 ár.
Þetta kemur fram í Hagvísum Þjóð-
hagsstofnunar.
Hráolíuverð hefur lækkað um
tæp 43% frá því í október sl. og era
það aðallega þrír þættir sem valda
þessari lækkun að mati sérfræðinga
Þjóðhagsstofnunar. Lágt gengi
gjaldmiðla, fjárhagserfiðleikar
Ásíulanda auk þess sem olíunotkun
til hitunar í Evrópu og Ameríku
hefur farið lækkandi.
------♦-♦-♦---
Góð viðbrögð við
áskorun Blóðbankans
Yfir 300 manns
gáfu blóð
ALLS hafa yfir 300 virkir blóðgjaf-
ar svarað áskoran Blóðbankans við
Barónsstíg síðustu tvo daga og gef-
ið blóð. Að sögn Sveins Guðmunds-
sonar, yfirlæknis Blóðbankans, hafa
viðbrögð manna við áskoruninni um
að gefa blóð verið ótrúleg og vill
hann koma á framfæri þakklæti til
þeirra sem lögðu inn í bankann.
Sveinn vill ennfremur minna fólk á
að gefa blóð í sumar, því það sé sá
tími sem erfiðast er að ná í virka
blóðgjafa. Blóðbankinn verður op-
inn til hádegis í dag.
SKÚTA með Qóra innanborðs
strandaði á skeri skammt fyrir
utan Straumsvík um þrjúleytið í
gær.
Það var um klukkan 15.15 sem
tilkynning barst til lögreglu um
að áhöfn skútunnar hefði skotið
upp neyðarbiysi og var björgun-
arsveit Fiskakletts send á vett-
vang. Björgunarsveitarmenn
komu um 20 mínútum síðar á
staðinn, en þá hafði skútan losn-
að af sjálfu sér vegna sjávarfalla.
Þyrla Landhelgisgæslunnar var
einnig send á vettvang, en henni
var snúið við þegar ljóst var að
skútan hefði losnað.
Skútan sem er í eigu Siglinga-
klúbbins Þyts í Hafnarfirði er að
mestu óskemmd og var henni
siglt til Hafnarfjarðar í fylgd
björgunarsveitarmanna.
SPRENGJULEIT verður gerð í
landi Áss í Fellum í Norður-Múla-
sýslu um helgina. Sprengjusér-
fræðingar Landhelgisgæslunnar
og varnarliðsins fara austur í dag
en ætlunin er að fínkemba svæðið
og ganga úr skugga um að engar
sprengjur séu þar í jörðu. Björg-
unarsveitarmenn frá Egilsstöðum
munu aðstoða sprengjusérfræð-
ingana við leitina.
Svæðið sem hér um ræðir var
æfingasvæði breska hersins í
seinni heimsstyrjöldinni, þegar
herinn hafði bækistöð á Egilsstöð-
um. Óttast er að sprengjur hafi
orðið eftir í jörðu þegar herinn
hvarf á braut.
Stórslys árið 1947
Bynjólfur Bergsteinsson, bóndi
á Hafrafelli, mun verða sprengju-
sérfræðingunum til ráðgjafar en
hann bjó á Ási og var 13 ára gam-
all þegar herinn var þar við æftng-
ar. „Ég hef verið beðinn um að
leiðbeina mönnunum. Það virðast
sprengjur hafa orðið eftir þarna þó
það hafi aldrei verið sannað,“ sagði
Brynjólfur.
Brynjólfur segir að árið 1947
hafi orðið stórslys þegar bóndinn á
Ási og 3 stúlkubörn, 2 dætur hans
og ein bróðurdóttir hans, dóu í
sprengingu sem margir röktu til
hersins. „Fyrir 4-5 árum síðan
finnast svo 2 sprengjur, þar sem
vitað er að heræfingarnar vora, og
önnur var sögð hafa verið virk.“
Brynjólfur segir að þjóðvegur-
inn liggi nánast um svæðið og
mjög skammt þar frá sem seinni
sprengjumar fundust.
Hann segir að ástæða þess að
nú sé farið af stað í sprengjuleitina
sé að verið er að planta skógi á
þessu svæði og menn sem þurfa að
plægja jörðina með stórvirkum
vinnuvélum hafi neitað að vinna á
svæðinu nema gengið verði endan-
lega úr skugga um að engar
sprengjur séu í jörðu.
„Mér finnst það líka eðlileg
krafa og það ætti að vera löngu bú-
ið að gera þetta,“ sagði Brynjólfur
að lokum.
Sérblöð í dag_____
SSÍÐUII
Á FÖSTUDÖGUM
Draugavakning
í uppsveitum
Suðurlands
Næturlíf eftir
daglegt líf í
Reykjavík
Þýskaland mætir Mexíkó og
Holland Júgóslavíu / C1
Búddamunkar í Bankok
veðja á Brasilíu / C4