Skírnir - 01.12.1916, Side 24

360
Edda í kveðskap fyr og nú.
[Skírnir
Edda prýðir, allir lýðir segja,
en hana að brúka of mjög er
eins og tómt að éta smér.
Sveinbjörn Egilsson vissi vel, hvað hann söng, þar senr
hann bæði var allra manna eddufróðastur, skáld sjálfur
og bar svo gott skyn á það, er fagurt er og vel á við,.
að ávalt helir því verið viðbrugðið, þá er á það er minst,
hversu fallegt mál hann ritaði. Hann segir í vísunni, að
sú sé skoðunin almenn, að edda prýði, og má þá jafn-
framt minnast á það, er Sigurður Breiðfjörð segir í for-
málanum fyrir Xúmarímum, að eddu eigi að nota til prýði
í kveðskapnum, en skáldið eigi ekki að nota hana til að
gera sér kveðskapinn auðveldari, og verði sá ekki kall~
aður skáld með réttu, er til þeirra ráða verði að grípa.
En að öllu má of mikið gera, og svo er um það, að nota
edduna, og líkir Sv. Eg. því við það, að éta tómt smjör.
Að edda prýði var þá almenn skoðun á hans dögum og
hafði verið öldum saman fyrir hans daga, og á eg hér
við tímann eftir 1400. Rimnaskáldin notuðu eddu óspart
og kunnu eddu og léku sér að þessari prýði í rímunum,,
fóru þar »á kostum hreinum«, og sá þótti jafnan snjall-
astur, er dýrast kvað og smellnastur var og tilþrifamest-
ur í því, að nota edduna, fornyrðin og sérstaklega kenn-
ingarnar. Fólkið tók þessum kveðskap opnum örmum..
Rímurnar voru lesnar og lærðar og kveðnar við raust á
kveldvökunum á vetrum á bæjunum fyrir heimilisfólkinur
er það var alt komið saman og sat við vinnu sína. Sá
heimilismaðurinn, sem kvað rímur (eða las sögur), varð
svo sem »hrókur alls fagnaðar« fyrir heimilið, og þótti
ekki einskis nýtur eða óþarfur maður á kveldvökunumr
þótt hvorki sæti hann með kamba né prjóna eða við
vefnað. Kveldvökuvinna hans var engu síður metin góð
og gagnleg, en vinna annars heimafólksins, þvi að þá er
hann kvað (eða las sögur), einkum þá er hann kvað,,
færðist líf og fjör í fólkið og vinnan gekk miklu betur.
Fólkið syfjaði síður á hinum löngu kveldvökum eða alls
ekki. Kambarnir tættu kappsamlega ullina hvor úr öðr-