Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.1984, Blaðsíða 10

10
DV. FÖSTUDAGUR11. MAÍ 1984.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Umsjón: Guðmundur Pétursson
MITTERRAND
SVEIGÐUR TIL HÆGRI
— eftir 3ja ára st jórnarsetu
Þrem árum eftir að Frakkar kusu
sér að forseta mann sem lofaði þeim
lausn á atvinnuleysinu með blöndu af
sósíalisma og frjálshyggju eru þeir
enn að reyna að glöggva sig á því
hvenær bóla muni á efndunum hjá
Francois Mitterrand.
Það var 10. maí 1981 sem Mitter-
rand og sósíalistar unnu kosninga-
sigur sinn á Valery Giscard
D’Estaing en á þessu þriggja ára
afmæli eimir lítið eftir af sigurgleði
vinstrimanna. Það er ekki aðeins
Kommúnistaflokkurinn heldur og
áhrifamiklir hópar innan Sósíalista-
flokksins sem eru farnir aö nöldra
opinberlega yfir þrákelkni stjórnar-
innar við sparnaöarstef nuna.
Kurr á vinstri
arminum
Vonbrigði vinstrimanna komu
hvaö berlegast í ljós í apríl síðasta
þegar sárgramir starfsmenn stáliöj-
unnar brenndu myndir af forsetan-
um og kölluðu Mitterrand „svik-
ara”. Og á meöan bræði stáliönaðar-
manna hefur breyst yfir í stöku götu-
uppþot, hefur fyrrum iðnaöarráð-
herra Mitterrands, Jean-Pierre
Chevenement, gengið fram til þess
aö opinbera þá spá sína að núverandi
stefna forsetans sé dæmd til að mis-
takast.
Cnevenement er leiðtogi Ceres-
armsins vinstrisinna í Sósíalista-
flokknum en hann gekk úr ríkisstjóm
Pierre Mauroy forsætisráðherra í
mars 1983 þegar Mitterrand ákvað
eftir nokkurt hik að kúvenda
stjórnarskútunni og taka upp
stranga sparnaðar- og aðhalds-
stefnu.
Meira á línu
Thatcherismans
Þrettán mánuðum síöar fylgir
Mitterrand sem fastast „stjarfa-
stefnunni” svokölluðu sem dyggilega
er framkvæmd af Jacques Delors
fjármálaráðherra. Delors hefur sett
á oddinn aö ná niður verðbólgunni í
Frakklandi en hún er um 7% á árs-
grundvelli og hærri en hjá flestum
nágrönnunum.
Stjarfastefnan hefur ekki lengur
það bráöabirgðayfirbragö sem henni
var ætlað að vera á rósrauðri braut
sósíalista til meiri atvinnu og betri
kjara heldur viröist hún til
frambúðar.
Mörgum sósíalistanum í Frakk-
landi finnst sú slóð sem Mitterrand
treður ekki vera sú sama sem þeir
kusu 1981. Þeim finnst sú stefna meir
í ætt við jafnaðarmenn í Vestur-
Þýskalandi og á köflum óhugnanlega
lík því sem þeir kalla erkiíhald
Margaretar Thatcher, forsætisráð-
herra Breta, eða jafnvel Reagan-
isma.
Og atvinnuleysiö, sem Mitterrand
setti á oddinn og notaði sér öðru
fremur til þess að sigrast á stjórn
D’Estaing 1981, hefur fariö vaxandi
en stöðnun einkennt efnahagslífið. —
Fyrir utan þaö að vera kosningamál
1981, sem Mitterrand hefur ekki
tekist að ráöa bót á, þá þykir það
hálfu verra fyrir þá sök að á sama
tíma hefur efnahagslíf annars staðar
á Vesturlöndum tekið að dafna að
nýju eftir lömun olíukreppunnar.
Horfinn frá þjóðnýtingu og
treystir á einkaframtakið
Chevenement beinir gagnrýni
sinni að Delors en ekki Mitterrand í
orðum en hlýtur þó að hæfa forset-
ann jafnframt. Hann spáir því að at-
vinnulausir veröi orðnir 2,8 milljónir
og að vinstriflokkarnir hljóti að tapa
kosningunum 1986.
Mitterrand telur að ekki sé ann-
arra kosta völ en fylgja gildandi
stefnu ef franskur framleiðsluiðn-
aöur á aö vera samkeppnisf ær.
Hann heimsótti Bandaríkin í mars
síðasta og lét þar orö falla um þörf-
ina á aö örva einkaframtakið og fjár-
festingar einkaauðmagns í Frakk-
landi sem sýnir vel hve mjög hann
hefur sveigst til frjálshyggjunnar. I
byrjun stjórnarferils síns hafði hann
mesta trú á þjóðnýtingu bankanna
og stærstu fyrirtækja. — Enda hafa
jafnvel skæðustu andstæöingar hans
í pólitíkinni, eins og Raymond Barre
og Jacques Chirac, fyrrum forsætis-
ráöherrar, lokið nokkru lofsorði á
efnahagsstefnu hans, en að vísu meö
tregðu.
Hægriöflin segja að Mitterrand
knýi fram jafnvel strangari efna-
hagsaðgerðir en þau hefðu nokkru
sinni þorað að reyna meðan þau voru
við völd.
Mannaskipti hugsanleg
A næstu mánuöum bíða Mitter-
rands ákvarðanir sem tengjast
þessum sinnaskiptum hans. Annars
vegar hvort hann hefur áfram
kommúnista meö í ríkisstjóminni en
sósíalistar hafa nægan þingmeiri-
hiuta án kommúnista. Hins vegar
hvort hann eigi að skipta um for-
sætisráöherra og láta Mauroy
flakka.
Kommúnistar, sem hafa gerst æ
Mitterrand Frakklandsforseti.
uppreistarsamari á stjórnarheimil-
inu upp á síðkastið, haf;a gert það
ljóst að þeir ætla ekki aö nlaupast af
stjómarskútunni heldur bíða þess að
Mitterrand flæmi þá af henni. En það
mun þó ekki létt ákvöröun fyrir
Mitterrand aö reka þessa fjóra
kommúnista sem ráðherraembætti
skipa í ríkisstjórninni því að með því
mundi hann strika út tveggja ára-
tuga þolinmæðisvinnu við aö koma á
samstarfi vinstriaflanna. Það gæti
um leið skapað jarðveg fyrir
Kommúnistaflokkinn að fylkja um
sig hinum óánægðari vinstriöflum
landsins og taka forystuna af
sósíalistum sem leiðandi vinstri-
flokkur Frakka.
Skoðanakannanir sýna aö
óánægjan meö spamaðarráðstafanir
ríkisstjórnarinnar bitna helst á per-
sónufylgi Mauroy forsætisráðherra.
Hugmyndir eru uppi um að Mitter-
rand víki honum frá og fái í tæka tíö
fyrir kosningarnar 1986 annan vin-
sælli mann í forsætisráöherraemb-
ættið. I því samhengi heyrast helst
nefndir Michel Rocard land-
búnaðarráðherra, Jacques Delors
fjármáiaráðherra og Laurent Fabius
iðnaðarráöherra. En þeir þykja allir
vera fremur á hægrikanti flokksins.
HVE LENGIENDIST ÓLYMPÍUHEFÐIN
MEÐ ÞESSUM HÆTTI?
Þessi sundlaug viö háskólann í Suður-Kalifomíu verður notuð á
ólympíuleikunum bæði fyrir sundkeppni og dýfingar.
Akvörðun Sovétmanna um aö taka
ekki þátt í ólympíuleikunum í Los
Angeles er líkleg til þess að vekja
aftur upp gömlu spurninguna um
hvort þeir verði ekki lagðir niður
senn.
I sumra augum er ólympíu-
hreyfingin eins og fomaldarskrímsli,
sem geti ekki þrifist í nútímaheimi,
og þegar ein vandræðin af henni líði
hjá steðji önnur að jafnharöan.
Mörg saman
Þegar ekki hrjáir hana pólitískt
þref og milliríkjadeilur þá eru það
deilur um hrikalegan kostnað af
ólympíumótum seinni ára, sem
vekja mönnum efasemdir um hversu
lengi verði undir því risiö að halda
þessari gömlu hefð viö.
Þar á ofan er skrímslið hlaðið
kaunum af baráttunni gegn misnotk-
un lyfja í íþróttum og fyrir því við-
horfi aö íþróttamenn eigi að keppa
fyrir heiðurinn en ekki peninga.
Og einhvers staðar í hugar-
fylgsnum manna leynist ávallt
kvíðinn fyrir því að hvenær sem
veröa vill geti þessi mannmörgu mót
umbreyst í martröð hryðjuverka.
Þótt draga megi úr þeirri hættu með
meiri andvara þá verður hún seint
útilokuðmeð öllu.
Hefur staðið
allt af sér
Juan Antonio Samaranch, forseti
alþjóða ólympíunefndarinnar, er
meðal þeirra sem líta raunsætt á
áhrif pólitísks þrefs á ólympíu-
hreyfinguna, enda var hann sendi-
herra Spánar í Moskvu. — „Viö
verðum að viðurkenna þá staðreynd
að heimurinn skiptist í tvo hluta
ólika pólitískt og íþróttalega séö.
Ólympíunefndin veröur aö reyna að
vera brúin þeirra á milli.”
Enda hafa ólympíuleikamir staðið
af sér margan styrinn án þess að
lognast út af. Þannig var í Montreal
þótt íþróttafólk hinna svörtu lýð-
velda Afríku og annarra þriðja
heims ríkja sniðgengju þá. Og aftur
héldu leikarnir velli þótt Jimmy
Carter Bandaríkjaforseti fyrirskip-
aði að bandarískt íþróttafólk skyldi
ekki sækja ólympíuleikana í Moskvu
1980.
Og þótt svo færi að austantjalds-
ríkin afréðu að efna til eigin íþrótta-
móts í Búlgaríu á sama tíma og
ólympíuleikarnir fara fram í Los
Angeles þá búast menn við aö
ólympíuhreyfingin standi það af sér
einnig.
Hrikalegur
kostnaður
Fyrir um áratug horfði þó illa fyrir
hreyfingunni, þegar reikningamir af
Montreal-leikunum ruku upp í
stjamfræðilegar summur og skildu
borgina eftir í eins milljarðs dollara
skuld. Af því leiddi að flestir
kinokuðu sér við að axla þessa
byröi. Þegar staðarvaliö fyrir leik-
ana 1984 var til ákvörðunar hjá
alþjóða ólympíunefndinni 1978 var
aöeins einn umsækjandi sem bauðst
til að vera gestgjafinn. Það var Los
Angeles sem fullyrti að borgin gæti
haldiö leikana fyrir minna en 500
milljónir dollara, án þess að þurfa
eyri af skattpeningum alþýöu.
Viðhorfin breyttust töluvert þegar
það barst út aö hugsanlega þyrfti
stórborg ekki endilega aö steypa sér
í skuldir sem sliga mundu hana fram
á 21. öld til þess að standa fyrir
leikunum. Nú er það um tylft aðila
sem sækjast eftir því að halda leik-
ana 1992.
Lyf og
atvinnumennska
Lyfjanefnd ólympíuhreyfingar-
innar telur sig þurfa aö vera for-
göngumann og fordæmi öllum
íþróttahreyfingum í baráttunni fyrir
því að eyða lyfjanotkun í afreks-
íþróttum. A seinni árum hafa verið
þróaðar ýmsar aðferðir til þess að
kenna hvar notuð hafa verið lyf, sem
eru á bannlista nefndarinnar. En
þama er á brattann að sækja, því að
þjálfarar og keppendur sjálfir leita
eilíft nýrra bragöa og nýrra lyfja
semerfitt er aörekja.
Olympíunefndin hefur einnig leit-
ast við að sporna gegn atvinnu-
mennskunni, en ekki tekist að öllu
leyti. Hún hefur orðiö aö láta undan
síga í ýmsu og meöal annars viður-
kenna að þeir sem eru fullgildir
áhugamenn í dag eru kannski
íþróttamenn sem enga vinnu stunda
aðra, þótt þeir þiggi ekki laun þann
tímann, í voninni um að
ólympíuheiðurinn eigi eftir að bæta
fjárhag þeirra meö margföldum
tekjumöguleikum.
Þeir eru ófáir sem telja að skilyrði
til þess að ólympíuleikamir leggist
ekki af sé aö besta afreksfólki íþrótt-
anna verði leyfð þátttaka í þeim,
jafnvel þótt það sé atvinnumenn,
sem nefndin leyfi ekki þátttöku eins
og nú er um hnútana búiö.