Morgunblaðið - 05.03.2000, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 5. MARS 2000 23
Morgunblaðið/Ásdís
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar- og viðskiptaráðherra tók við ráðherradómi í byrjun árs. Síðan þá hefur mikill hluti starfsorku hennar farið í verðbréfamarkaðinn.
námi þrátt fyrir þetta.“
Telur þú með öðrum orðum að þrátt fyrir
þetta geti samningar tekist við Norsk Hydro
um aðreisa álver á Reyðarfirði!
„Já, þessi ákvörðun umhverfisráðherra
mun ekki ráða úrslitum um það hvort samn-
ingar nást við Norsk Hydro. Samkvæmt
þeim upplýsingum sem ég hef er það ekki að-
alatriðið þótt samningum geti seinkað. Það
er engin frágangssök að mati Norsk Hydro.“
Hvenær sérðu þá fram á að samningar geti
tekist milli íslenskra stjórnvalda og Norsk
Hydrd!
„Niðurstaða á umhverfismati á 120 þúsund
tonna álveri á Reyðarfirði liggur ekki fyrir
fyrr en um mitt sumar og er hætt við að það
verði ekki fyrr en í framhaldi af því sem ligg-
ur fyrir hvort samningar munu nást milli
fjárfestanna um að fara í þessa framkvæmd."
Telur þú að aðrir möguleikar séu í stöð-
unni en að ná samningum við Norsk Hydro.
Til að mynda þeir að gera samninga við Col-
umbia Ventures!
„Fleiri erlend fyrirtæki koma jú til greina.
Það hefur alltaf legið fyrir þó ég ætli ekki að
nefna þau fyrirtæki hér. Það er ekki algjör-
lega bundið við Norsk Hydro hvort af þessu
verður eða ekki. Það standa hins vegar yfir
samningaviðræður við Norsk Hydro og við
verðum bara að sjá til hvað setur með þær.“
Björgum ekki Eyjabökkum
með umhverfísmati
Gert er ráð fyrir því að Fljótsdalsvirkjun
framleiði orku fyrir 120 þús. tonna álver.
Hvað er hins vegar til ráða ef stækka á álver-
ið upp í 480 þús. tonn. Parf þá ekki að stækka
aðra virkjun eða byggja nýjd!
„Jú, í því sambandi hefur verið talað um að
byggja Kárahnjúkavirkjun, en auk þess eru
ýmsir aðrir möguleikar í stöðunni, m.a. á
Austurlandi. Þá er möguleiki á því að stækka
virkjanir á norðausturlandi, til að mynda
Kröfluvirkjun og Bjarnarflagsvirkjun.“
Það er ekki hægt að horfa
fram hjá því að hagræðing í
bankakerfinu gengur m.a. út
á að fækka útibúum og við
það að fækka útibúum eru
ákveðnar líkur á því að ein-
hver störf verði lögð niður.
En þó tel ég að það sé hægt
að vinna þannig að málinu
að fækkun starfa verði al-
veg í lágmarki. Þetta geti
orðið þannig að það verði
meira þróun sem eigi sér
stað f rekar en að það gerist
allt í einu.
Þarf þá ekki ný virkjun eða stækkun virkj-
unar að fara í lögformlegt umhverfismaf!
„Jú, það er enginn vafi á því að viðbótar-
orka kallar á lögformlegt umhverfismat."
Fylgismenn lögformlegs umhverfísmats á
Fljótsdalsvirkjun hafa nú margir hverjir
viðrað þá hugmynd að nú ætti tími að gefast
til lögformlegs umhverfismats þar sem ljóst
þyki að framkvæmdir við Fljótsdalsvirkjun
hefjist ekki í sumar og að ekki verði unnt að
afhenda orkuna fyrr en árið 2004 eða ári síð-
ar en áætlað hefur verið vegna fyrrnefndrar
ákvörðunar umhverfisráðherra. Hvert er þitt
álit á þeirri kröful
„Ég bendi á að tvívegis er búið að taka
ákvörðun á Alþingi um að virkjun í Fljótsdal
fari ekki í þetta lögformlega umhverfismat.
Sú ákvörðun var fyrst tekin árið 1993 þegar
lögin voru sett um mat á umhverfisáhrifum
og síðan var hún ítrekuð í desember sl. þegar
samþykkt var tillaga þáverandi iðnaðarráð-
herra, Finns Ingólfssonar, um að fram-
kvæmdum við Fljótsdalsvirkjun skyldi haldið
áfram. Má benda á að stuðningur við tillög-
una var meiri en hvað nemur fylgi stjórn-
málaflokkanna, þar sem við fengum stuðning
fjögurra þingmanna Samfylkingarinnar þótt
tvejr stjórnarsinnar hefðu fallið fyrir borð.
Ég hef líka haldið því fram að við björgum
ekki Eyjabökkum með lögformlegu umhverf-
ismati ef það er það sem málið snýst um. En
það þýðir ekki að setja þetta mál í neinar um-
búðir. Það snýst um að fórna þessu lands-
væði og fólk verður bara að taka afstöðu til
þess hvort það er tilbúið til þess eða ekki.
Það þarf ekkert að vera svo flókið.“
En nú hafa talsmenn lögformlegs um-
hverfismats m.a. talað um að sátt myndi nást
um málið yrði farið í lögformlegt mat. Hvað
segir þú um þaff!
„Nei, ég tel svo ekki vera. Þetta er einfald-
lega þannig mál að um það næst aldrei nein
sátt og er kannski ekki heldur hægt að ætlast
til þess. Mér líkar annars ekki þessi tvískinn-
ungur sem hefur komið upp í umræðunni um
þetta mál því margir fela sig á bak við eitt-
hvert lögformlegt umhverfismat þegar þeir
eru í raun hreinlega á móti virkjunum. Það
þarf bara að horfa kalt á þetta. Menn vita
hverju þeir eru að fórna, að minnsta kosti
þeir sem hafa komið á Eyjabakka, og þeir
vita líka að í staðinn fáum við auknar þjóðar-
tekjur og sterka byggð á Austurlandi sem
drægi verulega úr þessari óæskilegu byggða-
þróun. Og það skiptir ekki litlu máli.
Leggur áherslu á þátttöku
í vetnisverkefni
Aukinheldur er mjög jákvætt að framleiða
ál á Islandi þegar við horfum hnattrænt á
hlutina. Á1 er framtíðarmálmur og þar að
auki erum við Islendingar sennilega heims-
meistarar í því að nota álframleiðslu, álvörur,
miðað við mannfjölda. Þá má bæta því við að
það er verið að byggja upp álver í Suður-
Afríku en það þýðir sjö sinnum meira út-
streymi af gróðurhúsalofttegundum heldur
en ef það væri byggt hér.“
Einn af þingmönnum Framsóknarflokks-
ins, Hjálmar Arnason, hefur lengi verið tals-
maður þess að vetni verði notað sem framtíð-
arorkugjafi. Kemur þú til með að leggja því
máli lið á kjörtímabilinu!
„Ég fékk tækifæri til að kynnast þessari
starfsemi þegar ég fór ásamt sendinefnd til
Þýskalands í byrjun ársins en sú heimsókn
sannfærði mig um að mönnum væri mikil al-
vara með því að nota vetni sem orkugjafa. Til
dæmis verja bílaframleiðendur eins og Daim-
lerChrysler gífurlegu fjármagni í rannsóknir
sem tengjast vetni og horfa á vetni sem
framtíðarorkugjafa í samgöngum.
Ég hef hins vegar passað mig á því að vera
með ákveðinn fyrirvara í þessu máli því það
er ekki hægt að fullyrða að Islendingar geti
tekið algjörlega upp þennan orkugjafa í stað
olíu. Ég tek þó fram, að svigrúm okkar eins
og í sambandi við Kyoto-samninginn er ein-
göngu í samgöngum og fiskveiðum. Einn
þriðji af þeim gróðurhúsalofttegundum sem
við sleppum út í andrúmsloftið er í samgöng-
um og einn þriðji í fiskveiðum. Þar höfum við
svigrúm því ég gef mér að við ætlum hvorki
að leggja hér af álverksmiðjur né hætta að
byggja þær upp. Þess vegna finnst mér að
þetta vetnismál sé mál sem við verðum að
sinna og það tilraunaverkefni sem er verið að
tala um að setja í gang hér á íslandi í sam-
bandi við straetisvagna í Reykjavík gæti orð-
ið dálítil prófraun á það hvort þetta eru raun-
hæfir möguleikar eða ekki. Þess vegna hef ég
lagt á það áherslu, að ríkisvaldið að minnsta
kosti taki þátt í því og við leggjum eitthvert
fjármagn af mörkum til þess að af því geti
orðið. Það er þó allt með fyrirvara um, að það
fáist styrkur frá Evrópusambandinu en þar
hefur verið sótt um um það bil 230 milljóna
kr. styrk.“