Morgunblaðið - 05.03.2000, Blaðsíða 50

Morgunblaðið - 05.03.2000, Blaðsíða 50
50 SUNNUDAGUR 5. MARS 2000 MORGUNBLAÐIÐ HUGVEKJA ÍDAG Morgunblaðið/Ómar Skdgarþröstur Söngur að vori Mannsævinni er gjarnan líkt við ferða- lag, þótt menn greini á um, hvert ferð- inni sé heitið. Stefán Friðbjarnarson staldrar við þessa líkingu með viðkomu í skáldsögunni Slóð fíðrildanna. hungurmorð; gylliboð og svik, öf- und og fláraeði. Einum er sigað á annan og mannfólkið sífellt dreg- ið í dilka. Við heyrum hvísl í skúmaskotum og vitum að þar er lagt á ráðin. Nei, verk hans fara ekki fram hjá neinum. Hann er alltaf að, sá úr neðra. - En þú? Hvað með þig? Hvar ert þú þegar þín er þörf? Hvers vegna felur þú þig þá í þokunni?" Þannig spyr sögukonan sjálfa sig. Spumingar hennar eru til okkar alíra. Heimsstyrjöldin síðari er löngu liðin. En hvað um illskuna og öfg- amar, sem að baki hennar bjuggu? Hvað um Kosovo? Hvað um Tsjetsjníu? Hvað um hernað- arátök og hryðjuverk víða um heim, hungur tugmilljóna manna og ótímabæran dauða milljóna fólks úr sjúkdómum, sem hefði mátt vinna bug á, ef lærðir lækn- ar og lyf hefðu verið fyrir hendi? Hvar vómm við þá, hvar emm við nú, hagsældarfólkið? Þar sem neyðin og þörfin hrópa á okkur? Eða eram við falin í velferðarþok- unni? Víst er margt vel gert til hjálp- ar þurfandi fólki á hörmun- garsvæðum á 2000. ári frá Krists fæðingu. Sameinuðu þjóðirnar, Rauði krossinn, Hjálparstofnanir kirkjudeilda og heilbrigðisstofn- anir margs konar vinna baki brotnu að hjálparstarfi. Þetta starf ber að meta og þakka. Það er hluti af fegurðinni og kærleik- anum í tilverunni. Afskiptaleysi of margra - einstaklinga og þjóða - veldur því á hinn bóginn, að getan til að gera hið góða er takmörkuð. „Ég er að búast til brottfarar.“ Þetta em upphafsorð bókarinnar Slóð fiðrildanna. Við emm, hvert og eitt, alla ævina að búast til brottfarar. Gárangamir segja að aðeinst tvennt sé öruggt og ófrá- víkjanlegt í mannheimi: skattarn- ir og þessi brottför, þegar jarð- arskeiðið er á enda gengið. Málið er: hvem veg búumst við til þess- arar brottfarar? Ekki kann pistlahöfundur að greina frá hinni einu sönnu brottfararuppskrift. Og máski eru uppskriftimar fleiri en ein og fleiri en tvær? En næsta víst er að í þeim öllum er hjálp- semin, miskunnsemin og ná- ungakærleikurinn uppistaðan. Það sem við gerum „minnstu bræðrum“ meistarans. Þess meistara sem ljær geislastafi ljóssins til göngunnar inn í fyrir- heitna landið. Þangað sem fuglar syngja á vori eilífðar; líka hrím- fuglar úr dimmum dal mannlegra mistaka. ÞAÐ eru ár og dagar síðan pistlahöfundur hefur lesið betri skáldsögu en „Slóð fiðrildanna" eftir Ólaf Jóhann Ól- afsson. Bókin hefst á þessum orð- um: „Ég er að búast til brottfar- ar.“ Það er sögumaður bókarinnar, Asdís Jónsdóttir, sem talar. Hún er fædd á Kópa- skeri, í litlu kauptúni á ströndu hins yzta hafs, en rekur, komin til vits og ára, sveitahótel í Eng- landi. Bókin lýsir forvitnilegri persónu og fléttar íslenzk örlög inn í sögu Evrópu á tímum heims- styrjaldar og öfga. „Ég er að búast til brottfarar" eru upphafsorðin. Lokaorðin minna hins vegar á leiðarlok: ,A nóttunni dreymir mig iðu- lega sama drauminn. Ég er stödd í björtu tunglsljósi úti í garði. Tína mín (heimilishundurinn) er hjá mér. Handan lækjarins standa tveir hestar og horfa yfir til mín. Mér fínnst ég sjá hvítuna í augum þeirra. Það er hrím á y grösum, en samt er mér ekki kalt þegar ég legg af stað. Ég hef ekki gengið lengi þegar ég átta mig á því að ég styðst báðum höndum við grannan geislastaf frá tungli. Það kemur mér alltaf jafn mikið á óvart og ég krýp ósjálfrátt niður og teikna með honum lítinn söng- fugl í hrímið. - Þegar ég vakna, leggst einhvern veginn í mig að hann muni syngja að vori“. Á milli upphafs og endis bókar- innar, sem hér hefur verið vitnað til, er mögnuð íslenzk örlagasaga, fegurð og ljótleiki, hamingja og sársauki, hjartahlýja og þelið kalt. Frásegjandi, fædd á Kópa- skeri, með sveitir Þingeyjarsýslu allt um kring, hefur að sjálfsögðu litið ægifegurð íslenzkrar nátt- úru: Ásbyrgi, Dimmuborgir, Goðafoss, Laxá, Mývatn, Slútnes, hverasvæðin við Mývatn o.s.frv. o.s.frv. Að ógleymdum kletta- ströndum Melrakkasléttunnar. Og að ógleymdri fegurðinni sem gott fólk geymir og gefur af. Sögumaður sér einnig illskuna og ljótleikann í henni veröld, illsku og ljótleika heimsstyrj- aldaráranna, helförina og atóm- sprengjuna. Hún lifír, eins við öll, baráttuna milli hins góða og illa, ' f, sem hvarvetna segir til sín: í um- heiminum, í þjóðfélagi okkar - og á stundum í hugar- og sálar- baráttu okkar sjálfra. í Slóð fiðrildanna er hönnuði illskunnar lýst þannig: „Nei, sá liggur ekki á liði sínu, enda sést afrakstur verka hans daglega. Styrjaldir, sjúkdómar, dauði og VELVAKAIVDI Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15 frá mánudegi til föstudags Þorskalýsi eða hákarlalýsi í SJÓNVARPINU eru oft auglýsingar sem hvetja fólk til mjólkurdrykkju og er sagt að kalkið í mjólk- inni sé nauðsynlegt til upp- byggingar og viðhalds beina. Einnig er tekið fram að til þess að kalkið nýtist þurfi D-fjörefni. Þetta er nú gott og blessað. Reynd- ar skil ég ekki hvernig stendur á því að konur í Hong Kong eru með meiri beinþéttni en íslenskar konur miðað við aldur. Skyldu þær drekka mjólk? Mig grunar að þær drekki enga mjólk. Þær fá hins vegar meira sólarljós á sig en íslenskar konur, en fyrir áhrif þess getur líkaminn myndað sitt eigið D-fjör- efni. Sýnt hefur verið fram á að D-fjörefni er mjög mikilvægt til uppbygging- ar beina. Hér á landi er unnt að velja úr ýmsum D- vítamíngjöfum sem fæðu- bótarefnum sem þörf er á, einkum yfir veturinn. Þá dettur manni fyrst í hug lýsi. En lýsi er ekki allt eins. Það eru ekki allir sem taka eftir því að í hákar- lalýsi er nánast ekkert D- fjörefni. Þeir sem taka hákarlalýsi hafa tröllatrú á því og taka yfirleitt ekki annað lýsi þar sem þeir eru jú að taka lýsi. Að vísu er hákarlalýsi hollt í hófi þar sem það inniheldur mjög mikið af A-vítamínum. Nú er ég af þeirri kyn- slóð sem gekk í gegnum þá þolraun í barnaskóla í mörg ár að hellt var dag- lega ofan í mig lýsi í skól- anum. Vafalaust má ég þakka fyrir þetta enda losnaði ég við beinkröm, að vísu einnig með aðstoð sól- arljóssins sem nú er litið hornauga. Eftir lýsispín- inguna fékk ég þvílíkt ógeð á lýsi að ég hefi nánast ekki tekið það síðan. Hins vegar var Frískamín vinsælt hjá mér í mörg ár. Það inni- heldur líka D-fjörefni og er framleitt af Lýsi hf. en þeir nota þó ekki lýsi í þá fram- leiðslu. Nú hef ég skyndi- lega uppgötvað að Krakka- lýsi sem Lýsi hf. framleiðir er alveg bragðlaust og skil- ur ekki eftir óbragð í munninum allan daginn eins og þorskaiýsið í gamla daga. Þetta finnst mér frá- bær framleiðsla og mæli með því að viðkvæmir taki það inn. Nú er það svo að ekki má taka of mikið hvorki af A- né D-fjörefni. Þá er ég með vissar athugasemdir. Þeg- ar ég var ung var fólki ráð- lagt að taka eina matskeið af þorskalýsi (15 ml) eða eina barnaskeið af ufsalýsi (10 ml). Þetta eru núna taldir of stórir skammtar. Á þorskalýsisflösku stend- ur að fólki sé ráðlagt að taka eina til tvær teskeiðar ádag. Til þess að fá frekari upplýsingar hringdi ég í Lýsi hf. og fékk viðtal við Jón Ögmundsson efna- fræðing og spurði hvers vegna fólki væri ráðlagt að taka jafnvel 2 teskeiðar af þorskaiýsi en það er tvö- faldur ráðlagður dag- skammtur (RDS) sam- kvæmt merkingu á þorskalýsisflöskunni. Hann tjáði mér að munur væri á ráðleggingum frá Manneldisráði og því sem kveðið er á um í „reglugerð um merkingar matvæla á Isiandi“, en þar eru 5 míkrógrömm ráðlagður dagskammtur. Manneldis- ráð ráðleggur fólki hins vegar að taka í mesta lagi tvær teskeiðar af þorska- lýsi á dag en í þeim eru 10 míkrógrömm af D-fjörefni (samsvarandi 400 alþjóð- legum einingum, 200% RDS). Nú vakna einnig spurn- ingar um uppsöfnuð eitur- efni. Það er t.d. vitað að díoxín safnast fyrir í lifur sjávardýra. Er þetta efni fjarlægt bæði úr þorskaiýsi og þá sérstaklega úr há- karlalýsi, en hákarlaiifur hefur mælst með margfait meira magni díoxíns en þorskalifur að fræðingar hafa tjáð mér er fást við mengunarrannsóknir. Er magn díoxíns undir leyfi- legum mörkum í bæði þorskalýsi og hákarialýsi. Gott væri að fá svör við þessu frá framleiðendum. Unnur Skúladóttir. Tapad/fundiö Snjóþota í óskilum LILLABLÁ snjóþota er í óskilum á Flyðrugranda. Upplýsingar í síma 551- 3742. Kápa týndist á Nelly’s GRÁ, hnésíð kápa týndist á Nelly’s laugardagskvöldið 26. febrúar sl. Kápan hefur það sérkenni að talan á bakinu er öðruvísi en á framan. Skilvís finnandi er vinsamlegast beðinn að hafa samband við Huldu í símum 698-7366 eða 557- 9295. Kápa tekin í misgripum SÍÐASTLIÐIÐ laugar- dagskvöld, 26. febrúar, var ný svört kápa tekin í mis- gripum á Sportkaffi. Káp- an er grá, hnésíð með klauf að aftan. í annarri erminni var silfurgrár trefill og út- prjónaðir vettlingar. Þeir eru brúnir í aðallit með svörtu, hvitu og gráu munstri. Vettlingarnir eru prjónaðir af ömmu vinkonu minnar og eru í miklu upp- áhaldi. Fundarlaun. Upp- lýsingar í síma 695-9663 eftir kl. 17 eða 565-4275. Adda. Dýrahald Hvolpar fást gefins ÞRIR tólf vikna gamlir hvolpar, búsettir í Vík í Mýrdal, fást gefins á góð heimili. Þeir eru blandaðir af Labrador og Border Collie, svartir, hvítir og brúnir að lit. Upplýsingar gefur Gunnar í síma 487- 1465. Kisa í óskilum LÍTIL svört kisa fannst í Mosfellsbæ þriðjudaginn 29. febrúar sl. Hún er með hálsól, en ómerkt. Upplýs- ingar gefur Katrín í síma 861-2565. Köttur fæst gefins MJÖG fallegur 6 mánaða bröndóttur kisi fæst gefins á gott heimili. Hann er kel- inn enda heitir hann Keli. Upplýsingar í síma 565- 5607. Víkverji skrifar... FYRIR nokkrum misseram kvartaði Víkveiji sáran yfir þeim hvimleiða sið kvikmyndahús- anna á íslandi að gera hlé á sýning- um sínum einmitt þegar leikur stendur sem hæst. Gerði hann eink- um athugasemd við að forsvarsmenn kvikmyndahúsanna skyldu aldrei taka tillit til þess að sumar myndir einfaldlega mættu ekki við hléum sökum framvindu og samhengis. Víkveiji hvatti til þess að hléin yrðu aflögð en til vara fór hann fram á það að kvikmyndahúsin sæju sóma sinn í því að auglýsa að minnsta kosti hvaða sýningar væru ekki með hléi, til að koma til móts við óskir þeirra sem telja hléin til baga. Á sín- um tíma fengu umkvartanir Vík- veija engin viðbrögð en nú hefur það hins vegar gerst að Háskólabíó hef- ur tekið að auðkenna með rauðu í auglýsingum sínum í Morgunblaðinu á hvaða sýningum ekki verða gerð hlé. Sér Víkverji ástæðu til að fagna þessu sérstaklega, enda vart til of mikils ætlast, og hvetur önnur kvik- myndahús til að fara að fordæminu. xxx RANGURSTENGING launa hefur verið mikið í umræðunni upp á síðkastið vegna frétta af gríð- arlegum launum stjómenda Fjár- festingarbanka Atvinnulífsins. Því var laumað að Víkverja hvort ekki væri rétt að koma þessu tískufyrir- bæri, árangurstengingu launa, inn í skólakerfið. Til dæmis með því að finna kennarann sem Bjarni Ár- mannsson, forstjóri FBA, var hjá á sínum tíma og verðlauna hann ríku- lega! XXX Víkverja er ákaflega annt um ís- lenska tungu og brá í brún þeg- ar hann kom á fjölsóttan stað í Reykjavík um daginn. Við hlið tunnu sem sérstaklega var ætluð fyrir plastflöskur undan gosdrykkjum sem seldir era á staðn- um, blasti við þessi áletran: Allar flöskur hjarna. XXX TÓRMÓT ÍR í frjálsíþróttum er orðinn árlegur viðburður. Vík- verji hefur mætt í Laugardalshöll í öll skiptin sem mótið hefur verið haldið og ætíð skemmt sér konung- lega. Enginn ætti að verða svikinn sem mætir í Höllina í kvöld því svo virð- ist sem ÍR-ingum hafi tekist að smala stórgóðum keppendum í allar greinar. Völu Flosadóttur stendur til boða nýr jeppi að gjöf frá fyrir- tæki í borginni setji hún Evrópumet í stangarstökki en Víkveiji telur raunar heldur ólíklegt að hún bæti sig svo verulega að hún eignist bílin. En Leppin-umboðið, sem heitir bíln- um á hana, fær eflaust fína auglýs- ingu. Vala hefur hæst stokkið 4,45 sentimetra en Evrópumetið er 4,56. Hún þarf því að fara yfir 4,57 senti- metra - bæta sig um 12 sentimetra. Og þó, það er aldrei að vita hveiju Vala tekur uppá. xxx YÍKVERJI er mikill áhugamaður um íþróttir eins og lesendur hans granar ef til vill. Hann gleðst því mjög yfir þeirri nýbreytni, sem sagt var frá í Morgunblaðinu í gær, að sýnt verði beint frá svigkeppni karla og kvenna á landsmótinu í rík- issjónvarpinu sunnudaginn 30. apríl. Mótið er haldið í Bláfjöllum í tilefni þess að Reykjavík er ein menningar- borga Evrópu og þessi beina útsend- ing mun tilkomin vegna þess. Varla þarf að taka fram að þetta er í fyrsta sinn sem sýnt verður beint í sjón- varpi frá landsmóti á skíðum. Vík- verji er viss um að gaman verður að fylgjast með keppninni í sjónvarpinu - ef veður leyfir ... xxx JUPP Heynckes, þýski knatt- spyrnumaðurinn kunni, sem nú þjálfar Benfica í Portúgal, segir í nýlegu viðtali við Welt am Sonntag, sem vitnað er til í Morgunblaðinu á fimmtudaginn, að besta knattspyrna í heimi sé leikin á Spáni. Svo óheppi- lega vill til að Heynckes sagði þetta í tilefni leiks Real Madrid og Bayem Munchen á þriðjudagskvöldið, þar sem Þjóðveijamir gerðu sér lítið fyrir og sigraðu spænska liðið í Madrid 4:2 í stórgóðum leik. En þrátt fyrir þetta er Víkverji helst á því að Heynckes hafi hárrétt fyrir sér. Þó að efsta lið spænsku deildar- innar, Deportivo La Coruna, hafi steinlegið fyrir Arsenal í London á fimmtudagskvöldið er ekki annað hægt en fullyrða að spænska knatt- spyrnan sé mjög góð og skemmtileg. Liðin þar leggja nær undantekning- arlaust áherslu á sóknarleik, leik- menn þeirra eru mjög flinkir og fljótir og jafnan unun að horfa á spænsk lið. Þrjú góð dæmi um það hafa sést á sjónvarpsstöðinni Sýn á einni viku: viðureign Real Madrid og Barcelona á laugardagskvöldi fyrir viku, áður- nefndur leikur Real og Bayern (þar sem leikmenn Real gerðu marga góða hluti þrátt fyrir tap, en þýska liðið lék einfaldlega stórkostlega) og svo sigurleikur Barcelona á Porto á miðvikudagskvöldið. Þvílík veislu- höld!
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.