Dagblaðið Vísir - DV - 14.08.1982, Síða 19

DV. LAUGARDAGUR14. AGUST1982.
Bílar
Bílar
Bílar
19
Bílar
Bflar

Bíllinn notar vélina og helztu hluti úr
Fiat Strada og er í sömu stærö og
Escort. En þrátt fyrir að hér er um til-
raunabíl aö ræöa þá vegur hann 21
prósenti minna en Strada. Þaö þýöir
meiri ökuhæfni, minni bensíneyðslu og
minna dekkjaslit, fyrstu kostirnir til aö
koma í ljós hjá eigandanum.
Hjá FIAT kemur hugmynd General
Electric Plastics út á þann veg aö alla
meginhluti, svo sem framendann (meö
framljósum, loftinntaki og stuðara),
afturendann, mælaboröiö og alla hluta
þess, hurðir, sæti og þakklæðningu er
hægt aö framleiöa langt í burtu frá
samsetningarbrautinni. Þá má síðan
flytja aö til þess aö samsetningin geti
fariö f ram á ais jálfvirkan hátt.
Jafnvel þótt samsetningin fari fram
á „gamaldags” hátt þá tekur sam-
setningin 5 stundum styttri tima en
Sttada — sem þó er settur saman á
samsetningarbraut sem er ein sú
bezta í heiminum, búin vélmennum.
Þessi klunnalegi FIAT sýnir aö að-
stæöur eru fyrir hendi hjá bílaiðnaðin-
um aö skipta yfir í plast. En ímyndum
okkur áhrifin á stáliönaöinn sem á
nógu bágt fyrir. Minnkandi eftirspum
á stáli skyndilega myndi verða stór-
hættuleg. Stáliðnaöurinn þarf nokkur
ár til aölögunar, svo breytingin yfir í
þlast veröur hæg og sígandi.
„Þetta er ein mesta breyting í hönn-
un bíla sem enn hefur komiö fram,”
segir Idris Lewis verkfræöingur hjá
Ford. „Gömlu hömlurnar við aö vinna
í stáli hverfa nú fyrir nýju frjálsræði. ”
Frá því aö nota stuðara úr plasti, þá
mun Ford stööugt nota fleiri hluti úr
plasti (svo sem í hinum nýja Granada
sem kemur á eftir Sierra).
Volkswagen, sem um nokkurn tíma
hefur notaö önnur plastefni frá GE í
mælaborð, eru á sömu leiö. Einnig
General Motors sem framleiöa
Vauxhali I Bretlandi og Opel í Þýzka-
landi. Hjá BL í Bretlandi hefur plast
frá GE verið notað í mælaborö í Metro
og aö hluta í aðrar gerðir. Nýi LM 10,
sem kemur í staö Allegro og Maxi á
næsta ári og keppir þá við Ford Sierra,
veröur búinn mörgum hlutum úr
plasti.
En þaö er ekki aðeins á smábíla-
markaðinum sem plastið hefur haldið
innreiö sína. Nýi Maserati Biturbo er
meö Xenoy stuöara og litli Benzinn
Mercedes-Benz 190, sem kemur á
markaö í vetur, veröur meö hluti úr
plasti. Einnig Jagúarbilar i framtíö-
inni.
A öörum sviðum er plastiö í þróun.
Ford í Detroit er aö hanna vél sem
er nærri öll úr plasti. Aðeins sveifarás-
inn, strokkarnir og aðrir slitfletir eru
úr málmi. Hún er mjög létt, aöeins um
70 kíló, hefur háan snúningshraöa og
framleiöir 320 hestöfl úr tveimur lítr-
um rúmtaks. Líkt og í bílhlutunum þá
verður slík vél mun hljóðlátari en væri
hún úr málmi.
Margir aörir hlutir, svo sem hemla-
hlutir, verða úrsérstökumplastefnum,
líkt og kælivatnstankarnir sem nú eru í
mörgum Evrópubílum.
Þótt plastefni eins og Xenoy séu dýr-
ari í framleiöslu en samkeppnisefnin
þá spara þau mikið í úrkasti, verkfær-
um og framleiöslu þannig að á endan-
um koma slík efni ódýrar út. Ennfrem-
ur munu plastefnin með hjálp tölvu-
tækni og vélmenna tryggja nákvæmni í
samsetningu.
Huw Radley hjá General Electric
Plastics er ekki hlutlaus en hefur nokk-
uö til síns máls er hann segir: „Vegna
þessara nýju efna og hvemig hægt er
aö nota þau þá erum við í dögun nýs
tima í teikningu og framieiöslu bíla. ”
(Sunday Express Magazíne)
Hugmyndir General Electric hópsins um f ramtíöarbUa. Með því að bæta við hiutum er hægt að breyta um gerðir.
TilraunabUliuu frá FIAT, Fiat VSS.
Plastbílar — mörgum dettur eflaust
í hug Trabant og P—70 sem fluttur var
inn fyrir nokkrum árum. En plastbílar
eru að veröa staðreynd, ekki bílar
smíöaðir úr þeim plasttegundum sem
við þekkjum nú heldur úr nýjum plast-
tegundum, beint úr tUraunapottum
efnafræöinganna.
Hvaö meö útlitiö? Hvað meö eld-
hættu? Munu þessir bUar ekki
splundrast í árekstrum?
Þaö á ekki að þurfa aö hafa miklar
áhyggjur. PlastbUarnir eru staöreynd
og þeir eru að koma. Hvaö varðar útlit
veröa þeir hagkvæmari en „gömlu”
bUarnir. Smábeyglur munu réttast
upp. Ekki ætti ryðið aö éta þá í sundur.
Aætlaö er aö meöalending plastbUanna
veröi 20 ár í stað 10 ára nú.
Eldhættan veröur ekki mikU. Þessi
nýju plastefni veröa sjálfslökkvandi. I
árekstrum ættu þessir nýju bUar aö
veröa hættuminni en þeir gömlu.
En þaö sem veröur enn betra.
Bílamir verða þriðjungi léttari og mun
auðveldara verður aö móta þá í
straumh'nuform. Þess vegna veröa
þeir hraöskreiöari, liprari og nota mun
minna eldsneyti.
Nú þegar eru uppi áætlanir um plast-
bUa frá Austin, Fiat, Ford,
Volkswagen og VauxhaU. Þær koma
frá vinnuhópi tæknimanna sem vinna
aö þessu máli í HoUandi hjá dótturfyrir-
tæki General Electric, Plastics
Company. Forystumaður hópsins,
Bretinn Huw Radley, segir: „Þetta
verður ein af mestu og áhirfamestu
breytingum í sögu bílanna. Ein þeirra
veröur aö gefa E vrópu möguleika gegn
framleiðslugetu J apana. ”
I vinnuhópi Radleys eru meöal
annarra Paul Huges, sem áður var
teiknari hjá British Leyland, Dick
McKechnie, sem teiknar vörubUa fyrir
BL, MUce Freestone, áöur hjá General
Motors, og HoUendingurinn Eric
Spronk.semáður var hjáVolvo.
Það sem vinnuhópurinn hefur afrek-
aö er ekki aöeins aö finna upp nýjar
aöferðir viö að framleiöa plast, heldur
alveg nýja leið til aö setja bUa saman.
Hugmyndin er aö bolta, skrúfa eöa
líma hluta búna til úr þessu nýja plasti
á tölvuteUcnaöan ramma sem búinn er
til úr stáU. Ryðvarinn og soðinn saman
af vélmennum er ramminn óhemju
sterkur. Ramminn veitir farþegunum
vöm og er jafnframt burðargrind fyrir
stærri hluti eins og véUna og fjöörun-
ina.
LUct og meö beinagrind mannsins þá
verður það sem kemur utaná sem ger-
ir muninn. Bara meö þvi aö breyta
hlutunum sem falla utan á rammann
þá veröur hægt aö breyta um. búa til
fólksbUa, skutbíla sendibUa og ja&ivel
UtlapaUbíla.
Þetta sparar óhemju fé í teikningu
og framleiöslu. Auöveldara veröur að
þróa nýjar gerðir vegna þess aö aðeins
þarf aö breyta ytra laginu. Kaupend-
umir munu fá meira af bUum á því
sem spáð er, lægra veröi.
Forsvarsmenn FIAT voru fyrstir tU
aö tUkynna aö þeir mundu snúa sér aö
því að framleiða bUa eftir hugmynd
General Elecrtric. Þeir segja aö í lok
áratugarins muni flestir ef ekki alUr
þeirra bUar veröa úr plasti á stálgrind.
En fyrirboöi þess sem koma skal
kemur í ljós fljótlega þegar Ford kynn-
ir arftaka Cortínunnar, kallaöur
Sierra. Þá mun þessi nýi fjölskyldubUl
veröa meö stuöara úr nýja plastefninu
frá GEP, Xenoy. Þetta veröa fyrstu
stuöaramir sem ekki veröa meö nein-
um hlutum úr málmi. Þeir eiga aö rétt-
ast aftur eftir smáhögg og munu
standast allar öryggiskröfur.
Þaö voru kröfur Ford um plastefni
sem hefði þessa eiginleika um höggþol
Nýi bUlinn frá Ford, Sierra, sem koma á i stað Cortínunnar, er með stuðara úr
plasti.
A þessari mynd sést hvernig hugmyndln er aö plasthlutarair falli utan ó grindina sem er úr stáli.
Huw Radley, sem stjóraar plasttU-
raununum hjá General Electric.
tU viöbótar þoli gegn miklum hita og
kulda sem ýtti Radley og mönnum hans
af staö. Þeir endurbættu plastefniö
Xenoy og f undu aðferð til aö móta þaö í
tæka tiö svo hægt yröi aö nota það í
Sierra frá Ford. Á sama tíma teiknaði
Raul Huges stálrammann til aö sýna
hvemig Xenoy yröi notaö í framtíð-
inni. Hann fór tU Detroit tU aö koma
með þessa nýju tækni inn í bandaríska
bUaiðnaðinn.
Stjómendum Ford þótti svo mikiö tU
um þessa tækninýjung að þeir biðu
ekki eftir kynningunni á Sierra til að
verölauna Idris Lewis, verkfræðing-
inn, sem sá um aö hanna stuðarana og
stjórnaöi þróun þeirra.
Stjórnarformaður Ford í Evrópu
segir: „Okkaraðferðviðaðnotaplast-
ið í dag errétt byrjunin.”
Plast er aö sjálfsögöu ekki nýtt í bU-
um, eins og viö þekkjum af Trabantin-
um. Það hefur verið notað í æ ríkari
mæli í 30 ár. Hlutir eins og ytra byrðiö
á stuöumnum í Renault R—5 og mæla-
boröið i Austin Metro eru algeng sjón.
En fram aö þessu hefur ekkert plast-
efni haft eiginleikana til fjöldafram-
leiöslu á aöalhlutum bíla. Stuöaramir I
Renault til dæmis þurfa stálgrind og
þeir eru alltaf gráir vegna þess að erf-
itt hefur verið að mála þá s vo vel sé.
I hrifningu sinni yfir plastbUunum
hefur FIAT búiö til ökuhæfa frumgerð,
sem þeir kalla Fiat VSS, til aö sýna
hvemig hugmyndin kemur út. Til að
skilja VSS frá öömm bílum þeirra þá
gerðu þeir VSS dálítiö klunnalegt. Eins
og þeir segja: Þaö er ekki útlitið held-
ur skinnið og beinin sem gilda.
LA NOUVEULE SIERR/
WíWíOTt » t» »«* 1* »,-* «. t,«»
**<* Hvoft** «1 **«<• *
b**, »• >»í»* ■» »•«« 1« «*)«. <**• ——■• —
*»*>»»* *:<«ifts»4.«»u*
**«*«♦ »* l* *><>» r*>X»<*. <5*|
*«» *■»»», ** m ***» »«w*uá >*
»>*««»l»-» -ioxlyil* * <■■
<! »»■
Bflar framtíðar-
innar ver ða úr
plasti og
plastbflvélin er í
augsýn