Morgunblaðið - 18.03.1999, Page 4

Morgunblaðið - 18.03.1999, Page 4
4 FIMMTUDAGUR 18. MARZ 1999 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR Geir H. Haarde fjármálaráðherra um horfurnar í þjóðarbúskapnum Ríkið sýnir mikið aðhald GEIR H. Haarde fjármálaráðherra segir að nauðsynlegt sé að allir aðilar sem hlut eigi að máli auki aðhald hjá sér þegar halli sé á við- skiptajöfnuði. Ríkissjóður sýni mikið aðhald í ár og því beri útkoma fjárlaganna skýrast vitni. Rit Þjóðhagsstofnunar um þjóðarbúskapinn, framvinduna 1998 og horfurnar í ár kom út í fyrradag. Stofnunin spáir að neysluverð hækki um 2,5% á árinu 1999. Reiknað er með 4,8% hag- vexti á árinu, sem er nokkru minni vöxtur en gert var ráð fyrir í síðustu spá, horfur eru taldar á að viðskiptahallinn verði um 28 milljarðar kr. og kaupmáttur ráðstöfunartekna eykst um 5,5%. Þá er bent á að Seðlabankinn hafí nýlega aukið að- hald í peningamálum og er ljóst, að mati Þjóð- hagsstofnunar, að svigrúm til frekari aðhaldsað- gerða er orðið takmarkað. „Því er ekki aðeins mikilvægt að hið opinbera sporni við aukningu þjóðarútgjalda með aðhaldi í eigin útgjöldum vegna viðskiptahallans, heldur er það bráðnauð- synlegt svo kleift sé að létta þunganum af pen- ingamálunum," segir í ritinu. Geir sagði að Þjóðhagsstofnun væri með þessu að ræða um að ekki væri mikið svigrúm til að- halds til viðbótar í peningamálunum og því yrði þunginn að vera í aðhaldi hjá hinu opinbera. „Við erum auðvitað alveg klárir á því og við teljum að með fjárlögunum hafi verið stígið mikilvægt skref í þessa átt og það er ekkert í þessari skýrslu sem haggar þeim forsendum að ég tel sem fjárlagafrumvarpið í aðalatriðum byggist á,“ sagði Geir. Hann sagði að það mætti alveg taka undir það að afgangur ríkissjóðs mætti gjarnan vera meiri. Hann væri samt sem áður 2,5 milljarðar á rekstrargrunni miðað við fjárlögin og lánsfjáraf- gangurinn væri mjög mikill eða 17 milljarðar, þannig að hann teldi að ríkið hefði gert sitt í þessum efnum miðað við allar aðstæður. Sveit- arfélögin hefðu kannski gert mismikið hvað þetta snerti, en hann teldi ekki að í þessu væri fólginn neinn áfellisdómur eða gagnrýni á stefn- una í ríkisfjármálum. Það væri hins vegar sagt að gera mætti enn betur og hann væri sammála því. Allir helstu mælikvarðar jákvæðir Almennt um horfunar í efnahagsmálum sam- kvæmt upplýsingum frá Þjóðhagsstofnun sagðist Geir ekki sjá annað en að allar forsendur hefðu staðist í áætlunum þeirra. „Það sem mér finnst vera aðalatriði í þjóðhagsspánni er að allir helstu mælikvarðar á afkomu þjóðarbúskaparins eru já- kvæðir. Hagvöxturinn er langt umfram það sem gengur og gerist í nálægum löndum, kaupmátt- urinn heldur áfram að aukast og hefur aukist meira en dæmi eru um á undanfórnum árum, at- vinnuleysi er hvergi minna en hér á OECD-svæð- inu og verðbólgan er mjög lítil líka miðað við önn- ur lönd,“ sagði Geir ennfemur. Iðnaðarráðherra kynnti drög að frumvarpi til raforkulaga á fundi Orkustofnunar Morgunblaðið/Þorkell FINNUR Ingólfsson iðnaðarráðherra og Þorkell Helgason orkumálastjóri og fleiri tóku Iétta sveiflu á ársfundi Orkustofnunar í gær við söngatriði Skólakórs Kársness sem þar var flutt, fundargestum til mikillar skemmtunar. Taka mið af auknum mark- aðsbúskap FINNUR Ingólfsson iðnaðarráð- herra kynnti drög að írumvarpi til raforkulaga á ársfundi Orkustofn- unar í gær og Þorkell Helgason orkumálastjóri kynnti umhverfis- stefnu Orkustofnunar. Finnur sagði markmiðið með breytingunum vera að koma á markaðsbúskap í við- skiptum með raforku, um leið og stuðlað væri að þjóðhagslegri hag- kvæmni á nýtingu orkulindanna. Ráðherra sagði í ávarpi sínu að skipulag raforkumála hefði haldist nánast óbreytt síðasta aldarþriðj- unginn. Það hefði gefist vel til að byggja upp greinina en þeim fylgdu þó nokkrir annmarkar. í fyrsta lagi væri í lögum um Lands- virkjun lagðar miklar skyldur á fyrirtækið án þess að það hefði einkarétt til orkuvinnslu eða orku- flutnings. I öðru lagi væri í gjald- skrá Landsvirkjunar ekki greint á milli vinnslu og flutnings á raf- magni, og sama ætti við um gjakh skrá annarra orkufyrirtækja. í þriðja lagi, að sumar rafveitur teldu sig geta lækkað kostnað við orkuöflun með því að virkja, og samanburður á þeirra gjaldskrám við Landsvirkjun væri ekki rétt- mætur þar sem gjaldskrá Lands- virkjunar fæli í sér bæði orku- vinnslu og flutning orkunnar. í fjórða lagi væri ekki skilið á milli samkeppnisþátta í starfsemi orku- fyrirtækjanna, þ.e.a.s. vinnslu og sölu, og flutnings og dreifingu. í frumvarpsdrögunum væri mið- að að því að draga úr opinberum rekstri í orkubúskap þjóðarinnar, Iryggja gagnsæja verðmyndun og stuðla að lækkun orkuverðs. „Ljóst er að á mörgum sviðum ganga fyrir- liggjandi drög að frumvarpi lengra í átt til markaðsbúskapar en tilskip- un Evrópusambandsins gerir um innri markað á sviði raforku,“ sagði Finnur. Ráðherra sagði það álita- mál hvaða skref þyrfti að stíga og hvenær ætti að stíga þau, en for- senda samkeppni væri að skilja á milli vinnslu, flutnings, dreifingar og sölu á rafmagni. Orkustofnun setur sér umhverfisstefnu Orkumálastjóri gerði umhverfis- mál orkuvinnslu að umtalsefni í er- indi sínu og sagði rammaáætlun iðnaðar- og umhverfisráðherra um nýtingu vatnsafls og jarðvarma vendipunkt í allri umræðu um virkj- unarframkvæmdir. Markmið um- hverfisstefnu Orkustofnunar er að beina rannsóknum að orkuvinnslu í sátt við umhverfíð og stuðla að sjálf- bærum orkubúskap, en hlutverk stofnunarinnar er að annast yfirlits- rannsóknir á orkulindum landsins og skilyrðum til hagnýtingar þeirra. Með umhverfisstefnunni vill stofnunin meðal annars greina helstu umhverfisáhrif þegar við frumathuganir á virkjunarkostum, benda á leiðir til að ná sem bestri nýtingu auðlinda sem þegar hafa verið teknar til vinnslu, og standa fyrir rannsóknum á þáttum sem tryggja sjálfbæra nýtingu orkulind- anna. Stefnan miðar einnig að því að laga orkuvinnslu að náttúrulegri endumýjun þeirra. Stofnunin ætlar að vinna að heild- stæðu yfirliti um virkjunarkosti, hagkvæmni þeirra og umhverfisá- hrif og flokka kostina í kjölfarið eft- ir samræmdu mati á verndarjgildi, hagkvæmni og þjóðarþörfum. I um- hverfisstefnunni felst einnig að stofnunin hafi umhverfissjónarmið í heiðri við innkaup og rekstur, og að áhersla sé lögð á góða umgengni í starfi stofnunarinnar úti í náttúr- unni og lög, reglur og góðir siðir í því sambandi séu virt. 50 milljónir til virkjanarannsókna Finnur Ingólfsson benti á breytt hlutverk Orkusjóðs í kjölfar sér- stakra laga sem sett voru um sjóð- inn í síðustu viku. Markmið með breytingum á sjóðnum væri að efla undirbúningsrannsóknir á orkulind- um landsins. Á fjárlögum þessa árs væru 50 milljónir króna ætlaðar til virkjanarannsókna og gert væri ráð fyrir svipaðri upphæð á fjárlögum næstu fimm árin. Ráðherra sagði að Orkustofnun myndi gegna þýðingarmiklu hlut- verki í framkvæmd rammaáætlun- arinnar, enda lægi mikil þekking á orkulindunum hjá stofnuninni og starfsmönnum hennar. Orkusjóður myndi einnig gegna miklu hlut- verki: „Sú breyting sem gerð hefur verið á Orkusjóði á að geta stuðlað að því að unnt verði að taka mynd- arlega á þessu máli og verður sjóð- urinn væntanlega sterkur fjárhags- legur bakhjarl verkefnisins," sagði ráðhen-a. heimilisbankinn www.bi.is ókeypis aðgangur til ársins 2000 S k í m a BÚNAÐARBANKINN Traustur banki Yngvi Harðarson hjá Ráðgjöf og efnahagsspám Brýn þörf á aðhaldi í ríkis- fjármálum YNGVI Harðarson hagfræðingur hjá Ráðgjöf og efnahagsspám segir að þeir séu sammála Þjóðhagsstofn- un um það að brýn þörf sé á aðhaldi í opinberum fjármálum, en töluvert mikið álag sé á peningastefnu Seðlabankans nú. Rit Þjóðhags- stofnunar um Þjóðarbúskapinn, framvinduna 1998 og horfurnar í ár kom út í fyrradag. Yngvi bætti því við að Þjóðhags- stofnun gæfi til kynna að þó hún teldi svigrúm til frekari vaxtalækk- ana fremur takmarkað gæti orðið tilefni til þernra ef ekki drægi úr vexti innlendrar eftirspurnar. Því væru þeir einnig sammála, en miklu heppilegra væri ef hægt væri að beita opinberum íjármálum að þessu markmiði. Hvað varðaði hagvaxtarspá Þjóð- hagsstofnunar, en hún spáir 4,8% hagvexti á árinu 1999, sagði Yngvi að þróun ytri skilyrða þjóðarbúsins gætu orðið óhagstæðari en forsend- ur Þjóðhagsstofnunar gæfu til kynna og þá sérstaklega hvað varð- aði viðskiptakjörin. „Við gætum séð meiri afurðaverðslækkanir í sjávar- útvegi en þeir gera ráð fyi-ir og við gætum líka séð samhliða því áfram- haldandi lækkun olíuverðs. Þó það sé afskaplega erfitt um þetta að spá, finnst manni meiri líkur á frá- vikum í þessar áttir heldur en hin- ar,“ sagði Yngvi. Viðskiptahallinn áhyggjuefni Hann sagðist einnig telja að líkur stæðu til þess að innlend eftirspurn yrði meiri en minni. Erfítt væri að nefna einhverjar tölur í því sam- bandi, en frávikin yrðu í þessar áttir. Yngvi sagði að viðskiptahallinn væri mikið áhyggjuefni. Rót hans væri að stórum hluta mikil innlend eftirspurn og farsælasta leiðin íyrir þjóðarbúið til að taka á honum væri að gera það með aðhaldi í opinber- um fjármálum. --------------- Innbrot í tvö fyrirtæki TILKYNNT var um innbrot í Tölvubæ og Leigulistann í Skipholti 50b í gærmorgun. Hurðir voru spenntar upp og skemmdar í báðum fyrirtækjunum. Stolið var tómum peningakassa úr Tölvubæ og sím- tæki úr húsnæði Leigulistans. Unnið er að rannsókn málsins hjá lögreglunni í Reykjavík. ------♦-♦-♦---- Smyglmálið Hæstiréttur úrskurðar fyrir helg’i HÆSTIRÉTTUR íslands mun í síðasta lagi á morgun, föstudag, kveða upp úrskurð sinn vegna kæru Lögreglunnar í Reykjavík á þeim úrskurði héraðsdómara að hafna kröfu um níu daga framlengingu á gæsluvarðhaldi yfir sex skipverjum af Goðafossi vegna smyglmálsins, sem kom upp í upphafi síðustu viku. Lögi-eglan lagði fram gögn í málinu í gær og verði Hæstiréttur við kröfu lögreglunnar, sem hafnað var í héraði, fara skipverjarnir sex aftur í gæsluvarðhald, en ganga lausir að öðrum kosti.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.