Morgunblaðið - 12.11.1999, Síða 10

10 FÖSTUDAGUR 12. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Samgönguráðherra mælir fyrir frumvarpi til laga um fjarskiptamál
Grunimet
Landssímans
ekki skilið frá
Morgunblaðið/Kristinn
Sturla Böðvarsson samgönguráðherra mælti í gær fyrir lagafrum-
varpi um fjarskiptamál.
STURLA Böðvarsson samgöngu-
ráðherra sagði í umræðum á Al-
þingi í gær að ekki væri á dagskrá
að öllu óbreyttu að aðskilja grunn-
net Landssímans frá öðrum rekstri
fyrirtækisins. Hins vegar væri ekk-
ert óeðlilegt þótt annar stjómar-
flokkanna hefði beitt sér fyrir um-
ræðu um þessi mál. Lýsti Sturla sig
samþykkan því að leita þyrfti allra
leiða tO að tryggja að þjónusta í
fj arskiptamálum
yrði sem mest og
best um allt land.
Sturla mælti í
gær fyrir frum-
varpi til nýrra
laga um fjar-
skiptamál og
sagði í framsögu-
ræðu sinni að það
væri til marks um
afar öra þróun að
ekki væru nema
þrjú ár síðan sett voru lög um fjar-
skiptamál. Sagði hann það mat
margra að upplýsingabyltingin
myndi á næstu öld hafa meiri áhrif
heldur en sjálf iðnbyltingin og að
því væri brýnt að setja góða um-
gjörð um þessi mál.
Fram kom í ræðu Sturlu að meg-
inmarkmið frumvarpsins væri að
tryggja öllum landsmönnum örugg
og hagkvæm fjarskipti á sambæri-
legum kjörum og efla samskipti á
fjarskiptamarkaðnum. Hann rakti
helstu atriði frumvarpsins en þar
má telja ákvæði um samtengingu
neta svo að viðskiptavinir ólíkra
fjarskiptafyrirtækja geti haft sam-
band sín á milli, nauðsyn þess að
stuðla að raunverulegri samkeppni
á markaðnum með því að jafna sam-
keppnisstöðu fjarskiptafyrirtækja,
t.d. með aðgangi að heimtaug, nauð-
syn þess að markaðsráðandi fyrir-
tækjum sé veitt aðhald, m.a. með
kröfu um bókhaldslegan aðskilnað,
o.fl.
Stefnumótun ESB
skynsamleg
Sturla vék í ræðu sinni sérstak-
lega að þeirri hugmynd, sem m.a.
var rædd á miðstjórnarfundi Fram-
sóknarflokksins um síðustu helgi,
að skilja það sem kallað er grunnnet
frá annarri starfsemi Landssímans
og fela sérstakri ríkisstofnun rekst-
ur þess nets. Sagði Sturla að hvati
þeirrar umræðu væri þá oftast það
mat að ríkisvaldið ætti að tryggja
jafnræði með fyrirtækjum, sem
veita fjarskiptaþjónustu, og að
þjónustan sé tiltæk og á viðunandi
verði um landið allt.
Sturla sagði þessa umi-æðu ekki
nýja en benti á að Evrópusamband-
ið hefði haft frumkvæði að stefnu-
mótun sem fól í sér að rekstur
gömlu símafyrirtækjanna yrði ekki
brotinn upp
heldur yrðu þau
skylduð til að
opna grunnnet
fyrir þjónustu
keppinauta á
kostnaðarverði
með hóflegri
álagningu. Sagði
Sturla að Evr-
ópuríkin hefðu
talið að þannig
mætti forðast of-
fjárfestingu í dreifikerfum, flýta
fyrir samkeppni og tryggja upp-
byggingu fjarskiptaneta þar sem
saman færi ábyrgð á uppbyggingu
og þjónustu.
„Þessi niðurstaða er skynsamleg
enda augljóst þegar að er gáð að
ábyrgð á uppbyggingu og viðhaldi
fjarskiptanetsins um allt land er
þeim mun meiri þegar sami aðili
þarf að svara kröfum viðskipta-
manna um verð og gæði fjarskipta-
þjónustunnar," sagði Sturla. „Ef
Landssíminn væri leystur undan
rekstri á grunnnetinu út um land er
einnig augljóst að fyrirtækið kynni
að fara að fordæmi annarra sem
bjóða fjarskiptaþjónustu og byggja
upp eigið fjarskiptanet á ábatasöm-
ustu markaðssvæðunum hér í mesta
þéttbýlinu en ríkið sæti þá eitt uppi
með þjónustu út um landsbyggð-
ina.“
Sagði Sturla að við þær aðstæður
væri hætta á að ekki yrðu tryggðar
sömu tæknilegu framfarir og þjón-
usta og á höfuðborgarsvæðinu.
Minnti hann á stöðu RARIK á raf-
orkumarkaði í því sambandi og
vanda fyrirtækisins í sveitunum.
Frurnvarpið sagt
almennt til bóta
Þingmenn sem tóku til máls í um-
ræðum um fjarskiptalagafrumvarp-
ið í gær sögðu það almennt til mik-
illa bóta. Lýsti Arni Steinar Jó-
hannsson, þingmaður Vinstrihreyf-
ingarinnar - græns framboðs, sér-
staklega ánægju sinni með hversu
mikil áhersla væri lögð á það í frum-
varpinu að tryggja þjónustu við
landsbyggðina. Það væri nefnilega
nauðsynlegt að menn gerðu sér
grein fyrir því að samkeppnisað-
stæður væru ekki alls staðar jafnar.
Lúðvík Bergvinsson, þingmaður
Samfylkingar, gerði hins vegar
einnig að umtalsefni meintan
ágreining ríkisstjómarflokkanna
um hvort æskiiegt væri að skiija
grunnnet Landssímans frá öðrum
rekstri fyrirtækisins áður en til sölu
þess kemur. Velti hann því jafn-
framt fyrir sér hvort orðalag laga-
frumvarpsins gæfi ekki til kynna að
ný Póst- og fjarskiptastofnun myndi
fara inn á verksvið Samkeppnis-
stofnunar.
Lýsti Lúðvík áhyggjum vegna
þessa og sagði mikilvægt að ekki
kæmi til árekstra milli tveggja
stofnana í þessu efni, það yrði að
vera skýrt að Samkeppnisstofnun
færi með öll mál sem snúa að sam-
keppnismálum.
Gætu reynst óþarfar
áhyggjur
Hjálmar Amason, þingmaður
Framsóknarflokks og varaformaður
samgöngunefndar, lagði áherslu á
að mestu máli skipti að með nýjum
fjarskiptalögum hefðu allir lands-
menn, hvar svo sem þeir væm bú-
settir, jöfn tækifæri til að taka þátt í
upplýsingabyltingunni.
Hjálmar sagði að það væri mat
Framsóknarmanna að til greina
kæmi að aðskilja grunnnet Lands-
símans frá öðmm rekstri fyrirtæk-
isins áður en það verður selt, en ein-
ungis ef það væri landsmönnum tii
hagsbóta. Hann taldi hins vegar að
svo gæti farið að áhyggjur af þessu
efni reyndust óþarfar, þróunin gæti
orðið sú að öll fjarskiptanet færðust
í annað form en sem felst í grann-
neti í jörðu.
Alþingi
Óskuðu eftir
því að umræðu
yrði frestað
VIÐ upphaf þingfundar í gær fóru
þingmenn stjórnarandstöðunnar
fram á að umræðu um frumvarp
samgönguráðherra til laga um fjar-
skiptamál yrði frestað. Halldór Blön-
dal þingforseti taldi hins vegar ekki
ástæðu til að verða við óskinni.
Stjórnarandstæðingar gagnrýndu
að í bígerð væri að taka umrætt
frumvarp til umræðu jafnvel þótt
framvarp til laga um Póst- og fjar-
skiptastofnun, sem vísað er til í fjar-
skiptalagafrumvarpinu, hefði ekki
komið fyrir sjónir þingmanna ennþá.
Sögðu þeir eðlilegt að þessi mál
væra rædd saman, eða að þingmenn
hefðu í það minnsta litið það fram-
varp augum áður en umræða um
fjarskiptalagaframvarpið hæfist.
Ennfremur sögðu stjórnarand-
stæðingar að óeðlilegt væri að ræða
málið við þetta tækifæri þar sem
Arni Johnsen, formaður samgöngu-
nefndar Alþingis, væri fjarverandi.
Það hlyti að teljast bagalegt að verk-
stjóri þeirrar vinnu, sem fram ætti
að fara í samgöngunefnd, væri ekki
viðstaddur fyrstu umræðu um fram-
varpið.
Stjórnarliðar sögðu hins vegar
ekkert því til fyrirstöðu að taka fjar-
skiptalagaframvarpið á dagskrá,
enda ætti skv. þingskaparlögum ein-
ungis að ræða almennt um málið við
fyrstu umræðu.
Alþingi
FUNDUR hefst í Alþingi í dag kl.
10.30. Eftirfarandi mál verða þar
á dagskrá:
1. Fjarskipti, frh. 1. umræðu (at-
kvgr).
2. Rekstur almenningssam-
göngukerfis í Eyjafirði, fhr.
fyrri umræðu (atkvgr).
3. Aukinn róttur foreldra vegna
veikinda barna, frh. fyrri um-
ræðu (atkvgr).
4. Happdrætti Háskóla íslands,
frh. 1. umræðu (atkvgr.).
5. Söfnunarkassar, frh. 1. um-
ræðu (atkvgr).
6. Uttekt á stöðu safna á lands-
byggðinni, frh. fyrri umræðu
(atkvgr.).
7. Oryggi greiðslufyrirmæla, 2.
umræða.
8. Stjórnarráð íslands, 1. um-
ræða.
9. Þingsköp Alþingis (rannsókn-
arvald þingnefnda), 1. um-
ræða.
10. Textun íslensks sjónvarpsefn-
is, fyrri umræða.
11. Fjárreiður ríkisins (söluand-
virði eigna), 1. umræða.
12. Lánasjóður landbúnaðarins,
1. umræða.

11: ij-. j ,
ALÞINGI
Orðsending frá orkumálastjóra um orkuöflun vegna álvers í Reyðarfírði
Of mikillar bjart-
sýni gætir um
j arðgufuvirkj anir
BORIST hefur eftirfarandi orðsending frá
Orkustofnun:
„Orkustofnun hefur undanfarið verið að yf-
irfara kosti til orkuöflunar fyrir ráðgert 120
þús. tonna álver í Reyðarfirði. Greinargerð
þar að lútandi er unnin að beiðni iðnaðarráðu-
neytisins og er fylgiskjal með tillögu þeirri tO
þingsályktunar sem iðnaðar- og viðskiptaráð-
herra er að leggja fram um framhald fram-
kvæmda við Fljótsdalsvirkjun. Greinargerðin
fylgir með orðsendingu þessari.
Að öllu samanlögðu er það meginniðurstaða
Orkustofnunar, eins og segir orðrétt í greinar-
gerð hennar, „að aðeins með því að reisa
Fljótsdalsvirkjun [sé] nú unnt að tryggja 120
þúsund tonna álveri á Reyðarfirði orku fyrir
árslok 2003. Er þá miðað við að orkuverð frá
öðram virkjunarkostum verði að vera álíka og
frá Fljótsdalsvirkjun og að staðfesta verði fyr-
ir mitt ár 2000 væntanlega orkuaíhendingu“.
TUefni þess að Orkustofnun sendir þessa
greinargerð nú sérstaklega er frétt á baksíðu
Morgunblaðsins um minnisblað eftir tvo
starfsmenn Orkustofnunar um jarðgufustöðv-
ar á Norðausturlandi. Minnisblað þetta er al-
farið á ábyrgð starfsmannanna og var ætlað
til reifunar í umræðu innan Orkustofnunar,
en ekki til birtingar utan hennar, enda hefur
það ekki hlotið neina formlega afgreiðslu inn-
an stofnunarinnar og túlkar ekki viðhorf sér-
fræðinga hennar í heild. Álit stofnunarinnar
kemur hins vegar fram í fyrrgreindri greinar-
gerð tO ráðherra.
f greinargerð orkumálastjóra tO ráðherra
er vissulega höfð hliðsjón af umræddu minnis-
blaði, en hann leitaði álits fleiri sérfræðinga
Orkustofnunar svo og talsmanna þeirra orku-
fyrirtækja sem standa fyrir rannsóknum á
hugsanlegum jarðgufuvirkjunum á Norðaust-
urlandi. Að fengnum þessum umsögnum er
það niðurstaða orkumálastjóra að of mikOlar
bjartsýni gæti í margumræddu minnisblaði,
einkum um tímasetningar.
í beiðni ráðuneytisins til stofnunarinnar er
óskað eftir ábendingum um orkuöflun með
virkjunum sem gætu verið tiltækar í árslok
2003. Jafnframt liggur það fyrir í yfirlýsingu
frá 29. júní sl. um hið ráðgerða álver í Reyðar-
firði að þegar á fyrri helmingi næsta árs þarf
að vera unnt að jjefa bindandi vOyrði um
orkuafhendingu. I greinargerð orkumála-
stjóra er aðeins talið að unnt yrði að lofa orku
innan þessara tímamarka frá 30 MW viðbót á
Kröflusvæðinu auk 40 MW jarðgufustöðvar í
Bjamarflagi. Það er þó forsenda að strax yrði
hafist handa við frekari undirbúning. Samtals
gætu þessar stöðvar gefið um 560 gígavatt-
stundir á ári (GWh/a), en hið ráðgerða álver
þarf 1.700 GWh/a. I umræddu minnisblaði
sérfræðinganna tveggja er ekld sérstaklega
verið að fjalla um orkuöflun fyrir álverið í
Reyðarfirði. M.a. af þeim sökum er þar ekki
tekið tillit til fyrrgreindra tímatakmarkana.
Jarðgufukostir í Öxarfirði og á Þeistareykj-
um era reifaðir í greinargerð Orkustofnunar
en ekki taldir koma tO greina tO orkuöflunar í
tæka tíð fyrir umrætt álver. A hvoragum
þessara staða liggur fyrir staðfesting á not-
hæfri jarðgufu og næsta útOokað er að slík
staðfesting gæti legið fyrir um mitt næsta ár.
Til viðbótar er orkukostnaður óviss og mat á
umhverfisáhrifum hefur ekki farið fram. Hið
síðamefnda á reyndar við um alla þá jarð-
gufukosti sem hér hafa verið nefndir.
Reynslan sýnir að í virkjun jarðhita ber að
fara með varúð og taka ekki afdrifaríkar
ákvarðanir um virkjanir fyrr en tryggt má
heita að eiginleikar svæðisins séu þekktir. Vel
hefur tekist til með virkjun jarðhita í Svarts-
engi og á Nesjavöllum en þar hefur verið farið
hægt í sakimar og vinnslan aukin í áföngum.
Agætur árangur hefur einnig náðst í Kröflu á
síðustu áram þegar jarðhitakerfið hafði jafn-
að sig eftir eldsumbrot og menn höfðu lært
hvar vænlegast væri að bora. Þar var hins
vegar tekin of mikO áhætta í upphafi þegar
stöðvarhús var reist löngu áður en gufa var
tryggð til orkuframleiðslunnar. Sú gufuöflun
lét síðan standa á sér sem alkunna er.
I fyrrgreindri frétt í Morgunblaðinu er auk
þess atriði sem leiðrétta þarf: Framleiðslu-
geta Fljótsdalsvirkjunar er þar sögð verða
1.250 GWh/a, en rétta talan er um 1.400
GWh/a.“