Morgunblaðið - 21.09.2000, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 2000 31
LISTIR
Ferð Skírnis í
Gymisgarða
LEIKLIST
Itanilamenn í
s a m v i n n u v i ð
Þjóðleikhúsið
EDDA.RIS
Leikstjóri og höfundur: Sveinn
Einarsson. Tónlist: Guðni Franz-
son. Búningar: Helga Björnsson.
Grímur: Katrín Þorvaldsdóttir og
Ásta Hafþórsdóttir. Leikmynd:
Stefán Sturla Sigurjónsson. Lýs-
ing: Bjöm Bergsteinn Guð-
mundsson. Hreyfíngar: Lára
Stefánsdóttir. Leikarar: Borgar
Garðarsson, Felix Bergsson, Jak-
ob Þór Einarsson, Stefán Sturla
Sigurjónsson, Steinunn Ólína Þor-
steinsdóttir og Þórunn Magnea
Magnúsdóttir. Þriðjudagur 19.
september.
SYEINN Einarsson setur enn
á svið íslenskar fornbókmenntir.
Sveinn færir rök fyrir því í fyrsta
bindi leiklistarsögu sinnar (1992)
að þess sjái merki í handriti
Skírnismála að listrænn flutning-
ur bókmenntatexta hafi tíðkast
hér í heiðnum sið.
Terry Gunnell, sem skrifar hér
grein í leikskrá, fjallaði um þetta
efni í doktorsritgerð sinni um
uppruna leiklistar á Norðurlönd-
um og byggði þar á kenningum
Berthu Philpotts. í kjölfarið á
þessum ábendingum var kvæðið
flutt í leikrænum búningi á vegum
Freysleika og Stúdentaleikhúss-
ins 1995-1997.
En sýning Sveins er annað og
meira en sviðsetning á kvæðis-
textanum. Efni leiksins er ofið úr
ýmsum þráðum sem hann spinnur
ásamt leikhópnum úr goðsögnum
sem hafa persónur leiksins að við-
fangi. Hann styrkir þessa þræði
með tilvísunum í fyrri samskipti
jötna og ása og skírskotar til
seinni tíma þjóðtrúar á risavaxnar
ófreskjur allt til vangaveltna nú-
tímans um skilgreiningar á þjóð-
arsjálfsmynd út frá því sem sting-
ur í stúf við hana. Seinni hluti
titilsins vísar þannig jafnt í Risa-
land sem hluta af tölvupóstfangi
og í völsann sem er tákn Freys.
Kvæðið er ekki með þeim auð-
skiljanlegustu í Eddu. Það sem
helst mætti setja út á sviðsetning-
una er að þrátt fyrir að ýmislegt
sé skýrt í'yrir áhorfendum og ein-
faldað þá fara ýmsir gullmolar
forgörðum í umfjölluninni. Á hinn
bóginn vakir að sjálfsögðu ekki
fyrir Sveini að flytja hér textann í
leiklestri sem kemur merkingu
hvers orðs til skila, enda varla
hægt með svo snúinn texta og
fornan. í stað þess er hér sett á
svið efni kvæðisins, lögð áhersla á
fallegustu brotin í textanum og á
stundum fær hljómfallið að njóta
sín í munni leikaranna þó að eitt-
hvað skorti á skilning áhorfenda.
Á þessum grunni er byggt verk
sem er hvort tveggja nútímalegt
og margslungið. Leikararnir leika
Morgunblaoiö/Arm Sæberg
Stefán Sturla Sigurjónsson sem landkönnuðurinn Skírnir á leið yfir mörk hins framandlega.
jafnt leikara gædda ýmsum eðlis-
þáttum persónanna, æsi og jötna
og þessi þríeina persónusköpun
gefur verkinu skemmtilegan
heildarsvip. Jötnar koma fram í
tvennskonar gervi; annars vegar
sínu eðlislæga og hins vegar því
framandlega. Þessi myndbreyting
þeirra er snilldarlega útfærð og
búningar persónanna í einu orði
stórkostlegir. Þeir færa verkið
inn í nýja vídd og gefa leikurun-
um tækifæri til að umbreytast í
fulltrúa ólíkra „kynþátta".
Þessi leikur með þær skrípa-
hugmyndir sem við höfum erft frá
nítjándu öldinni um þjóðir sem
eru frábrugðnar okkur er mjög
skemmtilega útfærður. Einnig er
fjallað um ótta og fordóma gagn-
vart því sem er öðruvísi sem á vel
við því eins og allir vita hafa goð-
sagnir norrænna þjóða gjarnan
verið misnotaðar í þeim pólitíska
tilgangi að færa fram rök um yfir-
burði okkar yfir aðra.
Að frátöldum frábærum bún-
ingum, mjög áhugaverðri tónlist,
vel hannaðri en einfaldri sviðs-
mynd og hnitmiðuðum ljósum er
leikurinn framúrskarandi. Það er
greinilegt að hópurinn er vanur
að vinna saman. Leikurinn stig-
magnaðist allt frá hinni hálfvon-
leysislegu byrjun til hinna stór-
fenglegu atriða í Gymisgarði. Þó
að allir leikararnir stæðu sig mjög
vel var það hópurinn sem heild
sem var áhrifamestur í einbeittum
hreyfingum og látbragði.
Hér fer saman skemmtileg út-
færsla á góðum hugmyndum í
sviðsetningu, áhrifamikill leikur
og æðislegir búningar og grímur.
Hér hefur tekist giftusamlega að
færa áhugavert, sígilt kvæði í
leikbúning og sýna fram á hvernig
sjálfsmynd okkar nútímamanna
tengist boðskap kvæðisins.
Sveinn Haraldsson
LJONIÐ A VEGINUM
F10TT 0G FREISTANDI
Tákn nýrrar kynslóðar. Fallegt og kraftalegt útlit
endurspeglar fjörið sem einkennir Peugeot 206.
Mikið rými og flott hönnun gera Peugeot 206 að
fjörmiklum farkosti unga fólksins.
VERÐ FRA 1099.000
Vfltnagörðum 24 • s. 520 1100
Sýningai og prufubilar eru eirinig á eftirlöídumstdbum: Akrariesr Bílver s. 431 1985, Akureyri:
Bflasálá Akurfyrars; 46 1 2533, Vestmannaeyjar: BillvéfkstaeðTð Bragginn s. 481 1535, Keflavik: Bílavík ehf. s. 421 7800.
J ' ', r, MSíiit*****-
PEUGEOT
1 Á - • / Á NBHnBU
i ■■ . - ; JJJk mmmam § mm ~:\A ^Jglf !