Morgunblaðið - 02.03.2000, Blaðsíða 56

Morgunblaðið - 02.03.2000, Blaðsíða 56
56 FIMMTUDAGUR 2. MARS 2000 MORGUNBLAÐIÐ Morgunblaðið/Jim Smart „Það er því eiginlega mælt með því að þeir sem hyggjast prjóna þessar skemmtilegu húfur fari bara út í búð og kaupi sér á heiðarlegan hátt ullina sem á að nota og láti nágrannana bara í friði með sitt.“ Yfirnáttúrulegur kraftur ullarinnar sem fáir vita um ÞAÐ er löngu orðið Ijóst að íslenska ullin er kröftug á marga vísu. Það er hins vegar ekki víst að margir viti það að hana má brúka til að galdra til sín ýmislegt sem maður þyrfti annars að vera án í hörðu ári. Ef mann skort- ir mikið t.d. ull eða mjólk þá er gott ráð til sem ætti að bjarga því máli, en það er að koma sér upp „tilbera“ eða „snakki“ sem er sama fyrirbærið en ber mismunandi nafn eft- ir landshlutum. Nafn „tilberans“ er dregið af því verki sem hann er látinn framkvæma, að bera eitthvað t.d. ull eða mjólk til eiganda síns. „Snakkur“ er hins vegar nefndur eftir útlitinu því „snakkur" þýðir upphaflega vefjarspóla. Aðferðin við að koma sér upp „tilbera" er svona: (Taka skal fram að þetta er eingöngu á færi kvenfólks eins og svo margt annað.) Stela skal rifbeini úr dauð- um manni úr kirkjugarði og það verður að gerast á hvítasunnumorgni og vefja rifbeinið í gráa sauðarull sem þarf líka að vera stolin. (Hér ættu viðkvæmar sál- ir að hætta að lesa.) Síðan skal leggja þennan vafning við brjóst sitt og ganga þrisvar til altaris og láta messuvínið sem bergt er á drjúpa niður á vafninginn. Eftir þetta lifnar hann við og þá mega nágrannarnir fara að vara sig. Nú er hægt að senda „tilberann" til að sjúga ær og kýr nágrannans eins og manni sýnist sem veltur svo heim aftur og gubbar allri mjólkinni í strokkinn þinn (þú verður að vera búin að koma þér upp strokki til að geta tekið á móti allri mjólkinni.) Síðan getur þú búið til girnilegt tilberasmjör sem lítur alveg eins út og venjulegt smjör. Hins vegar ef einhver gerir krossmark yfir því þá kemst allt upp því þá hjaðnar það eins og froða. En það dettur engum í hug að gera slíkt nú á dögum svo þetta ætti vel að geta gengið. Síðan getur þú sent „tilberann" til að stela allri ull nágrannans. „Tilberinn" vefur ullinni upp á sig þannig að hún þyrlast saman í einn vindil sem velt- ur svo áfram heim á leið. Það er því betra að hafa stórt og gott húsnæði undir þetta allt saman. Ef „tilberinn" verður of kröftugur getur ver- ið erfítt að ala hann við brjóst sitt en þá er ráð til við því en það er að gera nokkurskonar sepa á innanvert lærið sitt til að tilberinn geti sogið sig fastan þar til að fá næringu. Þar hafið þið það. Þess ber þó að geta við við- kvæmar sálir sem enn eru að lesa þennan pistil að refsingin við þessum verknaði er all- svakaleg. Hún er sú að viðkomandi kona, sem verður uppvís að slikum verknaði, verður brennd á báli ásamt „tilberanum" eða að henni verður drekkt. Svo það er ekki fyrir hvem sem er að leggja út í slíka áhættu. Til að undirstrika áhættuna er hér vitnað í frétt frá árinu 1703 sem birtist í bókarflokknum: Ald- imar okkar, en þar er fyrirsögnin: „Húsfreyjan í Oxn- ardal sver af sér „það djöfulsins verkfæri" tilbera." Þannig var að húsfreyjan á Hólum í Öxnadal frú Sigríð- ur Hálfdánardóttir, þurfti að sveija fyrir það á mann- talsþingi í Skriðu í Hörgárdal að hún ætti „tilbera" því hún hafði verið ásökuð fyrir það. Það þurftu alls fímm konur til að sveija þann eið með henni til að hann væri tekinn gildur. Jafnframt þurftu nálægir nágrannar að votta það að þeir kynnu ekkert nema gott eitt um hana frú Sigrríði að segja og mann hennar líka. Það er því ekki verra að eiga eitthvað gott inni hjá nágrönnunum ef í hart fer. Það sannast því hér og nú af hveiju maður þarf endilega að vera almennilegur við nágrannana sína. Þannig að þeir sem hyggjast búa sér til slíkt „djöfulsins verkfæri" ættu að hugsa sig tvisvar eða þrisvar um. Það er þvf eiginlega mælt með því að þeir sem hyggjast prjóna þessar skemmtilegu húfur fari bara út í búð og kaupi sér á heiðarlegan hátt ullina sem á að nota og láti nágrannana bara í friði með sitt. Enda ekki víst að þeir hafi yfir slíku eðalgarni að ráða sem Sisu-garnið er sem er vélþvæg ull og alveg kjörin á litla kolla. (Heimildir: Islensk þjóðmenning: Jón Hnefill Aðal- steinsson og fslenskar þjóðsögur og ævintýri: Jón Árna- son). Húfa með fflamyndum Hönnun: Halla Einarsdóttir Stærð: u.þ.b. 4 ára. Ummál: u.þ.b. 42 cm. Garn: Sisu Fjöldi af dokkum: Kremað nr. 600/1012:1 Blátt nr. 5563:1 Rústrautt nr. 4046:1 Grænt nr. 9863:1 Gultnr. 2337:1 Prjónar: 40 cm hringpijónar nr. 2,5 og 3. Fitjið upp 120 lykkjur á hring- prjón nr. 2,5. Prjónið stroff þannig: 1 slétt og 1 brugðin, eina umferð með bláu, síðan tvær umferðir með gulu Kaðlahúfa Hönnun: Linda Aanno Stærðir: (1/2-1) 2-4 (6-8) ára. Garn: Tvöfalt Sisu. Fjólublátt nr. 761/5636: 3 dokkur í allar stærðir. Prjónar: 40 cm hringprjónar nr. 4 og 5 Fitjið upp með tvöföldu garni á hringprjón nr. 4 (68) 76 (80) lykkjur. Prjónið 8 cm stroff þannig: 2 sléttar og tvær brugðnar en í síðustu um- ferðinni er aukið í 4 lykkjum jafnt yf- ir = (72) 80 (84) lykkjur. Skiptið yfir á prjóna nr. 5 og setjið munstrið nið- ur: (10) 12 (13) lykkjur munstur A (= á annarii hliðinni) fléttan 16 lykkjur (= miðjan að framan) - (20) 24 (26) lykkjur munstur A - fléttan 16 lykkj- ur (= miðja að aftan) - (10) 12 (13) lykkjur munstur A. Prjónið þannig áfram þar til mælist með stroffi (21) 22 (23) cm. Prjónið eina umferð þar sem fellt er af þar sem flétturnar eru þannig: 2 sléttar saman 4 sinnum á hvorri fléttu. Lykkið hliðarnar sam- an þannig að flétturnar verði í miðju að framan og aftan. Búið til 2 dúska u.þ.b. 5 cm í ummáli og saumið fast niður í sitt hvort homið. Munstur fyrir kaðlahúfu. og síðan með rústrauðu þar til kant- urinn mælist 3 cm. Skiptið yfir á ptjóna nr. 3 og prjónið munstur- bekkinn. Prjónið síðan slétt prjón með bláu þar til húfan mælist í allt 21 cm. Deilið lykkjufjöldanum í 8 hópa þannig að hverjar 15 lykkjur eru settar á hjálparþráð allan hring- inn. Leggið síðan lykkjurnar 15 á móti næstu 15 lykkjum og lykkið þær saman. Gerið þetta við alla hópana, þannig myndast 4 horn í topp húf- unnar. Búið til 4 dúska, gulan, hvítan rústrauðan og grænan og saumið niðm’ í hvert horn. Munstur fyrir fflahúfu. r L ÍBpl ■H « I s i 1 1 i a. l: H X js ::: X fx B IxixBa áxlx x B X X [x - x X [x X X XX X § X X X X |x >■: X X [x XX <xx X x X X X : IX XX ■ X X X X X :*3bi®be: Jx X X X ö ö IÖ p X X X X X [x X ;E3Q E. B <xx X I r x >.; X Ixix X X X|] XX X X X X [x X X X KIX x X X I o L p xi m X. . - í X X 5 - X i X a L JL I X X o o • o o • s o o • p o o I> o o • T o f>J* ) ± •" o •j • « o • i T • p i: • • • « * • Ti • a •* ♦ • •. ► • T • II : - W ■ |: ' i( w :L._ i; 1 •: □ ■ l: ■i il “S 1 1 L * j T' L. fe i r r,; I *L .;.:■ :■■ .. ■ 3 ‘ B" L ; ... s: Zi X: < X X X X X X X CX X xj X X X X Zi •: >;. • g • « • • X • • • • X > • i > « m • T . ■ • • • • • » « • > • T| • • • • i * • m p O o o p • j • « • • Tj • • • • < ■ • • • ] « • • • • • • • r z 5 7| ö oojc o • ö ö| 0 ö ö • Ö öc XS j ö iW y •T* ÖLL! 3 “j 1 - L 3 :<l E3QE3 T 2E353 j 3E2E3:iE3E:< aE3Q£3£u ,aE3QE3E3í2aaE3E3aE3íaí5 E3E3í3í3E3»3F3E3E3í3í3E3f3l3| Byrjið hér □ = Kremað B = Blátt [x) = Rústrautt (7) = Grænt @ =Gult gg = 2 lykkjur slétt saman — “ n & - •M """ .... “ TTTTTi 1 V V | ■ T i V V ! ~ J V V 3 _ M rara ! c J rara * — z d B rara rara V V V V v v V v _ í B B Sí L ■ m ■ ■ ii H ra ra rararararararararararararara [ ~ u -1 □ □ M □ u M 3 P 2v P P 1 U [ □ 1 Vf □ □ □ J J J jj _ □ □ □ j J □ □ □ J sa 2 Munstur A Flétta yfir 16 lykkjur = u.þ.b. 5 cm. <o 3 T3 C w = Slétt á réttu, brugðið á röngu. = Brugðið á réttu, slétt á röngu. = Setjið 3 lykkjur á hjálparprjón fyrir framan, pijónið 3 slétt, prjónið lykkjurnar á hjálparpijóninum slétt. = Setjið 3 lykkjur á hjálparpijón fyrir aftan, prjónið 3 slétt, prjónið lykkjurnar á hjálparpijóninum slétt. ^ I «**’" jg 1 OZSZZ'- WAaS;MTC\. 'éx'A G-jÖMk ' Jf SSJ7AN' K OS ~ •. G3AA»SV'"0 A r- FR I Ð INDAKLUBBURINN, VISA ISLAND OG SAMBIOIN KYNNA: VISA FORSÝNING í KVÖLD BÍÓBORGINNI KL. 20.00 OG 2 3.00, NYJA BÍÓ AKUREYRI OG NYJA Bl'Ó REYKJANESBÆ KL. 20.00 n V A “fl THE HURRICANE 2 FYRIR I GEGN GREIÐSLU MEÐVISA KREDiTKORTI. MIÐASALA OPNAR KL. I 7.00 VÍSA mm FRIOINDAKLUBBURINN NVJ/IBÍC) KEFLAVÍK - SÍMI 421 1170 SlAÁiik LvJ LUL mmminxnmminmniiimniu
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.