Dagblaðið Vísir - DV - 08.02.1984, Blaðsíða 12

12
DV. MIÐVIKUDAGUR 8. FEBRUAR1984.
1
■ ■ 1
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjðri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjðri og útgáfustjðri: HÖRÐUR EINARSSON..
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoðarritstjórí: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjðrar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON.
Ritstjórn: SÍDUMÚLA 12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI 11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 86611.
Setníng, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ SÍÐUMÚLA 12. Prentun:
Árvakur hf„ Skeifunni 19.
Áskriftarverðá mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað25kr.
Leitin að lágstéttinni
Þessa dagana eru bæði Kjararannsóknarnefnd og
Vinnuveitendasambandið að birta niðurstöður af könn-
unum sem þessir aðilar hafa staðið fyrir á launakjörum.
Kjararannsóknarnefnd kallar sína skýrslu láglaunakönn-
un. Hvorutveggja er góðra gjalda vert, en er það ekki
dæmigert fyrir vinnumarkaðinn og ástandið að nú fyrst
er rokið til og kannað hvaða kjör fólkið býr raunverulega
við?
I margar vikur og mánuði hafa menn rifist um launa-
kjörin, sett fram kröfur og bitist um prósentur, án þess
að nokkrar fullnægjandi upplýsingar liggi fyrir um hver
launakjörin eru. Sér í lagi hafa menn talað fjálglega um
láglaunafólkið, án þess að hafa minnstu hugmynd um
hverjir teljast til þess hóps. Einblínt er á launataxta og
blásin upp neyð þeirra sem þiggja laun samkvæmt lægstu
töxtum, án þess að taka aðrar tekjur eða aðstæður með í
reikninginn.
I þeim könnunum sem nú eru birtar er gerð tilraun til
að meta launadreifinguna og framfærslutekjur í heild
sinni. Vinnuveitendasambandið rannsakar heildarlaun,
þar með talin laun vegna yfirvinnu, ákvæðis- og bónus-
vinnu, fata- og fæðispeninga og aðrar sambærilegar
greiðslur. Kjararannóknarnefnd aflar upplýsinga um
allar heimilistekjur, þar með taldar tekjur maka, barna-
bætur og aðrar tekjur til framfæris.
Erfitt er að bera þessar tvær kannanir saman, en þó er
ljóst að mikill munur er á föstum dagvinnutekjum annars
vegar og heimilistekjum hins vegar. Hjá stórum hluta úr-
taksins er ekki hægt að setja samasemmerki á milli. Eins
er ljóst að mjög er mismunandi hvernig tekjur manna
nýtast þeim til framfærslu. Ungur maður sem hefur
fimmtán þúsund króna mánaðartekjur og býr heima hjá
foreldrum hefur meira milli handanna heldur en einstæð
móðir með tvö börn sem býr sjálfstætt.
Kjör fólks fara eftir aðstæðum og láglaunahópurinn
verður ekki mældur eftir launatöxtum heldur aðstæðum,
heimilishaldi og f jölskyldustærð.
Kona sem hefur fimmtán þúsund króna laun getur ekki
talist í hópi hinna verst settu í þjóðfélaginu ef hún er í
sambúð með manni eða maka sem hefur þrjátíu þúsund
króna tekjur og hvorutveggja leggst til heimilisins.
Þá er athyglisvert að á sama tíma og upplýst er hjá
Kjararannsóknarnefnd að aðeins 8% af Dagsbrúnar-
mönnum hafi tuttugu þúsund krónur í heimilistekjur eða
minna kemur fram hjá Vinnuveitendasambandinu að tæp
60% verkafólks hafi yfir 20 þúsund krónur í samanlögðum
launatekjum.
Enn sem fyrr sannast að stéttarstaða segir ekki alla
söguna um launastöðu.
Þessar kannanir báðar færa okkur þó heim sanninn um
aö í þjóðfélaginu hefur myndast lágstétt, fátæktarfólk,
sem skarast inn í hinar ýmsu stéttir. Heimilishagir ráða
þar úrslitum frekar en launataxtarnir einir sér. Einstæð
foreldri eru þar ofarlega á blaði. Það fólk tilheyrir engu
sérstöku stéttarfélagi og þarf heldur ekki endilega að
þiggja laun samkvæmt lægstu töxtum.
Launahækkanir um 4%, 6 eða jafnvel 10% fyrir þetta
fólk breyta engu um lífskjör þess. 4% ofan á þrettán
þúsund krónur eru fimm hundruð og tuttugu krónur.
Hverju breytir slík kauphækkun?
Lágstéttina þurfum við að finna og henni þarf að rétta
hjálparhönd. Ekki með smáskítlegum launahækkunum
heldur raunverulegum kjarabótum í öðru formi.
ebs
iinnudagur hjá
Straumsvíkur-
Sverrí
Vegna ununæla iönaöarráöherra á
Alþingi um laun ISAL starfsmanna vil
ég gjaman upplýsa hvaða laun
iönaöarráöherra fengi ef hann tæki sig
nú til og færi að vinna hjá ISAL í ker-
skálum í stað þess aö vinna fyrir ISAL
í þingsölum.
Aöur en Sverrir hjá ISAL byrjar aö
vinna mætir hann i læknisskoðun hjá
trúnaöarlækni ISAL og svarar skrif-
þau veröa að vera heilbrigð ef hann á
aö vinna í kerskálunum. Síðan fær
Sverrir upplýsingar um fyrirtækið,
leiöbeiningar um öryggismál og aö
endingu k jarasamninginn.
Vinnudagurinn hefst kl. 8 að
morgni, en rútan sem flytur Sverri til
Straumsvíkur kemur á staðinn 10—12
minútum fyrir vinnutímann svo aö
lega spumingum um andlegt og Sverrir geti komiö sér í vinnugallann
líkamlegt heilsufar. Mældur er blóð- og stimplað sig inn. Mundu þaö, j
þrýstingur, mælt er þanþol lungna en Sverrir, að þaö er brottrekstrarsök aö
BALDUR
BALDURSSON
STARFSMAOUR Í
ÁLVERINU
ísfisklandanir
U: N
erlendis
—athugasemdir við skrif DV um það ef ni
I DV 31. janúar og 1. febrúar sl. er
fjallað um verölag á ísfiskmarkaönum
í Bretlandi og verð þar borið saman viö
hráefnisverö á Islandi.
Skv. því sem fram kemur í DV þá
mun þaö hafa verið fyrirtækiö
Framleiðni sf. sem geröi þá útreikn-
inga sem blaöiö birtir og það aö beiðni
blaösins. Mér vitanlega hefur Fram-
leiöni sf. ekki fengist viö né fylgst með
útflutningi á ferskum fiski fram til
þessa enda ber skýrsla fyrirtækisins
þaö greinilega meö sér. Til þess að
gera lesendum blaðsins grein fyrir
hvaða fyrirtæki hér er um aö ræöa þá
kemur fram í ritinu lsL fyrirtæki, aö
Framleiðni sf. annist ráögjöf fyrir fisk-
vinnslustöövar. Framkvæmdastjóri
fyrirtækisins er Árni Benediktsson
(fulltrúi Sambandsfrystihúsanna í
Verðlagsráði sjávarútvegsins). Það
má því hverjum vera ljóst aö DV
leitaði ekki til hlutlauss aöila til að
gera þennan samanburð heldur til
aðila sem mikilla hagsmuna hefur aö
gæta í þessu máli.
Varðandi skýrslu Framleiðni sf. þá
er hún unnin á svo bamalegan hátt að
undrun sætir og ber ekki meö sér aö
þar hafi „sérfræðifirma” veriö að
verki, eins og DV kallarfyrirtækiö.
Helstu atriöi sem ástæða er til aö
gera athugasemdir við eru eftirfar-
andi:
1. Viö mat á fiskverði hérlendis er
dæmi tekið um 2,5 kg þorsk 1. fl.
Reiknað er meö kassauppbót.
Beinlínis er látiö að því liggja að
farmar þeir sem ísl. skip selji í Bret-
landi séu samsettir á þennan hátt en
því er ekki aö heilsa. I hvert skipti sem
ísl. skip landar erlendis fær L.I.O.
sundurliöun á þeim afla, sem landaö
Kjallarinn
ÁGÚST EINARSSON
VIOSKIPTAFRÆÐINGUR
STARFSMAÐUR LÍÚ
er, ásamt veröi á hverri tegund fyrir
sig. Á sl. þremur mánuöum hafa 36
skip landað í Bretlandi samtals 2.872
tonnum. Þessi afli skiptist á eftirfar-
andihátt:
»
54%þorskur
10% ýsa
36% annar afli
Þessum afla var fyrst og fremst
landað úr togbátum en ekki úr togur-
um eins og skilja má af skýrslu Fram-
leiðni sf. Framangreind aflasam-
setning er dæmigerð fyrir farm á Bret-
landsmarkað. Þau verö sem fengusti
fyrir þennan afla eru eftirfarandi:
meöalverö
1561 tonn þorskur 32.50 kr/kg
283 tonn ýsa 33.90 kr/kg
1028 tonn blandaöur fiskur 23.00 kr/kg
Meöalverð heildar 29.22 kr/kg
Hvert myndi verðgildi þessa afla
vera ef honum heföi verið landað á
Islandi?
Skv. matsniðurstööum 1982 fyrir tog-
báta þá skiptist þorskur og ýsa á eftir-
farandi hátt í gæðaflokka.
t Þorskur: Ysa:
1. flokkur 76% 77%
2. flokkur 15% 19%
3. flokkur 9% 4%
Ekki er úr vegi aö ætla að svipað mat
heföi komið út heföi þessum afla verið
landaö hér heima. Skv. þessu mati og
án kassauppbótar og meö lauslegu
mati á verömæti annars fisks má ætla
aö meðalverð þessa afla hér heima
heföi verið eftirfarandi. (Miðað er viö
2,5 kg þorsk og 1,5 kg ýsu).
|H „Varðandi skýrslu Framleiðni sf. þá er
^ hún unnin á svo barnalegan hátt að
undrun sætir og ber ekki með sér að þar hafi
„sérfræðifirma” verið að verki, eins og DV
kallar fyrirtækið.”