Morgunblaðið - 02.03.2000, Qupperneq 34

34 FIMMTUDAGUR 2. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Morgunblaðið/Ásdís
Ólöf Björnsdóttir með eitt verka sinna sem verður á sýningn hennar í i8.
Ólöf Björnsdóttir
atast í hefðum í i8
Hin guðdómlega lengd
FYRSTA einkasýning Ólafar Björnsdóttur
verður opnuð í dag, fimmtudag, kl. 17, í gall-
eríi i8, Ingólfsstræti 8, en hún hefur tekið
þátt í fjölmörgum samsýningum hér heima
og erlendis.
Ólöf Björnsdóttir fæddist í Kópavogi árið
1963 og eftir að hafa lokið námi frá fjöltækni-
deild MHÍ hélt hún til London þar sem hún
nam við Goldsmith-skóla. Ólöf útskrifaðist
þaðan með mastersgráðu sl. haust. Hún hef-
ur fengið umfjöllun í kunnum listtímaritum
eins og Flash Art.
í sýningarskrá segir Karolyn Hatton m.a.
um verk Olafar: „Ég held ekki að það sé neitt
einstakt við mannlega greind. Þær heila-
frumur sem fást við skynjun og tilfinningar
starfa eftir tvenndarkerfi. Sá dagur mun
koma þegar hægt verður að líkja eftir þeim í
vélum. Að lokum mun okkur takast að ráða
erfðasafn mannsins og endurtaka það hvern-
ig náttúran bjó til greind í kolvetnisbyggðu
kerfi.“ (Bill Gates, Times, 1997). En þegar
rjómabollu er kastað inn í þetta kerfi og 0 og
1 truflast, þá dælir kerfið út úr sér rökleysu
og ný orð vera til. Verk Ólafar Björnsdóttur
samanstanda af „aksjónum" og hlutum sem
virka eins og rjómabollur. Með því að hrista
upp í væntingunum, brjóta upp það þekkta,
mótmæla verkin hástöfum (með hvísli) því
hvernig við vitum hlutina. Hún atast í hefð-
unum og kitlar þær undir höndunum.
Ólöf skapaði Lopameyju til að sjá um
rjómabollukastið fyrir sig. Lopameyja, „alt-
erego“ Ólafar, er herskár talsmaður lista,
arkandi um í lopasamfellu og háum hælum.
Sá sem gengur um í veröld Lopameyjar
verður fyrir áhrifum; er gripinn og sleginn,
losaður og leystur úr læðingi. Nýrri verk
Ólafar virðast ekki lengur eiga sér upphaf í
persónu Lopameyjar. Það er eins og hún hafi
farið fram úr sjálfri sér. Hún er orðin að afli,
krafti í sjálfri sér.“
Gallerí i8 er opið fimmtudaga til sunnu-
daga frá kl. 14-18.
TOJVLIST
Geislaplötur
SCHUBERTOGBRAHMS
Franz Schubert: Píanósónata í B-dúr D. 960.
Johannes Brahms: Píanósónata í f-moll op. 5.
Einleikur: Halldór Haraldsson (píanó).
Heildartími: 71’56. títgáfa: Polarfonia Class-
ics. PFCD 00.02.002-1. Verð: kr. 2.199.
HALLDÓR Haraldsson er einn virtasti
píanóleikari Islendinga nú um stundir. Hann
stundaði píanónán m.a. hjá þeim Rögnvaldi
Sigurjónssyni, Arna Kristjáns-
syni og Jóni Nordal. Hann var
á árunum 1962-1965 við fram-
haldsnám við Royal Aeademy
of Music í London og lauk það-
an einleikaraprófi. Hann hefur
æ síðan verið virkur á tónleika-
palli, bæði sem einleikari, í
kammertónlist og í einleikara-
hlutverki með Sinfóníuhljóm-
sveit íslands. Halldór var einn
af stofnendum Tríós Reykja-
víkur og félagi í því til hausts-
ins 1996. Hann hefur einnig
starfað að félagsmálum tónlist-
armanna og tónlistarkennara.
Halldór er nú skólastjóri Tónl-
istarskólans í Reykjavík.
Halldór Haraldsson hljóðrit-
aði þessi tvö tilkomumiklu
píanóverk þeirra Brahms og Schuberts síð-
astliðið sumar en þá voru liðin 15 ár frá því
að síðast kom út plata með flutningi hans.
Það er athyglisvert að velta fyrir sér
þessum tveim stórbrotnu sónötum sem báð-
ar eru samdar af ungum tónskáldum. Báðar
teljast þær til meginverka tónskáldanna
tveggja en þó er Píanósónata Schuberts
D.960 verk tónskálds sem á skammt eftir
ólifað. Tregafullt yfírbragð sónötunnar ber
greinileg merki hins þroskaða listamanns
sem sér endalokin nálgast en virðist þó eiga
nægan tíma fyrir höndum. Tónskáldið Schu-
mann lýsti þremur síðustu sónötum Schu-
berts (sem allar voru samdar á nokkrum
vikum haustið 1828) þannig að þær allar
einkenndi „hin guðdómlega lengd. Halldór
Haraldsson leikur sónötuna af yfirvegun
hins lífsreynda tónlistarmanns sem ekki
finnur hjá sér neina þörf fyrir að sýnast
(nema þá kannski helst í glitrandi lokakafl-
anum). Þetta ber þó ekki að skilja svo að í
flutning Halldórs vanti nauðsynlegt „bit
heldur er þetta frekar spurning um hvaða
sjónarhorn er valið. Halldór kýs að dvelja
frekar við innviði verksins en að fægja yfir-
borð þess.
Píanósónatan op. 5 eftir
Brahms er æskuverk tónskálds
sem stendur við upphaf næstum
hálfrar aldar tónsmíðaferils.
Ekkert er það í þessu magnaða
verki sem bendir til þess að hér
sé byrjandi á ferðinni - maður
sem átti eftir að semja nokkrar
stórbrotnustu tónsmíðar
mannsandans fyrr og síðar. Allt
ber merki um dæmalaust ör-
yggi og sjálfstraust hins unga
Brahms sem seinna efaðist svo
oft um eigið ágæti. Leikur Hall-
dórs er áræðinn og talsvert
dramatískur þegar við á og yf-
irleitt fallega mótaður. And-
ante-kaflinn er að vísu óvenju
hraður í flutningi Halldórs og
hefði að mínu mati mátt dvelja
þar aðeins lengur við og gæla meira við
þessar ljúfu hendingar Brahms.
Upptakan er prýðileg, hún er skýr og hef-
ur mikla fyllingu á neðra sviðinu (sem kem-
ur sér vel í Brahms).
I heild er þetta vel heppnaður diskur og
mikilvæg viðbót við heldur fábreytt úrval
einleiksdiska með íslenskum píanóleikurum.
Valdemar Pálsson
Halldór
Haraldsson
Rýmingarsala
í Skæði
Tæmum búðina fyrir breytingar.
Allt á að seljast.