Morgunblaðið - 20.09.1998, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
SUNNUDAGUR 20. SEPTEMBER 1998 39
ASGEIR RAGNAR
ÞORSTEINSSON
+ Ásgeir Ragnar
Þorsteinsson
fæddist í Eyrardal í
Álftafirði við Djúp
þann 5.9. 1908.
Hann lést á dvalar-
heimilinu Hrafnistu
í Hafnarfírði þann
9. . september sl.
Foreldrar hans voru
Þorsteinn Mikael
Ásgeirsson f. 16.2.
1877 d. 1.5. 1950, og
Rebekka Bjarna-
dóttir, f. 15.11.
1885. d. 11.5. 1981.
Ragnar var elstur
10 systkina sem eru: Pálína
Salóme Þorsteinsdóttir, f. 1.11.
1909, d. 1.12. 1993, Kristjana
Jóna Þorsteinsdóttir, f. 8.4.
1912, Sigríður Guðrún Þor-
steinsdóttir, f. 4.8. 1913, Lárus
Sigurvin Þorsteinsson, f. 14.4.
1916, d. 26.6.,1978, Bjarni Þor-
steinsson, f. 26.4. 1918, Guðjón
Kristinn Þorsteinsson, f. 3.11.
1921, Þórir Sveinn Þorsteins-
son, f. 9.5. 1923, Höskuldur
Andrés Þorsteinsson, f. 8.9.
1925, d. 18.1. 1966, og Sigurður
Þorsteinsson, f. 23.3. 1929.
Ragnar kvæntist 11.11. 1933
Guðrúnu Lilju Gísladóttur, f.
23.7. 1909, og eignuðust þau 6
börnt Reyni f. 16.1. 1934, kvænt-
ur Edith Dam, Þorstein Viðar, f.
1.10. 1936, kvæntur Ernu Elías-
dóttur, Valdísi, f. 26.10. 1939,
var gift Eysteini F. Arasyni,
Björk, f. 17.5. 1944, d. 6.7. 1963,
Guðrúnu Saióme, f. 23.7. 1945,
gift Herði Davíðssyni, og Inu
Sóley, f. 24.5. 1947, gift Guð-
mundi Bogasyni. Alls eru barna-
börnin 21 og barnabarnabörnin
orðin 37.
Ragnar og Guðrún skildu árið
1969. Hann giftist skömmu síð-
ar Matthildi Eðvaldínu Edwald,
f. 16.3. 1909, d. 22.8. 1975. Gift-
ist síðar Önnu Soffíu Hákonar-
Mig langar að minnast fóður
míns, það er þó langt frá því auð-
velt, af mörgu að taka, sem erfitt
er að koma fyrir í einni lítilli grein.
Ég ætla því að reyna að segja frá
honum sem uppalanda og föður, en
uppeldisaðferðir hans voru í mörgu
held ég frábrugðnar því sem al-
mennt gerðist. Foreldrar mínir
bjuggu í vesturbænum í Reykjavík
þar til ég var níu ára gamall. Á
þeim tíma var faðir minn sjómaður
og oftast skipstjóri á ýmsum fiski-
bátum eða togurum. Ég sá hann
því sjaldan en það voru alltaf gleði-
stundir þegar hann kom í land, oft
úr siglingum með ýmisleg fram-
andi leikföng. Áhyggjumar vora þó
oft ofarlega í sinni, því að heims-
styrjöldin var í algleymingi og sí-
fellt að koma fréttir í útvarpinu af
íslenskum skipum sem hafði verið
sökkt og áhöfnin farist. Ég minnist
þess þegar ég átta ára fór að bera
út Morgunblaðið. Það tókst ekki
betur til á öðrum degi í hvassviðri
að hluti af blöðunum fauk út í veð-
ur og vind. Faðir minn sá þetta úr
eldhúsglugganum og þaut út til
þess að hjálpa mér að safna saman
blöðunum. Það var fullt af her-
mönnum á götunni og höfðu sumir
þeirra gripið blöðin og voru að
skoða þau. Faðir minn var ekkert
að útskýra málin við hermennina
heldur hljóp að þeim og þreif af
þeim blöðin, síðan gekk hann með
mér frá Kaplaskjólsveginum og
niður í afgreiðslu Morgunblaðsins
og keypti þar um 30 blöð og afhenti
mér. Hann hefði sjálfsagt getað út-
skýrt málið og fengið blöðin ókeyp-
is, en þetta var hans háttur til þess
að kenna mér að bera ábyrgð í
starfi mínu. Það hefur sjálfsagt
verið draumur margra sjómanna
sem unnu við ógnir stríðsins á
þessum árum, að setjast að uppi í
sveit og njóta sveitasælunnar, sem
þeir sáu oft í hyllingum. Pabbi
hætti sjómennsku og keypti jörð-
dóttur en þau
skildu. Síðustu 9 ár-
in var hann í sam-
búð með Helgu
Pálsdóttur í Hnífs-
dal. Ragnar lést á
Hrafnistu eftir 6
mánaða dvöl þar.
Ragnar gerðist sjó-
maður 13 ára gam-
all og Iauk fiski-
mannaprófi hinu
meira frá stýri-
mannaskólanum
1930, tuttugu og
tveggja ára. Ragn-
ar var síðan stýri-
maður og skipstjóri á ýmsum
skipum til ársins 1943 þegar
hann söðlaði um og keypti jörð-
ina Höfðabrekku í Mýrdal og
gerðist bóndi. Ragnar bjó á
Höfðabrekku í 26 ár en stundaði
jafnframt ýmis störf. Hann var
formaður björgunarsveitar
SVFÍ í tuttugu ár, sat í yfir-
skattanefnd í 10 ár, formaður
Hvammsdeildar Kaupfélags
Skaftfellinga og formaður
Framsóknarfélags V-Skaftfell-
inga í fjölda ára. Stundaði
einnig barnakennslu í 6 vetur.
Ragnar flutti í Kópavoginn þeg-
ar hann brá búi og stundaði þá
störf hjá Seðalabankanum þar
til um sjötugt. Keypti þá trillu
og réri á henni frá ýmsum höfn-
um á Vesturlandi. Ragnar hefur
skrifað á annan tug bóka, þar af
eina ævisögu, skáldsögur, ævi-
þætti og unglingabækur. Þá er
að koma út ævisaga hans „Rist í
mar og mold“, sem hann hafði
nýlokið við. Ragnar var sæmdur
afreksbikar sjómannadagsins
árið 1962 ásamt björgunarsveit-
inni Víkveija í Vík, fyrir björg-
un áhafnarinnar á mb. Hafþóri.
Bálför Ragnars fer fram frá
Fossvogskapellu á morgun,
mánudag, og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
ina Höfðabrekku í Mýrdal árið
1943. Ég held að hann hafi þó ekki
haft þá eiginleika sem þurfti til
þess að geta talist góður bóndi, en
hann hafði meiri tíma til þess að
ala okkur systkinin upp og það á
sinn hátt. Hann sagði aldrei við
okkur börnin þið megið ekki
reykja, eða þið eigið ekki að gera
þetta eða hitt. Hann var áskrifandi
að ýmsum fræðitímaritum eins og
Úrvali, heilsuvernd og heimspeki-
ritum og við matarborðið eða á
kvöldum var hann óþreytandi við
að segja okkur frá ýmsum rann-
sóknum sem höfðu verið gerðar og
sýndu fram á skaðsemi tóbaks eða
víns og í hvers þágu væri verið að
auglýsa og selja slíka vöru. Hann
var sjálfum sér samkvæmur og
reyndi ekki að innprenta okkur
eitthvað sem hann fór ekki eftir
sjálfur, Hann reykti ekki, drakk
ekki vín og yfir höfuð neytti ekki
þess sem hann hafði lesið um að
væri heilsuspillandi. Hann drakk
til dæmis ekki kaffi eða borðaði
hveitibrauð úr hvítu hveiti. Hann
var einn af stofnendum Náttúru-
lækningafélagsins og við bömin
fengum fræðilega íyrirlestra á ár-
unum 1945-1955 um skaðsemi og
óhollustu ýmissa fæðutegunda og
af hverju þær væru óhollar. Stað-
reyndir sem sumir eru fyrst að við-
urkenna í dag. Hann lét ekki þar
við sitja og auglýsti og hélt fyrir-
lestur í Vík um ágæti náttúrulegr-
ar fæðu og studdi mál sitt með nið-
urstöðum fjölda rannsókna. Fyrir
um 40 árum sagði hann okkur frá
tilraunum með safnhauga til þess
að brjóta niður fæðuúrgang og
gera úr honum lífrænan áburð og
spara með því tilbúinn áburð á tún.
Málefni sem fyrst núna eru á byrj-
unarstigi með lífrænni og vist-
vænni ræktun í landbúnaði. Hann
var einn af stofnendum svifflugfé-
lags Islands og vann ásamt fleirum
að smíði fyrstu svifflugunnar, en
það áhugamál datt upp fyrir þegar
hann flutti frá Reykjavík. Hann hóf
búskap sinn alls ófróður um slíkt
og er mér ekki grunlaust um að
margur nágrannabóndinn hafi
brosað að þeim búskaparháttum,
en hann reyndi að bæta sér það
upp með lestri og ýmsum nýjung-
um sem hann var mjög opinn fyrir.
Hann var annar bóndinn í sveitinni
sem kom sér upp súgþurrkun og
annar bóndinn sem eignaðist
Fai-mall dráttarvél.
Þá er mér minnisstætt að um ár-
ið 1947 pantaði hann sérstaklega
smárafræ til þess að blanda í fræ
sem hann sáði í nýrækt en smárinn
átti að vinna köfnunarefni fyrir
hinar plönturnar. Þá uppgötvaði
hann það áður en sáð var að smára-
fræið hafði ekki verið smitað af
sérstökum rótarbakteríum sem til
þurfti til þess að smárinn gæti unn-
ið köfnunarefnið úr jarðveginum
og loftinu.
Sáningin var stöðvuð og pantað-
ar þessar bakteriur, sem tókst að
fá fljótlega, en margir urðu forviða
á þessu tiltæki. Mér er minnisstætt
þegar við bræðurnir 10 og 12 ára
báðum um leyfi til þess að fá að
fara í útilegu að Heiðarvatni, liggja
þar við í tjaldi og reyna að veiða en
við gátum fengið afnot af lítilli
skektu. Pabbi tók ekki illa í þetta
en sagði að það kæmi ekki til
greina fyrr en við gætum sýnt hon-
um að við værum færir um að
synda í köldu vatni. Skömmu síðar
vorum við staddir allir þrír við litla
tjörn í frekar hráslagalegu veðri og
þá var minnst skilyrðanna fyrir úti-
legunni og okkur sagt að ef við
vildum fara í þessa útilegu yrðum
við að synda yfir og þetta gerðum
við að sjálfsögðu. Þá vil ég minnast
aðeins á göngurnar á haustin.
Pabbi var léttur á sér og hefði
sjálfsgat verið efni í þolhlaupara
hefði hann æft slíkt. Höfðabrekku-
afrétt þurfti að smala fótgangandi
og gangan upp á afréttinn upp úr
ÞakgiU varð ávallt kappganga, þar
sem hann fór fyrstur, Sigurjón frá
Bólstað annar en við hinir smalarn-
ir reyndum að fylgja þeim eftir. Ég
fann oft að þessari brjálæðislegu
göngu því að þegar upp var komið
voru allir orðnir kófsveittir og
þurftu að bíða í kalsaveðri eftir
öðrum göngumönnum, þar til öll-
um var orðið hrollkalt en þetta var
hans lífsstíll og í raun og veru vann
hann aldrei svo með öðrum mönn-
um að hann væri ekki að keppast
við þá á einhvern hátt. Þá var eitt
vopn, eða meðal sem pabbi hafði
umfram flesta menn sem ég hef
þekkt þegar á bjátaði og má kalla
það lof eða löst eftir því hveraig
það var notað, en það var skapið.
Pabbi var það sem kallað er skap-
bráður maður og þegar illa gekk
eða taka þurfti rösklega til hend-
inni þá flóði adrenalínið óhindrað
og það svo að hann var varla ein-
hamur. Eftir erfiða smalamennsku
daglangt gangandi og hlaupandi og
féð allt að sleppa þegar að rétt kom
og flestir orðnir uppgefnir, þá
geystist pabbi eins og vígahnöttur
á eftir fénu langt inn á heiðar og
oft voru aðrir gengnir til náða þeg-
ar hann kom til baka með féð. Þó
að oft fyki í föður minn og hann léti
þá margt fjúka og fengi þá margt
tilsvarið til baka þá rann honum
fljótt bræðin og aldrei varð ég var
við að hann erfði það eða bæri kala
til nokkurs manns og ætíð var
hann tilbúinn að rétta hjálparhönd
eða Uðsinni ef til hans var leitað og
var þá ekki farið í manngreinarálit.
Reynir Ragnarsson.
Faðir okkar, Ragnar Þorsteins-
son, er látinn.
Við dætur hans, sem eftir lifum,
söknum samverustunda, en sam-
gleðjumst honum engu að síður.
Hann hefur lokið langri viðburða-
ríkri göngu, áorkað miklu og kveð-
ur sáttur þennan heim.
Hvað skilur maður eftir? Hér
eru engir veraldlegir hlutir fyrir
okkur erfingjana að bítast um.
Hver er þá arfurinn? Hann er
kannski sá að við börnin hans
Ragnars erum meðvituð um að
„hlutir“ skipta ekki öllu máli. Fyrir
hann var sælla að gefa en þiggja.
Þess munum við minnast. Það má
lengi skipta litlu.
Lífið er ferðalag og veröldin
undralandið. Hann sagði okkur
ekki að við ættum að ferðast eða að
betra væri að borða holla fæðu, né
heldur að hann elskaði okkur. En
fróðleiksfýsn hans um ókunnar
þjóðir og lönd, aðra hnetti og sól-
kerfi vakti forvitni okkar. Krúskað
sem eldað var alla morgna bernsku
okkar vakti okkur til umhugsunar
um að maðurinn er það sem hann
etur. Við máttum vita að hann
elskaði okkur. Öll höfum við átt þá
stund að við þyrftum einhvern
stuðning. Hann var fúslega veittur.
Engin predikun.
Við fórum okkar leiðir. Okkar
veganesti var sú fyrirmynd sem
foreldrar okkar gáfu okkur. Ung-
um var okkur treyst, var þá stund-
um mikið álag á ungum herðum.
Oft mættust stálin stinn, því atork-
an var mikil og skapið stórt.
Á langri ævi eru mörg skeið og
breytileg. Áhugi á andlegum mál-
efnum var okkur sameiginlegur og
varð af umræða þar sem meira er
um spurningar en svör. En víst er
að leitin heldur áfram. Takist okkur
að rækta það fræ sem hann sáði
með viðhorfi sínu til lífsins, þá er
það mikill arfur. Bókunum hafði
hann þegar ráðstafað til afkomend-
anna. Það eina veraldlega, sem við
eigum eftii' hann, auk þeiraa, og
hann safnaði af ástríðu, eru steinar.
Steinar frá öllum heimshornum
sem oft vógu þungt í yfírvigt. Það
var í samræmi við skapgerð hans
og persónuleika að hafa dálæti á
því, sem er óforgengilegt í aldanna
rás.
Við kveðjum hann með ástúð og
þakklæti og óskum honum góðrar
heimferðar.
Valdís, Salóme og ína Sóley.
Mig langar að minnast afa míns
sem nú er horfinn til betri heim-
kynna, með fáeinum orðum á blaði.
Reyndar gætu þau eflaust fyllt
bækur, ef ég hefði sömu frásagnar-
gáfu og afi.
Allt frá því að ég var lítill dreng-
ur í húsum hans, fann ég hjá honum
hlýju, sem mér þótti einstaklega
góð. Oft minnist ég gjafanna og
þréfanna sem hann skrifaði mér og
lýstu áhuga hans á því sem ég tók
mér fyrir hendur, eða reynslusagna
hans af svipuðum verkefnum og
hvatningarorða til mín.
Fyrir nokkrum árum fannst mér
líf mitt oft erfiðara en ég réð við og
harla lítils virði. Reyndist afi þá
minn besti vinur og hughreysti mig
og stappaði í mig stálinu á sinn
hátt. Síðustu árin hans urðum við
nánari og áttum ófáar samræður
um lífið sjálft og starfsvettvang
okkar beggja þ.e.a.s. sjóinn. Oft
hringdi ég í hann í veiðiferðum og
sagði honum frá gangi mála. í stað-
inn fékk ég góð ráð og tilsagnir sem
mér þótti vænt um. Stundum finnst
mér hann nálægur og styðja mig í
mínum verkum.
Nú eiga börnin mín von á ljúfum
sögustundum af Ragnari afa sem er
hjá guði og líður vel.
Guð geymi þig, afi minn, og veri
með ástvinum þínum.
Dóttursonur og fjölskylda,
Þórir Bjartmar, Ólafía Ósk,
Aníta Sóley, Runólfur Georg
og Ragna Salóme.
SVEINN SVANUR
JÓNSSON
+ Sveinn Svanur
Jónsson fæddist
á Stóra-Seli í Vest-
urbænum 11. nóv-
ember 1922. For-
eldrar hans vora
Guðrún Sveinsdóttir
og Jón Guðmunds-
son. Systkini hans
eru: Ánna Maack
sem ér á lífi, en Sig-
ríður, Guðmundur,
Magnús og Ester eru
látin.
Fyrri kona Sveins
var Hildur Hulda
Þorfinnsdóttir, hún
er Iátin. Þeirra börn eru Guðrún,
Magnús, Hulda og Samúel en
hann lést aðeins tvítugur. Fyrir
átti Hildur Hulda dóttur, Krist-
ínu Herbertsdóttur.
Seinni kona
Sveins var Gerður
Gunnarsdóttir og
áttu þau einn son,
Gunnar, sem er bú-
settur í Svíþjóð. Þau
slitu samvistum.
Eftirlifandi sam-
býliskona Sveins er
Hanna Fríða Kragh.
Hennar synir eru
Garðar og Agnar
sem eru búsettir í
Svíþjóð, og dóttir,
Kristín, búsett í Nor-
egi.
Útför Sveins fer fram frá
Seljakirkju á morgun, mánudag-
inn 21. september, og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Það var mjög mikil sorg að
kveðja elsku afa okkar. Við áttum
ekki von á því að hann færi svona
fljótt frá okkur. Hann hafði ekki
verið veikur það lengi að okkur
fannst að hann myndi vera miklu
lengur með okkur. Afi var í okkar
augum frekar rólegur maður en
mjög mikill grínisti, hann kom
manni alltaf til að brosa eða hlæja.
Einnig var hann afi ákveðinn og
góður maður. Við hefðum viljað að
hann hefði kynnst Klöru Maríu,
bamabamabami sínu betur og líka
barnabarnabarninu sínu sem er
rétt ókomið í þennan heim. Það
verður ábyggilega alltaf skrítið að
heimsækja elsku Hönnu, sambýlis-
konu afa, og enginn afi er þar, en
þá hugsum við um það að hann sé
hjá okkur í huganum eða að hann
sé á meðal okkar. Við Hanna eigum
eftir að eiga góðar stundir saman,
og munum við þá alltaf hugsa til
afa. Einnig viljum við segja það
sama um bömin hans afa, Guðrúnu
móður okkar, Huldu og Magga.
Elsku afi okkar, við eigum eftir
að sakna þín sárt. Við vonum að þú
hafir það sem allra best og öll hitt-
umst við einhvem tímann aftur.
I voða, vanda og þraut
vel ég þig fórunaut.
Yfir mér virstu vaka
og vara á mér taka.
Jesús mér fylgi í friði
með fógru engla liði.
(HaUgr.Pét.)
Þín bamaböm,
María Guðrún Sveinsdóttir
og Samúel Sveinsson.
Elsku afi og langafi.
Það er með nokkrum hlýjum
orðum sem okkur feðgana langar
til að kveðja þig og við vonum að
þér líði sem þest þar sem þú ert
núna. Við minnumst þín með þakk-
læti og hlýhug yfir því að hafa
fengið að kynnast þér. Blessuð sé
minning þín og Guð veri með þér.
Þó að kali heitur hver,
hylji dali jökuU ber,
steinar tali og allt, hvað, er,
aldrei skal ég gleyma þér.
(Vatnsenda-Rósa.)
Elsku Hanna. Mikill er missir
þinn. Guð gefi þér styrk í sorg
þinni.
Ármann Þ. Guðmundsson,
ísak Andri Ármannsson.