Morgunblaðið - 08.10.2000, Side 22

22 B SUNNUDAGUR 8. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Kristbjörg Elín
Kristmundsdóttir
\ náttúrulæknir og
jógakennari.
Með frið í hjarta
helgarnámskeið 27. - 29. október
Jóga -Dans - Hugleiðsla - Öndun - Leikur-Slökun
Kraftmikil helgi í sjálfsvinnu, samsköpun og leik.
Stækkum vitund okkar og finnum hver við erum.
Sköpum okkar eigin örlög.
Námskeiðið verður haldið t Breiðabliksskálanum í Bláfjöllum.
Upplýsingar og skráning hjá Kristbjörgu í síma: 861 1373 og 551 4227.
- >
r
*
Dagur frímerkisins
Á morgun koma út þrjú ný frímerki, eitt helgað
landnámi íslendinga í Vesturheimi og tvö með
fiðrildamyndum.
Frímerkjasýning
Frímerkjasýningin Frímsýn 2000 verður haldin 8.
og 9. október í tilefni af Degi frímerkisins. Sýningin
verður í húsakynnum Félags frímerkjasafnara að
Síðumúla 17 á 2. hæð og verður opið frá kt. 10:00
tit 17:00 sunnudag og frá kl. 16:00 til 21:00 mánu-
dag. íslandspóstur selur frímerki á sýningunni á
mánudag. Þá verður hægt að fá nýju frímerkin
stimpluð á útgáfudegi.
Fyrstadagsumslög fást stimptuð
á pósthúsum um land attt.
Einnig er hægt að panta þau hjá
Frímerkjasötunni.
Sími; 580 1050 Fax: 580 1059
Heimasíða;
www.postur.is/postphit
frImerkjasaian
PQSJPHIL
MANNL8FSSTRAUMAR
MATARLIST/vífhverjupekkir maðurfólk?
Rófusnitzel
TIL ERU ótal orðatiltæki tengd því
af hverju megi þekkja fólk. Margir
segja að skórnir segi mikið um pers-
ónuleika viðkomandi, enn aðrir að
hendurnar „komi upp um“ fólk. Ég
er hrifnust af viðlíka spakmælum
tengdum mat og held að það sé mik-
ið til í því að við séum það sem við
borðum.
Segðu mér hvað þú borðar, þá skal
ég segja þér hvers þú væntir og
hvað þú hugsar,“ er haft eftir Charles
Brun. James Joyce
sagði hins vegar:
„Know me come eat
with me“. Það getur
verið fróðlegt en
einnig hálfsjokker-
andi að sjá inn-
eftir Álfheiði Hönnu kaupalista annarra
Friðriksdóttur eða gægjast ofan í
innkaupakörfur
sumra. Maður nokkur sem ég stóð
eitt sinn á eftir í röð í frönskum stór-
markaði hefur valdið mér mikium
heilabrotum. Hann var með hina
„skemmtiiegu" samsetningu sinni
körfu: tómatsósu og viskíflösku. Er-
lendis er náttúrlega hægt að kaupa
vín í stórmörkuðum eins og hverja
aðra matvöru, þannig að e.t.v. var það
þessi samruni víns og tómatsósu sem
vakti athygli mína.
Margar kannanir sýna að meiri-
hluti ferðamanna reynir að halda sig
sem næst sínu eigin mataræði þegar
þeir eru á framandi slóðum. Margir
taka meira að segja með sér matar-
birgðir að heiman, s.s. kaffí, te og
jafnvel egg í stað þess að versla á
staðnum. Eg frétti eitt sinn af breskri
fjölskyldu sem hafði meðferðis til
Rómar núðiur í poka, 18 dósir af bök-
uðum baunum, niðursoðinn hrís-
gijónabúðing, morgunkom og margt
fleira. Matarfælni manna virðist oft
vera mótuð af ævafomum hefðum, en
ekki vegna þess endilega að viðkom-
andi fái kh'gju við að bragða á ákveð-
inni fæðutegund. Nú til dags em mat-
arbönn oft réttlátt með ýmsum
heilsufræðilegum rökum og bakter-
íuhræðslu. Sem dæmi um fáránlegt
matarbann er snertir okkur íslend-
inga er hin mikla hrossakjötsfóbía
sem ríkti hér um aldir og ríkir jafnvel
enn, þó að hrossakjötsbanninu hafi
verið aflétt 1809. Það átti sér trúar-
legar ástæður, en fyrr má nú vera.
Hrossakjöt þykir mikil eðalfæða t.d. í
Frakklandi og það má fá á fínustu
veitingahúsum þar í landi.
Island gefur ekki mikið af sér af
fersku grænmeti eða ávöxtum miðað
við t.d. Italíu eða Spán, en samt tals-
vert. Við verðum að reyna að nýta vel
þær gjafir sem náttúran þó færir okk-
ur og haustuppskeran er alls ekki svo
fátæk. Eðal rótargrænmeti, kál og
salat ýmiss konar er á meðal þess sem
í boði er. Notum hugmyndaflugið við
matreiðslu alls þessa, en verum ekki
föst í árþúsunda gömlum hefðum
varðandi matreiðslu á því hráefni sem
við þó höfum og förurn e.t.v á mis við
dýrðlegustu rétti í leiðinni. Rófur geta
t.d. brugðið sér í mörg önnur líki en
soðinnar „fylgi“stöppu lifrarpylsu eða
sviðakjamma. Þær er tilvalið að nota í
ýmis salöt, risotto, bökur eða súpm-.
Þessi óvenjulega rófuuppskrift er
komin frá Vieru, tékkneskri vinkonu
minni, sem hefur kennt mér að sjá
margt íslenskt hráefnið í nýju ljósi.
Róf usnitzel Vieru
__________uppskrift fyrir 4______
Skrælið 2-3 meðalstórar rófur og sker-
ið í ca. 2 cm þykkgr sneiðar
Sjóðið sneiðarnar í vatni (söltuðu með
_______grófu salti) í um 10 mín._
Veltið sneiðunum fyrst upp úr hveiti, þó
upp úreggi og loks upp úrraspi. Steik-
ið þær upp úr ólífuolíu (geymið e.t.v.
steiktu sneiðarnar inni í heitum ofni ó
meðan hinareru steiktar) ó bóðum
hliðum þar til sneiðamar eru orðnar
gylltar ó lit og stökkar.
Ég blanda gjarnan ferskri salvíu
saman við brauðraspið sem sneiðun-
um er velt upp úr og mér finnst ómiss-
andi að strá nýrifnum parmesanosti
yfir þær þegar þær eru komnar á
diskana. Gott er að bera rófusneið-
amar fram með kaldri sósu, t.d. úr
sýrðum rjóma og kryddjurtum eða
heitri ostasósu, t.d. gráðostarjóma-
sósu, eða karrýostasósu (ijómaostur,
karrí, matreiðsluijómi), e.t.v. með
nokkrum ananasbitum út í. Gróft
brauð fullkomnar þennan rétt.
!>JOÐLirSI>ANKAR // vegna eru svona
fáir heimilislœknar?
Góður heimilis-
lœknir gulli betrí
ENGINN veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur - það er mála sannast.
Ung hjón fluttu fyrir nokkru heimili sitt úr nágrannasveitarfélagi til Reykja-
víkur. Segir nú ekki af búskap þeirra fyrr en heimilisfaðirinn fær slæmsku í
bak og ákveður að fara til læknis. Hinn nýi bústaður þeirra er í Breiðholti.
Hann arkar því rakleiðis í heilsugæslustöðina í Efra-Breiðholti og tjáir
afgreiðslustúlku þar erindi sitt - hann vilji komast til læknis. „Ertu með
heimilislækni?" Nei, svo langt var ekki komið enn hjá ungu hjónunum, enda
skammt síðan búferlaflutningamir áttu sér stað.
Jæja, hér em engir tímar lausir
núna,“ svarar konan.
„Ég ætla að fá heimilislækni,"
segir ungi maður-
inn.
„Það er ekki
hægt, hér er eng-
inn læknir á
lausu,“ svarar
konan.
eftir Guðrínu „Hvað á ég þá
Guðlaugsdóttur að gera?“ „Þú
verður bara að bíða þangað til í
kvöld og fara þá á læknavaktina,"
svarar konan.
„Já, en ég hélt að þangað færi
bara fólk sem yrði skyndilega
veikt,“ svarar maðurinn.
„Þú gætir þurft að bíða talsvert
hér eftir tíma,“ svarar konan.
„Nú, jæja. Hvenær get ég fengið
heimilislækni?" „Þú verður líka að
taka á þolinmæðinni þar, sautján
blaðsíður þéttskrifaðar af nöfnum
eru á undan þinni umsókn.“
„Hvaða möguleika á ég, eru marg-
ir af umsækjendum mjög veikir
eða fjörgamlir?" „Nei, í þessu
hverfi em flestir ungir, hér er
mikið af börnum,“ svaraði konan.
Ungi maðurinn brá á það ráð að
hringja í sinn ágæta heimilislækni
sem hann þekkti frá barnæsku,
sem af góðsemi sinni leyfði honum
að koma þótt hann væri fluttur í
annað sveitarfélag.
Mér kom þessi frásögn nokkuð á
óvart, ég hafði hingað til talið það
nánast til mannréttinda að hafa
sinn heimilislækni. Ég hringdi því
í vantrú minni í viðkomandi
heilsugæslustöð. Mikið rétt, stúlk-
an í símanum staðfesti frásögnina.
„Hvað með aðrar heilsugæslu-
stöðvar í Reykjavík, taka læknar
þar ekki á móti nýjum sjúklingum
þegar svona háttar til hjá ykkur?“
spurði ég.
„Nei, það er alls staðar sama
ástandið, allt fullt og langir biðlist-
ar. Fjöldi manns hefur ekki heim-
ilislækni," sagði konan.
„Það er mjög slæmt fyrir fjöl-
skyldur, að ég ekki tali um þegar
börn eru á heimilinu, að hafa ekki
einn lækni sem þekkir viðkomandi.
Það er ómögulegt að vera sífellt að
hlaupa til nýrra og nýrra lækna.
Það er hætt við að meðferð og um-
önnun verði ómarkviss," sagði ég.
„Ég er hjartanlega sammála, en
svona er þetta bara,“ sagði konan
og með því lauk samtalinu.
Eftir stóð spurningin: Hvers
vegna eru alltof fáir læknar?Er
það vegna hinna miklu búferla-
flutninga á höfuðborgarsvæðið eða
eru læknar orðnir svona fáir að
störfum á þessu svæði? Þeir sem
hafa haft góðan heimilislækni og
missa hann vegna búferlaflutninga
og fá engan í staðinn hafa mikils
að sakna: Góður heimilislæknir er
gulli betri, - svo að þetta sé orðað
á þjóðlegan og skiljanlegan hátt.