Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1888, Side 21

149
blómi, svo þar getur engin sjálfsæxlun átt sérstað;
hér er auðsjáanlega ætlazt til, að jurtin fái frjóvg-
un annarstaðar frá. Dupt frá fjarskyldum plönt-
um af sömu tegund hefir rneiri lifskrapt og frjóvg-
unarafl fyrir jurtina, heldur en hennar eigið dupt,
en dust frá öðrum tegundum jurta, þó skyldar séu,
verður aptur að lúta í lægra haldi. Á stórum
trjám eru opt þúsundir af blómum á sömu plönt-
unni, og kemst mjög sjaldan þangað dupt frá
öðrum trjám, en þá hefir náttúran séð svo fyrir, að
blómin eru þá optast einkynjuð, svo æxlunin verð-
ur samt ekki jafn-náin. Sum af lægri dýrunum
eru tvíkynja, t. d. ánamaðkar og kuðungar, en
þau eðla sig þó öll á víxl, enda eru engin landdýr,
þó tvíkynja séu, svo útbúin, að þau geti frjóvgað
sjálf sig, þó þau vildu. Tvíkynja sjávardýr frjóvga
opt sjálf sig, en maka sig þó stundum við önnur
dýr. Náttúran reynir alstaðar að komast hjá sjálfs-
æxlun, af því hún er ekki holl fyrir tegundina, að
minnsta kosti ekki eingöngu; afkvæmið verður
smátt og smátt úrkynja, ef óskyldari einstaklingar
ekki við og við bæta kynið. Af þessu leiðir apt-
ur svo margt og margt, breytingar og bardagar
milli tegundanna, og við það flækist og flóknar enn
þá meira hið margbrotna samband milli alls hins
lifanda.
Kynbætur og framfara-viðleitni náttúrunnar
leiða smátt og smátt til þess, að tegundirnar fjar-
lægjast hver aðra meir og meir. Ef einhver viss
tala af dýrum eða jurtum á heima á einhverju til-
teknu svæði, þá fer svo með tímanum, að því meir
sem bygging þeirra og lifnaðarhættir breytast inn-
byrðis, því fleiri tegundir geta hafzt við á þessum
sama bletti, af því þá notast sem flest gæði nátt-
úrunnar. þ>að eru mest Hkindi til þess, þar sem