Dagblaðið Vísir - DV - 07.11.1984, Blaðsíða 7

DV. MIÐVIKUDAGUR 7. NOVEMBER1984.
7
Neytendur Neytendur Neytendur Neytendur
Hollir jurtaréttir
fyrir veturinn
Nú er snjóa tekur og vetur konungur
gengur í garð hættir Islendlngum við
hreyfingarleysi og innisetu og verður
þvi sjálfsagt ekki langt að bíða þar til
Heimiliö og ofnœmi
Þeir sem þjást af ofnsmi verða að
gera heimili sin þannig úr garði aö
sem minnst hætta sé á ofnæmis-
völdumþar.
Grundvallaratriði á heimilum og
vinnustöðum er að þar sé ekki hætt
við að loftið sé mengað. Þvi oft getur
loftiö inni verið mengaðra en sjálft
útiloftiö. Það eru stöðugt að koma ný
byggingarefni og húsin eru betur
einangruö en áöur. Þetta gerir það
að verkum að loftræsting verður aö
vera góð. Það er einnig mjög mikil-
vægt að heimilið sé hreint og forðast
ber aö vera með húsdýr til aö halda
dýrahárum og ryki í lágmarki. Það
er mögulegt að fjarlægja alla þá
hluti sem þekktir eru sem ofnæmis-
valdandi og þar með er verið að
fyrirbygg ja það að viðkomandi verði
fyrir ofnæmi á heimili sinu.
Þaö eru margir sem þola illa upp-
gufun frá hinum ýmsu byggingarefn-
um, sérstaklega þó þeir sem þjást af
ofnæmi. Þessi efni geta veriö
byggingarplötur, lím, lakk og máln-
ing. Það er þvi mikilvægt aö notuö
séu efni sem ekki gufa upp eða
uppgufun frá þeim er þegar lokiö.
Það verður að lofta rækilega út þar
sem lím eða málning hefur verið not-
uð. Þá eru til ýmis önnur ráð fyrlr of-
næmissjúklinga sem þelr ættu að
kynnasér.
Leyndar hœttur
Ofnæmissjúklingar og fjölskyldur
þeirra læra fljótlega að einstakar
matvörur geta valdið miklum vand-
ræðum i sambandi viö ofnæmiö. Og
þess vegna læra þau að forðast þess-
ar vörur. En það getur verið verra
með hinar „leyndu hættur” í til-
fellum þar sem ekki er nægilega vel
skýrt frá innihaldi viökomandi vöru.
Oft þarf ekki mikið magn af viðkom-
andi efni til að framkalla ofnæmis-
viðbrögð. Dæmi um slik efni geta
verlö: Egg, mjólk, kjötfars, pulsur.
Þaö þarf ekki að vera nema smá-
aðskotahlutur i einhverri vöru eöa
jafnvel matarafgangur í einhverju
íláti sem getur valdið ofnæmi. Einnig
geta litarefni valdið ofnæmi.
Hættumar leynast viða hjá
ofnæmissjúklíngnum og hann verður
ávallt að vera á varðbergi.
Lauslega þýtt úr
Forbrugerrapporten.
aukakilóin fara að láta sjá sig hér og
þar á mögum, rössum, mjöðmum og
lærum. Sumir hafa eflaust látiö skrá
sig á hin ýmsu lfkamsræktarnámskeið
og hoppa þar og skoppa svona tvisvar
eða þrisvar í viku. Aðrir vlnna, sofa og
eta án þess að hugsa um líkamann eða
hollustuna en hér á eftir fara nokkrar
hollar, góöar og kjammiklar upp-
skriftir fyrir þá sem vilja halda sínu
líkamlega heilbrigði.
Gulrótabúðingur:
200 g fint rlfnar gulrætur
4 dl mjólk
10 muldar heilh velti-tvíbökur
3—4 egg
lítið eitt af rúsinum og hökkuðum
hnetukjömum
litið eitt af bræddu smjörlikl
salt eftir smekk.
Búðingurinn er bakaður í formi eða á
pönnu, má ekki vera þykkari en 2—3
cm. Með honum er notað ávaxtamauk.
Ostagratin með rósakáli:
1 kg rósakál
salt
SÓSA:
2 msk. smjör
1 msk. hveltl
1/41 grænmetissoð (ekkl af rósakáli)
50 g rjómaostur
1 bolli mildur rlfinn ostur
1—2 msk. riflnn parmesan ostur
Sjóðið rósakálið i 8-10 mín. Látið
siöan vatnið renna vel af þvi og látið
kálið i eldfast mót.
Sjóðið sósuna og látið rjómaostinn i
hana. Látiö hann bráðna og hrærið i á
meöan. Salt eftir smekk. Hellið sósunni
yfir rósakálið. Stráið milda ostinum yf-
ir og síðan parmesan ostinum. Bakið i
30mín.viðl75°C.
Rófuróttur:
Mýkt i pottl í 3 msk. aí oliu:
1 niðursnelddur laukur
1 niðursneidd græn paprlka
1 lítið eggaldin, skorið í litla teninga
Blandaðúti:
2 bollar niðursnelddar, hráar rófur
1 dós eða 2 boUar nlðursneiddir
tómatar
Bragðbættmeð:
1/4 tsk. basU (eða rosemary)
1/2 tsk. oreganó
ltsk. salt
Hitið við vægan hita þar tU rófumar
eru meyrar og bragðefnin hafa
blandast vel. Þaö gæti þurft aö blanda
svolitlu vatni út i.
Glútenbollur eða hringur:
1/4 bolU granólarasp
ldlhveiti
1 msk. kartöflumjöl
2egg
1/2 boUl glútenmjöl
paprika, aromat, lauksalt eða laukduft
1 tsk. meggiduft eða frugola
salt
1 tsk. Iyftlduft
mjólk eftlr þörfum
öllum þurrefnunum (nema glúten-
mjölinu) og eggjum blandað saman
ásamt mjólk. Að siöustu er glútenmjöl-
inu hrært saman við og búnar strax tU
boUur eða kjöthringur. Bíðiö ekki eftir
lögun þvi að þá getur deigiö oröiö seigt
og leiðinlegt. Farið aö öðru leyti með
deigiö elns og kjötdeig. Finnist ykkur
deigið of ljóst má setja í þaö nokkra
dropaaf soju.
Kjúklinga- og
hrisgrjónaróttur:
1/4 boIU smjörlikl
1/4 bolll hveiti
1 l/2boUlmjólk
1 boUi s jóðandl vatn
2 tsk. frugola
1 l/2tsk.salt
1/8 tsk. paprikuduft
Otbúið eins og hvit sósa.
Siðan er bætt út í:
11/2 boUl soðin hrisgrjón
2 bollar hvitt sojahakk (útbleytt)
1/2 bolU svepplr
1/3 boUl græn paprika (skorln i smá-
bita)
Sett í eldfast mót og bakaö i 30—45
mín. við 200 °C.
Súraldins- og perusalat:
lpakkllime hlaup
1 boUl sjóðandl vatn
1 dós perur, stór
1 boIU perusafi
250 g rjómaostur
1/2 tsk. engUer.
Leysiö upp hlaupiö i heitu vatni.
Bætið út i 1 boUa af perusafa. Þegar
þetta er hálfhlaupið, þeytið vel
helmlnginn bætiö siðan rjómaostinum
út i. HelUð helmingnum af rjómaost-
blöndunni i form og látið í isskáp.
Þegar hlaupið, heUið helmingnum af
Umehlaupinu yfir og perunum (i
bitum). KæUð og þegar hlaupiö, heUið
afganginum af rjómaostblöndunni yf-
ir. Látiðiisskáp.
Maturognæring
Uppskriftir i
sjónvarpinu
I sjónvarpinu i kvöld kl. 20.40 hefst
nýr íslenskur þáttur sem ber nafnið
Matur og nærlng. 1 þættinum, sem er
i umsjá Laufeyjar Steingrimsdóttur
næringafræðings, verður i kvöld
fjallað um fiskinn.
Það verða að sjálfsögðu uppskrift-
ir aö góöum fiskréttum gefnar í
þættinum en þar sem búast má við
að fólk verði ekki almennt meö skrif-
færi við höndina þegar lesningin fer
fram komum viö með uppskriftimar
að þessum réttum hér strax.
Glóðaður fiskur
1 flak (500 g) ýsa eða smálúða
1/4 tsk. salt
pipar—örUtill
1—2 msk. brætt smjör eða matarolia
2 msk. brauðmylsna
SKRAUT:
Sitrónubátar, stelnselja
1. Leggiö roðdregin og beinhreinsuð
flök í smurt eldfast mót (ef
smálúðuflök eru notuö má hafa
roöiö og láta það snúa upp).
2. PensUð fiskinn með oUu eða
bræddu smjöri og stráið salti,
pipar og brauðmylsnu yfir.
3. Glóðið ímiðjumofnií 10—15 mín.
4. Látið sítrónubáta og steinselju-
greinaryfir.
Berið soðnar kartöflur, hrátt salat
og gróft ósmurt brauö meö.
Karfaflök með fyllingu
2 frekar stór karfaflök, roð- og beta-
hreinsuð
2 msk. sítrónusafi
1/2 tsk. salt
plpar á hnifsoddl
1/2 laukur, saxaður
1—2 tómatar i sneiðum
1/2 græn paprika i Utlum bitum
rósmarin
ostsneiðar (28% t.d. óðalsostur)
matarolia til að pensla með
1. Legglö annað karfaflakið í smurt,
eldfastmót.
2. Stráiö salti og pipar á bæði flökin
og helUð sitrónusafanum yfir.
3. Látið lauk, tómatsneiðar og
paprikubita yfir, stráið rósmarín
yfir og hyljið fyUinguna með ost-
sneiðum.
4. Leggiö hitt flakið ofan á, pensUð
með mataroUu.
5. Látiö mótið neöarlega í 200°C
heitan ofn og bakiö i um 30 min.
6. Leggið ostsneiðar yfir og bakið
áframí5—lOmín.
Fljótlegur hódegisverður
SQd úr edikslegl
harðsoðin egg
sýrðar rauðrófur
bananar
soðuar kartöflur
flatbrauð eða rúgbrauð
Hækkaði aðeins
um 3 prósent
I siðasta tölublaöi Gluggans sem
Samband islenskra samvinnufélaga
gefur út er m.a. blrt verðkönnun úr
verslunum á vegum sambandsins.
Þar er borið saman verð 46 vöru-
tegunda frá þvi i ágúst i fyrra og
september i ár. Þessar vörur kostuðu
alls í fyrra 1574.75 og nú í september
1622.40. Þetta þýöir aö hækkun hefur
að meöaltali verið um 3 prósent. Vörur
þær er hér um ræðir eru algengar
neysluvörur sem notaðar eru til
heimilishaldsins.
Hinar einstöku vörur hafa hækkað og
lækkað i verði mjög mismunandi.
Sveskjur hafa t.d. lækkað um 54
prósent og döðlur hins vegar hækkað
um45prósent.
En þegar á heildina er litið veröur
þessi hækkun að teljast hverfandi lítiL
„Það sem gerir þennan árangur mögu-
legan er að sjálfsögðu árvekni i
innkaupum, bætt flutningsaðstaða,
ýmis hagræðing í meðferð vörunnar og
stöðug skráning gjaldmiðla svo eitt-
hvað sé nefnt,” segir í greinarkomi
sem fylgir könnuninni.
BIRGÐASTÖÐ Vöruverðshækkanir frá 29/8 ‘83 — 4/9 ‘84 1983 1984 %
Juvel hveiti 2 kg 23.65 26.40 11.6
Royal ger 450 gr 38.75 45.00 16.1
Sykur 2 kg 35.50 22.90 -35.5
Finnskur molasykur 1 kg 35.35 26.40 -25.3
Katla borðsalt 1 kg 12.00 14.00 16.6
Danskt matarsalt 2 kg 24.00 25.60 6.6
OTA sólgrjón 950 gr 36.50 38.05 4.2
Kelloggs kornflex snapp 500 gr. .. 40.35 44.90 11.2
Alpen morgunmatur 340 gr 60.50 56.50 -6.6
River hrísgrjón 1 Ibs 21.75 20.45 -5.9
Smith baunir 1 Ibs 26.25 16.95 -35.4
Juvel makkarónur snabb 450 gr... 24.10 28.85 19.7
Brugsen marmelaði 400 gr 35.50 44.55 25.4
Coop marmelaði 453 gr 51.15 44.45 -13.1
Coop ananassulta 453 gr 56.45 45.60 -19.2
Cardia hunang 450 gr 51.10 51.85 1.4
Maarud flögur 100 gr 28.90 22.50 -22.1
ORA grænar baunir 1 /2 ds 15.90 17.40 9.4
Brugsen rauðkál 1610 gr 43.15 46.20 7.0
Kínisveppir, heilir 410 gr 49.90 60.00 20.2
Coop bakáðar baunir 7 í/2 oz .... 22.30 17.30 -22.4
Dole ananas 20 oz 32.20 44.45 38.0
Blandaðir ávextir 1/1 ds 63.30 64.00 1.1
Ferskjur 1/1 ds 55.65 58.10 4.4
Sveskjur8 oz 22.10 21.55 -2.4
Döðlur 250 gr 43.35 19.90 -54.1
Muscatel rúsínur 15 oz 54.65 79.35 45.1
Maggi súpur 9.80 10.50 7.1
Slotts tón atsósa 525 gr 22.00 28.60 30.0
Coop tómatsósa 340 gr 23.70 21.80 -8.0
OTK tekex 500 gr 48.20 54.60 13.2
OTK tekex 200 gr 16.55 16.20 -2.1
Bragakaffi 23.50 29.00 23.4
Neskaffi gull 50 gr ; Nesquik 700 gr 50.35 53.65 6.5
64.85 73.35 13.1
’ Top kvick 400 gr 39.35 39.35
OMO duft 227 gr 12.90 12.90
FAY álpappír30cm 25.05 21.65 -13.5
Leni eldhúsrúllur gular 28.75 26.70 -7.1
Leni WC gular4 rl 34.95 32.15 -8.0
Close-up tannkrem 18.00 18.00
Brugsen sjampoo 500 ml 26.25 36.35 38.4
Flóru smjörliki 20.80 30.00 44.2
Slotts sinnep 500 gr 25.55 29.00 13.5
Epli rauð per kg 46.53 42.45 -8.7
Appelsínur per kg 33.36 42.95 28.7
46 vöruatriði alls: 1.574.75 1.622.40 3.0