Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.1984, Blaðsíða 12

12
DV. FÖSTUDAGUR11. MAl 1984.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöurogútgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjórí og útgáfustjóri: HÖRDUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aóstoóarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍDUMÚLA 12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI 11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 86611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12. Prentun:
Árvakur hf., Skeifunni 19.
Áskriftarverð á mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað 25 kr.
Ólympíuhugsjónin eyðilögð
Ákvöröun Sovétríkjanna um að ta'ka ekki þátt í
ólympíuleikunum þarf ekki að koma á óvart. Eftir að
Bandaríkin hættu við þátttöku í Moskvuleikunum fyrir
fjórum árum til að mótmæla innrásinni í Afghanistan
hafa Sovétmenn beðið færis til að koma fram hefndum.
Stórveldaslagurinn gengur nefnilega út á að gjalda líku
líkt, jafnvægið nær ekki aöeins til vígbúnaðarins, það
verður einnig að vera fullt jafnræði í fýluköstum. Úr -því
að Bandaríkin neituðu að koma til Moskvu af pólitískum
ástæðum geta Rússarnir auðvitað ekki verið minni menn.
Þeir verða einnig að finna sér mótmæli.
Olympíuleikarnir eru sem sagt ekki merkilegri í augum
þessara stórbokka en svo að það þykir sjálfsagt að draga
leikana niður í lágkúru kalda stríðsins. Ölympíuhugsjón-
in og íþróttirnar eru eins og hvert annað peð á skákborði
barnalegs rembings stríðandi fylkinga.
Er nema von að illa gangi í samningum um afvopnun
og flókin deilumál, þegar einföld og saklaus mál á borð
við íþróttamót eru virt að vettugi og höfð að leiksoppi,
eftir pólitískum geðsveiflum hverju sinni.
Ákvörðun Bandaríkjanna um að hætta við þátttöku í
ólympíuleikunum fyrir fjórum árum mæltist illa fyrir
meðal allra þeirra sem unna íþróttum. Iþróttum og
pólitík á ekki að blanda saman. Hins vegar var afstaða
Bandaríkjamanna skiljanlegri fyrir þá sök aö Sovétríkin
höfðu þá nýlega ráðist með heri sína inn í Afghanistan. Sá
atburður var þess eðlis að frjálsar og sjálfstæðar þjóðir
hlutu að mótmæla harkalega svo fólskulegri árás.
Við getum ekki látið sem ekkert sé þegar heilar þjóðir
eru murkaðar niður, jafnvel þótt mótmælin breyti engu
um atburðarásina.
Sovétríkin hafa enga slíka ástæðu til að skírskota til.
Þeir bera fyrir sig tylliástæður.
Það eitt vakir fyrir Sovétríkjunum aö koma höggi á
Bandaríkjastjórn, jafnvel þótt það kosti eyðileggingu á
sjálfum ólympíuleikunum og stefni framtíð þeirra í
hættu.
Helsta friðarvon mannkyns felst í auknum sam-
skiptum, leik og starfi, þar sem þjóðir mætast og kynnast
og pólitísk landamæri eru ekki til. Iþróttasamskipti,
heilbrigð og heiðarleg keppni og kynni æskufólks alls
staðar að úr heiminum er ákjósanlegasta aðferðin til að
skapa friðvænlegan heim. Fordómum er eytt, vinátta og
gleði fær útrás og íþróttafólkið, áhorfendurnir og frétta-
mennirnir í þúsundatali blanda geði, friðmælast og vakna
til vitundar um aö heimsmyndin er ekki eins óskapleg og
hræðileg og stórveldin vilja vera láta. Svarthvíta myndin
breytist og það verður erfiðara fyrir einangraða valda-
kónga í fílabeinsturnum að etja þjóðum og herjum
saman í dauðastríð, þegar kynni hafa skapast og vináttu-
bönd verið hnýtt.
Ölympíuleikarnir þjóna ekki aðeins tilgangi sem
glæsileg íþróttahátíð. Þeir eru mikilsvert framlag í þeirri
friðarviðleitni sem af einlægni hefur eflst á allra síðustu
árum.
Fyrir einræðisherra og valdabraskara, sem áfram
vilja skáka mannkyninu fram og aftur á taflborði úreltr-
ar heimsvaldastefnu, er það eitur í beinum ef fólkið og
þegnarnir uppgötva að heimsveldin hafi rangt fyrir sér.
Það er dapurlegt til þess aö vita að örfáir fýlupokar og
smásálir austur í Kreml geti kippt fótunum undan háleit-
ustu hugsjón allra friðelskandi manna, eyðilagt ólympíu-
hátíðina og sáð frækornum illgresis og tortryggni, án
nokkurrar frambærilegrar ástæðu. Það er ekki einu sinni
hægt að fyrirgefa þeim, því þeir vita hvað þeir eru að
gera. Tilgangurinn-helgar-meðaiið. ------*ebs:
AF GRUNDVALL-
ARVERÐIOG NIÐ-
URGREIDSUUí
—greinarhluti tekinn til skoðunar
I Dagblaöinu og síðar DV hafa
falliö mörg gervigullkom um
íslenskan landbúnaö. Þeim ófögnuöi
hefur einkum sjálfvalinn hópur
manna slett á síöur líkt og kálfar
losa úr klaufum. Þaö hefur veriö
þessum hópi sameiginlegt, fyrir utan
þaö aö heita sumir sama nafninu, aö
þeir hafa stuöst viö víötækt þekking-
arleysi á umræöuefninu.
Ymsumhefur þótt aöbændurhafi
verið seinir til svars gagnvart
skrifum þessum og þagaö oftast
þunnu hljóði þótt klifað hafi verið á
rangfærslum og lygum dag eftir dag,
árum saman, landbúnaöi til hnjóös
og þjóðinni til vansæmdar. En hafa
ber í huga aö margir okkar bænda
hafa taliö aö rógurinn væri svo yfir-
drifinn að flestir lesendur vissu hann
aö stærstuin hluta framsettan til að
þjóna lund þeirra einkennilegu
manna sem hafa af því lifibrauð að
framreiöa og selja æsifréttir og
annansora.
Dæmigerður greinarhluti
Þaö er ekki vegna þess aö þú, Jón-
as minn Guömundsson, rithöfundur
m.m., hafir slegið eitthvert nýtt met
í opinberun þekkingarskorti í grein
þinni í DV sl. föstudag (föstudaginn
27. apríl), að ég drep nú penna niður.
Hitt mun sannari orsök aö eftirfar-
andi greinarhluti er dæmigerður
fyrir málflutning ykkar nafna og
hálfnafna og hl jóðaði svo:
„Það ér auðvitað vel skiljanlegt
fyrir neytendur, að maður meö
slíka þekkingu á kýrinnar náttúru
og hegöan skuli vera valinn til
æöstu metorða í samtökum
bænda. En hinsvegar vita neyt-
endur að kýrnar mjólka meira
þegar þær ganga í kafgresi á sum-
ardögum, en þá skammdegis-
daga, er þær híma liðstirðar og
nytlitlar í f jósi, dópaöar af lyf jum
og slagandi af fóðurbæti.”
I þessari málsgrein ert þú Jónas
(fyrir kaup líklega?) aö gera tilraun
til þess, óvart eða vísvitandi, að mis-
skilja þau orö formanns Stéttar-
sambands bænda, er hann lét falla í
útvarpi um þaö aö ekki væri öruggt
aö mjólkuraukningin nú í vetur
þýddi endilega aö framleiðsla ykist
að sama skapi út allt árið. Þ.e. aö
aukning á sumarframleiddri mjólk
miðað viö fyrri ár væri ekki örugg
afleiöing mikillar vetrarframleiðslu.
Kjallarinn
BIRKIR
FRIÐBERTSSON
BÓNDI, BIRKIHLÍÐ,
SÚGANDAFIRÐI
Eins og vikiö er aö hér aö framan
tel ég aö þekkingarleysið sé þinn
þröskuldur í þessu efni frekar en ein-
ber illgirni, að ég segi ekki óþverra-
háttur.
Fróðleiksmolar
Því verð ég aö trúa því aö þér og
e.t.v. sumum lesendum þínum gæti
verið akkur í aö fá brot þeirrar vit-
neskju sem er enn utan þíns f jölhæfa
höfuðs og þekkingarsviös, en snertir
mjög þann greinarhluta sem hér er
til umræöu og nýtur þeirra for-
réttinda aö vera hér aleinn dreginn
til skoöunar af þeim f jölmörgu rang-
færslum sem grein þín geymir og eru
svo ósköp keimlíkar innbyrðis aö
minnt gætu á samstofna bakteríur,
og látum þær kyrrar liggja, en
hyggjum aö vissum f róðleiksmolum.
1. Framleiösla mjólkur vissa vetr-
armánuöi er minni en innanlands-
neysla á mjólk og mjólkurvörum.
Sumarframleiðslan umfram
neyslu byggir upp smjör- og
ostaþörf vetrarins. Umframfram-
leiðsla ársins eöa útflutnings-
hlutinn verður einnig til þá.
2. Forusta bændasamtaka og for-
sjármenn mjólkursamlaga hafa
reynt aö fá framieiösluna jafnaða
milli árstíða t.d. meö hærri
greiðslum fyrir vetrarframleidda
mjólk en skerðingu á veröi fyrir
sumarframleiðslu. Verömun-
urinn hefur skilaö ómældum
árangri, en betur má.
3. Hin mikla sumarframleiösla er
ekki vegna þess að vor- og sumar-
bærur skili meiri ársnyt heldur en
haust- og vetrarbærar kýr, nema
síður sé. Þetta vita bændur eins
og formaður þeirra og einnig
fjöldi annarra neytenda.
4. Þrennt veldur mikilli árstiöa-
sveiflu í mjólkurframleiöslu ööru
fremur.
a) Kúnum er eölilegra aö bera að
vorinu og festa þá frekar fang á
þeim tíma sem leiðir til vor-
buröar.
b) Kýr mjólka mun meira á fyrri
hluta mjólkurskeiös en hinum
síöari. (Þetta hefur þig kannski
grunaö, Jónas).
c) Ymsir framleiðendur telja aö
núverandi mismunur á vetrar- og
sumarverði sé of lítill Vegna
aukins fóðurkostnaöar þegar kýr
eru í hæstri nyt vetrarmánuöina.
5. Þrátt fyrir þessa annmarka er
það von margra aö umbeðin og
æskileg tilfærsla á buröartíma sé
m.a. orsök hinnar auknu
framleiðslu í vetur.
6i Aö aukinni framleiöslujöfnun
þarf að vinna, vegna
markaöarins og vegna þess aö
vinnslukostnaður vegna manna-
halds og nauösynlegrar um-
setningargetu samlaganna er
hærri en vera þyrfti ef árstíðar-
sveiflan væri minni eða nær
engin. Þess vegna er þaö hlutverk
okkar bænda aö bæta þar um eftir
bestu getu. Til þess að svo megi
takast þurfa fleiri kýr aö bera
síðsumars eöa fyrri hluta vetrar
og færri á öörum árstímum.
7. Hirðing íslenskra kúa, fóðrun og
aöbúö er tvímælalaust á þann veg
að bændur þekkja lítt til þess aö
þær hími um skammdegisdaga
„liðstirðar og nytlitiar í fjósi” og
hvergi mun þekk jast aö slíkar kýr
Séu „dópaðar af lyfjum og siag-
andi af fóðurbæti.” (Svo
menntaöar kýr hef ég ekki séö).
Þaö er fagvinna aö viðhalda
hreysti afuröamikilia kúa, ekki
síst þeirra, sem framleiöa megin-
hluta mjólkurinnar á langri inni-
stööu, en samkvæmt niöurstööum
úr skýrslum nautgriparæktar-
félaganna er augljóst aö
stærstum hluta íslenskra mjólkur-
framleiöenda er sú list lagin og
þeir fá kýr til hærri ársafuröa ef
aðalframleiðsia á mjólkurskeiöi
er meðan skammdegið ríkir.
Samkvæmt nefndum gögnum
eru jafnminnstar ársafurðir hjá
þeim kúm sem bera á tímabilinu
júní, júlíogágúst.
Þekkingarauki
„Þeir kaupa ekki á sig gáf urnar þó
aö þeir fari í þessa skóla,” sagði
kerling ein hér vestra og þótti
skemmtilega til orða tekið. Þú
veröur heldur ekki greindari, Jónas
minn, þó aö þú lesir þetta tvisvar. En
þegar að þú hefur lesið þetta svo vel
aö þú skiljir, vil ég trúa því aö þekk-
ing þín hafi aukist frá því sem áður
var, því ekki vil ég meina að umrædd
skrif þín með skáldlegu oröfæri hafi
til orðið gegn betri vitund.
Því biö ég þér og þinum blessunar.
A „Hin mikla sumarframleiðsla er ekki
vegna þess að vor- og sumarbærur skili
meiri ársnyt heldur en haust- og vetrarbærar
kýr, nema síður sé.”