Dagblaðið Vísir - DV - 29.03.1983, Qupperneq 4

Sbengjasteypan er sterií bœði
í eldi og íjaröskjálftum
— segja Helgi H. Árnason og Ólaf ur Pálsson hjá Byggingariðjunni hf.
„Þaö er misskilningur og beinlínis
rangt að bruna- og jarðaskjálftaþol
strengjasteypuhúsa sé lakara en
annarra húsa. Þvert á móti er
strengjasteypan sterk bæði í eldi og í
jarðskjálftum,” sögðu þeir Helgi H.
Ámason og Olafur Pálsson hjá
Byggingariöjunni hf. í samtali viö
DV. Helgi er verkfræðingur og fram-
kvæmdastjóri fyrirtækisins en
Olafur múrarameistari og einn af
eigendum.
Efasemdir vöknuðu með upplýs-
ingum um hugsanlegan Suðurlands-
skjálfta og síðan brunann hjá
Álafossi.
,4 bruna stenst strengjasteypan
hvað best af þeim byggingarefnum
sem um er að ræöa. Það má meðal
annars marka af þeim stórbrunum,
sem orðið hafa á síðari árum. I
eldsvoöum í strengjasteypuhúsum í
Skeifunni 1975 og nú hjá Álafossi var
mikill eldur laus klukkustundum
saman og talið aö hiti viö þak hafi
verið um og yfir 1.000 gráður. Við
slíkar aðstæður stenst raunar ekkert
byggingarefni, en steinsteypa eöa
strengjasteypa hemja mun fremur
útbreiðslu eldsins en léttu efnin. I
báðum þessum brunum féllu aðeins
hlutar húsanna. I stórbrunum í stál-
grindarhúsum, eins og vöruskemmu
Eimskips viö Borgartún og mjöl-
skemmu í örfirisey, varö tjónið hins
vegar algert.
Brunaþol er mælt og flokkað eftir
opinberri reglugerð. 1 reglugerðinni
frá 1978 eru dæmi um efni í eld-
varnarflokki A60, sem þola upphitun
í 60 mínútur án þess aö tapa eldþoli.
Þar eru nefndir bitar úr strengja-
steypu með 35 millimetra steypulagi
utan á burðarjárnum. En allarslíkar
einingar, sem við höfum framleitt
frá 1978, eru með 39 mm þykku
steypulagi og því enn öflugri.
I A60 flokki eru einnig bitar úr
jámbentri steinsteypu með 25 mm
þykku steypulagi utan á burðarjárni,
bitar úr stáli eldvarðir með 35 mm
þykku járnbentu steypulagi. Þá eru
ákvæöi um að gera skuli ráð fyrir að
þversnið límtrésbita minnki um
2X35 mm, bæði hæð og breidd, í
klukkutíma bruna.
Jarðskjálfaþol strengjasteypu-
húsa er einnig sist minna en annarra
húsa. Það er að sjálfsögðu ákveðiö
við hönnun á sömu forsendum og
skjálftaþol almennt og samkvæmt
gildandi reglum byggingaryfirvalda.
Samtenging bita við veggi og stoðir
er með öflugri jámafestingu.
Strengjasteypuhúsin em léttari og
hafa meiri sveigjanleika en hús úr
járnbentri steinsteypu og hafa
staðist vel, þegar reynt hefur á þau í
skjálftum.”
Þetta sögöu þeir Byggingariðju-
menn, Helgi og Ólafur. I verksmiðju-
sölunum var unnið af krafti við að
gera strengjasteypueiningar í staö
þeirra sem skemmdust í Álafoss-
brunanum. Einnig við einingagerð
fyrir stórmarkaö SlS og kaupfélag-
anna í Holtagörðum og fleiri stór-
virki. Uppi stóöu einingar í íbúðar-
hús með marmara á útveggja-
hliöum. Byggingariðjan framleiddi í
fyrra einingar í heila húsaþyrpingu,
sem Einhamar sf. reisti í Selja-
hverfi.
HERB
Drögað málefnagrundvelli Bandalags jafnaðarmanna:
Áhersla lögð á valddreifingu
— blandað hagkerfi og af nám einokunar
Bandalag jafnaöarmanna hefur
lagt fram drög að málefnagrundvelli
sínum. I upphafi þeirra segir aö
meginatriðin í stefnu bandalagsins
séu að algerlega verði skilið milli
framkvæmdavalds og löggjafar-
valds, að framkvæmdavald verði
kosiö beinni kosningu, þar sem hver
maður hafi eitt og jafnt atkvæði, og
að því gefnu sé réttlætanlegt að
kjördæmaskipun og kosningar til
löggjafarþings verði óbreytt.
Bandalagiö leggur áherslu á vald-
dreifingu og lýðræði, og aukna
ábyrgð sjálfstæðra eininga og
einstaklinga. Hinum smáu einingum
í samfélagsgerö og atvinnulífi verði
sköpuö skilyrði til aukins sjálfræðis
og áhrifa.
Bandalagið aðhylUst blandaö.
hagkerfi einkarekstrar, samvinnu-
rekstrar og opinbers rekstrar (ríkis
og þó einkum sveitarfélaga), þar
sem brjóta ber niður einokun hvers
konar. Lagt er t.d. til að einkaréttur
Ríkisútvarpsins til útsendinga verði
afnuminn.
I utanríkismálum leggur Bandalag
jafnaðarmanna áherslu á gagn-
kvæma afvopnun og útrýmingu
kjarnorkuvopna og tekur undir
sjónarmið friðarhreyfinga. fsland
verði áfram aðili að Atlantshafs-
bandalaginu.
Hallalaus rekstur ríkissjóðs,
hóflegar lántökur og rétt skráning
gengis eru meðal helstu atriöa í efna-
hagsmálum. Einnig skal komið á
staðgreiöslukerfi skatta, fylgt raun-
vaxtastefnu og verðtryggingu inn- og
útlána. Verslun skal vera frjáls og
verðlagsákvæði afnumin, viðskipta-
höft og skömmtun skal ekki í lög
leiða. Setja ber stranga verðlagslög-
gjöf og efla verðlagsskrifstofu.
Valddreifing er lykilatriði í
hugmyndafræði Bandalagsins, þ.e.
sú grundvallarhugsun að ráðum fólks
skuli sem mest ráðiö í litlum ein-
ingum, af því sjálfu, valdið sé fært til
sveitarstjóma í síauknum mæli og
þær dreifi valdi áfram, t.d. til
hverfa- og íbúasamtaka. Frjálsir
samningar um kaup og kjör, fiskverð
og verð á landbúnaðarafurðum, svo
nokkuð sé nefnt, er liður í slíkri vald-
dreifingu. Aðilar vinnumarkaðarins
eiga aö vera frjálsir og óháöir öllu
valdi, lýðræði innan samtaka launa-
fólks skal vera virkt og samningar
um kaup og kjör frjálsir, án afskipta
ríkis- eða flokksvalds.
Lagt er til aö Framkvæmda-
stofnun ríkisins verði lögð niður, svo
og Sala varnarliðseigna.
Áhersla er lögö á aö dómskerfi
verði óháð löggjafarvaldi og fram-
kvæmdavaldi, meðferð dómsmála
hraöað og að borgarar eigi kost á
ókeypis lögfræðiaöstoö.
Bandalagiö telur brýnt að sýna
varkárni í samskiptum við erlenda
fjármagnsaðila og aö fullt tillit sé
tekiö til verndunar umhverfis við val
á virkjunar- og stóriðjukostum.
-PÁ.
DV. ÞRIÐJUDAGUR 29. MARS1983.
George Bush, varaforsetl Banda-
ríkjanna.
George Bush
væntanlegur
Ákveðið hefur verið að George
Bush, varaforseti Bandaríkjanna,
heimsæki Norðurlöndin í sumar.
Ekki er vitað nákvæmlega hvenær
af þessari heimsókn verður en talið
er að hann komi hingað til lands um
mánaðamótin júni/júlí. Tilgangur
ferðarinnar er almennt skraf og
ráðagerðir með leiðtogum Norður-
landa.
-SþS.
Skipuð nefnd
um málefni
aldraðra
Heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytið hefur skipað í sam-
starfsnefnd um málefni aldraðra.
Nefndina skipa eftirtaldir:
Almar Grímsson formaður, séra
Sigurður H. Guðmundsson,
tilnefndur af öldrunarráði Islands
og Ingibjörg Rafnar lögfræðingur,
tilnefnd af Sambandi ísl. sveitar-
félaga.
Skipunartími nefndarinnar er frá
1. janúar 1983 til næstu fjögurra
ára.
Helstu verkefni samstarfsnefnd-
arinnar eru að hafa frumkvæði að
stefiiumótun um málefni aldraðra,
að annast áætlanagerð um málefni
aldraðra fyrir landið í heild, að vera
tengiliður milli ráðuneyta, stofn-
ana og samtaka, sem starfa að.
málefiium aldraðra, aö vera ráð-
herra og ríkisstjórn til ráðuneytis
um þessi mál og að annast stjóm
Framkvæmdasjóðs aldraðra og
gera tillögur til ráðherra um
úthlutun úrsjóðnum.
-J.G.I., starfskynning.
Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði
——■——————■■■ I ■ ■■■ —————————■—
Stofnanafargan í heimspekideild
Ein af skyldum háskólakennara
er að stunda f ræðistörf og er kennslu-
skylda þeirra miðuð við það. Híns
vegar hefur orðið verulegur mis-
brestur á því, að háskólakennarar
uppfylli þessa skyldu, þ.e. gefi út
niðurstöður fræðirannsókna sinna.
Þó verður því ekki neitað, að slíkt
gerist öðru hverju og fyrir nokkru
varði einn af kennurum heimspeki-
deildar doktorsritgerð sem hann
hafði ritað um íslenska dansa. Er
það út af fyrir sig þakkarvert, þótt
menn taki hins vegar eftir því, að rit-
gerðin er varin við sömu stofnun og
doktorsefnið kenndi, en það er þvert
á aldagamlar venjur um að doktors-
efni leiti til annarra háskóla um leyfi
til doktorsvama. Átti þó í þessu tii-
viki að vera hægur vandi fyrir
doktorsefni, því að ritgerðin um
íslensku dansana er rituð á ensku og
því ekki handhæg íslenskum almenn-
ingi. Ekki sakar að geta þess, að
doktorsefnið, Vésteinn Ólason, hefur
um Iangt árabil verið einn af helstu
■ hatursmönnum bandaríska vamar-
' liðsins hér á landi, og ein af megin-
Iröksemdum hans gegn hernum hefur
verið hin síauknu engilsaxnesku
áhrif, sem m.a. kæmu fram í síauknu
flóði dægurlagatexta á ensku, auk
orðatiltækja. En nú eru sem sagt
áhrifin farin að koma fram á
doktorsritgerðum.
En samhliða því, að Iítið fer fyrir
rannsóknarstörfum háskólakennara
með kennslustörfum, einkanlega í
heimspekideild, þá hafa þessir opin-
bem starfsmenn stofnað hverja
stofnunina á fætur annarri innan
deildanna. I útvarpinu var getið um
að í heimspekideild væm stofnanir
eins og: sagnfræðistofnun, bók-
menntastofnun, málvisindastofnun,
o.s.frv. öllum þessum stofnunum
var það sameiginlegt, að það vom
kcnnarar við háskóladeildina, sem
veittu stofnuninni forstöðu, tilgangur
stofnunarinnar var sá sami og með
kennslu viðkomandi háskólaprófess-
ora, en jafnframt var tekið fram, að
því miður hefði fjárveitingavaldið
ekki séð ástæðu til þess að styrkja
þessar stofnanir nema lítillega.
Svarthöfði er síður en svo mótfall-
inn auknum styrkjum til háskólans
enda á vegur hans að vera sem
mestur. En hið lokaða kerfi, sem há-
skólinn hefur byggt upp umhverfis
sig, hefur ekki orðið til þess að efla
samstöðu um Háskóla íslands. Og
allra síst á þetta við um heimspeki-
deild Háskóla íslands, en þar virðist
vera að myndast þröngur klikuhópur
marxista, sem fyrst og fremst
hugsar um að viðhalda valdastöðum
sínum og koma kunningjum sinum
að. Og það verður að segjast eins og
er, að menn hljóta að taka sagnfræði
manna eins og Gunnars Karlssonar
með tortryggni og efast um dóm-
greind hans tU að skUja hismiö frá
kjarnanum, — manns, sem telur
Fidel Castro og fangabúðariki hans
einu von mannkynsins.
Hinar sérstöku stofnanir
heimspekideUdar virðast skv. frétt
útvarpsins tU þess eins að ná í fleiri
styrki handa háskólakennurum.
Ekki verður séð, að stofnanir þessar
muni verða tU þess að auka víðfeðmi
þess starfs, sem stundað er í
heimspekideUd, a.m.k. verður ekki
séð, að dr. Vésteinn Ólason starfi
að öðru í bókmenntastofnuninni
heldur en í kennslustarfi sínu, þó er
vitanlega hugsanlegt að hann ræði
hugöarefni sin á ensku á stofnana-
fundum.
En hvemig á þá að efla háskóla-
starfið? Það veröur u. gert með því
að auka styrki til manna, sem óska
að stunda framhaldsnám, manna,
sem eru að vinna að fræðUegum rit-
gerðum hér heima, og opna leiðir
fyrir aukið fyrirlestrahald manna,
sem starfa utan háskólans. Að
nokkru hefur VLsindasjóður staðið
straum af slíkum styrkjum, en
einnlg má nefna sjóði eins og Gjöf
Jóns Sigurðssonar, að ógleymdum
beinum f járveitingum sveitarfélaga,
fyrirtækja og menntamálaráðu-
neytisins í þessu skyni. Þá má ekki
gleyma áhugamannafélögum, sem
hafa undanfarið haldið fræðslufundi
og ráðstefnur meö fræðimöunum,
þar sem áhugafólk hcfur haft aðgang
að.
Áður fyrr var það talið standa Há-
skóia íslands fyrir þrifum, hversu
fáir væru þar við nám. Nú er það
ekki lengur helsta vandamálið, bitt
virðist vera meira vandamál, að
kennarar við heimspekideild telja
tima sínum best borgið með því að
hugsa út leiðir til þess að auka launa-
greiðslur til sín í stað þess að vinna
við þau störf, sem þeir eru skipaðir
til, að kenna, en leita að öðrum kosti
annarra starfa.
Svarthöfði.