Morgunblaðið - 21.09.2000, Síða 68

68 FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Asdís Sif Gunnarsdóttir er nýkomin heim úr listnámi í New York
Stöðugt að upp-
lifa eitthvað
Asdís Sif Gunnarsdóttir er nýkomin heim
-------------------------7--
eftir þriggja ára listnám í New York. I til-
efni af heimkomunni framdi hún gjörning
sem heitir einmitt Heimkoman. Unnar
Jónsson spjallaði við hana um námsárin og
Heimkomuna.
FYRIR rúmlega þrem árum ákvað
Asdís Sif Gunnarsdóttir að fara í
listnám til New York þar sem hún
byrjaði í BA-námi í School of Visual
Arts. Núna er hún komin heim að
loknu námi og um síðustu helgi bauð
hún hópi fólks á gjörning í heimahúsi
í Þingholtunum þar sem hún var í að-
alhlutverki og nefndist gjörningurinn
„Heimkoman".
Ásdís segir margar ástæður hafa
verið fyrir ákvörðun sinni um að fara
til New York í listnám: „Það voru eig-
Cilega þrjár ástæður fyrir því að ég
vildi fara þangað en aðallega sú að úti
er meira val en hér heima. Það er t.d.
möguleiki að velja kvikmyndagerð og
leiklist sem er eitthvað sem mig lang-
aði að læra líka. Ég er bandarískur
ríkisborgari og því var skólinn ekki
eins dýr fyrir mig og aðra Islendinga.
Svo var bara eitthvað í New York
sem kallaði á mig. Ég sótti um í tíu
skólum eða svo og komst inn í þá
flesta en valdi School of Visual Arts
þegar ég kom út. Hann valdi ég af því
»ð hann er mest miðsvæðis og líka
ódýrastur af þessum dýru skólum.
Síðan eru kennararnir mjög góðir í
þeim skóla - nokkuð sem er mjög
mikilvægt. Hann er líka vel tækjum
búinn, sem er alltaf kostur."
Á fínum skrið í New York
Hvernig var lendingin í New York?
„Það tók mig svona ár að sættast
við borgina. Eftir að það tókst komst
ég á fínan skrið - náði að mestu að
sneiða hjá öllu stressi og var búin að
komast að því hvar allt var og farin að
þekkja vel inn á borgina. Ég bjó í
Brooklyn og eftir árið var ég búin að
kynnast mjög mörgu fólki. Það hafði
líka svolítið að segja að ég var sett
^þeint í grunnnám fyrstu önnina í skól-
anum, sem ég var búin með hér
heima, en svo strax á annarri önn fór
ég beint inn á annað skólaár og þá fór
þetta strax að batna. Það var mikið
bóknám í skólanum en ég kláraði það
á fyrstu tveimur árunum þannig að
síðasta árið var alveg frjálst. Ég var
þá í viðtölum hjá kennurum og í kúrs-
um sem ég valdi sjálf.
Það kom mér þó nokkuð á óvart
hversu margir nýttu sér námið illa og
voru ekki með á nótunum í því sem
var að gerast.“
List beint í æð
Asdís segir að þótt mikið sé að ger-
ast í listalífi New York taki nokkum
tíma að læra að þekkja inn á það, og
’það gerist ekki endilega strax. Um
leið og fólk sé komið á rétt ról fái það
þó listina eiginlega beint í æð:
„I skólanum var líka alltaf verið að
benda manni á að fara að sjá
ákveðnar sýningar á stóru söfnunum
- en gallerísenan er allt annað mál.
Það eru bara ákveðnir kennarar,
tengdir henni, sem benda manni á
hvað er að gerast, hvenær og hvar.
Annars held ég að mesti munurinn á
námi í Reykjavík og New York sé sá
að úti talar fólk lítið saman um það
sem það er að gera. Mesta umræðan
•er við kennara en nemendurnir voru
'svolítið hver út í sínu horni.
Það er mildð lagt upp úr sam-
keppni allt frá byijun þannig að fólk
vinnur lítið saman, nema kannski
helst þegar fer að líða á námið. Til
dæmis voru flestir þeir sem ég vann
með að sýningum fólk sem ég var
ekki með í skóla heldur kynntist í
- S'rooklyn. Það opnast líka allar dyr
fyrir manni þegar maður kynnist
fólki sem er skapandi og maður hefur
einhveija til að leita til með hug-
myndir sínar og spumingar."
Asdís segir það fara eftir karakter
hvers og eins hvernig þeir pluma sig í
svona stórborgum: „Það skiptir
miklu máli hversu opinn þú ert og
hvort þú tekur áhættur og náttúra-
lega líka hvað þú ert að gera. Svo þeg-
ar eitthvað eitt opnast fer allt á fullt.“
Einn af hópunum sem Ásdís var hluti
af og skipulagði myndaðist í leiklist-
arkúrsi hennar:
„Við vorum saman í heilan vetur í
skólanum og eftir það stofnuðum við
hóp sem við kölluðum „Leiklistýper-
formances". Ég hafði miklar hug-
myndir um þetta samstarf og einn
kennari vildi hitta okkur og vinna
með okkur. Við sýndum tvær sýning-
ar í leikhúsi skólans en samt voru ein-
hvemveginn allir að hugsa um sjálfa
sig.“
Ásdís hefur þróað áfram margar af
þeim persónum sem urðu til á þess-
um tíma og hugmyndimar sæki hún
aðallega í sjálfa sig og hugarheim
sinn: „Ég hef fundið svo margar pers-
ónur í sjálfri mér. Þetta er náttúra-
lega að sumu leyti leiklist sem ég hef
verið að stunda og ég er mikið að
vinna með sjálfa mig og tilfinningai-
mínar. Ég hef verið að uppgötva
vinnubrögðin í því og gerði t.d. eitt
verk sem er samtalsþáttur við sjálfa
mig og ég kalla ,Ásdísi og Sif‘.
Ásdís notar frekar óhefðbundnar
vinnuaðferðir: „Ég veit hvað ég er að
fara að gera en ég veit ekki nákvæm-
lega hvað á eftir að gerast. Allt gerist
mjög hratt og ómeðvitað. Ég tek t.d.
öll mín myndbönd sjálf og nota oft
tónlist í verkum mínum og oft syng
ég lögin sjálf eða leik þau eftir.“
Dæmi um það er gjörningur sem Ás-
dís var með í New York sem hún kall-
ar „Ceremony 1“: „Þá hafði ég svona
hugmynd í kollinum um eitthvað sem
lengdist út frá höfðinu og þá bjó ég til
kertahatt. Þetta verk tengist svolítið
þjáningu. I myndbandinu var ég með
kertahattinn á höfðinu og kveikti á
öllum kertunum og svo hermdi ég eft-
ir lagi með Fleedwood Mac. Þjáning-
in lýsir sér að mestu leyti í andlitinu á
mér. Þessu myndbandi blandaði ég
svo saman við gjöming, þannig að
það myndaðist nk. spegilmynd með
Morgunblaðið/Golli
Ásdís er komin heim frá New York og ætlar sér að stoppa eitthvað að þessu sinni.
Ljósmynd/Ásdís Sif Gunnarsdóttir
Verkið Kossinn eftir Ásdisi. Þar leitaðist hún við að fá fólk til þess að
kyssast. Verkið var sýnt á tveimur sjónvörpum og var fólk alltaf að
reyna að nálgast hvort annað á skjánum.
Ljósmynd/Soffía Þorsteinsdóttir
Svona sá Soffía Þorsteinsdóttir veruna í verkinu Heimkomunni, Ásdísi.
Filmundur áfram á nálægum slódum
Danskur
gæða-
húmor
FILMUNDUR er ennþá á Norður-
landaslóðum þessa vikuna og kann-
ar áfram hvort frændur okkar séu
að gera eins góða hluti og íslenska
kvikmyndagerðarfólkið sem fer sig-
urför um heiminn þessa dagana.
Mynd vikunnar heitir Den eneste
ene og er rómantísk gamanmynd
sem rekur rætur sínar til Danmerk-
ur. Danir hafa löngum sýnt það og
sannað að á góðum degi era þeir
meðal bestu kvikmyndagerðar-
manna í Evrópu. Nú upp á síðkastið
hefur mörlandinn orðið áþreifan-
lega var við það hasarmyndaæði
sem virðist hafa gripið baunann
með myndum á borð við I Kina
spiser de hunde og Bleeder. Það er
hinsvegar margt annað kræsilegt
að gerast í danskri kvikmyndagerð
- meðal annars Den eneste ene sem
frumsýnd var í fyrra í heimaland-
inu. Myndin varð ein af vinsælustu
myndum ársins og hlaut góða dóma
danskra fjölmiðla sem sumir hverj-
ir töluðu um hana sem ákveðið
tímamótaverk í danskri kvik-
myndagerð. Myndin segir frá
tveimur sjónarhomum
og þriðja sjónarhornið
var sjálfur gjömingur-
inn og þetta var allt að
gerast á sama tíma.“
Ásdís vinnur mikið
með myndbandsvarpa
og oft era gjörningarnir
tilraunir til að færa
myndbandið inn í þrívítt
form eða þá eitthvert
samspil milli tveggja
eða fleiri skjáa.
Andleg lending í
Þingholtunum
„Núna á sunnudag-
inn síðasta kl. 15 var ég
með gjörning í heima-
húsi í Þingholtunum
þangað sem ég bauð fá-
um, þar sem þetta átti
að vera svolítið „prívat“.
Gestimir áttu að koma
með myndavél en ég
breyttist í einhvers kon-
ar vera sem e.t.v. túlkar
breytinguna á mér and-
lega og lendinguna á
Islandi. Ég var inni í
gufubaði allan tímann
og Ingibjörgu Magna-
dóttur fól ég það hlut-
verk að vera sú sem
stjómaði öllu fyrir utan
gufuna. Hún var nokk-
urs konar spákona sem sýndi fólkinu
það sem hún fann, þ.e.a.s. mig. Gest-
imir máttu bai'a kíkja á mig einn í
einu og notuðu stækkunargler og
vasaljós til þess að skoða verana bet-
ur. Þeir fengu stutta stund til að sjá
verana, tóku svo mynd af henni og
svo lokaði spákonan hurðinni. Eftir
þessa lífsreynslu fór fólk fram og
fékk kaffi og spákonan fór með fólkið
eitt og eitt út á svalir og spáði fyrir
því. Þannig að eftir gjörninginn áttu
allh' þátttakendur eina ljósmynd af
atburðinum, augnablikið sem þau
fengu til að skyggnast inn í hugarást-
and mitt og verða vitni að heimkom-
unni.“
Eitt allsherjar leikhús
„Efth' að ég kom heim hefur mér
fundist ég þurfa að lenda einhvern-
veginn með allar mínar hugmyndir
hér og ég upplifi góða strauma til að
framkvæma hluti. Það er eitthvað
sem kallar á mig hér,“ segir Ásdís. Og
það stendur mikið til: „Núna síðustu
helgina í september ætla ég að endur-
taka alla gjöminga mína í Gula hús-
inu á homi Lindargötu og Frakka-
stígs. Ég kem til með að ráða fullt af
fólki í hlutverk eftir því sem hæfir
hverjum og einum best. Svo sýni ég
Iíka myndbönd. Þetta verður eitt alls-
herjar leikhús og algjör könnun á því
hvað gjörningur er og hvernig hann
virkar. Sem dæmi ætla ég að prófa að
láta aðra leika mína gjörninga og svo
fer ég einnig inn á hvernig gjörningar
fara inn í myndband og koma þaðan
út aftur. Kannski er markmiðið að
láta gjörninginn þannig lifa líkt og
leikverkið. Ég hef mikla trú á að leik-
húsið eigi heima alls staðar."
Ásdís hvetur alla til að mæta á
gjörninga sína: „Maður þarf stöðugt
að vera að upplifa eitthvað og hrista
upp í sjálfum sér til þess að hafa kraft
til að halda áfram.“
tveimur pör-
um sem
reyna að fóta
sig í Kaup-
mannahöfn.
Sös er snyrti-
dama sem er
með ítölskum
kvennabósa
og Niller
smiður sem
er ásamt eiginkonu sinni að fara að
ættleiða barn frá Burkina Faso.
Leiðir Niller og Sös liggja saman
þegar Niller fær það verk að setja
upp eldhúsinnréttingu hjá Sös. Hún
er þá í miðju kafi að losa sig við ít-
alska unnustann sem hefur verið
henni ótrúr. Á sama tíma ráðast ör-
lög konu Nillers á leið hennar til að
sækja fósturdótturina. í kjölfarið
gerast óvæntir atburðir sem eiga
eftir að taka margar og skemmti-
legar u-beygjur áður en yfir lýkur.
Þetta er sjötta kvikmynd leik-
stjórans Susanne Bier og hefur hún
hlotið lof fyrir þessa frumlegu og
skemmtilegu hversdagsfrásögn.
Sérstaklega þykja kvenpersónur
myndarinnar dregnar skemmtileg-
um línum og að sama skapi er ekki
laust við að karlpeningurinn fái
einn laufléttan á lúðurinn.
Að venju verður myndin sýnd í
kvöld og á mánudag í Háskólabíói.
Þess skal getið hér að Filmundur
tekur sér frí á meðan kvikmyndahá-
tíð stendur til þess að fá sem best
notið alls þess sem þar er í boði.
Hann snýr síðan aftur tvíefldur að
henni lokinni.