Öldin - 01.07.1893, Síða 17

ÖLDIN.
65
Sögor herlæknisins
EFTIR
Zaeharias Topelius.
GUSTAF AÐÓLF OG ÞRJÁTÍU-
ÁRA-STRÍÐIÐ
I.
íslenzk þýðing eftir
Matthías Joghumsson.
II.
Nafnlaus öðlingr.
Þegar í dögun 8. September var uppi
fótr og fit í sænsku herbúðunum og flestir
kátir. Sigrinn var óyggjandi og úr öllum
áttum bárust fréttir af keisarahernum, að
liann hefði gjörsamlega sundrtvístrast.
Konungr lét nokkurn hlut hestliðsins elta
óvinaflóttann, en á meðan liaf'ði hinn her-
inn þann skemtistarfa, að ræna og rupla í
herbúðum Tillys, og var lierfanginu skift í
reglulega hluti. Margr maðr varð þá
auðmaðr og síðan alla æíi. Alt var á tjá
og tundri; föllnum mönnum voru teknar
grafir en inir sáni gleymdu verkjum sín-
um. Gjörvöll sléttan úði og grúði þennan
bjarta morgun af syngjandi og sigrhrós-
andi hersveitum, sumum ríðandi, sumum
gangandi, og ættu orð skáldsins Beskows
nokkurs staðar við, þá áttu þau við þar:
“Loftið var þeim svalt af sigrfánum”,
Konungrinn hafði liafst við í vagni
um núttina. Þegar hann hafði lesið bæn
sína og skipað fyrir hvað starfa skyldi um
daginn, lét hann kalla fyrir sig ýmsa þá
menn, er bezt höfðu fram gengið. Fengu
þar margir stórsæmdir fyrir afreksverk
sín. En æðri allri umbun var ánægjan
moð sjálfum sér og þakklæti hetjunnar
miklu, sem öll Norðrálfan hafði nú lært að
undrast.
Einn þeirra, sem kvaddir voru til að
mæta sérstaklega, var ungmenni það, sem
mest kemr við sögu þessa. Gústaf Bertila
var þá tvítugr að aldri; sló honum nú
hjartað harðara í brjósti, en á meðan bar-
daginn var sem óðastr deginum áðr. Hann
grunaði að sönnu, að konungr myndi ekki
gefa sér það að sök, að hann hafði brotið
reglurnar í miðri orustunni, svo vel þekti
hann göfuglyndi hans, en þó roðnaði hann
ýmist eða folnaði af óvissu sinni um þenn-
an konungs fund, enda var það ékki lítill
sómi, að vera kallaðr af konungi sjálfum.
Konungr hafði látið reisa tjald sitt
undir álmtró einu háu hjá Gross Wetteriz,
því að hvert hús þar í nágrenninu hafði
verið brent eða sundrskotið af vinum eða
óvinum. Bertila beið nú fyrst hálfa stund
úti fyrir, en var þá vísað inn í tjaldið.
Gústaf Aðólf sat á tjaldstóli og studdi
handleggina á borði, alsettu skjölum og
uppdráttum. Hann var bæði hár vexti og
þrekinn og inn nærskomi panzari hans
gerði hann enn þá gildari og reknari sýn-
um. I því Bertila kom inn hóf konungr
in mildu cn björtu augu upp frá dagsskip-
un, sem hann hafði undirskrifað, og virti
skarplega fyrir sér inn unga liestliða.
Gústaf Aðólf var mjög nærsýnn; það var
eins og hann þyrfti áreynslu til að þekkja
menn aftr, og gaf það svip hans, gagnvart
miðr kunnugum mönnum nokkurs konar
hörku, sem þó óðara rénaði og hvarf.
„Þú heitir Bertila,“ mælti konungr,
eins og vildi hann vera viss um, að hann
hefði tekið rétt eftir daginn fyrir.
„Já, herra konungr.“
„Hve gamall ertu ?“
„Tuttugu ára.“
Konungr horfði livast á hann með efa-
svip.
„Þú ert sonr Bertila?“
Inn ungi maðr laut og roðnaði.
„Það er kynlegt.“
Konungr mælti þetta eins og ósjálfrátt
og sem hann gleymdi sér af djúpri hugsun.
Síðan segir hann með fjöri :
„Hví hefir þú ekki leitað fundar míns