Morgunblaðið - 19.08.2000, Side 42

Morgunblaðið - 19.08.2000, Side 42
42 LAUGARDAGUR 19. ÁGÚST 2000 LISTIR MORGUNBLAÐIÐ • • Ofgar í skólakerfi „Bandaríkjamenn virðast núna vera komnirá leiðarenda ogþegarþeir horfa um öxl líkarþeim alls ekki alltsem þeir sjá. Þeirsegja vitleysuna fyrirlöngu komna út í öfgar og nær að einbeita sér að því að skólakerfið styðji bæði við stráka ogstelpur, semþurfi mismun- andi áherslur, enda séu kynin alls ekki eins. Þettaþætti mörgum litlarfréttir.“ Eftir Hönnu Katrínu Fridriksen Fyrir nokkrum árum hefði ekki hvarflað að nokkrum manni að halda því fram að stúlkur væru betur settar í skólakerfinu en drengir. Viðkvæðið var, að kerf- ið hampaði drengjunum og stúlkurnar, sem byrjuðu skóla- göngu uppfullar af gleði og sjálf- söryggi, koðnuðu smám saman niður og ættu sér eftir skóla- gönguna varla viðreisnar von. Samtök feminista héldu því mjög VIÐHORF styðja þyrfti við stúlkurn- ar, svo þær yrðu ekki undir í bar- áttu kynjanna innan veggja skól- anna, nokkuð sem síðan skilaði sér út í lífið. Fræðingar af öllu tagi hafa gert þúsundir kannana á kynj- unum og skólunum og fyrir leik- mann er óvinnandi vegur að greina kjamann frá hisminu. Hins vegar er umræða alltaf af hinu góða og nú hefur hún bloss- að upp svo um munar í Banda- ríkjunum. Ástæðan er meðal annars útgáfa bókar fyrr í sum- ar, sem ber heitið Stríðið gegn strákunum, eða The war against boys. Höfundurinn, Christina Hoff Sommers, heldur því fram að við upphaf nýrrar aldar sé það held- ur nöturlegt hlutskipti að vera strákur, enda hafi þjóðfélagið snúist gegn drengjum. Þeir séu fordæmdir fyrir það eitt að vera strákar og þurfi allt frá bams- aldri að axla þungar byrðar þeirrar ábyrgðar að vera hið kúgandi kyn. Þess era jafnvel dæmi að litlir strákar þurfi í skólatíma að sitja undir því að hlusta á konur ræða andúð sína á karlmönnum og hvernig karlar hafi almennt kúgað konur í gegnum tíðina. I bókinni segir Christina Hoff Sommers að það sé tóm bábilja að stúlkur eigi undir högg að sækja í skólunum. Það séu drengir sem eigi í basli með heimaverkefnin, þeir séu miklu líklegri til að ná ekki á milli bekkja, þeim sé frekar vísað úr skóla en stúlkum, stúlkumar fái hærri einkunnir og séu líklegri til að sækja sér æðri menntun. í Bandaríkjunum era stúlkur núna um 56% háskólanema, svo eitthvað virðist til í þessu og í Kanada era stúlkur 60% háskól- anema. Því má svo skjóta hér inn, að konur era um 60% nýskráðra stúdenta í Háskóla íslands þetta haustið. En svo haldið sé áfram með Sommers, þá munu strákarnir víst enn halda í hefðbundið for- skot sitt í stærðfræði og raun- vísindum, en stelpurnar era áfram fyrri til að ná tökum á lestri og skrift. Námserfiðleikar era algengari í hópi strákanna. Sommers bendir á að í sérstök- um bekkjum fyrir þá sem eiga í erfiðleikum með námið, sé ekki óalgengt að finna þrjá stráka á móti hverri einni stelpu. Og í könnunum segja bæði strákar og stelpur, að kennuranum líki bet- ur við stelpurnar og séu líklegri til að refsa strákunum. Það sem í gamla daga var kallað „fyrirgangur", eða „bölv- aður fyrirgangur" þegar það gekk úr hófi fram, og þótti eðli- leg framkoma lítilla drengja, er núna gjarnan meðhöndlað með róandi lyfjum, a.m.k. í Banda- ríkjunum þar sem mörgum virð- ist þykja sjálfsagt að líta á táp og fjör sem ofvirkni. Þeir sem taka undir viðhorf Christinu Hoff Sommers, segja að aðgerðirnar, sem áttu að styðja við stúlkurnar, hafi fyrir löngu gengið út í öfgar. Strák- amir hafi verið óvinirnir og svo langt hafi verið gengið að taka á þeim sem fullorðnum karlmönn- um. Það þarf alla vega ekki að leita lengi í bandarískum frétta- miðlum til að finna dæmi um að aðgerðir í skólum hafi gengið of langt. Frægt er dæmið af sex ára dreng, sem var vísað úr skóla af því að hann kyssti bekkjarsystur sína. Það ku vera kynferðisleg áreitni. Annar drengur var látinn sitja í skammarkrók dagstund, fyrir að brjóta reglurnar og faðma aðra nemendur. Sú staðreynd, að þessi afbrotamaður var að- eins 3 ára leikskólanemi virtist engu skipta. Hann hafði gerst brotlegur við ákvæði skólans um æskilega hegðun. Leikskólinn hans er alls ekki sá eini sem tekur strangt á brotum af þessu tagi, því ýmsir hafa sett skýrar reglur um að hvers konar stríðni og móðgandi ummæli teljist kyn- ferðisleg áreitni. Slíkar reglur era til dæmis við lýði í skólum á Manhattan, en þar teljast menn þó ekki brotlegir fyrr en þeir hafa náð fjögurra ára aldri. Þeir era víst ekki allir kyn- ferðisafbrotamenn, þessir smá- guttar. Sumir sýna skýr merki um annars konar ofbeldi. Sú var raunin með fjóra leikskóla- Sstráka, sem vora sendir heim með skömm af því að þeir vora í lögguleik og munduðu byssur. Að vísu vora „byssurnar" þeirra bara framréttur vísifíngur, en ofbeldishegðunin var söm sam- kvæmt hinum nýja mælikvarða. Bandaríkjamenn virðast núna vera komnir á leiðarenda og þegar þeir horfa um öxl líkar þeim alls ekki allt sem þeir sjá. Vitleysan fyrir löngu komin út í öfgar og nær að einbeita sér að því að skólakerfið styðji bæði við stráka og stelpur, sem þurfi mis- munandi áherslur, enda séu kyn- in alls ekki eins. Þetta þættu mörgum litlar fréttir, en fræð- ingarnir hafa þó alla vega nóg að fást við. Ummerki, óreiða og ætingar A S I sal Islenskrar graf- íkur í Hafnarhúsinu opnar Ragnheiður Jónsdóttir mynd- listarmaður sýningu á verkum sínum í dag kl. 16. Sýningin ber nafnið Menning- arnótt 2000. Þor- varður Hjálmarsson hitti listakonuna. Á SÝNINGUNNI Menningarnótt 2000 gefur Ragnheiður Jónsdóttir mynd af þrjátíu ára ferli sínum sem myndlistarmaður frá því að hún þreytti framraun sína á sinni fyrstu sýningu í Casa Nova í kjallara Menntaskólans í Reykjavík árið 1968 en þá sýndi hún málverk. Síðan þá hefur leiðin legið víða og síðast nú í vor hlaut hún verðlaun fyrir verk sem hún kallar „Ummerki" á stórri samsýningu í Egyptalandi: the 3rd Egyptian International Print Triennale. Ummerki era meðal mynda sem Ragnheiður sýnir á Menningarnótt 2000. „Ég var með þrjár myndir í Egyptalandi og sýni tvær þeirra hér,“ segir Ragnheiður Jónsdóttir. „Á þessari sýningu sýni ég myndir frá 1976 til 2000. Hérna era myndir frá minni fyrstu grafíksýningu, síðan koma myndir frá 1980-81, þá myndir frá árinu 1987 og þær síðustu era frá áranum 1991 til 1999. Þetta er nokk- urs konar yfirlitssýning, húsrýmið leyfir ekki fleiri myndir en það er stiklað á stóru frá minni fyrstu sýn- ingu fram að myndum unnum á síð- asta ári. Þetta era allt ætingar, þær eru unnar í zink-plötur með saltpét- urssýra og svo notar maður mismun- andi aðferðir við þetta. Þessi verk sem hlutu verðlaun í Egyptalandi era tilraunaverk. Mér var boðið að taka þátt í sýningunni ásamt tuttugu og þremur öðram listamönnum frá löndunum í kringum Eystrasaltið og við unnum saman úti í Gotlandi árið 1996 og áttum að koma með nýjar hugmyndir og sýna niðurstöðumar. Þá fékk ég hugmynd að akvatintu- verkum, akvatinta er einhverskonar duft, asfalt duft sem sett er á plötuna og ég blés þetta með mjóum pípum og þannig mynda ég teikninguna í myndina, bý til bygginguna í mynd- inni með því að blása þessu til á flet- inum. Ég hef sent myndir unnar með þessari aðferð á alþjóðlegar sýning- ar og það var gaman að þetta skyldi ganga svona vel í Egyptalandi!" Á sýningunni er myndröð sem Morgunblaðið/Ami Sæberg Ragnheiður Jónsdóttir Ragnheiður hefur gert við Ijóð úr Völuspá. „Ég byggi myndirnar á Völuspá og þetta er það sem ég er búin að gera. Reyndar era þær fleiri en ég kom ekki fleiram fýrir hér. Textinn fylgir með myndunum og þessar myndir era unnar á áranum 91 til 96. Þetta era allt zink-ætingar og ég þrykki þetta sjálf og mér fmnst það skipta miklu máli. Grafík- in heillaði mig frá fyrstu kynnum. Fyrst hélt ég málverkasýningu en síðan fór ég á námskeið uppí Hand- íðaskóla og þá byrjaði ég í grafík, og þetta efni heillaði mig svo að ég vann eingöngu við grafík frá árinu 1969 til 89, í ein tuttugu ár. 1989 fer ég að teikna og sýni fyrstu teikningarnar, og nú í vor hélt ég aftur málverka- sýningu og þá voru liðin þrjátíu og tvö ár frá minni fyrstu sýningu. Ég sýndi í Gerðarsafni í mars og svo gerði ég fjórtán metra teikningu á vegginn á Kjarvalsstöðum sem var sýningarverkefni sem við fengum einir sex myndlistarmenn og ég var síðust í röðinni. Þannig að þetta er þriðja sýningin mín á nokkram mán- uðum. Þessi sýning er í boði félags- ins Islensk grafík, þau buðu mér að sýna hér í tilefni af Menningarborg- inni Reykjavík árið 2000 og borgin styrkir sýninguna. Og auðvitað verð- ur hún opin á menningarnótt en ann- ars verður hún opin frá 14. til 18. alla daga nema mánudaga og henni lýkur 10. september næstkomandi." Hvemig finnst þér sjálfri þú hafa þróast sem listamaður frá því að þú gerðir þínar fyrstu myndir og fram til dagsins í dag? „Þetta var nú fígúratíft til að byrja með og síðan hefur þetta þróast, sérstaklega í teikningunum í eitthvað annað. I myndröðinni úr Völuspá fékk ég hugmyndirnar að teikningunum og það gerðist ná- kvæmlega í mynd sem heitir Vindöld Vargöld áður Veröld steypist - og þá splundrast allt! Þá fer ég að teikna óreiðu, eitthvað sem þú getur kannski kallað landslag, eins og þeg- ar þú flýgur yfir landslag og horfir niður. Þarna er mikil óreiða og þá er myndlistin komin út í meiri afstrakt útfærslu. Mér ftnnst það alveg óhemju skemmtilegt viðfangsefni! Þetta er svona ferðalag, algjört frelsi. Efniviðurinn fangaði huga minn og mig langar til að halda áfram við þetta og gera fleiri myndir úr Völuspá. Maður veit aldrei hvað maður gerir, ekki einu sinni hvað morgundagurinn ber í skauti sér. Ein mynd leiðir af annarri. Segja má að þetta minni á ferðalag. Þú heldur áfram og veist ekki nákvæmilega hvað er framundan en heldur áfram samt. Stundum hefur mér líka dottið í hug að ferlið minni á það þegar maður er að lesa bók. Þú veist ekki hvað stendur á næstu blaðsíðu en það er spenna sem fylgir því að halda áfram að lesa og byrja alltaf á næstu og næstu blaðsíðu. Maður gerir sér óljósa hugmynd sem síðan verður að einhverju öðra en maður hafði í huga þegar maður byrjaði. Það er eins og þegar þú ætlar þér að fara til ein- hvers ákveðins staðar en endar kannski að lokum í einhverri allt annarri sveit. Þetta er ákaflega spennandi og það trúir því enginn hvað þetta gefur manni. Ég hef margoft tekið eftir því ef eitthvað hvílir á mér eða ef ég hef áhyggjur af einhverju, þá hverfur það eins og dögg fyrir sólu ef ég fer á vinnustof- una og fer að teikna. Ég bara svíf og fyllist andlegri vellíðan. Þessi iðja er svo óhemju spennandi og skemmti- leg.“ Fundað um framtiðarstarf- semi menningarborganna AÐALFUNDUR stjórnenda og stjórnar Samtaka evrópsku menn- ingarborganna árið 2000 (AECC), sem Reykjavík er nú í forsæti lyrir, hefst í Ráðhúsi Reykjavíkur í dag og verður fram haldið á morgun, sunnu- dag. Stjóm fundarins er í höndum Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur, borgarstjóra, sem nú er formaður samtakanna, og Þórannar Sigurðar- dóttur, stjómanda Menningarborg- arinnar. Á fundinum verður m.a. rætt um grundvöll fyrir framtíðarsamstarfi menningarborganna níu árið 2000 og hvemig megi best nýta þau tengsl sem þegar hafa myndast á milli borganna, stofnana og einstakra skipuleggjenda. Fundinn sækja aðalritari AECC Giannalia Gogliandro, frá Bergen koma Anne-Grethe Ström-Eriche- sen, borgarstjóri, Teije Gloppen, stjómandi, auk formanns stjómar og listræns framkvæmdastjóra. Frá Bologna eru Michelangelo Martor- ello, stjómarmaður í AECC og Gius- eppe Mioni, menningarmálastjóri borgarinnar. Frá Briissel kemur Robert Palmer, stjórnandi, frá Hels- inki Georg Dolivo, stjómandi auk Paiju Tyrváinen, framkvæmdastjóra. Boguslaw Sonik, er stjórnandi Kraká og Agnieszka Dyga, alþjóðlegur framkvæmdastjóri. Fulltrúar Prag eru Michal Prokop, stjómandi og framkvæmdastjórinn Erica Statecka. Frá Spáni koma José A. Sánehez Bugallo, borgarstjóri Santiago de Compostela, Teresa Garcia-Sabell Tormo, aðstoðarborgarstjóri, og Pa- blo Martinez, stjórnandi Compostela 2000. María E. Ingvadóttir, fjármála- stjóri Reykjavíkur menningarborgar er jafnframt fulltrúi Reykjavíkur á fundinum, en gestir auk Landrys eru Francois Matarasso, rithöfundur og fræðimaður og Bert van Meggelen, stjómandi Rotterdam, sem verður menningarborg Evrópu ásamt Porto árið2001.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.