Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1895, Page 36

Forn leiði
fyrir ofan Búland í Skaptafellssýslu, þar sem þeir Kári
börðust við brennumenn.
Eptir
Pálma Pálsson.
----s+s--
Svo sem kunnugt er, hafa að eins örfáir haugar eða leiði
frá fornöld haldizt hér á landi með ummerkjum til þessa dags
og getur margt borið til þess. Fyrst og fremst mun það hafa
verið fátítt, að bautasteinar hafi verið reistir eptir menn hér á
landi, þótt sá siður væri algengur á Norðurlöndum, einkum í Sví-
þjóð og Danmörk, enda hefir enginn slíkur steinn fundizt hér
enn, en næsta ólíklegt, að þeir væru gersamlega horfnir og alls
engar sagnir til um þá frá fyrri öldum, ef þeir á annað borð
hefðu verið til að nokkurum mun, því þótt grjót sé hér sumstað-
ar lint og verði fljótt veðurbarið, þá er það þó víðast hvar full-
hart og þolgott til að standast gegn áhrifum veðráttufarsins
um margar aldir. I annan stað hafa haugar allir hér á landi
verið mjög lágir og litlir um sig og varla stærri en stórar þúfur,
er nokkuð leið frá og þeir sigu saman1, en hér hafa menn ef-
laust sjaldan verið lagðir í skip, svo sem merki hafa til fundizt
1) Haugarnir yið Haugavað voru að eins 17—20 íet að þvermáli og 2—3
fet að hæð og hafa þó líkin verið lítið eða ekki niður grafin (sbr. Árb. 1882,
47—62. bls.). Haugur Arnkels goða var <víðr sem stakkgarðr mikill», og
heíir liklega verið með stærstu haugum hér á landi (Eyrb. 37. k. Árb. 1882,
97-98. bls.