Skírnir - 01.12.1916, Side 36

372
Edda i kveðskap fyr og nú.
[Skirnir
hugmynd um skipstjórn eða siglingar, og væru kallaðir
ferju bakka blakkríðandi; Ata mars
fannar fákrennandi; unnar viggs ör-
b e i t i r o. s. frv., eða kallaðir ásaheitum í kenningum
sama efnis. Auðvitað þarf ekki að gera ráð fyrir, að
þetta kynni að koma fyrir. Það tel eg fullvíst. En þó
að hinar fornu kenningar yfirleitt eigi ekki við í nútíðar-
skáldskap, þá eru þær sumar kenningar, er aldrei þurfa
að falla niður, t. d. ýmsar skipakenningar, og »edda«
þarf ekki og á ekki að deyja út í skáldskap, og hún er
ekki dauð enn; síra Matthías að minsta kosti kann hana
og kann hana vel, og hún kemur fram lifandi og sprikl-
andi af fjöri í sumum kvæðum hans. Hann er sem skáld
manna bezt að sér í fornum kveðskap, lifir í honum og
leikur sér í honum, og virðist kunna afarvel við sig á
þeim leikvelli, þar sem hann lipur og liðugur, fimur og
fjörugur hoppar og skoppar og byltir sér á alla vegu,
ólmur og ærslafenginn, engu siður nú á gamalsaldri en
fyrrum, er hann var á léttasta skeiði. Þarna finnur hann
gnægð íallegra blóma, að tína og festa saman í fagra
sveiga og ljómandi festar. Ætla það sé ekki einkum
tvent, sem hefir gert síra Matthías slíkt skáld sem hann
er: 1°. guðs náð; 2°. þekking á hinum forna kveðskap?
Það er hið þriðja, þekking hans á skáldskap hinna ágæt-
ustu skálda erlendra. í mörgum beztu og tilkomumestu
kvæðum sínum líkir hann beint eftir kveðskap fornskáld-
anna, og tekst það svo vel, að hann kemur fram sem
endurborinn Arnór jarlaskáld eða Sturla Þórðarson. Hér
verða þessi kvæði hans hvorki tínd né talin. Eg vil að
eins benda á tvö kvæði hans, sem bæði eru í Skirni og
því kunn lesendum Skírnis. Annað er kvæðið »Noregs-
hvöt« (Skírnir 79. 193), fornyrt kvæði og með forni staf-
setning, með fornum brag og fornum blæ, og sá hefir
verið tilgangur skáldsins, að yrkja sem líkast því, er forn-
skáldin mundu ort hafa. En eins atriðis hefir skáldið eigi
gætt, og það er hins forna lögmáls um stutt og löng at-
kvæði, og var þess ekki að vænta, og óþarfleg hótfyndni