Skírnir - 01.07.1891, Side 51

Mftnnalát.
51
var mikil aðsókn að konum er hann var orðinn málaflutningsmaður í
Osnabriiek. Hann var skipaður dómari 1848, og 1849 var hann valinn á
Hannóversþing og studdi þar duglega ráðaneytið, sem barðist fyrir því, að
Hannóver yrði algjörlega óháð Prússlandi. Hann varð 1851 forseti neðri
málstofu og um haustið sama ár innanríkisráðgjafi. Kom hann þá á fót
biskupsstól í Osnabriick og kom kaþólskum mönnum að við hirðina. Hann
gekk úr ráðaneytinu 1853, og gaf sig allan við að rita um lögfræði. Hann
var aptur ráðgjafi 1862—65 og hallaði ráðaneytinu mjög að Austurríki.
Þegar Hannóver var innlimuð í Prússland 1866, sagði hann af sér em-
bættum sínum sinum og geröist foringi Prússafjenda. Var hann síðan
ætíð valinn af kjördæminu Meppen á ríkisþing og Prússaþing. Hann fékk
komið til leiðar, að Prússar borguðu Hannóverskonungi 1867 mikið af eign-
um hans. Hann var einn af þeim kaþólskum mönnum, er mótmæltu á
fundi í Berlin 1869, að páfi væri óskeikull. Bptir stríðið við Frakka varð
hann foringi hins kaþólska flokks (Centrum) á ríkisþinginu. Varð hann
þar skæður og skeinuhættur BÍBmarck sjálfum og sá eini flokksforingi, er
stóð nokkuð að ráði í honum. Var hann svo snar og snarpur, svo bitur
beiskur og glettinn í orðum, að engi var hans jafnoki á þinginu. Seinustu
árin sem hann lifði, einkum eptir að Bismarek var vikið tir völdum, réð
enginn meiru á þingi en hann, enda var flokkur hans fjölmennastur allra
þingflokkanna. Keisari lét gera jarðarför hans mjög veglega.
Hellmuth Karl Bernhard, greifi v. Moltke, fæddist 26. október 1800 í
Parchim í Meklenborg-Schwerin. Faðir hans var foringi í Danaher og gekk
Moltke á hermannaskólann í Höfn. í marzmánuði 1822 fekk hann leyfi
Friðriks sjötta að leita sér frama i Prtissaher. Var hann þar stáliðinn og
gaf Big við öllu því, er að herkunnáttu lýtur, landmælingum, hvað þá
holdnr öðru. Leið ekki á löngu, áður fór að bera á honum. Hann var
kallaður til Miklagarðs af Boldáni 1835, til að víggirða borgina og bæta
her hans. Dvaldist hann þar á 4. ár og var í ófriðnum í Litlu-Asíu 1838
—39. Tyrkir biðu ósigur í orrustunni við Nisib, af því þeir vildu ekki
hlýða ráðum þeim, er hann lagði á. Fór hann heim 1839 og ferðaðist síðan
víða og hefur ritað um ferðir sínar. Prússakonungur tók eptir honum og
1857 varð hann yfirmaður foringjaflokks þess, er stýrir hernum á ófriðar-
tímum. í ófriðnum við Danmörk varð hann að stýra herferðinni og réð
hann glæfraför þeirri, er Þjóðverjar fóru á bátum um nótt yflr Alssund og
tóku eyna. Hafði Moltke bréflega stungið upp á við Vilhjálin konung, að
Höfn skyldi tekin herskildi, þá væri úti um alla vörn Dana, en þess
4*