Skírnir - 01.01.1900, Page 51

Vísinda-bálkur.
51
af Abruzzi kom úr norðurför sinni á skipinu Steila Poiaro 5. Sept. til
Þrymseyjar (Tromsa) í Noregi og hafði þá verið 15 mánuði á ferðinni.
Nokkrir af bans mönuum komust norður á 86° 33' n.br., eða 19' norðar
en Nansen hafði komist. — Amdrup lautinant (norskur) lauk annari Græn-
landsferð sinni og gerði myndbréf yfir austurströndina frá 67° 20' til 69°
25' n.br. — Friðþjófur Nansen var á siglingum við djúpsævis-mælingar
ásamt Dr. Hjort milli Noregs, Ishcds og Spitzbergen (Tindafjalla-eyja) og
kom hann hér við á Dýrafirði.—Af Peary lautinant fréttist ekkert frá því
í Ágúst 1899 til ársloka 1900. Skipið Windward var sent út með vistir
til hans, og bjuggust menn við því aftur í September og þá ef til vill
fregnum af Peary og eins af Sverdrup lautinant á skipinu Fram, en
Windward kom kom ekki aftur á árinu. — Borchgrewink norski hafði
vetursetu í Buðurhöfum (þó á moginlandi) veturinn 1899—1900, on kom
aftur um sumarið, og hafði þá komist iengst suður 78° 50', eða 15'
sunnar en James Ross. Aðal-árangur hans ferðar var sá, að nú gátu
monn ákveðið segul-skautið syðra nokkurneginn nákvæmlega, og er það
á 73° 20' s.br. og 146° austnrl. (fr. Greenwich).
Jarðfræði.
Dar má meðal ins merkasta telja, að margir frakkneskir jarðfræðing-
ar eru nú að hverfa frá þeirri skoðun, að steinkol sé fornir skógar, er
vaxið hafi þar sem kolin nú finnast. Hallast þeir að eldri skoðun, sem
menn vóru áður frá horfnir, að kolin sé mynduð af trjám, er rekið hafi
á rennandi vatni þangað, sem nú eru kolin. Ýmsir enBkir jarðfræðingar
hneigjast að þessu áliti líka, en aðrir mæla á móti, og var mikið um
þetta rætt og rifist á málfundi jarðfræðinga og jurtfræðinga í Brezka
vísindatélaginu. — Talsverða eftírtekt hefir og vakið ný áætlun um aldur
jarðarinnar, sem próf. Joly í Dýflinni hefir gert. Hann reiknar út, hve
mikið sé af sóda (aðallega sem sodium chloride) í sjónum; ætiar hann að
sjórinn hafi ósaltur verið í fyrstu, en ár og lækir borið sódann í hann.
Síðan áætlar hann, hve mikið af sóda-söltum ár og lækir beri árlega í
sjóinn. Telst honum eftir þessu aldur jarðarinnar vera 90 til 100 milíónir
ára. Frá þessum tíma vill próf. Sollas draga 10—30 millíónir ára. Sjálf-
ur hefir próf. Sollas 4 ait öðrum grundvelli reiknað út, hve iangt sé síðan
tunglið sprakk frá jörðunni, og telst honum til að nú sé 150 millíónir
ára síðan. Dr. Dubois hefir reiknað út aldur jarðar 4 onn öðrum grund-
velli, og komist að onn hærri áratölu heldur en próf. Joly. Auðvitað eru
4*