Dagblaðið Vísir - DV - 04.01.1982, Qupperneq 13

DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. MÁNUDAGUR 4. JANÚAR 1982.
13
okkur gengisfellingar eins og þeim sé
borgað fyrir það og þykjast vera að
bjarga hálfum heiminum, auk frysti-
húsanna, sem heimta slikar fellingar á
færibandi samkvæmt bónuskerfi eða í
akkorði.
Ég er kannski ekki vel til þess fallinn
að gagnrýna aðgerðir stjórnvalda,
minnugur þess, að ekki er ýkja langt
síðan mér varð ljóst að vísitala er ekki
notuð við hannyrðir neins konar en ég
vil þó fullyrða að -rekstrargrundvöllur-
heimilanna hefur ekki skánað neitt,
sem heitið getur, við síðustu gengisfell-
ingu.
Það hækkar sem sagt allt nema risið
á okkur neytendum og núna rétt áðan
var ég að lesa í blaði að bíllinn sem ég
ætlaði að kaupa hefði hækkað um
þrenn mánaðarlaun og kostaði sem
svaraði tvennum árstekjum og guð má
vita hvenær mér tekst að öngla saman
fyrir slíku farartæki því að þótt fyrir-
huguð lækkun á rakburstum sé í sjálfu
sér ágæt, skiptir hún ekki sköpum í
þessu efni.
Ég held, eftir langa reynslu af verð-
stöðvun, að það yrði auðveldara verk-
efni fyrir ríkisstjórn að reyna að stöðva
heiminn, hvort sem það yrði nú talin
skynsamleg ráðstöfun eða ekki.
En nú er ekki rétti tíminn til að
hugsa um ríkisstjórnir því að jólin eru á
næstu grösum og þótt við strengjum
enga borða yfir þjóðveg 711 með marg-
litum ljósaperum, og fáum engin aug-
lýsingablöð okkur til uppörvunar,
komumst við sarrrt í jólaskap, því að
að við atvinnustundafjölda, fjarvistir
og margvíslegt annað óhagræði, eru
sjómenn langsamlega lægst launaða
stéttin í landinu og tímabært að lag-
færa þetta að fullu. Nú er tíminn kom-
inn, því flestum landsmönnum er ljóst
orðið að láglaunaþrælar til sjós eru
ekki óumbreytanlegt náttúrulögmál.
Sjómenn hafa nógu lengi fært björgin
í grunn undir framtíðarhöll.
Því að hér eru ekki aðrar hallir sjáan-
legar en bankar, verzlunarhallir,
bændahöllin, Morgunblaðshöllin og
DAS-höllin, en þar eru fáir sjómenn
því þar er dýrt að komast inn og sjó-
menn flestir dauðir úr púli löngu áður
en löglegum aldri fyrir þá stofnun er
náð.
En nú er tíminn kominn, því að þeir
sem við er að fást í sambandi við laun
og kjör sjómanna, geta ekki lengur
skákað i því skjólinu að þeir með áróð-
ursvélum sínum geti sannfært aðra
landsmenn um það, að kröfur sjó-
manna séu óréttmætar.
Þoir sem skapa hættu
Hafa menn ekki tekið eftir því, að
þegar sjómenn hafa reynt að rétta hlut
sinn, hefur stór og mjög blandaður kór
upp raust sina og „syngur”. Þá er ekki
sungið um íslands hrafnistumenn,/
heldur er gaulað um frekju og þjóð-
hættulegt framferði. Síðan koma gerð-
ardómar, lög eða lágt fiskverð, og þar á
ofan kemur ræll um það, að í rauninni
hafi sjómenn fengið allt of mikið.
En ég segi, ef einhver stofnar ein-
hverju í hættu í þessum málum, þá eru
það þeir sem standa gegn réttmætum
kröfum sjómanna.
Eitt er öllum sjómönnum sameigin-
legt, en það eru miklar fjarvistir frá
fjölskyldum og heimilum og yfir höfuð
öllum heimsins lystisemdum. Vægi
þessa gjöranda í mati á launum sjó-
manna hefur á síðustu árum vaxið örar
en nokkur verðbólga, og þegar þess er
gætt, að hann þefur aldrei verið reikn-
aður inn í laun sjómanna, vantar mikið
á.
Nú eru það algild sannindi að vinnu-
tímastytting, lengri frí, samvistir fjöl-
skyldu og aðrir mannlegir og menning-
arlegir þætti hafa aldrei verið i hærra
verði en nú, og eiga enn eftir að hækka.
Hvað sagði ekkl afbrotafræðingur-
inn?
Samefglnlag/r hagsmunir
Gaman er til þess að vita, að útgerö-
armenn og sjómenn sjái sér stundum
hag i þvi að vera samferða i fjármálum.
En ekki skyldu sjómenn gleyma því að
bísniss á engan bróður, og að það í
raun er ríkisvaldið, sem oftast hefur
skammtað sjómönnum og síðan hyglað
útgerðinni með ýmsum reiknikúnstum.
Sjómenn eiga langt i land að ná sann-
gjörnum launum og kjörum miðað við
aðra landsmenn, en þeir eiga önnur
hagsmunamál sameiginleg með flestum
öðrum fslendingum. Þeirra á meðal er
krafan um aö koma öllum útlendingum
út úr íslenzkri efnahagslögsögu, og al-
gjört bann við því að Islendingar leiti út
fyrir hana, þó ekki væru nema smá-
við eigum kaupfélag sem selur okkur
það á grunnverði og skrifar það jafnvel
hjá okkur ef beðið er vel.
Ég veit ekki hvernig fólk færi að ef
kaupmenn færu I verkfall í desember,
Háaloftið
Benedikt Axelsson c
og menn gætu ekki keypt sér ljósaperur
til að setja á streng og hengja á svalirn-
ar hjá sér, Osram, Philips, og Luma til
ósegjanlegrar gleði, því að þessar perur
þola ekki frost og verða svo fljótt ónýt-
ar og það þarf handfljótan mann til að
vægilegir tilburðir til slíkrar heimsku,
mun það hefna sfn margfaldlega með
vaxandi þrýstingi til veiðiheimilda fyr-
ir útlendinga, en þvi miður hefur þetta
þegar gerzt. Undirlægjuháttur stjórn-
valda gengur svo langt að setja veiði-
bann á islenzk skip svo að Englending-
ar og aðrir útlendingar geti fiskað
áfram hér við land. Já, ég sagði Eng-
lendingar, því Færeyingar hafa fiskað
hér við land á sama tíma og Englend-
ingar taka mikil eða meiri verðmæti á
miðum Færeyinga. Þessa dönsku fiski-
menn á að senda heim á sín eigin mið,
sem eru jafnvel auðugri en þau ís-
lepzku, sé tillit tekið til íbúafjölda.
Hveráhvað?
Og svo er það spurningin um það,
hver á landið?
Þessari spurningu verður að svara
fljótt og undanbragðalaust með laga-
setningu, sem kveður skýrt á um eign-
ar- og afnotarétt á öllu landi.
Það er óþolandi að einstaklingar eða
félög þykist geta selt ríkinu helztu
orkulindir landsins og að óræktarland
sé selt undir ónauðsynlegt íbúðarhús-
næði á svívirðilegu okurverði. Ef þess-
ari og fleiri spurningum í sama dúr
verður ekki svarað fljótt og á viðeig-
andi hátt, þá hefur eignarréttur sjó-
manna og útgerðarmanna á hafinu
kringum landið verið viðurkenndur
sjálfvirkt. Það er enginn vafi að sjó-
mönnum og útgerðarmönnum mun
ganga allt í haginn i samstarfinu. Þó er
ljóst að ekki nema tæpur helmingur út-
gerðarmanna getur talizt eiga miðin
með sjómönnum.
Aftur á móti gæti ég trúað að öðrum
landsmönnum gengj ekki vel að lifa af
nettóhagnaði af áli, járnblendi og
kindakjöti, að ég nú ekki tali um bág-
indi þeirra, sem hingað til hafa haldið
að alvörugjaldeyristekjur á íslandi
hafi líka komið fyrir fleira en sjávar-
afurðir.
Það er sjómönnum þyrnir í augum
hvernig verðmætum úr sjónum er sóað
gegndarlaust. Lítið dæmi af mörgum
þar um, er að því dýrari sem keypt er í
gjaldeyri, þvi meiri hagnaður vegna
álagningar 1 prósentuvís. Samkeppni er
engin, en nóg virðist vera af samtrygg-
ingu.
Það skal fúslega viðurkennt, að viða
er mikii óhagkvæmni og sóun 1 rekstri
farmskipa, fiskiskipa og fiskvinnslu, en
þar koma sjómenn hvergi nærri. Þar er
um að kenna ráðlausum ríkisstjórnum
og þeim mörgu stjórnmálamönnum,
sem kaupa atkvæði og kaupa sér frið,
hvað svo sem hagkvæmni og þjóðar-
hagur segir. En rót alls ills í jxessum
málum segi ég vera óhugnanlegt mis-
vægi atkvæða i þessu landi. Punktur.
Áróðurogþögn
samtrygglngarinnar
Eg krefst þess að andstæðingar sjó-
manna láti af þeim leiða áróðri að láta i
það skfna að útgerð borgi sig varla
vegna hárra launa sjómanna. Venjuleg-
ast er þá áróðurinn í þvi fólginn að
reyna að minnka mikilvægi sjávarút-
vegs í augum fólks, svo að sjómenn
verði meðfærilegri.
hafa við að skipta um þær sem springa.
Þegar svo loksins er búið að fá þær til
að loga allar í einu, kemur tilkynning
frá Rafmagnsveitunni þar sem fólk er
vinsamlegast beðið að slökkva á perun-
'um á spottanum svo að allir geti soðið
hangikjötið sem ætlunin er að borða á
jóladag ef einhver hefur þrek til að
lyftahníf og gaffli.
Þótt ég sé á móti nútíma jólahaldi,
tek ég að sjálfsögðu þátt í því og er af
þeim sökum eins og útspýtt hundsskinn
síðustu dagana fyrir jól að leita að jóla-
gjöfum handa fólki, sem á alla skapaða
hluti og þarfnast ekki neins, nema
kannski þess, að Gjaldheimtunni yrði
lokað allt árið.
Og nú er þessi hátíð hátíðanna liðin
og menn farnir að búa sig undir ára-
mótagleði sem ég ætla að taka þátt í
með öðrum landsmönnum, eta, drekka
og vera glaður og á miðnætti ætla ég að
skjóta því sem eftir er af aurunum mín-
um upp í himinhvolfið, því að það hlýt-
ur að vera gaman, svona til tilbreyting-
ar, að sjá þá verða að ekki neinu, ein-
hvers staðar annars staðar en á jörðu
niðri.
Að lokum ■ langar mig svo til að
þakka ríkisstjórninni fyrir það sem hún
hefur vel gert á árinu. 3,25% launa-
hækkun mín biður kærlega að heilsa
3,25% launahækkunum ykkar og von-
ast til að sjá þær hressar og kátar á
austurhimninum kl. 12 á miðnætti á
gamlaársdag.
í lok árs 1981.
Kveðja
Ben. Ax.
Þessi áróður hefur á köflum verið
svo lævís og magnaður, að unglingar
og annað fólk, sem ekki fylgdist alveg
sérstaklega með málefnum sjómanna,
hallaðist stundum að því að sjómenn
væru frekjuhundar og útgerð af hinu
illa, þvi sjávarútvegur væri svo kostn-
aðarsamur að hann stæði öðrum at-
vinnugreinum fyrir þrifum.
En í þessum tilgangi hefur þó þögnin
um sjómannastétt og sjávarútveg ver-
ið öflugasta vopnið, eða sjá menn ekki
hversu hrikalegt ósamræmi er á milli
mikilvægis sjávarútvegs og þeirrar um-
fjöllunar, sem hann fær í fjölmiðlum
og á Alþingi?
Auðvitað á ég hér við þann tíma og
það rúm, sem sjómenn og sjávarútveg-
ur fá á þessum vettvangi. Mér þætti
iíka fróðlegt að vita hversu mikið er
rætt um samhengi á milli landbúnaðar,
verzlunar og iðnaðar með tilliti til sjáv-
arútvegs, á þingum þessara stétta. Mér
dettur helzt í hug að flestir þeirra, sem
aðeins óbeint hafa framfæri sitt af
sjávarútvegi, en það eru flestir lands-
menn, Iáti sér nægja að vonast eftir
óbreyttu ástandi með frómum óskum
um að gullkálfurinn haldi heilsu.
Skilgreiningar og kröfur
Ástæðan til svo harðrar andstöðu,
sem sjómenn hafa mætt, er meðvitaður
og ómeðvitaður ótti valda- og peninga-
manna í landinu um að sjómenn verði
riki í ríkinu.
Þetta er vel skiljanlegt því að miðað
við mikilvægi og tekjuöflum ættu sjó-
menn að hafa helmingi meiri hagnað og
áhrif f landinu heldur en til dæmis SÍS.
Þegar ég tala um andstæðinga sjó-
manna, þá eru þeir eðli málsins sam-
kvæmt þeir sem koma til með að missa
spón úr sfnum aski og lina valdatökin,
þegar sjómenn hafa að fullu rétt sinn
hlut. Þvi sjómenn vilja ekki sætta sig
við lausnir sem leiða til verri kjara ann-
arra láglaunamanna, rekstrarhalla, er-
lendar lántökur eða niðurskurð á sam-
neyzlunni, sem alltaf kemur verst niður
á þeim, sem sízt skyldi.
í stuttu máli er aðalkrafa allra sjó-
mannaþessi:
Stærri hlut af þjóðartekjum
án þess að rýra hlut annarra
lágtaunamanna
Þegar ég tala um sjómenn á ég við
alla sjómenn, bæði farmenn og fiski-
menn.
Ef andstæðingar sjómanna minnast
á sjómenn, er helzt talað um hlutinn á
aflahæstu skipunum, en aldrei hvað
raunverulegt tfmakaup sé með tilliti til
afkasta og samninga, sem aðrar stéttir 1
landinu hafa.
Allir sem vilja hljóta að sjá að ríkis-
báknið og landsmenn eru nú eins og oft
áður að þvi komnir að sliga gullkálf-
inn. En það er von mín og trú, að nú og
á næstu mánuðum muni dýrið gera
rösklega tilraun til að hrista af sér
mestu óværuna.
Með fyrirfram þökk til Dagblaðsins
og Vfsis fyrir birtinguna. Það lengi lifi!
Halldór Gunnlaugsson
stýrimaður.
EÐLlLEGAR

f
jdn*
Auglýsing
um próf fyrir skjalaþýðendur
og dómtúlka
Þeir, sem öölast vilja réttindi sem skjalaþýðendur og dómtúlkar, eiga
þess kost að gangast undir próf, er haldin verða i febrúar nk., ef næg
þátttaka fæst.
Umsóknir skal senda dóms- og kirkjumálaráðuneytinu fyrir 31. janú-
ar á sérstökum eyðublöðum, sem þar fást.
Við innritun I próf greiði próftaki gjald, er nemur helmingi gjalds
fyrir löggildingu til að verða dómtúlkur og skjalaþýðandi. Gjaldið, sem
nú er nýkr. 320,00 er óafturkræft, þó próftaki komi ekki til prófs eöa
standist það ekki.
Dóms- og kirkjumálaráðuneytið,
28. desember 1981.
QaaaDDaoDDaDDaaaaDDDoaaaDDDaaaaaaDDaaaDaDaaD
“ D
D
D
D
D
a
D
D
D
D
s
D
D
B
< ff« th
' IÚN\ &
DANSNÁMSKEIÐ
ÞJÓÐDANSAFÉLAGS REYKJAVÍKUR
hefst mánudaginn 11. janúar 1982
í Fáksheimilinu v/Bústaðaveg
d BARNAFLOKKAR: mánud. ki. 16.30-20.00.
o
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
GÚMLU DANSARNIR: fullorðnir, mónud. og miðvikud. kl.
20.00-23.00.
ÞJÓÐDANSAR: fimmtud. kl. 20—22 í fimleikasal Vörðuskóla.
Innritun og upplýsingar í síma 30495 og 76420 milli kl. 16 og 20.
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
B
D
D
D
D
D
D
D
D
D
DDDDDDaDOaDDDDDODDDaDaDDDDaDDaODDDODODDDDDDD
Önnumst kaup og sölu allra almennra
veðskuldabréfa og ennfremur vöruvíxla.
Getum úvallt bœtt við kaupendum á við-
skiptaskrá okkar.
Góð þjónusta. — Reynið viðskiptin.
m
Vci*(ll»rcfii -
Alarlcniliiriiin
Nýja husinu OMI j
v/Lækjartorg.
Blaðburðarfólk
óskast
/ eftirtalin
hverfí:
SÓLEYJARGATA
Fjólugata
Smáragata
EX-PRESS
Austurstræti
Hafnarstræti
Pósthússtræti
AÐALSTRÆTI
Aðalstræti
Garðastræti
Hávallagata
SKÓLAVÖRÐUSTÍGUR
Óðinsgata
Týsgata
NES I
Lindarbraut
Hofgarðar
hlesbali
Garðar
SKARPHÉÐINSGATA
Flókagata frá 3—45
Karlagata
Mánagata
Skeggjagata
LÆKIR I
Bugðulækur
Rauðalækur
Dalbraut
IBIABIÐi

ÞVERHOLT111 SÍMI27022
\