Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1895, Page 41

41
þeim við vart, enda spruttu þeir nú upp allir og hlupu að þeim
Kára og Birni; í þeirri viðureign féJlu 5 menn, þeir Móðúlfur
Ketilsson, Lambi Sigurðarson, Þórsteinn Geirleifsson, Gunnar
bóndi í Skál og »maðr einn«, en Grani Gunnarsson varð óvígur
og komst eigi undan, en hinir »váru allir sárir, er undan kvám-
ust1; hljópu þeir á hesta sína ok hleyptu út á Skaptá sem mest
máttu þeir ok urðu svá hræddir, at þeir kvámu hvergi tii bæja
ok hvergi þorðu þeir at segja tíðindin«, riðu svo alla leið austur
til Svinafells. Síðan riðu þeir Kári í Skál og lýsti hann þar vig-
unum »ok sagði lát húsbúanda ok þeirra fitnm ok sár Grana ok
kvað betra mundu at færa hann til húss, ef hann slcyldi lifa«
(1. c. 150. kap.).
Nú hygg eg alliíklegt, að leiðin, sem áður hefir verið um
getið, og atburðir þeir, er nú var frá sagt, standi i sambaudi sin
i milli og hafi þeir af brennumönnum, er féllu fyrir Kára i þess-
ari fyrirsát, einmitt veríð greptraðir í þeim stað, er leiðin fund-
ust. Staðurinn er sagður ágætlega fallinn til að gera megi mönn-
um fyrirsát þar, því að auðvelt er að leynast í giljunum, eink-
um Meltungnaárgilinu, sem er bæði krókótt, djúpt og vítt og
nægilegt graslendi niðri í því, en raninn, þar sem leiðin fundust, er
hið bezta vigi, því að hann er snarbrattur fullkomlega á tvo vegu
og því mjög ilt til aðsóknar þeim megin. Hinn forni vegur
norðan af fjöllum, niður í Skaptártungu, lá áður, alt fram að 1783,
— er hann lagðist niður af einhverjum sökum, sem mér eru
ókunnar, og annar vegur tekinn upp vestar, — ofan með hinu
syðsta Granagili og niður f það neðanvert, þar sem það fellur í
Meltungnaárgilið, og rétt fyrir ofan rana þann, sem áður hefir
verið nefndur. Alt þetta virðist bera að sama brunni og koma
mætavel heirn hvað við annað. En nú er svo að sjá af Njálu,
150. kap., þar sem talað er um bardagann, sem höfundurinn hafi
hugsað sér, að þeir Kári hafi staðið frammi í nesi við sjálfa
Skaptá, en nú er þar, að sögn, ekkert slíkt nes að finna, er þeim
hefði mátt vera nokkur vörn í, og er mér því næst að halda,
að höfundurinn fari hér vilt af ókunnugleik og óljósum sögu-
sögnum, enda er öll lýsing hans á stöðum austur þar yfir höfuð
fremur ónákvæm, en tangi sá, er leiðin eru á og gengur fram i
Meltungnaárgilið, má og eflaust heita »nes lítit«, svo að hér er
hægt um að villast, en frá þessum tanga og niður að Skaptá er
að sögn »10—15 mínútna hægur gangur« og munu þá ríðandi
1) Þeir voru að eins þrír, svo sem áður er á vikið.
6