Dagblaðið Vísir - DV - 09.11.1982, Blaðsíða 3

DV. ÞRIÐJUDAGUR 9. NOVEMBER1982
3
Ofnotkun
karlhormóna
geturleitttil
ofrjósemi
Misnotkun karlhormóna getur leitt
til .ófrjósemi karlmanna. Þetta er
megininntakiö í eftirfarandi umf jöll-
un um slíka hormóna. Upplýsingam-
ar fékk DV frá hormónasérfræðingi
úr læknastétt.
Karlhormónar eöa svokallaöir
andrógen-hormónar byggja upp vefi
sem sést á því aö karlmenn hafa
meiri vööva en kvenmenn. Þeir
binda köfnunarefni (nítrógen) og
vatn í likamanum. Enginn veröur þó
kraftajötunn á því einu aö boröa
slíka hormóna. Þó geta þeir veriö
gagnleg viðbót við mikla þjálfun og
eggjahvítuát.
Engin útlitsbreyting veröur á karl-
mönnum sem taka hormónalyf. Aö
vísu geta vöðvamir stækkaö en eins
og áöur sagði stækka þeir einnig fyr-
ir áhrif frá þjálfun og eggjahvítu-
neyslu. Ahrifin á konur eru hins veg-
ar mun meira áberandi. Þær fá auk-
inn hárvöxt, geta fengið kollvik og
röddin dýpkar, þ.e. þær fá ýmis ein-
kenni karlmanna.
En hvaða afleiöingar getur neysla
hormónalyfja haft á karlmanns-
líkama? Helstar eru þær aö eistun
geta rýrnað vegna þess að þau þurfa
ekki aö starfa. Eistun framleiöa
karlhormóninn „testosteron” sem
stjórnar kyngetu og kynorku og á
hinn bóginn framleiða þau sæði.
Viðbótarskammtar af karlhormón-
um í líkamanum gætu ruglað sam-
spil heiladinguls og eistna og gert
eistun óstarfhæf. Kyngetan yröi fyrir
hendi eftir sem áöur, vegna nægjan-
legs „testosteron-magns” í líkaman-
um, en ekki yrði um sæðisfrumu-
myndun aö ræða. Sennilega er slikur
skaði varanlegur.
Karlhormónar, sem lyf, eru til í
tvenns konar formi, fljótandi og er
þá sprautað í likamann og töflum
sem eru sognar. Til aö full verkan fá-
ist telur heimildarmaöur DV aö
nauðsynlegt sé aö sprauta lyfinu.
Sem læknislyf eru karUiormónar
gefnir í eftirfarandi tdfeUum, svo
dæmi séu tekin: 1. Einstaklingur
veröur ekki kynþroska. Meö lyfinu er
hugsanlega hægt aö búa tU kyn-
þroska í hann og halda honum við. 2.
Karlhormónar hafa verið gefnir viö
brjóstakrabba. Sumar tegundir
krabba hafa svarað vel hormóna-
meöferö. 3. Einhver hefur haft eöli-
lega kynorku en misst hana. Karl-
hormónar eru gefnir í takmarkaðan
tíma, ef í ljós kemur að ástæðan fyrir
skorti á kynorku er vöntun á
„testosteron”. 4.1 einstaka tilfellum
er reynt aö gefa gömlu fólki, eöa
krónískum sjúkUngum, hormóna til
að byggja upp og styrkja.
MUcUl skortur á vitneskju um
hegðun hormóna háir læknum mjög.
Sagt er aö miklu minna sé vitað um
hormóna en þaö sem er ekki vitað.
Þess vegna nota læknar þá ekki í
öðrum tilfellum en ofangreindum.
TUraunastarfsemi með óeölUegum
skömmtum af þessum lyf jum er ekki
viöhöfö. Hormónasérfræðingurinn
sem DV ræddi viö sagði: „Þaö er
óeðlUegt aö verið sé aö taka ákaflega
sterk efni í skömmtum sem eru langt
umfram þaö sem náttúran ætlar
viökomandi aö hafa.” Og hann bætti
viö: „Þegar ákveðnir kirtlar taka til
við að framleiða hormóna í of miklu
magni þarf oftar en ekki aö skera
viðkomandi kirtla burt. ’ ’
I stuttu máU má því segja aö af
tveim ástæöum sé háskalegt aö taka
karlhormónalyf. Annars vegar getur _
ofneysla þeirra gert karlmenn
ófrjóa. Hins vegar er svo h'tiö vitað
um aörar huganlegar hUðarverkanir
aö þaö eitt ætti að fá menn tU að
hugsa sig tvisvar um áöur en þeir
taka hormónalyfin.
JBH
Fæðingarár
gildi í stað
fæðingardags
— þegar aðgangur er takmarkaður að skemmtunum
I nýju lagafrumvarpi í neöri deild
Alþingis er lagt til aö lögum um vemd
bama og ungmenna veröi breytt
þannig aö ungmennum fæddum á
sama ári verði ekki mismunaö viö aö-
gang aö opinberum skemmtunum.
I greinargerð flutningsmanna, Níels-
ar A. Lund og Páls Péturssonar, er
bent á aö nú gildi fæðingardagur við
takmarkaðan aögang að shkum
skemmtunum. Það stangist hins vegar
á viö reglur um skólanám og sé líklegt
til þess að stía í sundur félögum, meö
slæmumafleiðingum. HERB
Kirkjuþing
hefst f dag
Kirkjuþing hefst í dag kl. 14 meö
guösþjónustu í Hallgrímskirkju. Aö
henni lokinni hefjast þingstörf í
safnaöarsal Hallgrímskirkju. Þar flyt-
ur Friöjón Þórðarson ráöherra ávarp
og biskup Islands flytur setningar-
ræöuna.
Kirkjuþing stendur til 19. nóvember.
Auk ráðherra og biskups eru þingfullt
trúar 20 talsins og eru þeir kjömir til
fjögurra ára. Kirkjuþing mun koma
saman árlega samkvæmt nýjum lög-
um sem Alþingi samþykkti sl. vor.
Vígslubiskup Norölendinga, sr. Sig-
urður Guömundsson á Grenjaöarstað,
mun predika viö setningarguösþjón-
ustuna. Prestar Hallgrímskirkju, sr.
Karl Sigurbjörnsson og sr. Ragnar
Fjalar Lárusson, munu þjóna fyrir alt-
ari ásamt dómprófasti, sr. Olafi Skúla-
syni.
Dómur í máli Hallgnms
Búist er við aö dómur í máli Hall-
gríms Inga Hallgrímssonar verði
k veöinn upp nálægt næstu mánaðamót-
um. Gert er ráð fyrir aö munnlegum
málflutningi verði lokið um miöjan
þennan mánuö.
Hallgrímur Ingi er ákærður fyrir að
hafa ráöist á unglingsstúlku aö kvöldi
4. desember í fyrra í húsasundi í Þver-
holti í Reykjavík. Hljóðar ákæran upp
á tilraun til manndráps, likamsárás og
tilraun til nauögunar.
Dómari i málinu er Jón Abraham
Olafsson. -KMU.
Oliufélögin hafa siegiö mest á árinu.
Lán til olíufé
laga þrefölduð
— útlán 874 milljónum hærri en innlán í septemberlok
Ohufélögin hafa slegið allra mest í
peningastofnunum það sem af er
árinu. Frá áramótum til loka
september höföu þau fengið hækkuö
lán sin úr 167 milljónum í 412
milljónir eöa um 147%.
Utlán í almennu peningastofnun-
um höfðu hækkaö samtals um 70% og
stóðu í 9.358 milljónum króna. Inn-
lán höfðu aðeins hækkaö um 25% og
voru 8.484 milljónir eða 874 milljón-
um lægri en útlánin. Mismuninn taka
almennu peningastofnanimar af
yfirdráttarreikningum í Seöla-
bankanum.
Bæjar- og s veitarfélög höfðu fengiö
sinnkvóta næstmest hækkaðan, úr 97
milljónum í 206 milljónir eða um
112%. Opinberir aðUar og lána-
stofnanir voru meö 653 mUljónir og
33% hækkun. Landbúnaður með 770
mUljónir og 4% lækkun. Sjávarút-
vegur meö 2.432 mUljónir og 71%
hækkun. Samvinnufélög meö 444
mUljónir og 60% hækkun. önnur
verslun meö 865 miUjónir og 67%
hækkun.
Þá var iðnaöur meö aUs 1.152
miUjónir og 69% hækkun frá ára-
mótum. Byggingaverktakar meö 134
mUIjónir og 72% hækkun. Samgöng-
ur meö 253 miUjónir og 73% hækkun.
Þjónustustarfsemi meö 260 mUljónir
og 56% hækkun. Ibúðalán tU
einstaklinga voru alls 1.097 miUjónir
og höföu hækkaö um 40%. Loks voru
óflokkuö lán 886 mUljónir, hækkun
56%.
Þetta er samkvæmt upplýsingum í
fréttabréfi Verslunarráðs, Viö-
skiptamálum, staöa lántakenda í
bönkum og sparisjóöum í september-
lok og lánahækkun þeirra frá ára-
mótum.
HERB
Nýttu þér nýjustu tækni I líkamsrækt!
Nú getur þú bætt vöxt þinn - aukið þrek þitt og vellíðan í sérhannaðri aðstöðu og líkamsræktar-
tækjum Æfmgastöðvarinnar á mun skemmri tíma en áður. Til viðbótar fjölbreyttum æfingum,
undir stjórn þjálfara, þá hefur þú aðgang að sturtum, saunaböðum, ólgupottum, hárþurkum
og krullujárnum í okkar huggulegu baðaðstöðu.
Sérþjónusta: Sólbaðssamlokur og nuddtímar allan daginn frá kl. 8:00-21:00
ALLAR NÁNARI UPPLÝSINGAR OG TÍMAPANTANIR í SÍMA 46900
Æfingastöðin Engihjalla 8 Kópavogi Sími 46900