Morgunblaðið - 14.10.1998, Qupperneq 8

8 MIÐVTKUDAGUR 14. OKTÓBER 1998
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
ÆTLIÐ þið að láta mig missa alla mína bestu menn til Rússlands? Þeir vilja bara fá að vera þrælar hjá mér
Fulltrúi Landsvirkjunar í Þjórsárveranefnd
Landsvirkjun ekki að
tefja störf nefndarinnar
HELGI Bjarnason, fulltrúi Lands-
virkjunar í Þjórsárveranefnd, segir
það af og frá að fyrirtækið hafi ver-
ið að tefja störf nefndarinnar, eins
og fram kom í máli Gísla Más Gísla-
sonar, formanns nefndarinnar, í
Morgunblaðinu á sunnudaginn.
„Unnið er að málinu á allan hátt
eins og reglugerðin um friðland í
Þjórsárverum segir til um,“ segir
Helgi.
Gísli Már segir Landsvirkjun hafa
tafíð störf Þjórsárveranefndar með
því að óska ítrekað eftir fresti til að
skila inn gögnum til nefndarinnar,
gögnum sem síðan vörpuðu ekki
nýju ljósi á niðurstöður fyrirliggj-
andi rannsókna. Segir hann að niður-
stöður rannsókna á vegum Þjórsár-
veranefndar sýni að lón við Norð-
lingaöldumiðlun hafí of mikil áhrif á
náttúruvemdargildi Þjórsárvera og
samkvæmt því myndi Náttúruvemd
ríkisins ekki gefa leyfí fyrir miðlun í
verunum.
Afla þurfti frekari gagna
Helgi mótmælir þessari staðhæf-
ingu Gísla og segir að þótt loka-
skýrsla dr. Þóru Ellenar Þórhalls-
dóttur, sem kom út árið 1994, hafi
verið mjög vönduð og faglega unnin
hafí hún aðeins tekið á hluta þeirra
umhverfísþátta sem rannsaka þurfi
áður en áhrif lónsins séu ljós, enda
séu tillögur að frekari rannsóknum í
skýrslu hennar. „Landsvirkjun taldi
því eðlilegt að afla frekari gagna um
áhrif lónsins," segir Helgi.
Helgi segir að mat á umhverfisá-
hrifum sé í undirbúningi og það verði
líkiega framkvæmt síðar í vetur eða
næsta vor. í undirbúningnum felist
margvísleg rannsóknaivinna sem
einnig nýtist Þjórsárveranefnd. „Við
teljum að það hafi ekkert komið fram
sem sýnir að lón raski óhæfílega nátt-
úruvemdargildi veranna. En hins
vegar þurfum við hugsanlega að sætt>
ast á lægri lónhæð. Lækkun yfirborðs
lónsins um hvem metra samsvarar 50
gígawattstundum á ári í orkugetu.
Norðlingaölduveita er orðin óhag-
kvæm í 577-588 m yfir sjávarmáli, en
fljótlega verður lögð fram tillaga um
nýja lónhæð,“ segir Helgi.
Náttúruvernd þarf
að gefa leyfi
Þorsteinn Hilmarsson, upplýs-
ingafulltrúi Landsvirkjunar, stað-
festi það sem kom fram í máli Gísla
Más, að Landsvirkjun hefði óskað
eftir úrskurði umhverfisráðuneytis-
ins um hver lögformlegur fram-
gangsmáti leyfis til Norðlingaöldu-
miðlunar væri. En eins og er ber að
meta umhverfisáhrif miðlunarinnar
auk þess sem Náttúmvemd ríkisins
þarf að gefa leyfi fyrir henni, sam-
kvæmt ákvæði í friðlýsingu Þjórsár-
vera frá 1987. Þorsteinn sagði það
vera mat Landsvirkjunar að endur-
skoða þyrfti hvort bæði ákvæðin
skyldu vera í gildi.
„Við viljum fá úrskurð um hvort
miðlunin þurfí leyfi Náttúruverndar
ríkisins, eða hvort hún á einungis að
fara 1 mat á umhverfisáhrifum. Nið-
urstaða í málinu hefur ekki fengist
frá umhverfisráðuneytinu en við
sendum bréfið fyrir nokkrum vikum.
Lög era ekki alltaf í samræmi við
önnur ákvæði laga. Nú era breyttir
tímar og við viljum að umhverfisráð-
herra úrskurði hver sé rétt meðferð í
þessu máli,“ sagði Þorsteinn.
Hjá umhverfisráðuneytinu feng-
ust þau svör varðandi bréf Lands-
virkjunar að það væri alveg Ijóst að
fara þyrfti fram mat á umhverfisá-
hrifum Norðlingaölduveitu og því
yrði með engu móti breytt. Ingimar
Sigurðsson, skrifstofustjóri í um-
hverfisráðuneytinu, sagði að ekki
hefði verið tekin formleg afstaða til
bréfsins en benti á að ákvæðið um að
Náttúruvernd ríkisins þyrfti að gefa
leyfi fyrir Norðlingaöldumiðlun væri
enn í fullu gildi.
-gafbié

1OE FYI.EIHI.UHR
Fást í
leikfangaverslunum,
bóka- og
ritfangaverslunum,
stórmörkuðum og
matvörubúðum um
allt land
DREIFINGARAÐIU
Sfmi: 533-1999, Fax: 533-1995
Alþjóðlegi staðladagurinn
Staðlar í
dagsins önn
ALÞJOÐLEGI
staðladagurinn er
í dag, 14. október.
Tvenn alþjóðleg staðla-
samtök standa að þess-
um degi ISO sem eru Al-
þjóða staðlasamtökin og
hinsvegar IEC sem er
Alþjóða raftækniráðið.
Staðlaráð Islands á aðild
að báðum samtökunum
og Guðrún Rögnvaldar-
dóttir er framkvæmda-
stjóri Staðlaráðs íslands.
„Staðlastofnanir um
allan heim halda upp á
þennan dag og það er
hefð fyrir því að taka fyr-
ir sérstakt þema. Að
þessu sinni er þema
dagsins Staðlar í dagsins
önn. Með þessu þema er
reynt að vekja athygli á
því hversu algengt er að stuðst
sé við staðla í okkar daglega
lífi.“
Guðrún segir að fólk átti sig
kannski ekki alltaf á því hversu
algengir staðlar eru en sem
dæmi nefndir hún að mælikerfið
okkar falli þar undir, stærðir og
form á greiðslukortum og öðr-
um kortum, strikamerki, ljósa-
perar, rafhlöður og ljósmynda-
filmur. „Stundum er sagt að
stöðlun sé eins og heimilisstörf-
in, enginn tekur eftir þeim nema
þegar þau era ekki unnin. Dæmi
era mismunandi klær og tengl-
ar.“
-Með hvaða hætti heldur
Staðlaráð íslands upp á daginn?
„Staðlaráð Islands flutti ný-
lega í Holtagarða. Okkur langar
að nota tækifærið og vekja at-
hygli á starfsemi okkar á nýjum
stað og einnig gáfum við í tilefni
dagsins út sérstakt fréttabréf
sem heitir Staðlamál.“
- Hvað eru staðlar?
„Staðall er lýsing á lausn á
vandamáli og eitthvað sem
menn hafa komið sér saman um
að sé góð lausn. Það kannast all-
ir við t.d. 100 eða 200 ASA film-
ur. Það era staðlaðir eiginleikar.
Við getum líka tekið sem dæmi
staðlaðar stærðir á pappír.
Flestir kannast við staðla í því
sambandi og kaupa hann til
dæmis í stærðum A-4 eða A-5.
Þá era rafhlöður líka seldar í
stöðluðum stærðum og spennan
í þeim er þá stöðluð líka. Stærð-
ir á greiðslukortum era staðlað-
ar og svo mætti áfram telja.
- Hvaða staðla styðjist þið við
þegar íslenskir staðlar eru búnir
til?
„Við höfum fyrst og fremst
einbeitt okkur að Evrópusam-
starfi enda tengjast staðlarnir
löggjöf innan Ewópusambands-
ins og EES. A mörgum sviðum
era settar fram almennar
grandvallarkröfur og vísað í
Evrópustaðla um nánari út-
færslu á þessum tæknilegu kröf-
um.“
Guðrún segir að all-
ir Evrópustaðlar séu
líka gerðir að íslensk-
um stöðlum. „Þetta er ___
skuldbinding sem
fylgir þátttökunni í EES.
era gerðir séríslenskir
Guðrún Rögnvaldardóttir
► Guðrún Rögnvaldardóttir er
fædd á Sauðarkróki árið 1958.
Hún lauk námi í rafmagnsverk-
fræði frá Háskóla fslands árið
1983. Hún fór í framhaldsnám
við Tækniháskólann í Karlsruhe
og lauk þaðan Diplom-prófi árið
1986.
Guðrún starfaði sem lektor
við lláskóla íslands í nokkur ár.
Árið 1991 fór hún að vinna á
staðladeild Iðntæknistofnunar
og hefur starfað að staðlamál-
um síðan. Árið 1995 starfaði
Guðrún hjá Evrópsku staðla-
samtökunum í Brussel.
I byijun þessa árs var hún
ráðin framkvæmdasljóri Staðla-
ráðs fslands.
Eiginmaður Guðrúnar er
Bjarni Þór Björnsson stærðfræð-
ingur og eiga þau þijár dætur.
Stöðlun eins
og heimilis-
störfin?
Svo
staðlar
og það er þá fyrst og fremst í
byggingariðnaði. Einnig má
nefna staðla sem varða þjóðleg-
ar kröfur í upplýsingatækni."
Guðrún segir að Staðlaráð sé í
samstarfi við Neytendasamtök-
in, Slysavarnafélagið, Hollustu-
vemd, Umferðarráð og fleiri um
stöðlun á sviði neytendamála.
Hópur íslenskra hagsmunaaðila
hafi t.d. fylgst náið með gerð
evrópskra staðla um öryggi á
leikvöllum.
- Hvernig er því fylgt eftir að
öryggiskröfum sé framfylgt
þegar búið er að setja staðla?
„I mörgum tilfellum má ekki
markaðssetja vöra nema hún
uppfylli kröfur í reglugerðum og
tilskipunum. Markaðseftirlit
sem Löggildingastofa hefur með
höndum á að fylgja því eftir að
farið sé að settum reglum í
þessu sambandi."
Guðrún segir að stundum
þurfi vöramar að vera CE
merktar annars megi ekki
markaðssetja þær og merkið
CE gefur til kynna að varan
uppíylli lágmarkskröfur og sé
ekki hættuleg né skaðleg fyrir
umhverfið.
- Eru staðlar utan Evrópu
ólíkir þeim evrópsku?
„Þó innan Evrópu sé verið að
samræma staðla á mörgum svið-
um era aðrir staðlar sem gilda
þar fyrir utan. Þeir sem ætla t.d.
að flytja inn vörur frá Banda-
ríkjunum mega ekki markaðs-
setja þær samkvæmt bandarísk-
um stöðlum. Þær
þurfa að uppfylla evr-
ópskar kröfur. Sama
gildir um vöra sem er
framleidd og seld á ís-
landi.“
- Hvað er starfsfólk Staðla-
ráðs íslands að fást við núna?
„Eins og ævinlega eram við
fyrst og fremst að sinna evr-
ópsku samstarfi og þar er jafnt
og þétt unnið að stöðlun í þágu
almennings. Nýlega kom staðall
um öryggi leikfanga úr endur-
skoðun og vinna að Evrópu-
stöðlum um reiðhjól er að hefj-
ast, svo nefnd séu dæmi.“