Dagblaðið Vísir - DV - 16.02.1984, Page 16

Tr
16
Spurningin
Hvernig leggst
tíðarfarið í þig?
Markús Markússon: Agætlega bara,
en ég er orðinn þreyttur á snjónum,
hann mætti alveg fara. Eg kann ágæt-,
!ega viðmig í kuldanum.
Sigurgeir Stefánsson: Þaö leggst vel í
mig. Eg er vanur svona veðri aö
norðan þar sem ég bý. Þar er oft snjó-
koma og svo bjart á milli. Eg á von á
því að sumarið verði gott.
Páll Olafsson: Vel. Mér líður ágætlega,
ég kann mjög vel við mig í svona veðri.
Það er hressandi að fá svona veður við
og við.
Lára Gunnarsdóttir: Það leggst bara
ágætlega í mig. Mér finnst þetta allt í
lagi, þorrann og góuna, og ef viö fáum
gott með vorinu.
Iris Reynisdóttir: Bara ágætlega. Mér
finnst alltaf gaman að snjó. Ætli
sumarið verði ekki svo eins og í fyrra.
Olafur Hrólfsson: Það leggst „brott-
flutningslega” í mig. Eg held aö viö
séum komin út fyrir hinn byggilega
heim. Það gæti þess vegna veriö að
maöur færi af landi brott og þá tii
Ameríku.

{■8SI HAUflaan ,8I HUOAaUTMMIr'f. VCl
~~—W.TIMMTUDatrO R15:VgBRU,ATTTgSrrj,J""
Lesendur
Lesendur
k ■ • • * *. • .j

Lesendur
Lesendur
Samkvæmt skýrslum eru meðallaun kvenna á íslandi 50% lægri en meðal-
laun karla, þrátt fyrir lögbundið launajafnrétti.
kosti um þriðjung í kaupi.
Eins og fyrr segir hafa verkakonur í
bænum varist þessari launalækkun um
mörg undanfarin ár og ekki trú ég öðru
en að enn rísi þær upp og láti ekki
bankavaldiö hafa forgöngu um það aö
lækka hin lágu laun verkakvenna með
hinum þrálátu reikni - og mælingar-
kúnstum, sem fela fyrir fólki í fljótu
bragði hina beinu launalækkun sem
veriðeraðgera.
Takist bankavaldinu í bænum að slá
ryki í augu fólks og semja um þessa
kauplækkun þá er verið aö leiða þetta
yfir allar konur í þessum störfum í
bænum.
Verkakonur á Akranesi munu aö
■sjálfsögðu enn verja þessa vinnu sína
og leggja ekki oftraust á forsjón,
bankavaldsins, þar sem líka hefur
komið í ljós við rannsókn á launamis-
mun karla og kvenna í landinu að kon-
ur í bankamannastétt hafa á árinu 1983
haft 56% lægri laun heldur en karl-
ar í sömu starfsgrein.
Stjórnvöld lands vors guðs hafa
lækkaö laun fólksins um 30%, líka skal'
finna út til viöbótar 35% launalækkun á
störf þeirra kvenna sem vinna við
ræstingarstörf aökvöldi til og nóttu.
Verkakonur, látið ekki óviröa ykkur
og störf ykkar með því aö láta lækka
laun ykkar um 35% umfram það sem
ríkisstjórnin tók af ykkur.
LAUN RÆST-
INGARKVENNA
Herdís Olafsdóttir skrifar:
Opinberar skýrslur hafa lagt þau
sannindi fyrir alþjóð aö á árinu 1983
hafi meöallaun kvenna á Islandi verið
■50% lægri en meðallaun karla, þrátt
fyrir lögbundið launajafnrétti á Is-
landi. Þó skal enn finna ráð til aö
lækka laun í þeim störfum sem konur
vinna.
Aldrei hefur neinn kostnaður farið
eins í taugarnar á frammámönnum
bæjarmála á Akranesi og það aö
þurfa að greiða konum laun fyrir
ræstingu á skólahúsum bæjarins, sem
óhjákvæmilega verður að miðast við
eftir- og næturvinnu að öllu leyti, enda
sumir þeirra t.d. Fjölbrautaskólinn
þrifnir seinni hluta nætur svo vinnu sé
lokið áöur en skólastarf hefst. Laun
fyrir vinnu þessa eru greidd samkv.
fermetra-ákvæöiskerfi, sem fyrir
löngu síðan var samið um, þegar það
þótti óhæfa aö greiða tímalaun sem
féllu á eftirvinnu, kvöldmatartíma
sem er greiddur með tvöföldu kaupi og
svo næturvinnu. Þá varð það fangaráð
til að fá verkið unnið ódýrara aö það
| yröi greitt meö ákveönum taxta pr.
fermetra.
Oft hefur veriö uppi tilhneiging hjá
forráöamönnum bæjarins að lækka
þetta kaup en því hefur verið varist af
kvennadeild verkalýðsfélagsins, enda
eins og gefur að skilja enginn fús til að
láta lækka laun sin.
Þannig er þetta búið að ganga í ára-
raðir, þar til núverandi bæjarstjórn
komst til valda og lagði fram sparn-
aöarhugmyndir sínar. Þá var það
fyrsta og drýgsta sparnaðarhugmynd
hennar aö lækka kostnaö við ræstingu
skólahúsanna. Hagræðingarfyrirtæki í
Reykjavík sagðist geta komiö með
tímamælt ákvæðiskerfi sem lækkaði
launakostnað við ræstinguna um 35%.
Konurnar sem vinna þessa vinnu í
ákvæðisvinnu hafa ákveöinn nauman
tíma til að ljúka hver sínu svæði og nú
fréttist það að sumar afburða duglegar
konur lykju þessu verki á skömmum
tíma og þá hófst áróður fyrir því að af
þeim þyrfti að ná kaupinu, þær hefðu
allt of hátt kaup. Þannig magnaðist
áróðurinn.
Þetta var í sjónmáli fyrir bæinn til
þess aö spara, lækka kaupið við
ræstingu skólanna og segja verka-
mönnum bæjarins upp fastri yfirtíö
sinni, tveimur eftirvinnutímum á dag.
Nú kom fólk frá hagræðingarfyrir-
tæki í Reykjavík til aö mæla upp
skólana, mæla og mæla, borð og stóla,
gluggakistur og hillur, telja rusla-
körfur, huröir og síma og aö sjálfsögðu
mæla gólffleti og ákveöa minútur og
núll komma mínútur á hvert verk.
Síðan var þetta mínútuverk reiknað út
með auðvitaö smánarkaupi, enda þótt
um sé aö ræða strangt mælt ákvæðis-
verk, sem að miklum hluta er unniö á
næturvinnutímabili. En kaupið sem
nota skyldi til útreiknings á mánaðar-
kaupinu var aöeins eftirvinnukaup.
Þaö leit vissulega út fyrir aö þarna
væri hægt að lækka laun ræstingar-
kvenna um 35%.
En verkakonur á Akranesi hafa
stundum veriö harösnúnar og ekki
látið allt oröalaust yfir sig ganga. Þær
neituðu þessu enda meö gildan, ný-
gerðan samning fyrir þessa vinnu og
þær konur sem þetta snerti glöddust
yfir því að ríkisstjórnin okkar festi
með lögum alla launasamninga, svo
árásirnar á þessa vinnu verkakvenn-
anna urðu að frestast um sinn.
En nú hefur þessum lögum verið af-
létt þó ekki sjáist hilla undir þaö að
fariö verði út í launaleiðréttingar fyrir
láglaunafólkið í landinu og þar munu
konumar vera stærsti hópurinn, því
upplýst hefur veriö að á sl. ári voru
konur að meðaltali með 50% lægri laun
heldur en karlar miðaö við ársverk,
þrátt fyrir ákvæðisvinnu, bónus og
aftur bónus.
A þessum síðustu og verstu tímum
hafa risið upp á akraneskan mæli-
kvarða tvær hallir hér í bænum, en það
eru bankahallirnar tvær sem báðar
eru stórar og þar þarf aö ræsta
nokkrar hæöir fyrir starfsemi bank-
anna. Og nú þurfti að finna upp ráö til
aö lækka laun ræstingarkvennanna í
bönkunum.
Til voru kvödd fyrirtæki, ég veit ekki
nöfn þeirra eöa nafnnúmer, en þau
gætu heitiö Launalækkun h/f. Verkefni
þeirra var að mæla og mæla eins og
gert hafði verið í skólunum og nú
skyldi gengið hart eftir því aö fá þetta
upptekiö og samþykkt. Þetta þýddi
eins og fyrr segir að laun kvennanna
fyrir sama svæði lækkaði að minnsta
ELLILÍFEYRISÞEGAR — hafa gleymst
Arni Ketilbjarnar skrifar:
Miklar umræður uröu um láglauna-
fólkið í sjónvarpinu 7. febrúar. I því
sambandi tók ég eftir að ekki var
minnst einu orði á þá sem hafa allra
lægstu launin í landinu en það eru elli-
lífeyrisþegarnir. Þeim var sem sagt
meö öllu gleymt, nema að forsætis-
ráðherra mundi að þeir væru til.
Vegna þess ætla ég að taka tvö dæmi
um vesældarkjör manna 67 ára til 90
ára. I sama fjölbýlishúsi og ég bý í er
gamall maður um sjötugt sem býr í
einstaklingsíbúö. Laun hans eru 8.600
krónur á mánuði og eru því vandræðin
mikil, svo mikil að hann getur ekki
keypt sér gleraugu sem hann þarf
nauösynlega að fá sér.
Þetta er eitt dæmi um vesaldóminn,
sem frammámönnum verkalýðs-
hreyfingarinnar datt ekki í hug að
minnast á þegar talað var um léleg
kjör láglaunafólks. Eöa eru ellilífeyris-
þegar ekki láglaunafólk? Er bara
beðið eftir því að við förum sem fyrst
yfrum?
Annað dæmi er svo um mig sjálfan,
en ég verð 85 ára á þessu ári. Eg er
heppinn hvað varðar mín kjör, ég nýt
greiðslna úr Lífeyrissjóði verslunar-
manna og það bætir kjör mín. 1983
gleymdist að bæta við framtal mitt
52.000 króna greiðslu úr Lífeyrissjóði
verslonarmanna, enda voru tekjur
mínar að meðtöldum lífeyrisgreiðslum
98.000 krónur, sem eru lágmarkstekjur
til þess að Iifa mannsæmandi lífi. Þá
má benda á að ég verð að greiöa rentur
Eru ellilífeyrisþegar ekki láglaunafólk? Er bara beðið eftir að þeir fari yfrum sem fyrst? Bréfritari fjallar um
kjör aldraðra.
og afborganir af tveggja herbergja
íbúð minni, ásamt fæði, Ijósi, hita,
síma og húsgjaldi sem er 810 krónur á
mánuöi. Ennfremur þarf ég að greiða
fyrir mikið magn af meöulum þar sem
ég er sjúkur. Svo þarf ég að greiða
fyrir hjálp handa mér þar sem ég er
ekkjumaður.
Um síðustu jól fékk ég glaöning eða
jólagjöf.frá skattstofunni, þar sem mér
er gert skylt að greiða 16.417 krónur
vegna þess að ég gleymdi að telja fram
greiðslurnar úr lífeyrissjóðnum. Eg
hef enga peninga til að greiöa þetta og
sennilega verð ég skattpíndur þangaö
til dauðinn losar mig undan skatt-
piningunni. Sem gæti þó oröið fyrr en
seinna.