Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1980, Page 83

HRAFNAHREKKURINN
87
Lausnina telur hann sig síðan finna er hann fékk í hendur bók Sigurðar
Breiðfjörðs, Frá Grænlandi, sem fyrr getur, og birtir í þýðingu kaflann um
gildrurnar. Telur Keller nú einsýnt, að þær hafi ekki þekkst á íslandi, þar sem
Sigurður sé að lýsa þeim fyrir löndum sínum og hvetja bændur á íslandi til að
taka þessar gildrur upp. Gerir hann því skóna, að ef til vill sé lýsing Sigurðar
til í norskri þýðingu frá þessum tíma og að Norðmenn hafi þá, það er á fyrra
hluta síðustu aldar, farið að gera slíkar gildrur. Hugmyndin muni þannig
komin frá Grænlandi austur yfir Atlantshaf í seinni tíð.
Keller þekkir greinilega ekki aðrar íslenskar heimildir en bók Sigurðar
Breiðfjörðs, hvorki Atla né Lærdómslistarfélagsritin, hvað þá 18. aldar
kvæðið Hrafnahrekkinn, sem síst var von. En vafalítið er, að veiðiaðferð
þessi hefur verið þekkt hér á íslandi fyrir endurfund Grænlands, hvort sem
ætla megi, að hún hafi borist hingað til lands vestan yfir á miðöldum.
Efni þetta þyrfti að taka upp til nánari rannsóknar til að fá skorið úr um út-
breiðslu þessarar veiðiaðferðar og hve langt aftur hægt er að rekja hana í ýms-
um löndum. Þá ætti eitthvað að mega segja til um, hvaðan hún er upp runnin
í öndverðu.
Tihisanir
1. Fróðlegt ljóðasafn ýmislegs eðlis. Safnað og útgefið af bókbindara Grími Laxdal. 1.
hepti. Akureyri 1856, bls. 31-43.
2. Theodór Gunnlaugsson: Á refaslóðum, (Reykjavík) 1950, bls. 133-135. — Eitthvað hefur
tíðkast að veiða seli í fallgryfjur hérlendis, sjá Lúðvik Kristjánsson: íslenzkir sjávarhættir,
1, Reykjavík 1980, bls. 404.
3. Þjóðháttadeild Þjóðminjasafnsins, ÞÞ 1549.
4. Björn Halldórsson: Atli, eður Ráðagjörðir Yngismanns um Búnað sinn. Hrappsey 1780,
bls. 152.
5. Þórður Þorkelsson: Um Refaveiðar. Rit þess Konunglega Islenzka Lærdóms Lista Félags,
XII, Kaupmannahöfn 1792, bls. 227-239.
6. Reykjavikurpósturinn, II. ár. Reykjavík 1848, bls. 26-28.
7. Theodór Gunnlaugsson, fyrrgreint rit, bls. 139.
8. Sigurður Breiðfjörð: Frá Grænlandi, samantekið af Sigurði Breiðfjörð. Kaupmannahöfn
1836.
9. Heimildir í Þjóðháttadeild Þjóðminjasafnsins, ÞÞ 1536, 1401, 1466, 1406, 1390, 1468,
1460, 1462, 1545, 2056, 1383, 1458, 1549, 1399, 1454.
10. Páll Eggert Ólason: íslenzkar æviskrár, 11, Reykjavík 1949, bls. 110-111. Sama rit, V,
Reykjavík 1952, bls. 90. Finnur Sigmundsson, Rimnatal, 11, Reykjavík 1966, bls. 45-46.
11. Keller, Christian: Revefeller over Atlanteren? Festskrifl til Sverre Marstrander pá 70-árs-
dagen. Universitetets Oldsaksamlings Skrifter, Ny rekke, Nr. 3, Oslo 1980, bls. 59-64.