Morgunblaðið - 23.02.2000, Qupperneq 1

STOFNAÐ 1913
45. TBL. 88. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 23. FEBRÚAR 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Færeyjar
Gengu
af þing-
fundi
Þórshöfn. Morgunblaðið.
ALLIR þingmenn stjórnar-
andstöðunnar á Lögþingi Fær-
eyja gengu í gær úr þingsal til
að mótmæla umræðum um til-
lögur sem efnahagsráðherra
landstjómarinnar, Finnbogi
Arge, hafði lagt fram á þing-
inu. Tillögumar er að finna í
nýrri skýrslu sem færeyska
landstjómin hefur látið vinna
og lúta að aðgerðum til að
mæta kostnaði samfara því að
Færeyjar verði fullvalda og
hætti að þiggja fjárstyrk af
danska ríkinu.
Meðal þess sem lagt er til í
skýrslunni em skattalækkanir
og umfangsmikil einkavæðing
og sala opinberra eigna.
Fulltrúar stjórnarandstöð-
unnar á Lögþinginu kváðust í
gær ósáttir við að þurfa að
taka þátt í umræðum um málið
þar sem ágreiningur væri um
það innan landstjórnarinnar.
Tveir af þeim flokkum sem að-
ild eiga að stjórninni, Lýðveld-
issinnar og Þjóðarflokkurinn,
em ósammála um tillögurnar.
Tillögurnar ganga að mati
Lýðveldissinna of langt að því
er varðar einkavæðingu en
Þjóðarflokksmenn em henni
fylgjandi.
Þriðji flokkurinn sem aðild á
að landstjórn Færeyja er
Heimastjórnarflokkurinn en
stjórnin hefur að baki sér 18
þingmenn af 32 á Lögþinginu.
Rússum
fækkar
Moskva. AFP.
ÞEGNUM Rússlands fækkaði um
nærri 800.000 á síðasta ári og er
skýringa meðal annars að leita í
brottflutningi íbúa til annarra landa,
sjálfsmorðum, ofdrykkju, fjölda fóst-
ureyðinga, og hárri tíðni eyðni og
berkla. Hagstofa Rússlands birti á
mánudag tölur sem sýna að rúss-
neskir þegnar vom 145,5 milljónir í
árslok 1999 og hefur þeim fækkað
um nærri þrjár milljónir frá því Sov-
étríkin liðu undir lok.
Bágt efnahagsástand er talið hafa
valdið því að margir Rússar em lítt
viljugir að ala upp böm. Fjölmiðlar í
Rússlandi sögðu frá því í síðasta
mánuði að á móti hverju barni sem
fæddist í landinu væra fram-
kvæmdar tvær fóstureyðingar. Vax-
andi fjöldi Rússa deyr af völdum
berkla og eyðni og tíðni sjálfsmorða í
landinu er með því hæsta sem gerist í
heiminum. Á sunnudag styttu sér
þannig átta manns aldur í Moskvu,
flestir með því að fleygja sér út um
glugga.
Rússnesk stjómvöld segja að
fólksfækkun muni á næstu ámm
hugsanlega ógna þjóðaröryggi Rússa
og að svo geti farið að þjóðinni fækki
um helming á næstu fimmtíu ámm.
Hryðjuverk í Baskalandi
Norðurhluti Mitrovica
Reuters
Spænskir lögreglumenn við flak bifreiðar sem sprengja grandaði í gær.
Bflsprengja
banaði tveimur
Vitoria, Brussel. AP, AFP, Reuters.
Albanskir íbúar
hraktir burt
Belgprad, Kosovska Mitrovica. AP, AFP.
TALSMENN helsta flokks serb-
neskra þjóðernissinna í Belgrad,
höfuðstað Júgóslavíu, sökuðu í gær
Bandaríkjamenn um að hafa valdið
átökunum sem geisað hafa undan-
farnar vikur í borginni Kosovska
Mitrovica í Kosovo milli Serba og Al-
bana. „Bandaríkjamenn og samheij-
ar þeirra í Vestur-Evrópu bera alla
ábyrgð á því að hryðjuverk Albana
og tilraunir þeirra til að stunda þjóð-
arhreinsun í norðurhluta Kosovska
Mitrovica og hrekja burt serbneska
íbúa þar hafa færst í aukana,“ sagði í
yfirlýsingu Flokks róttækra Serba
sem á aðild að ríkisstjóm Slobodans
Milosevic.
Ailt virtist með kyrmm kjömm í
Mitrovica í gær og friðargæsluliðið
slakaði nokkuð á útgöngubanni auk
þess sem frestað var um óákveðinn
tíma frekari vopnaleit á heimilum
fólks sem hafin var á sunnudag. Kris
Janowski, fulltrúi Flóttamanna-
hjálpar Sameinuðu þjóðanna, sagði í
gær að Albanar í norðurhverfum
Mitrovica væm nánast „umsetnir"
og yfirgæfu þeir heimili sín legðu
Serbar þau þegar undir sig. Um 1600
manns, aðallega Albanar, slavneskir
múslímar og fólk af tyrkneskum
uppmna, hefðu leitað á náðir stofn-
unarinnar eftir að hafa flúið borgar-
hlutann. Hins vegar væri orðrómur
um að Serbar í suðurhlutanum hefðu
flúið til norðurhlutans ósannur.
Bandaríkjamenn vömðu í gær
Serba við því að skipta sér af störf-
um friðargæsluliðsins í Kosovo eða
reyna að notfæra sér spennuna milli
þjóðarbrotanna í Mitrovica. James
Rubin, talsmaður utanríkisráðu-
neytisins í Washington, sagði einnig
að stjórnvöld fylgdust vel með frétt-
um af vaxandi viðbúnaði herja Serba
við landamæri Kosovo.
■ Óttast að Serbar/33
EINN af forystumönnum spænskra
sósíalista í Baskalandi og lífvörður
hans létust í bílsprengingu í höfuð-
stað Baskalands, Vitoria, í gær. Að-
alritari flokksins í Alava-héraði,
Fernando Buesa, og einn lífvarða
hans em taldir hafa látist samstund-
is þegar öflug sprengja sprakk í
fólksbifreið, í sama mund og þeir
gengu þar hjá. Talið er fullvíst að
hryðjuverkasamtök Baska (ETA)
hafi staðið að baki sprengingunni.
Buesa er sagður hafa verið á dauða-
lista samtakanna frá árinu 1995
vegna andstöðu sinnar við aðskilnað
Baskalands frá spænska ríkinu.
Forsætisráðherra Spánar, Jose
Maria Aznar, fordæmdi í gær morð-
in og hét því að láta ekki undan
kröfum hryðjuverkamanna. „í dag
eram við ekki einungis sameinuð í
þjáningunni, heldur einnig í þeirri
staðfestu að láta ekki undan villi-
mennsku, ógn og kúgun,“ sagði Azn-
ar. Hann sagði einnig að ríkisstjórn-
in hefði slitið tengsl sín við hinn
pólitíska arm ETA, Herri Batasuna-
flokkinn.
Ráðamenn í mörgum Evrópuríkj-
um vottuðu í gær spænskum stjórn-
völdum samúð vegna tilræðisins og
fordæmdu hryðjuverkamennina.
Hundmð manna mótmæltu morð-
æði ETA á götum Madríd og Vitoria
í gær. Romano Prodi, forseti fram-
kvæmdastjómar Evrópusambands-
ins, sagði morðin sýna fyrirlitningu
á lýðræðinu.
ETA batt enda á fjórtán mánaða
vopnahlé 3. desember síðastliðinn. í
janúar á þessu ári var herforingi í
spænska hernum veginn í bílspreng-
ingu í Madríd og em samtökin talin
bera ábyrgð á sprengingunni.

:
MP3I flE
iTX • P ■V í ) ,1 m
i • i

i M
Reuters
George W. Bush á kosninga-
fundi í Michigan-ríki í gær.
Vill bætt teng’sl
við Bandaríkin
Teheran. AP, AFP.
NÝKJÖRNIR þingmenn umbóta-
afla á íranska þinginu lýstu því yfir í
gær að þeir hygð-
ust gera margvís-
legar breytingar í
átt til aukins
frjálsræðis í land-
inu. Einn þeirra,
Rajbali Marzmi,
nýr þingmaður
borgarinnar Isfa-
han, sagði að
Mohammad- hann vildi beita
reza Khatami, sér fyrir þ^ að
lögum sem banna notkun gervi-
hnattadiska til að ná sjónvarpsút-
sendingum yrði breytt. „Við styðjum
óheft flæði upplýsinga," sagði
Marzmi í gær.
I sama streng tók foringi umbóta-
aflanna í höfuðborginni Teheran,
Mohammadreza Khatami, og sagðist
einnig styðja viðleitni til að bæta
samskipti írans og Bandaríkjanna.
Bandarísk stjórnvöld hafa fagnað
niðurstöðu þingkosninganna í Iran
sem fram fóra í síðustu viku og kall-
að þær sögulegan atburð.
Mohammadreza Khatami sagði í
gær að Iranar biðu nú þess að
Bandaríkjamenn létu athafnir fylgja
orðum og legðu sitt af mörkum til að
bæta samskipti ríkjanna. Hann
gagnrýndi Bandaríkin fyrir að við-
halda viðskiptaþvingunum gegn
landinu en samkvæmt bandarískum
lögum er heimilt að refsa fyrirtækj-
um ef fjárfestingar þeirra í Iran fara
yfir ákveðin mörk.
Khatami, sem talinn er líklegur til
að verða næsti forseti þingsins, sagði
ennfremur að hann vildi beita sér
fyrir því að rannsókn færi fram á
meintum morðum stjómvalda á and-
ófsmönnum og aðgerðum þeirra
gegn mótmælum námsmanna í júlí á
síðasta ári. Alls vom 1.500 nemendur
við háskóla í Teheran handteknir
eftir 6 daga mótmæli þeirra gegn
stjórnvöldum. Hefur meðferð máls
þeirra sætt gagnrýni af hálfu um-
bótasinna.
Vantar aðeins 5 sæti til að
fá meirihluta
Úrslit þingkosninganna í íran síð-
astliðinn fóstudag vom stórsigur
fyrir umbótaöflin í landinu. 80%
þeirra frambjóðenda sem kosnir
vom em ný á þingi og samkvæmt út-
reikningum BBC hefur meðalaldur
þingmanna lækkað um 15-20 ár.
Búið er að ráðstafa 195 þingsætum
af alls 290 og verður kosið um af-
ganginn í seinni umferð kosning-
anna. Umbótasinnar þurfa aðeins að
fá fimm þingsæti í seinni umferð til
að öðlast meirihluta á þinginu.
Forystumenn íhaldsmanna hafa
sagt að til greina komi að baráttuað-
ferðum þeirra verði breytt í ljósi
kosningaúrslitanna.
Repúblikanar
Hörð
próf-
kjörs-
barátta
Detroit. AP, Reuters.
FRAMBJÓÐENDUR í prófkjöri
Repúblikanaflokksins í Bandaríkj-
unum sökuðu í gær hvor annan um
að heyja óheiðarlega kosningabar-
áttu. Prófkjör var í gær haldið í
ríkjunum Arizona og Michigan og
var búist við harðri baráttu um sig-
ur milli Georges W. Bush, fylkis-
stjóra í Texas, og John McCains,
öldungadeildarþingmanns frá Ar-
izona.
Bush sakaði McCain um að
reyna að telja kjósendum í Michig-
an trú um að Bush væri í nöp við
kaþólikka. Bush sagði að hringt
hefði verið í kjósendur á vegum
kosningaskrifstofu McCains og
skilaboð lesin í símann þess efnis
að Bush væri á móti kaþólikkum.
„Þetta er maðurinn sem sagðist
ætla að heyja jákvæða kosninga-
baráttu,“ sagði Bush við frétta-
menn í gær.
Starfsmenn á kosningaskrifstofu
McCains svöruðu með því að segja
að stuðningsmenn Bush hefðu
hringt í kjósendur og breitt út
óhróður um McCain.
Úrslit prófkjöranna í Michigan
og Arizona eru talin skipta mjög
miklu, jafnvel ráða úrslitum, um
hvor þeirra hlýtur útnefningu sem
forsetaframbjóðandi Repúblikana-
flokksins.
MORGUNBLAÐIÐ 23. FEBRÚAR 2000