Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1898, Blaðsíða 33

33
eldri ritura, aukinn af höfundi sögunnar eftir hans eigin ímyndun
og hugarburði.
Vér viljura líta á hverja sraágrein fyrir sig.
I (sjálf hoflýsingin) er líklega eigin hugarburður höf.;
»hundrað fóta lengdin« getur þó vel verið lánuð frá Vatsdælu.
II (hoftolls greiðslan) er samhljóða Eyrb. V. og gæti vel
verið tekin þaðan.
III (Þórs tignunin) er tekin úr Olafs sögu Tryggvasonar 69.
kap. í Heimskringlu [eða en þó síður úr Oláfs sögu raeiri (eins
og hún er í Fornmannasögum) 117. kap, (»Þórr . . . var rnest
tígnaðr)]; srabr. Konofogor í Olafssögu helga í Heimskr., sem
áður var á drepið.
IV. (Afhúss-lýsingin) minnir mjög á Eyrbyggjulýsinguna
[I endann); orðin eru reyndar ekki alveg eins, en hugsuuin er
alveg söm. Þó er vel þess að gæta, að orðin innar af eru í
báðum sögunum; orðið »kringlótt«, i Kjaln. svona tómt, út af'
fyrir sig, kemur undarlega við; það vantar hús; ef þetta orð,
sem eitt handritið hefir (fyrir framan »kringlótt«), væri sett inn,
verður málið hér um bil alveg það sarna; Eyrb.: Innar af hofinu
var hús = Kjaln.: þar var gört af innar hús [kringlótt o. s. frv.].
Hér getur ekki verið vafamál, að Kjaln. hefir skrifað upp úr
Eyrb. Viðbótin : kringlótt svá sem húfa vœri er tilbúningur eftir
Eyrb.: »í þá líking sem nú er sövghús á kirkjum; en höf. Kjaln.
hefir misskiiið orð Eyrb. og haldið, að »liking« hennar væri tekin
af lögun sönghússins, en það er ekki, sem áður var sagt. Orðin:
þat var alt tjaldat ok gluggat er eigin viðbót höf. til þess, að gera
alt sem viðhafnarmest. Að minsta kosti er það vist, að það var
ekki mikið um glugga á hofunum í fornöld, svo að í frásögur sé
færanda. Tjöld haf'a líklega getað verið i þeim, eins og í öðrum
húsum yfir höfuð að tala.
V (Þórr í miðju, goðaskipunin) er bæði tekin eftir Olafs
sögu Tryggvas. sama stað (í Heimskr.) [sat Þórr þar; smbr. Þórr
sat í miðju í Fornmannas., og svo kann að hafa staðið í einhverju
hdr. Heimskr., smbr. Óláfss. Odds munks k. 41 (Hólmabók) =
k. 53 (Groths útg.)] — og eitir Eyrb. IV; að minsta kosti stendur
ekkert i Kjaln. f'rekara en á þeim stöðum, er vitnað var til.
VI (stalla-lýsingin) er hvergi, nema hér, og mun um þetta
atriði rætt síðar.
VII (eiða-hringurinn); það sem hér er sagt, stendur og að
miklu leyti orðrétt í Eyrb. (II), og er vafalaust tekið þaðan. —
Það sem Kjaln. hefir um í'ram er, að hringurinn hafi verið »af
silfri görr«; þetta er höf. eigin viðbót, og þó röng; hringurinn
5