Morgunblaðið - 23.02.2000, Qupperneq 8

8 MIÐVIKUDAGUR 23. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Neitar að sitja í
skjóli Framsoknar
Síeingrlmur J. Sigíus
son hefur sagt af sér
sem stjórnarmaður í
Það er misjafnt hvað kommarnir þola vel framsóknarfnykinn.
Ásdís Jenna
fékk nýjan
síma
SÍMINN GSM afhenti í gær Ásdísi
Jennu Ástráðsdóttur nýjan farsfma
af gerðinni Nokia 6150 í stað sams
konar farsíma sem var stolið af
henni í Kringlunni sl. föstudag. Ás-
dís Jenna, sem er fjölfötluð og
bundin við hjólastól, gat enga björg
sór veitt þegar ungur piltur veittist
að henni og hrifsaði af henni far-
símann. Hún þakkaði Símanum fyr-
ir fallegan hug til sín og sagði að
sér hefði verið sérstaklega annt um
símann sinn því hún hefði fengið
hann í afmælisgjöf frá föður sínum.
Hún notar símann mikið og var
því fegin að vera komin á ný í sam-
band við vini og vandamenn með
nýja símanum. Það voru Ólafur Þ.
Stephensen, forstöðumaður upp-
lýsinga- og kynningardeildar
Landssímans, og Guðjón Péturs-
son, markaðsfulltrúi á farsímasviði
Landssímans, sem afhentu Ásdísi
Jennu símann.
Morgunblaðið/Jim Smart
Síðustu dagar útsölunnar
990 -1.990
- 2.990
SKÓVERSLUN
KÓPAV0GS
HAMRAB0RG 3 • SÍMI 5541754
Fangelsi
fyrir fíkni-
efnabrot
TÆPLEGA tvítugur piltur á Akur-
eyri var dæmdur í fimm mánaða
fangelsi í Héraðsdómi Norðurlands
eystra fyrir fíkniefna- og umferðar-
lagabrot. Þrír mánuðir af þessum
fimm eru skilorðsbundnir til þriggja
ára. Þá var maðurinn sviptur öku-
rétti ævilangt og var að auki gert að
greiða allan sakarkostnað. Loks
voru fíkniefnin gerð upptæk.
Maðurinn var ákærður fyrir að
aka undir áhrifum áfengis og þá var
hann einnig ákærður fyrir að hafa í
félagi við þrjá pilta á svipuðum aldri
keypt hass sem þeir svo reyktu í bif-
reið mannsins. Atburðurinn varð í
október á síðasta ári. Þáttur piltanna
þriggja var afgreiddur með greiðslu
sektar í ríkissjóð. Maðurinn viður-
kenndi brot sitt fyrir dómi.
Rabb Rannsóknastofu í kvennafræðum
Hátækni,
vinnuskipu-
lag, kynferði
Guðbjörg Linda Rafnsdóttir
hádeginu á morgun
verður Rannsóknar-
stofa í kvennafræðum
með hádegisrabb í stofu
201 í Odda. Það er Guð-
björg Linda Rafnsdóttir
sem rabbar þar um há-
tækni, vinnuskipulag og
kynferði.
„í rabbi mínu mun ég
fjalla um rannsókn þar
sem ég hef skoðað vinnu-
skipulag samfara svokall-
aðri hátækni. Eg hef m.a.
verið að skoða störf í fyrir-
tækjum sem hafa verið að
hagræða hjá sér til þess að
bæta samkeppnisstöðu og
rekstur fyrirtækisins. Þótt
hagræðing sé góð þá virð-
ist of oft leiðin til hagræð-
ingar vera sú að auka sam-
keppni milli starfsmanna,
auka eftirlit með einstaklingum,
auka vinnuhraðann, stytta vinnu-
ferlið - þar með auka einhæfnina.
Slíkt er ekki heppilegt til lengri
tíma fyrir líðan og heilsu starfs-
manna. Eg mun í rabbi mínu
greina frá rannsóknarniðurstöð-
um sem sýna fram á þetta.“
- Hvemig skipulagðir þú þessa
rannsókn?
„Eg hef lagt fyrir spuminga-
lista og tekið viðtöl við starfsmenn
og stjómendur í tilteknum þjón-
ustu- og iðnaðarfyrirtækjum. Við
búum í samfélagi sem einkennist
af mikilli tæknihyggju, allt er gott
sem flokkast undir tæknilegar
framfarir. Mín afstaða er að þótt
tæknin sé góð þá þurfum við að
stýra henni á þann hátt að hún
þjóni okkur. Við viljum ekki vera
þrælar tækninnar. I samfélaginu
er mest rætt um jákvæðar hliðar
tækninnar fyrir vinnandi fólk, að
hún komi til með að færa fólki
ftjórri og meira skapandi störf,
þetta á við um tiltekna hópa en við
megum ekki gleyma þeim hópum
sem em orðnir eins og tannhjól í
vél - eins og persónan sem Chapl-
ín skapaði í Nútímanum - sinni
frægu kvikmynd. Þessir hópar
hafa stækkað undanfarin ár og í
þeim em konur í miklum meiri-
hluta. Það sem hefur auk þess
gerst meðal stórra kvennahópa á
vinnumarkaði í dag er aukin
áhersla á rafrænt einstaklingseft-
irlit sem lið í þjónustu- og fram-
leiðslustýringu. Með rafrænu
auga geta fáir (stjórnendur) fylgst
með mörgum (starfsmönnum)
gegnum tölvurnar sínar. Til að
gera störfin sem mest mælanleg
þá er vinnuskipulaginu breytt
þannig að einhæfnin eykst, vinnu-
hraðinn verður meiri, svigrúm
starfsmanna til að hafa áhrif á
framkvæmd vinnunnar
minnkar. Þetta em
þættir sem rannsóknir
sýna, m.a. mínar eigin,
að auka hættu á nei-
kvæðri vinnustreitu og
vanlíðan starfsmanna."
- Kemur fram í rann-
sókn þinni að vinnu-
streita sér mikil á þessum vinnu-
stöðum sem þú skoðaðir?
„Já, vinnustreita eykst samfara
þessu tiltekna vinnufyrirkomulagi
sem ég hef áður nefnt og rann-
sóknir sýna að vinnustreita hefur
aukist undanfarin ár, einkum í
kvennastörfum af ýmsu tagi. Það
virðist auk þess vera sem tækni-
stig margra fyrirtækja sé komið á
það stig að við verðum að spyija
okkur ekki bara tæknilegra
► Guðbjörg Linda Rafnsdóttir
fæddist í Reykjavík 1957. Hún
lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum við Sund 1978 og BA-
prófi í félagsfræði frá Háskóla
íslands 1984, doktorsprófi frá
Lundarháskóla 1995. Hún starf-
aði við rannsóknir og kennslu í
Svíþjóð fram til 1993, árið 1994
fór hún í starf hjá Vinnueftirlit-
inu. Sl. þijú ár hefur hún sinnt
rannsóknum á vegum RANNIS,
Vinnueftirlitsins og Sjávar-
útvegsstofnunar HÍ. Guðbjörg
Linda er gift Stefáni Jóhanni
Stefánssyni hagfræðingi og eiga
þau þrjá syni.
spurninga heldur jafnvel siðferði-
legra. Það þarf að skoða þau
óþægindi sem starfsmenn verða
fyrir þegar þeir vinna einhæft og
stöðugt undir rafrænu auga. Við
þyrftum að svara spurningum
eins og þessum: Hversu langt má
ganga í að fylgjast með fólki í
vinnunni? Hvaða upplýsingum má
safna? Hvernig má safna þeim?
Hverjir mega sjá þær upplýsing-
ar? Hvernig á að miðla þessum
upplýsingum? Mér sýndist einna
helst þegar ég skoðaði vinnu til-
tekinna vinnuhópa kvenna að
samfélagið væri að breytast úr
upplýsingaþjóðfélagi yfir í eftir-
litsþjóðfélag.“
-Hefur tæknin breytt kynja-
skiptingu á vinnustöðum?
„Kynjaskiptingin er jafn mikil
og áður en hún hefur að einhveiju
leyti breyst. Þrátt fyrir að tæknin
hafi að mörgu leyti kippt stoðun-
um undan því sem hefur þótt vera
dæmigert fyrir karla- og kvenna-
störf þá hefur kynjaskipting ekki
minnkað sem heitið
getur, bara breyst. Sjá
má að tiltekin störf
sem áður voru fyrst og
fremst karlastörf, af
því að þau kröfðust
líkamlegs erfiðis, hafa
nú breyst yfir í það að
krefjast nú fyrst og
fremst kyrrstöðu og stöðugrar
einbeitingar. Við það verða þau að
kvennastörfum, þetta á t.d. við um
störf við ýmsar vélar. Ég hef tekið
viðtöl við karla sem hafa sagt að
þeir myndu aldrei láta bjóða sér
störf af þessu tagi og ég ætla að
velta því upp í fyrirlestrinum á
morgun hvers vegna konum er
boðið það á vinnustöðum sem
karlar segjast aldrei myndu láta
bjóða sér.“
Upplýsinga-
þjóðfélagið
að breytast
í eftirlits-
þjóðfélag