Dagblaðið Vísir - DV - 11.02.1984, Síða 8

8
Dv^emBxeuftYiJFÉgfttÆH 1984/:
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖROUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoóarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍÐUMÚLA 12—14. SÍMI 86611. Auglysingar: SÍOUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI 11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 86611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12. Prentun:
Arvakur hf„ Skeifunni 19.
Askriftarverðá mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað25kr.
Stutt skrefírétta átt
Flest bendir til, aö stjórnmálamaðurinn og alþingis-
íiiaðurinn Lárus Jónsson fái ekki hina lausu stöðu banka-
stjóra við Búnaðarbankann. Þrír af fimm bankaráös-
i íönnum hafa lýst stuðningi við bankamanninn Jón Adolf
? 'uðjónsson.
Að vísu er hugsanlegt, aö forustu Sjálfstæðisflokksins
t ikist aö snúa upp á handlegg einhvers hinna þriggja
bankaráðsmanna, sem allir eru í öðrum stjórnmálaflokk-
um. En sinnaskipti af því tagi verða að teljast ótrúleg.
Ef Lárus nær ekki stöðunni, er það í annað sinn á
skömmum tíma, að stjórnmálamaður og alþingismaður
erður að víkja fyrir bankamanni. Þá átti Framsóknar-
okkurinn í hlut og bankinn var hinn sami og nú,
Búnaöarbankinn.
Það var stjórnmálamaðurinn og alþingismaðurinn
; tefán Valgeirsson, sem fyrir áramót beið lægri hlut í
samkeppni við bankamanninn Stefán Pálsson um stöðu
bankastjóra. Þau úrslit mörkuðu tímamót í samdrætti
pólitískrar spillingar.
Sem betur fer þykir ekki lengur sjálfsagt, að þreyttir
slþingismenn hafi forgang að stöðum bankastjóra. Þetta
er í sama dúr og í utanríkisþjónustunni, þar sem ekki
þykir lengur sjálfsagt, að þreyttir ráðherrar veröi að
sendiherrum.
Að vísu er enn litið svo á, að embætti bankastjóra séu
eign stjórnmálaflokka í hefðbundnum hlutföllum. Stefán
Pálsson var ráðinn sem framsóknarmaður og Jón Adolf
Guðjónsson verður ráðinn sem sjálfstæðismaður.
Það, sem gerist, er, aö fulltrúar hinna stjórnmálaflokk-
anna, sem ekki „eiga” hina lausu stöðu, koma sér saman
i!m að ákveða sjálfir, hver skuli vera fulltrúi eignar-
flokksins. Og þeir taka fagmenn fram yfir þingmenn.
Þetta er minnkun spillingar, en ekki afnám hennar.
Enn er næstum útilokað fyrir bankamenn að verða að
hankastjóraefnum, nema með stuðningi valdamikils
stjórnmálaflokks, helzt annaðhvort Sjálfstæðisflokks eða
Framsóknarflokks.
Þá eru einnig mjög fá dæmi um, að menn, sem hafa get-
iö sér gott orö í starfi úti í þjóðlífinu, annars staðar en á
alþingi, komi til greina, þegar bankaráð velja nýja
bankastjóra. Væri slík tilfærsla þó mjög heilbrigð.
Og ekki má gleyma því, að stjórnmálamenn helztu
flokka á alþingi telja sig hafa forgang að kosningu í
oankaráð. Þaö eru enn alþingismenn, sem persónulega á-
kveða, hverjir verði bankastjórar og helztu deildarstjór-
ar banka.
Eðlilegra væri, að flokkarnir á alþingi kveddu til starfa
í bankaráðum séfróða flokksmenn utan úr bæ. Þá yrði lík-
legt, að fagmenn yrðu jafnan ráðnir í mikilvæg embætti,
annaöhvort úr röðum bankamanna eða utan úr bæ.
Bezt væri, að niður legðist hugmyndin um, að stjórn-
málaflokkar eigi ákveðin sæti í bankaráðum og banka-
stjórnum, svo og hliðstæð sæti í Framkvæmdastofnun og
ýmsum sjóðum, sem skammta fé eins og bankarnir gera.
Alþingismenn hafa nægilegt vald í löggjöfinni og með
afskiptum sínum af framkvæmdavaldinu, sem felast í
þingræðinu. Þeir eiga ekki að vera að vasast á öðrum
valdasviðum til viðbótar, svo sem í fjármálum og fjöl-
miðlum.
Ráðning tveggja fagmanna sem bankastjóra Búnaðar-
bankans er skref, en stutt skref, í rétta átt. Verulegum
árangri verður ekki náð, fyrr en bankastjóraefni hætta að
þurfa að veifa stuöningi við valdamikinn stjórnmála-
flokk.
Jónas Kristjánsson.
Salt í grautinn
salt í sárin
,,Eg aldist nú upp viö þaö að boröa
hnausþykkan grjónagraut, og fékk
kanilsykur út á hann á sunnudögum,
þegar ég var strákur. Og mér þótti
þaðbaragott.”
Þessari yfirlýsingu sveita-
mannsins var tekið meö algerri
þögn. Velmeinandi háskólanemi viö
borðsendann tók ofan gleraugun og
pússaöi þau ótt og títt. Ihaldssamur
viöskiptafræöingur, sem sat á móti
mér, laut höfði og kleip meö þumal-
fingri og vísifingri vinstri handar í
nefbríkina, milli augnanna. Uti viö
gluggann sat skáldlega sinnaður
fríöleikspiltur, smyrsl augna vorra.
Andlit hans var sem höggvið í stein
nema hvaö (hnaus)þykk efrivörin
titraöi ofurlítiö.
I stuttu máli sagt, var andrúms-
loftið rafmagnað.
Sveitamaöurinn, sem eflaust
hefur verið aö mestu leyti samsettur
úr efnum sem ekki leiða rafmagn,
hélt ótrauöur áfram.
— Þaö er auövitað verra ef ekki
eru til peningar fy rir salti í grautinn!
Osaltaöur grautur er voöalegt óæti,
bolla og sýndust engin merki þess að
hún kæmi upp á yfirborðið á næst-
unni. Háskólaneminn velmeinandi
másaði mjög á gleraugu sín, meðan
viöskiptafræöingurinn virtist alveg
upptekinn af einhverju sem var að
gerast utan viö gluggann, utan sjón-
máls okkar hinna. Eg hóstaði ákaf-
lega og lengi til þess aö þurfa ekki
aðtakatilmáls.
— Annars er óhollt aö boröa of
mikiö salt. Eg las þaö einhvers
staðar aö salt hækkaöi blóöþrýsting
og ég held nú aö Islendingar hafi
alveg nógu háan blóðþrýsting samt,
þeir eru svo voðalega stressaöir. Svo
þaö er kannski eins gott aö fólk fari
aö borða ósaltan graut.
Hann þagnaði aftur, en viö vorum
engu f úsari aö taka til máls en áöur.
— Finnst ykkur ekki Islendingar
vera alltof stressaöir? Eg tek svo
voöalega mikiö eftir þessu! Sjálfur
legg ég höfuðáherslu á aö slappa
alltaf vel af. Þaö er til dæmis
voðalega gott fyrir sálina aö fara
upp á fjöll ööru hverju og renna sér
dálítið á skíöum.
og svo kostar vegagerö og viðhald
vega og snjómokstur auðvitaö sitt.
En þaö kemur auövitaö á móti aö rík-
iö hefur miklar tekjur af sölu á bílum
og bensíni og þeim tekjum mætti sem
best verja til niöurgreiöslu á inn-
lendu satti ef neysla á því ykist viö
þaö aö fólk slappaði af vegna skíða-
iökana! Svo má ekki gleyma því aö
fólk slasast gjarna þegar þaö er á
skíðum og þjónusta viö slasaö fólk í
heilbrigöiskerfinu er voðalega dýr.
Þetta veröur auðvitað aö vega allt
saman og meta og þar megum viö
ekki gleyma mannlega þættinum því
umfram allt veröum viö aö stefna að
því að Islendingar njóti lífsfyllingar
og hamingju á Islandi. Þaö er
auövitaö voðalega mikilvægt og viö
megum alls ekki gleyma því.
Sveitamaöurinn þagnaði og beiö
enn eftir svörum. En viö vorum allir
eins og dáleiddir eftir þessa
mögnuðu ræöu. Augnasmyrslið dró
varimar andartak upp úr kaffi-
bollanum til þess aö endurnýja súr-
efnisbirgðirnar en flýtti sér aö kafa
aftur. Háskólaneminn velmeinandi
^ " °- •

ég viöurkenni það. En það er þaö
sem ég hef alltaf sagt, aö þaö þýðir
ekki aö reiða sig á fokdýrar innflutt-
ar vömr. Þaö er þjóöhagslega óhag-
kvæmt og beinlínis heimskulegt, þeg-
ar viö getum framleitt þetta sjálfir
hér heima. Þess vegna verður aö
stækka saltverksmiðjuna, þarna, æ
. . . hvar sem hún nú er, og gera
Islendingum kleift aö kaupa
alíslenskt salt í grautinn.
— Þaö er alls ekki um þaö aö
ræöa! Auk þess sem Lslenskt salt
veröur aldrei neitt ódýrara en
innflutt!
Ihaldssami viðskiptafræöingurinn
haföi nú litið upp og var voteygur,
enda haföi hann klipið fast.
— Nú, þá bara greiöum við þaö
niöur! Annað eins hefur nú gerst! Og
þaö er ekki hægt að ætlast til þess aö
þjóðin lifi á saltlausum graut. Hann
er svo voðalega vondur.
Sveitamaöurinn þagnaöi og leit i
kringum sig, bíðandi eftir svörum.
En þau komu ekki. Efri vörin á
augnasmyrslinu var á kafi í kaffi-
Viöskiptafræöingurinn herti nú
upp hugann og skaut inn athuga-
semd.
— Em skíöin ekki innfiutt? Væri
þaö ekki óhagkvæmt?
— Þetta verður auövitaö aö vega
og meta, ég viðurkenni þaö. Allt
orkar tvímælis þegar í ausuna er
komið! Þaö má auðvitað segja aö ef
fólkiö slappar almennt af, lækkar
blóöþrýstingurinn, og þá er auövitaö
meira svigrúm fyrir saltneyslu, sem
kæmi þá minna aö sök! En salt kost-
ar gjaldeyri. Og ef svo er tekið meö í
reikninginn aö skíöi, bindingar og
skíöafatnaöur er allt innflutt vara,
og kostar þess vegna gjaldeyri, má
auövitaö segja, aö þaö sé þjóöhags-
lega óhagkvæmt aö hvetja fólk til
þess aö stunda skíðaíþróttir! Svo er
auövitaö ýmislegt í kringum þetta
allt saman þar aö auki! Við megum
ekki gleyma því aö menn þurfa aö
komast til og frá skíöasvæðunum og
þaö gera þeir á bílum sem eru
innfluttir og kosta þess vegna gjald-
eyri. Þaö sama má segja um bensín
speglaöi sig í gleraugunum og þóttist
alveg upptekinn. Eg lagði til atlögu
viö þykka eplakökusneið af því þaö
er dónaskapur að tala meö fullan
munninn. Viöskiptafræðingurinn
staröi á sveitamanninn, eins og gler-
augnaslanga á óbóleikara, og vætti
varir sínar ótt ogtítt meötungunni.
I stuttu máli sagt játuðum viö allir
uppgjöf meö þögninni. I rökræöum
skiptast menn á skoðunum og reyna
aö finna hugsanavillur í málflutningi
andstæöingsins. En óráðshjali
óupplýstra og ósvífinna oröháka
veröur ekki svaraö meö rökum.
Hann beiö enn um sinn eftir
svörum og eftir því sem tíminn leið
breikkaöi sigurbrosið sem lék um
varir hans. Að lokum leit hann á
klukkuna og tilkynnti aö hann yröi aö
hafa sig á brott: — Eg þarf aö mæta
á bankaráðsfund.
Viö sátum þöglir nokkra stund
eftir aö hann var farinn, en kvödd-
umst síöan daprir í bragði, og
héldum hver til síns heima, bugaöir
menn.
: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.