Öldin - 01.07.1893, Qupperneq 6

54
ÖLDIN
tegund geti timgazt saman og afkvœmi
þeirra haldið áí'ram að tímgast. Þannig
getr arabískr liestr og íslcnzk mcri, eða
íslenzkr hestr og arabísk meri getið af-
kvæmi, og þau afkvæmi geta svo haldið
áfram að tímgast. Því cr arabíski hestr-
inn og íslenzki hestrinn tvær greinar af
sömu tegund—tegundinni “hestr.” Af-
kvæmi þeirra, ef þau tímguðust áfram sín
á meðal, gæti framleitt nýja grein, sem í
ýmsu væri afbrigðileg frá báðum frum-
greinunum. Aftr eru hestr, zebradýr og asni
þrjár teguudir, sem allar eru taldar til
sama kyns. Hestr og asni geta tímgazt,
en afkvæmi þeirra (múllinn eða múlasn-
inn) er ófrjór; því eru liestar og asnar tald-
ir vera tvær tegundir.—Svo eru mörg kyn
dýra, sem hafa nokkur sameiginleg cin-
kenni, talin cin röð (ordo); t. d. naut, sauð-
fé, hjartdýr, újfaldar o. s. frv. eru öll nefnd
jórtrdýr, og cru öll jórtrdýrin ein röð dýra;
fleiri eða færri raðir eru svo taldar einn
flokkr (claxsis), t. d. fuglaf, fiskar, skrið-
dýr o. s. frv., og loks eru fleiri cða færri
flokkar taldir ein fylking, og er alt dýra-
ríkið talið sex fyikingar (hryggdýr, lindýr,
liðdýr, burstsldnnungar, holdýr, frumdýr).
Svipuðaðsínu leyti cr skiftingí jurta-
ríkinu. í báðum tilfeilum er af öllum
skiftingum þýðingarmest skiftingin í teg-
undir.
Það var áiitið, að aliar tegundir í
dýraríkinuogjurtaríkinu hefðu verið skap-
aðar sérstaklega hver um sig í öndverðu,
en að allar deildir eða greinir, sem teljast
til sömu tegundar, væru fram komnar síð-
ar sem afbrigði frá inum sameiginlegu
frumforeldrum. Nú eru til tugir þúsunda
af dýrategundum á jörðunni og tugir þús-
unda af jurta-tegundum. Allar þessar
tegundir áttu eftir fornu kenningunni að
vera skapaðar þannig upphaficga hver f
sínu lagi.
Aðalhugmyndbreytiþróunar-kenning-
arinnar er sú, aðailar tegundir lífs, scmnú
era á jörðunni, sé komnar af örfáum frum-
tegundum, en hafi breyzt og orðið að nýj-
um tcgundum mcð timanum. Upphaflega
hafl liflð á jörðunni birzt í að eins örf'áum
einföldum myndum.
Þegar bók Danvins kom út, vakti hún
ákaflcga mikla athygli; sumir urðu henni
æfarreiðir og sárgramir; aðrir urðu að sinu
lcyti eins ákaflcga hrifnir af undran og
aðdáun yflr henni; og fylgismenn og fjand-
menn innar nýju kcnningar börðust með
öllum upphugsanlcgum vopnum og af
mcsta ofrkappi. Mótstöðumönnunum þótti
sjálft helvíti ckki nógu hcítt handa fylgis-
mönnum hennar ; og fylgismennirnir töldu
mótstöðumennina starblinda af vanþekking
og hleypidómuiii.
Alt um það má þó nú svo að orði
kveða, að með bók Darwins hafl breyti-
þróunar-kenningin gagntekið öll vísindi
samtiðar vorrar; hún gerði moira en að
hrinda náttúruvisindunum langt skeið á-
leiðis til framfara; hún heflr frjóvgað og
glætt allar aðrar vísindagrcinir. Að stærð-
fræðinni einni undantekinni er engin vís-
indagrein söm síðan Cins og áðr var. Ekk-
ert vísindalegt rit í heimi heflr nokkum
tíma fyrr né síðar haf't neitt sviplíkt eins
fjölhæf og víðtæk áhrif.
En mótspyrnan, svoáköf sem hún var,
smáhvarf meðal vísindamanna heimsins.
Fylgismönnunum heflr íjölgað dag frá
degi, þótt aðdáunarvíman hafl sjatnað og
orðið hóflegri. Mótstöðumennirnir eru
hættir að berjast gegn kenningunni um
breytiþróunar-lögmálið. Nokkrir eru dán-
ir, en liinir hafa sannfærzt og snúizt og að-
hyllast hana nú. Það mun nú naumast
nokkur sá maðr uppi vera, er bcr viðrkent
vísindamanns nafn, er neiti breytiþróunar-
lögmálinu, þótt ýmsir sé þcir, er eitthvað
hafa að athuga við skýring Darwins á
því*
*) Þessi eru orðrétt orð próf. 01. Joh.
Olsens. Þau koma ekki sem bezt heim við
ummæli séra Hafsteins Pétrssonar við alm.
umræður á lút. kyrkjuþinginu síðasta í
Winnipeg. Hann komst þá svo að orði: