Morgunblaðið - 19.06.1999, Blaðsíða 50

50 LAUGARDAGUR 19. JUNÍ 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
HALLDORA
GUÐRÍÐUR
KRISTLEIFSDÓTTIR
+ Halldóra Guð-
ríður Kristleifs-
dóttir fæddist í
Bakkabúð á Brim-
iisvöllum í Fróðár-
hreppi á Snæfells-
nesi hinn 26. nóv-
ember 1912. Hún
lést á Dvalarheimil-
inu Hrafnistu i
Reykjavík hinn 8.
júní síðastliðinn og
fór útför hennar
fram frá Ingjalds-
hólskirkju 16. júní.
Það var snemmsumars árið 1969 í
Reykjavík. Tólf ára strákpolli sem
alið hafði allan sinn aidur austan við
læk, eins og sumir sögðu í þá daga
og áttu við Hlemm, beið eftir rút-
unni vestur á Snæfellsnes á BSÍ.
Hann var að fara í sveit á Rifi á
Snæfellsnesi, hjá Friðþjófí Guð-
mundssyni móðurbróður sínum og
konu hans Halldóru Kristleifsdótt-
ur.
Strákurinn var ég og þetta var í
fyrsta sinn á stuttri ævi sem dvalið
var fjarri foreldrahúsum. Ég hafði
áður hitt Halldóru í ferðum hennar í
Reykjavík og fannst mikið til um
hvað gustaði af henni. Friðþjófur
frændi var það sem kallað var út-
vegsbóndi á Rifí en mín störf þetta
sumar sneru að búskapnum. Þar
kynntist ég allfc annarri menningu
en tíðkaðist í Reykjavík. Það var
reyndar ómetanlegt fyrir mig borg-
arstrákinn að kynnast sveitaheimili
þar sem ennþá var unnið með gamla
laginu, kýrnar handmjólkaðar og
erfiðir túnblettir slegnir með orfi og
ljá og heyið rifjað með hrífum. Hall-
dóra var mér bæði elskuleg og beitti
mig aga sem böldnum strák úr
Reykjavík var nauðsynlegur.
Heimilishaldið á Rifi var í fóstum
skorðum og var á því mikill mynd-
arbragur.
Maður skildi það ekki þegar mað-
ur var yngri hversu langur vinnu-
dagurinn var hjá Dóru. Hún þurfti
að sinna ýmsum málum er sneru að
útgerðinni, sveitastörfunum og síð-
ast en ekki síst safnaðarstörfum við
Ingjaldshólskirkju en Dóra og Frið-
þjófur sinntu því af lífi
og sál um áratuga-
skeið. Jafnframt þessu
voru börnin alin upp.
Fyrir vestan voru
strákar af mölinni þá
kallaðir villingar og
mér var sagt eftir á að
ég hefði einmitt talist
til þess hóps. Halldóra,
sem ég kallaði aldrei
annað en Dóru, var af
þeim sökum alltaf
hrædd um að ég færi
mér að voða. Eitt það
minnisstæðasta sem ég
tók mér fyrir hendur
þetta sumar og sem Dóra minnti
mig alltaf á alla tíð síðan, var að
stelast á sveitaball sem haldið var
eitt laugardagskvöldið í samkomu-
húsinu Breiðabliki. Þennan um-
rædda eftirmiðdag seint um sumar-
ið þurftu Dóra og Friðþjófur að
bregða sér af bæ og mér var falið að
mjólka kýmar og ganga frá mjólk-
urbrúsunum. Ég fylgdist með fullur
öfundar þegar unga fólkið á Rifi var
að undirbúa sig fyrir ballferðina og
tók þá ákvörðun að slást í hópinn
með frændfólkinu. Kýmar voru
handmjólkaðar með hraði og mjólk-
urbrúsarnir skildir eftir í sólinni
fyrir framan húsið. Þegar Dóra og
Ériðþjófur komu heim var tólf ára
strákpjakkurinn á bak og burt og
mjólkin orðin gallsúr eftir meðferð-
ina fyrr um daginn. Dóra var í öng-
um sínum yfir að eitthvað hefði
komið fyrir mig. Þegar ég skilaði
mér heim að lokum, þá skreið ég
inn um glugga á herbergi mínu sem
ég hafði skilið eftir opinn vegna
þess að ég vissi að ég myndi ekki
þora að vekja þau við heimkomuna.
Ekki man ég eftir að Dóra hafi
skammað mig fyrir tiltækið, en það
var rifjað upp að minnsta kosti einu
sinni á ári næstu þrjátíu árin.
Þessi sumardvöl á Rifi var með
minnisstæðustu sumrum æsku
minnar og ég tengdist Dóru og
Friðþjófi sterkum böndum sem
rofnuðu ekki. Allt til þessa dags hef
ég reynt að heimsækja Rif minnst
einu sinni á ári og þá yfir sumartím-
ann þegar kríuvarpið er í hámarki.
Dóra í Rifi er með þeim minnis-
stæðustu konum sem ég hef kynnst
á ævi minni. Hún var sterkur per-
sónuleiki sem gustaði af, með enda-
lausa orku og stórt og hlýtt hjarta.
Mér þótti mjög vænt um hana Dóru
og þrátt fyrir eril hennar og áhyggj-
ur af stráknum úr bænum, þá end-
urgalt hún þær tilfinningar alla tíð.
Ég held að ég hafi mannast töluvert
þessa mánuði á Rifi en eitt er víst
að ég tók þar út töluverðan vöxt
enda maturinn hennar Dóru alltaf
ríflegur og velútilátinn og mjólkin
var drukkin ógerilsneydd beint úr
kúnni. Meðan hún bjó á Rifi átti
maður alltaf öruggt skjól þegar
maður heimsótti hana einn eða síðar
með Guðrúnu og strákunum. Mér
fannst Dóra svo sterk og var þess
fullviss að ellin myndi aldrei geta
bugað hana.
Orlögin hafa hagað því þannig að
ég get ekki fylgt henni Dóru til
grafar á Ingjaldshóli. Vegna dvalar
erlendis mun ég ekki geta heimsótt
Rif fyrr en í ágúst í sumar en þá er
krían að tygja sig til brottfarar sem
boðar haustkomuna á þessum fal-
lega stað. Þá mun ég geta staldrað
eina ferðina enn hjá Dóru og Frið-
þjófi.
Guð blessi minningu hennar.
Stefán Lárus Stefánsson,
Guðrún B. Harðardóttir,
Hörður og Stefán.
Að gera lifsstarfi þeirra hjóna
Friðþjófs heitins Guðmundssonar
útvegsbónda í Rifi og konu hans
Halldóru Kristleifsdóttur verðug
skil væri í raun efni í heila bók, svo
merkilegt var lífsstarf þeirra fyrir
margra hluta sakir. Slíkt verður
ekki reynt hér, heldur aðeins vikið
að fáeinum atriðum sem vert er að
komi fram þegar þessi merkiskona
Halldóra Kristleifsdóttir er gengin.
Eiginmann sinn Friðþjóf missti
Halldóra árið 1987 eftir þungbær
veikindi og var hann henni mikill
harmdauði.
Eftir þessi hjón, Friðþjóf og Hall-
dóru, liggur mikið og merkilegt lífs-
starf og væri það eitt nóg til frá-
sagnar hvemig hinn fomfrægi út-
vegsstaður Rif á Snæfellsnesi
breyttist í þeirra höndum úr því að
vera Rifsbærinn einn eða býlið sem
eftir var þar, í það að verða blóm-
legt sjávarþorp með góðri og ör-
uggri hafnaraðstöðu. Sú þróun var
Friðþjófi mikil hugsjón sem hann
fylgdi fast eftir þar til í Rifi fékkst
byggð vegleg landshöfn og úr varð
öflug útgerð og fiskvinnsla. Það ein-
kenndi Halldóru í Rifi að hún fylgdi
+ Ágúst
Nordgulen
fæddist í Reykjavík
30. júlí 1957. Hann
lést á Landspítalan-
um 23. maí síðast-
liðinn og fór útför
hans fram frá Bú-
staðakirkju 28. maí.
Kæri vinur og félagi.
Nú ertu eflaust farinn
að hita hjörtu og laða
fram bros hjá þeim
sem með þér em í
þeim nýja heimi þar
sem þú nú dvelur. Ég
efast ekki um að þeir hafi fagnað
komu þinni og viljað nýta sér verk-
kunnáttu þína, dugnað og stjómun-
arhæfileika í hveiju því sem þú ann-
ars tekur þér fyrir hendur. Ef það
er í einhverju samræmi við söknuð
okkar og missi hérna megin þá áttu
ekki von á miklum fríum framund-
an. Það vom forréttindi að vera vin-
ur þinn og félagi. Æðraleysið og
hetjuskapurinn sem þú sýndir á síð-
ustu mánuðunum vom slík, að þeg-
ar neikvæðar hugsanir og hvers-
dagslegt væl leitar á hugann, er nóg
að hugsa til þín og neikvæðið breyt-
ist í þakklæti og virðingu fyrir því
sem er og maður hefur, og stolt yfir
því að hafa átt slíka hetju og höfð-
ingja sem vin tekur við.
Höfðingsskapurinn og
velvildin til að láta fólki
líða vel í kring um þig
kom strax í ljós á
fyrstu ærslafullu áran-
um eftir að við félag-
amir uppgötvuðum
kynferði okkar og
stofnuðum félagsskap
þann sem hafði það að
markmiði að skemmta
okkur, RFR. Þú áttir
mikinn þátt í að móta
reglur þess félagsskap-
ar sem vora flestar í
þínum anda, eins og
t.d. að bannað væri að vera í fylu
meðal annarra félaga og að það
væri brottrekstrarsök að hanga
heima í aðgerðarleysi þegar hægt
var að skemmta sér með félögunum.
Þú varst yngstur okkar en féllst
strax vel inn í hópinn þó að munaði
nokkram áram. Éftir að þú eignað-
ist ameríska kaggann, „bátinn" eða
„prammann" eða hvað sem við köll-
uðum bifreiðina sem hægt var að
halda heilu veislurnar í taldirðu
aldrei eftir þér að keyra okkur fé-
lagana sleitulaust, eða jafnvel lána
okkur bílinn, eða leggja heimili for-
eldranna undir veislur og jafnvel
bátinn hans afa þíns. Þú varst alltaf
tilbúinn að leggja öðram lið. Svo lá
leiðin norður. Ástarglampinn og að-
dáunin sem geislaði úr andliti þínu
er þú leist Astu fyrst augum gleym-
ist ekki, enda ekki von því hann var
enn til staðar og duldist engum
fram á síðustu stundu. Eftir því sem
við félagamir þroskuðumst og
komumst flestir til manns, stofnuð-
um heimili og fjölskyldur, minnkaði
tíðni samskiptanna eins og gengur.
Alltaf var þó sama fjörið þegar
komið var saman og þú hrókur alls
fagnaðar og fulltrúi galsa og gleði.
Það var aðdáunarvert að fylgjast
með hvemig þið hjónin byggðuð
upp fyrirtækið og hvemig fjölskyld-
an hafði samt alltaf forgang.
Það haustaði snemma þetta vorið
þegar þú á Hvítasunnudag hófst
ferðina yfír í hinn nýja heim langt
um aldur fram. En eftir situr mynd
og minning um félaga og vin, hvers
mannkostir munu aldrei gleymast.
En meðan árin þreyta hjörtu hinna,
sem horfðu eftir þér í sárum trega,
þá blómgast enn, og blómgast ævinlega,
þitt bjarta vor í hugum vina þinna.
(Tómas Guðmundsson.)
Líkur sækir líkan heim, og vart
verður með orðum lýst því afli og
einurð sem Ásta hefur sýnt undan-
fama mánuði við hlið manns síns og
bama, jafnframt því að stjórna fjöl-
skyldufyrirtækinu. En það vorar
aftur á ný og Guð gefi fjölskyldunni
styrk og birtu til að takast á við
breyttar aðstæður og sættast við
örlögin og Guð sinn.
F.h. félaga í RFR,
Sveinn og Helgi.
ÁGÚST
NORDGULEN
manni sínum fast eftir í hverju sem
hann tók sér fyrir hendur. Érá 19
ára aldri hafði hún fylgt honum með
ráðum og dáð og sparaði sér aldrei
erfiðið til að ala önn fyrir búi og
börnum. Auk eigin barna tóku þau
að sér tvo fóstursyni. Þau áttu
miklu barnaláni að fagna og var að-
dáunarvert hvemig allir niðjar
hennar frá þeim elstu til þeirra
yngstu virtu hana og dáðu og vora
reiðubúnir að taka tillit til hennar.
Gilti það jafnt um börn og fóstur-
böm. Þetta mátti berlega sjá þegar
Rifsfjölskyldan kom saman vegna
einhverra tímamóta og ánægju-
stunda í lífi þeirra. I hvert sinn sem
eitthvað var um að vera í fjölskyld-
unni reyndi Halldóra að koma vest-
ur þótt hún dveldi síðustu árin á
Dvalarheimili aldraðra sjómanna í
Reykjavík.
Én einn þátt í starfi þessara
merku og ágætu hjóna er mér ljúft
og skylt að nefna og þakka. Og það
era störf þeirra og fómfýsi við
Ingjaldshólskirkju og söfnuð.
Kirkjurækni og skyldurækni við
kirkjuna hefur einkennt Rifsheimil-
ið alla tíð og 1960 'tók Friðþjófur
það að sér að vera meðhjálpari og
formaður safnaðarins. Þetta út-
heimti að sjálfsögðu mikla vinnu og
mikla fyrirhöfn að sinna bæði kirkju
og kirkjugarði. Eftir að Friðþjófur
veiktist tók Halldóra að sér að vera
meðhjálpari kirkjunnar og gerði
það af sérstökum myndarskap. I þá
tíð var Ingjaldshólskirkja verr búin
en hún er í dag og eitt sinn sagði
Halldóra mér að þau hefðu á messu-
dögum oft farið þrjár ferðir úr Rifi
upp að Hóli þegar messað var.
Fyrst til að kveikja upp og koma
hita á fyrir messu, síðan var farið til
messunnar sjálfrar og að lokum var
farin þriðja ferðin til að yfirfara og
ganga frá. Þarf ekki að leiða líkum
að því hversu mikið þurfti fyrir
þessu að hafa en allt var þetta unnið
af fórnfýsi og gleði við að rækja trú
sína og kirkju og þjóna þessu litla
samfélagi.
Nú hafa orðið á Ingjaldshóli
miklar breytingar. Við gömlu
kirkjuna sem talin er elsta stein-
steypta kirkja veraldar og var
þeim hjónum svo kær hefur nú ris-
ið myndarlegt og veglegt safnaðar-
heimili og aðstaða þar er öll gjör-
breytt til batnaðar. Það var því við
hæfi þegar ákvörðun var tekin um
að byggja safnaðarheimilið og
tryggja þannig veg og virðingu
kirkjustaðarins Ingjaldshóls, að þá
var Halldóra Kristleifsdóttir fengin
til að taka fyrstu skóflustunguna.
Sífellt var hún með hugann við að
þessi framkvæmd mætti lánast vel
og áður en safnaðarheimilið var
vígt sýndi hún og fjölskylda hennar
þá rausn að gefa kirkjunni mikla
fjármuni svo kaupa mátti nýja og
fallega húsmuni í safnaðarheimilið.
Þetta var ómetanlegur stuðningur
sem erfitt er að koma orðum að
hvernig skuli þakka. En Halldóra
vissi það að Guð gleður glaðan
gjafara og það var henni nóg en
það var ánægjulegt til þess að vita
að hún skyldi fá að lifa þá stund
hvað fórnarlund hennar og hennar
fólks hafði komið til leiðar á kirkju-
staðnum merka, Ingjaldshóli og
honum til vegsauka. Guð blessi
minningu Halldóru Kristleifsdóttur
og Friðþjófs manns hennar og það
er þakkarvert að Halldóra fékk að
sjá að verk þeirra fyrir byggð og
samfélag var ekki til einskis unnið.
Vonandi verður þeirra mikla lífs-
starfi og hugsjónum gerð betri skil
síðar á öðrum vettvangi en fyrir
hönd Ingjaldshólskirkju eru þakkir
færðar. Megi góður og fórnfús
hugur þeirra hjóna lifa og dafna í
öllum þeirra fjölmörgu afkomend-
um.
Ólafur Jens Sigurðsson,
sóknarprestur.
PÉTUR
ÁGÚSTSSON
+ Pétur Ágústs-
son fæddist á
Berufjarðarströnd
6. febrúar 1929.
Hann lést á Landa-
kotsspítala 8. júní
síðastliðinn og fór
útför hans fram frá
Bústaðakirkju 18.
júní.
Mig langar með ör-
fáum orðum að minn-
ast vinar míns, Péturs
Ágústssonar múrara-
meistara.
Pétri kynntist ég
sem viðskiptavinur á vinnustað
hans, Húsasmiðjunni í Skútuvogi,
kringum 1989-1990.
Pétur starfaði fyrst í flísadeild og
síðan í múrefnadeild. Ég komst
fljótlega að því að þar fór maður
sem kunni sitt fag. Það var alveg
sama hvað maður var að fást við,
flísalögn eða viðgerðir og hversu
óvenjulegar kringumstæður gátu
verið fyrir hendi, alltaf vissi Pétur
hvað best hentaði og hversu mikið
þyrfti til. Það sem líka er eftir-
minnilegt er hvaða persónu hann
hafði að geyma. Pétur var skapmik-
ill og skemmtilegur, einstaklega
hjálpfús og hægt að treysta full-
komlega því sem hann
sagði. Alltaf tók hann
vel á móti mér og vildi
allt fyrir mig gera. Við
hlógum oft saman að
sögum sem við sögðum
hvor öðrum og alltaf
gladdi það okkur þegar
við hittumst.
Síðasta árið sem
Pétur starfaði hitti ég
hann ekki eins oft og
áður og hætti hann hjá
fyrirtækinu um haustið
1997. Vorið 1998 komst
ég að því að Pétur
hafði sýnt mér þann
mesta heiður sem maður getur sýnt
öðram og endurnýjuðust kynni okk-
ar. Pétur var þá orðinn veikur en
samt fær um að rifja upp gamlar
góðar stundir þó ekki hefði hann
mörg orð um hlutina. Ég man að ég
sagði eitt sinn við hann: „Pétur
minn, þú hlýtur stundum að hafa
verið þreyttur á mér þegar ég
spurði þig og spurði um efnin.“
„Nei,“ svaraði hann, „ég vissi alltaf
hvað þú varst að hugsa."
Þessu svari gleymi ég ekki. Pétur
var vandaður maður og mikill höfð-
ingi sem ég gleymi aldrei.
Guð blessi fjölskyldu hans.
Baldur Birgisson.
Skilafrestur
minningargreina
EIGI minningargrein að birtast á útfarardegi (eða í sunnudagsblaði ef
útfór er á mánudegi), er skilafrestur sem hér segir: I sunnudags- og
þriðjudagsblað þarf grein að berast fyrir hádegi á föstudag. í miðviku-
dags-, fimmtudags-, fóstudags- og laugardagsblað þarf greinin að ber-
ast fyrir hádegi tveimur virkum dögum fyrir birtingardag. Berist grein
eftir að skilafrestur er útranninn eða eftir að útför hefur farið fram, er
ekki unnt að lofa ákveðnum birtingardegi. Þar sem pláss er takmarkað
getur þurft að fresta birtingu greina, enda þótt þær berist innan hins
tiltekna skilafrests.