Óðinn - 01.01.1932, Page 38

38
ÓÐINN
sjálfan mig. ]eg opnaði dyrnar, en aldrei hefur mjer
brugðið meira við, því að á móti mjer streymdi hin
notalegasta hlýja, og bálið í ofninum skaut skágeisla
yfir hvítskúrað borð og bekki og tandurhreint gólf.
— Jeg horfði undrandi á Pjetur og hann stóð þar
brosandi. »Hvernig fórstu að gera þefta?c spurði
jeg; »fjekstu lykil?« »Nei«, sagði hann rólegur. »En
þú sagðir, að jeg ætti að gera þetta, svo varð jeg að
gera það«. Svo sagði hann mjer, að hann hefði
plokkað litla rúðu úr í bakherberginu, og getað svo
opnað neðri gluggann, og þar hafði hann borið vatnið
og kolin inn. — Jeg hugsaði með mjer, að einhver
hefði notað sjer af gleymsku minni og tekið sjer frí,
og hefði jeg ekkert getað fundið að því. Upp frá
því varð hann mjer hægri hönd og fremur meðstarf-
andi en vinnupiltur. Ef jeg gleymdi að segja fyrir
um eitthvað, vissi hann, hvað gera þurfti, og gerði
það. Hann hjelt öllu í röð og reglu, og þegar jeg
hafði sett bækur og pappír á ringulreið, eins og mjer
ávalt hættir til, þá færði hann það í lag, nákvæmlega
eins og jeg vildi hafa það. Jeg gat ávalt treyst hon-
um og þurfti ekki altaf að gefa skipanir, eða finna
verkefni, því að hann fann það sjálfur og gerði meira
en til var ætlast af honum. Hann var altaf glaður
og fjörugur við verk sitt, fullur af áhuga og starfs-
fýsi, en aldrei af óðagots umstangi eða ofmikilli íhlut-
unarsemi, er stundum getur verið fremur til trafala
en greiða.
Hann var mjer til mikils ljettis um veturinn. —
Samkomur voru nú haldnar í austurstofunni í Mel-
steðshúsi, fjelagsfundir o. s. frv., og heyrir það meira til
sögu fjelagsins en minni eigin. Samt eru sum atriði,
sem jeg get ekki gengið alveg fram hjá. Það fór að
koma þó nokkurt líf í fjelagsskapinn og fjölgaði all-
mikið fjelagsmönnum, en margir af þeim voru auð-
vitað ekki fjelagar meira en að nafninu til og gáfu
þeir sig í ýmiskonar útslátt; sjer í lagi freistuðust
margir til að vera með í áfengis-nautn, og það ungir
piltar um fermingu. Það var hættuleg braut að kom-
ast inn á, og heilmikið af milli-fundastarfi mínu var
fólgið í, að berjast á móti þessu, með því að aðvara
þá, sem jeg komst að, að eitthvað voru breyskir í
þessa átt; jeg leit svo á, að mikið af þessu hjá drengj-
um og unglingspiltum væri fremur sprottið af gáska
og hugsunarleysi og ginningum annara, heldur en af
tilhneigingu til sjálfrar nautnarinnar í áfengi, og svo
þetta lokkandi, sem alt af fylgir því að njóta hins
forboðna í laumi og leynd, en mjer fanst að þetta
gæti orðið hættuleg byrjun, sem verða kynni að tjóni
síðar meir, þótt það væri talsvert saklaus leikur í
fyrstu. — K. F. U. M. er ekki í sjálfu sjer bindindis-
fjelag, og tekur engin loforð af fjelögum sínum, en
samt starfar það fyrir bindindissemi á almennum
kristilegum og siðferðilegum grundvelli. — Jeg skrif-
aði þeim piltum til, sem jeg vissi að höfðu verið
ánetjaðir í þessu, talaði um það á fundum, einkum
hjá eldri deildinni, og átti samtöl við þá í einrúmi. —
Jeg aðvaraði líka hina yngri til vonar og vara, en
samt svo gætilega, að það skyldi ekki vekja freist-
ingu í þeim til þess að reyna það, því stundum getur
klaufaleg aðvörun verkað öfugt við það, sem til var
ætlast. Sem dæmi má tilfæra, að eitt sunnudagskvöld,
er jeg var að tala um Davíð og Golíat við yngri
deildina, en í henni voru þá drengir 12—17 ára,
líkti jeg Golíat við drykkjuskapinn meðal annars.
Mjer varð litið framan í þrettán ára dreng einn og
sá að hann roðnaði við eitthvað, sem jeg sagði. —
Þegar fundur var úti, kallaði jeg á hann inn í innra
herbergið og sagði við hann: »Hvar gerðir þú það?«
»Suður í Tjarnarbrekku«. »Hvað voruð þið margir?«
»Tíu«. — Jeg sagði við hann: »Þú mátt ekki segja
mjer nöfnin á fjelögum þínum, en þú getur sagt þeim
að þeir skuli koma til mín allir saman kl. 4 og þá
tölum við betur saman«. Hann sagði mjer, að þeir
hefðu keypt eina flösku af Bankó. — Næsta dag á
tilsettum tíma komu þeir allir tíu, og voru furðulega
undirleitir. Er þeir höfðu fengið sjer sæti, las jeg upp
fyrir þá sögu um ungan mann, sem hafði byrjað af
rængli að vera með, og svo komst hann á glapstigu
og komst í átakanleg vandræði, en frelsaðist svo úr
þeim á merkilegan hátt. Það var ljómandi falleg og
áhrifamikil saga, sem jeg þýddi úr dönsku. Þeir voru
sýnilega gripnir, og svo fór jeg að tala við þá um
þetta, sem fyrir þá hafði komið, og sagði, að það í
sjálfu sjer gerði þeim engan skaða, nema aðeins að
því leyti, að þeir hefðu farið á bak við foreldra sína,
sem treystu því, að þeir tækju aldrei upp á þessu,
og því gæti þetta verið hættuleg byrjun, og gæti
orðið þeim að tjóni síðar. — Svo skyldum vjer, og
nokkrir af þessum drengjum hafa verið stakir reglu-
menn, og á jeg vináttu sumra þeirra enn þá. Það
gekk þann vetur óskiljanleg brennivíns-alda yfir bæinn.
Þó kvað mest að því, er skipin áttu að leggja út, og
sjómenn voru að koma að úr öllum áttum. Þá var
fyrir skömmu bygð stór álma við »Hótel ísland«,
fram með Vallarstræti. Þar inni voru brennivíns-
veitingar og fjekst þar ekkert annað en tómt áfengi.
Þar drukku sjómenn sig fulla og drykkjulætin og há-
vaðinn heyrðust langt út á götu. Mörgum blöskraði
þetta, og að staðnum þyrptust drengir í hópatali til