Dagblaðið Vísir - DV - 07.11.1984, Blaðsíða 15

DV. MIÐVIKUDAGUR 7. NOVEMBER1984.
15
Menning Menning Menning Menning
„Ljóð eiga að tjá titfinningar”
MAURABORÐIÐ
LJóð oo teiknlngar eftir BJama Bemharð BJamason.
Útgéfa höfundar, Rvfk 1984.
Bjami Bernharður Bjarnason, BBB (f. 1950),
hefur gefið út nýja ljóðabók með 24 ljóðum og 8
teikningum eftir sig (auk forsiðumyndar) og
heitir bókin „Mauraboröið”. Þetta mun vera
a.m.k. fimmta ljóðabók skóldsins. Hinar fyrri
eru: „Upp og ofan” (1975), „Hanafætur í regn-
boganum” (1977), „Ljóðför á hendur grósteini”
(1979) og „Blórpýramídi” (1979).
BBB hefur sérstöðu meðal ungra, súr-
realískra skólda að þvi leyti aö ijóð hans hafa
sterkari tengsl viö þjóðlega hefð en segjum t.d.
ljóð eftir S JON eða Stefón Snævarr. Hann hefur
einnig margt lært af atómskóldunum. Hann
hefur mjög sjólfstæðan tón og er oft frumlegur
og óútreiknanlegur. Hann er alþýðuskóld.
Ljóðin í „Mauraborðinu” eru öll stutt (nema
tvö — sjó um þau síðar). Við fyrstu sýn virðast
þau ólík, því skóldið reynir ýmis form, en þau
hafa mjög sterk höfundareinkenni. Hér kemur
eitt, rakalaust og smelliö:
GUMMIKÖTTUR
Ungstrætin komu hlaupandi
ógúmmiinu
... gulubröndóttu.Ogkötturinn
hlóigúmmíinu.
Ljóðinu fylgir mynd af ketti sem situr á
mannsandliti ó gúmmínótum?
„Húsið” er af öðrum toga, ljóðrænt með hótt-
bundnahrynjandi:
Letilega hvilir mjöllin
óþakihússins
ó eftir stormbeljanda
og stórhríöar
— eftir drungalega viku.
Heit og svört kemur nóttin
tilhússins
eftir þungar andvökustundir
og óttunnar blik
— eftir dægrin þreytt.
Augunkvika
til st jama
ispurn:
—Hver er leyndardómur
hins kalda geisla, i d júpum hyl
hússins?
Spumingin i lok kvæðis gefur lesanda hugboð
um þrumandi ógn, um eitthvað sem ekki muni
af okkur létta þó storminn lægi.
I stuttu ljóði um hlutverk skálds beitir BBB
íróníu sem ekki missir marks:
FERILL
Ljóö eiga að tjó tilf inningar
vísindanna
hjartagæsku burgeisanna
og alþýðuskóldin
eiga að f ara land úr landi
með tilr aunaglösin.
Bjami yrkir oft myrkt. Það er ekki alltaf auö-
skilið sem hann ber fram fyrír okkur ó maura-
borðinu sínu. „Blór pýramídi” heitir eitt þess-
ara ljóða sem hefst ó oröunum: „Undir skógar-
Bókmenntir
Rannveig G. Ágústsdóttir
þykkni/hringarsigtiger... "Hérerblóipýra-
midinn kominn aftur, en svo hét siðasta ljóða-
bók hans sem hófst ó ljóði um blóa pýramidann,
þar sem sagði að „blór pýramidi er jökull við
mynni flóans / blór pýramídi anzar ekki úr-
kynjaðrí hefð / blór pýramidi er garöur óleið út-
um huröir / töframannsins / ekki hafa enn öll
sund lokast í hruna.” Hvaö tóknar blái pýra-
mídinn?
Pólitikin er tekin á beinið og auðvaldið og
atómsprengjan. Annað af tveimur löngum ljóð-
um bókarinnar er ódeila ó heimsvaldastefnu og
strið og heitir, JFrá stríðshyggju til afvopnunar-
dagatals”:
Nótt, nótt undir gleri
inatógreninu
inn í rjóðri hippans, þar sem féll
blómið friskó
i regnvota jörð
Rós hins blóönótta regns
stóð i daggaryglu.
Bjarni yrkir um ljóðið og uppruna þess i
kvæðinu „Stjömumótta”, imi .JCjarnorkuguð” í
svonefndu ljóði og um „Dauöann” en hiö
síöastnefnda hefur þetta lokaerindi:
Og alltaf f jarlægist ijósiö
lengra og lengra
inn í kyrrðina, uns eilitið flöktir
til hins ramma myrkurs.
„Hanastél” heitir hitt langa ljóðið, feikilega
flókið og njörvað og hefst með orðunum: „Guð
getur gefið ó jötuna / ... „Skóldið horfir ó
heiminn í gegnumn gleraugu ofskynjana og er
dólítiö ruglað. Lokalínan er svona: ......../
Sýran lak um græsur og / SAM-BÖND urðu að
risaveldL”
Þaö eru mörg góð ljóð i þessari litlu bók, sem
mættu vera stærrí, óg öll eru ljóðin vel unnin,
f jölbreytt að formi og efni en innbyrðis skyld.
Þetta er safn kvæöa sem sennilega eru ort ó
löngum tíma, eöa fró þvi aö siðasta bók BBB
kom út fyrir 5 árum. Teikningar höfundar eru
vel við hæfi ljóðanna. Forsiðumyndin ekki hvað
sist.
Ljóð Bjama eru enn sem fyrr ort undir ofur-
raunsæjum óhrif um meö þungum sveiflum i ótt
til atóms, þeirrar hefðar sem hefur aftur sínar
rætur i þjóðlegrí 1 jóðahefð sem höfundur þekkir
vel og brýtur visvitandi og fremur þar margt
óvænt og ruglingslegt og geggjað sem þjónar
undir skáldskapinn og magnar kvæöin, og er
áhrifamest þar sem brögðin virðast eins og
kvikna af sjólfu sér og em ekki úthugsuð heldur
saklaus aö sjó þó á bak við slík ljóð sé oft mikil
vinna.
Mér hefur lengi fundist BBB vera galdra-
maður ljóðsins.
Rannveig.
MF50B
Traktorsgrafa til leigu. Upplýsingar í síma 44341,
Pétur Guðmundsson.
Ritarí óskast
Fjármálaráðuneytið óskar eftir að ráða ritara strax, hálfan
eða allan daginn. Góð vélritunarkunnátta og einhver tungu-
málakunnátta áskilin. Upplýsingar um menntun og fyrri störf
sendist fjármálaráðuneytinu Amarhvoli í síðasta lagi mánu-
daginn 12. nóvember nk.
Fjármálaráðuneytið, 5. nóv. 1984.
SSSSSm
STARFSMANNA Öll kortin er hœgt að fá með
SKÍRTEINI segulrák eða rimlaletri.
jrTjrTj' ^ r'C'cfjT'rÞTF/'AJ'r Plöstum ttlls koncir
r ílillyj leiðbeiningar og teikningar
VIÐSKIPTAKORT ---------■■ unw
STIMPILKORT |__________IISKOKT
NAFNSPJÖLD Hjarðarhaga 27. Sími 22680
rval Urval
Seint koma sumir en koma þó
- septemberheftið á öllum
blaðsölustöðum.

MEÐAL EFIMIS:

BARNIÐ í KASSANUM
Hún var bara eitt fórnarlambanna,
skilin eftir til að deyja,
mœdd af ómældum þjáningum.
Hvað — hver —gœti bjargað henni?
I
HRAPAÐ NIÐUR
IHYLDÝPI
KYNÞATTAMISRETTI
I KENN SLU STUND
RAKATÆKJASOTT Á
ÍSLENSKUM VINNUSTAÐ!
Eitt sinn cr Carpentcr biskup tók þátt í útifundi kallaði trúlcysingi
tii hans og spurði hann hvort hann tryði því að hvalurinn hefði glcypt
Jjónas og skilað honum aftur.
,,Eg skal spyrjaJónas þcgar ég kem til himna," svaraði biskupinn,
,,En cf hann cr nú ekki þar?"
,,Þá gétur þú spurt hann.” svaraði biskupinn stuttaralcga.