Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1984, Blaðsíða 8

8
DV. FÖSTUDAGUR16. NOVEMBER1984.
UPPSTOPPUN
DÝR -
FUGLAR
Skúlagata 61,
Reykjavik.
Kvöktsími 28405.
Kaupi einnig fugla til uppstoppunar.
STANGAVEIÐIMENN
Tilboð óskast í eftirtaldar veiðiár fyrir
veiðitímabilið 1985.
1. Svartá utan Hvamms, ásamt veiðihúsi.
2. Blanda neðan Auðólfsstaðaár.
3. Svartá framan Hvamms og Fossá, silungasvæði.
4. Seyðisá.
5. Auðólfsstaðaá.
6. Galtará og Haugakvísl.
Tilboðum skal skila fyrir 15. desember 1984 til Friðriks,
Björnssonar Gili, sími 95-7112, sem veitir allar nánari upplýs-
ingar. Réttur áskilinn til að taka hvaða tilboði sem er eða
hafna öllum. Tilboð verða opnuð þriðjudaginn 18. desember kl.
3 e.h. aö Húnaveri. Stjórn Veiðifélags
Blöndu og Svartár.
3
/fi* /£• /£• /* /£• /S* /S* /£• /£• /£• /£• /£•/£• /£• /£• /£• /£• /£• /f
Opið alla daga
kl. 9-19
Jy
^ / Notaðir
Cq / bílar
Opið laugardaga
kl. 10-17
Bílaleiga
Bílakjallarans.
Sími 84370.
FORD HÚSINU
GOTT BÍLAÚRVAL
Ford Escort XR311983,2 d., hvítur, ek. 37.000 km. Verð kr.
490.000.
Ford Sierra XR4I 1984,2 d., hvítur. Verð kr. 670.000.
Ford Taunus GL 1600 1981, 4 d., ek. 51.000 km. Verð kr.
270.000.
Ford Taunus GL 200 1982, 4 d., A/T P/ST, ek. 39.000 km.
Verð kr. 320.000.
Suzuki Alto 1983 1983,4 d., sjálfsk., ek. 19.000 km. Verð kr.
220.000.
Suzuki Fox 1982, '83, '84. Verð kr. 230.000-340.000.
Ford Cortina 1600 1977, 2 d., ek. 86.000 km. Verð kr.
130.000.
Daihatsu Charade Runabout 1983, ek. 30.000 km. Verð kr.
260.000.
Toyota Corolla DX 1981, 4 d., 5 gíra, ek. 59.000 km. Verð
kr. 240.000.
Ford Econoline 150/Van 1980, húsbíll, ek. 62.000 km. Verð
kr. 590.000.
Range Rover 1979, drapp., ek. 115.000 km. Verð kr.
590.000.
Mazda 626 1600 1982, 4 d., ek. 43.000 km. Verð kr.
290.000.
Mazda 323 1300 1981, 4 d., ek. 54.000 km. Verð kr.
225.000.
Bronco dísil Sport 1973, ek. 10.000 km á vél. Verð kr.
490.000.
Bronco Sport 1966, uppgerður. Verð kr. 260.000.
Bronco 1974 m/spili. Verð kr. 270.000.
M Benz 200 1981, p/st, sjálfsk., ek. 22.000 km. Verð kr.
680.000.
Subaru station 1600 4x4 1980, ek. 78.000 km. Verð kr.
250.000.
Fiat Uno 45/S 1984, útvarp/segulband, ek. 4.000 km. Verð
kr. 230.000.
Ford Bronco 351 1978,4 gíra. Verð kr. 420.000.
BÍLAKJALLARINN
Solumenn: Jonas Asgeirsson,
og Ragnar Sigurðsson.
Framkvæmdastjóri Fordhúsinu v/hlið Hagkaups.
SímiB5366 og 84370.
Finnbogi Asgeirsson.
tmmmmmmmm®m
Neytendur Neytendur Neytendur
Böm skilja ekki
vandamál-eða hvað?
Á tímum vandamála heima fyrir
hafa foreldrar oft á tíðum mikið álag
á sér og þurfa þá að taka ákvaröanir
um hversu mikiö skuli segja börnum
sínum um hitt og þetta sem er aö ger-
ast á heimilunum. Ættu börnin að
vera vernduö, sögð hálf sagan, ekk-
ert látin vita fyrr en allt er komið á
hreint eöa látin taka þátt í vanda-
málunum heima fyrir meö því aö út-
skýra hlutina fyrir þeim og leyfa
þeim aö tala og spyrja foreldrana?
Margir foreldrar halda fast viö aö
böm þeirra eigi rétt á öraggri og
góöri æsku og eigi aö vera laus viö öll
fjölskylduvandamál: með því ættu
þau aö vera betur undir búin önnur •
ill örlög er verða á vegi þeirra á
fullorðinsárunum.
En þaö er önnur hlið til á þessu
máli. Faðir einn, sem á tvær litlar
stelpur, telur aö þær ættu aö vera
búnar undir líf sem ekki er alltaf
dans á rósum. Hann sagði einnig aö
foreldrar sínir hefðu falUö í bama-
uppeldinu vegna þess að þau máluöu
heimiUsmyndina alltaf hvíta og meö
fullri rósemi. Ef bömin sjá að for-
eldrar þeirra hafa ekki haft nein
vandamál eöa láta þau ekki í ljós þá
hlýtur bömunum aö Uöa Qla ef þau sjá
aö allt gengur á afturfótunum hjá
þeim og engin leiö aö komast hjá
vandræðunum. Þessi sami maöur
veit aö hægt er aö gera dætur hans á-
hyggjufuUar með því sem þær eru
látnar heyra eöa sjá en þaö verður
ekki hjá því komist, segir hann, ef
þær eiga að vera tilbúnar undir Ufið
seinna meir.
Dauðsfall í fjölskyldunni
Ef mál eins og andlát eöa skihiaö-
ur kemur upp í fjölskyldunni eru for-
eldrar yfirleitt mest ráðvUltir í sam-
bandi viö böm sín. I öllum rugUngn-
um eiga foreldrarnir á hættu að taka
þannig á málunum að ekki verður
hjálplegt bömunum. I bók einni, sem
fjaUar um þessi mál, segir: .Flestar
mæður halda að best sé aö vernda
börn sín algjöriega fyrir þeim kirkju-
siöum sem taka til jarðarfara. I
könnun sem gerð var um efni þetta
kom í ljós aö ekkert bam undir 16 ára
aldri haföi syrgt og aðeins einn af
hverjum tíu haföi fariö á jaröarfarir.
Margir höfðu ekki einu sinni séð gröf
látins fööur síns. Sumar ekkjur höfðu
jafnvel forðast aö segja bömum sín-
um aö faðir þeirra væri látinn.” Kon-
ur þessar héldu eflaust aö þær væru
að vemda böm sín frá sorg og sárs-
auka en sama könnunin sýndi aö þeg-
ar börnin höfðu viöurkennt dauða
föður, voru það helst ekkjurnar sem
syrgöu hann meira.
Höfundur annarrar bókar, Að
ala upp börn á erfiðum tímum, vill
að börnum séu gefin tækifæri til aö
syrgja — meö því aö koma til jaröar-
farar eða með því að fara
af viðkvæmni meö dáiö gæiudýr
bamsins. Foreldrum hættir oft til að
auðvelda barninu sorgina ef þaö
missir gæludýr meö því aö gefa því
annaö dýr en þaö þýðir aö sú vænt-
umþykja sem bamið hafði á dýrinu
sem dó er fyrir bí nú þegar nýtt dýr
kemur í staöinn. Höfundur bókarinn-
ar segir aö böm veröi aö fá aö taka á
sorginni smátt og smátt og best væri
þá fyrir bamið aö vera hjá öörum
f jölskyldumeölimi sem einnig á við
sorgina aðstríöa.
Skilnaður
Þó að dauöi sé ólíklegur til aö hafa
áhrif á unga f jölskyldu nú á dögum
skiptir öðru máli með skilnaði.
Kannanir sýna aö böm em lengi að
sætta sig viö skilnaði þrátt fyrir
sannanir um óhamingju, andstæöur
ogjafnvelofbeldi.
Móöir átta og níu ára barna segir:
„Þrátt fyrir að skilnaöurinn hafi
tekið langan tíma og börnin hafi vit-
að þaö allan tímann voru þau mjög
reiö og áttu erfiðan tíma þegar ég
svo loksins fór í burtu meö þau. Þau
voru of ung til að skilja þetta full-
komlega. Jafnvel núna, þremur
árum seinna, hafa þau þessa bama-
legu þrá um fyrirmyndarheim. Þeg-
ar viö hættum að búa saman sögöum
við þeim aö við elskuðum ekki hvort
annaö lengur og þau samþykktu þaö
en samt spyrja þau mig oft hvort ég
elski ekki fööur þeirra’
Bandarísk könnun sem gerö var
á 60 skilnaöarfjölskyldum sýndi aö
þrátt fyrir að mörg barnanna „höfðu
búið viö óhamingju fannst þeim
skilnaöurinn ekki lausn á óhamingju
þeirra.”
Ef, eins og könnun þessi sýnir,
áhrif skilnaðar á bömin eru langvar-
andi hvemig geta þá foreldrar, sem
lifa í dauöadæmdu hjónabandi, hag-
aö þessum málum? Svarið virðist
liggja í aöferðinni sem valin er til að
segja börnum hvað sé aö gerast og
hvers vegna. Þegar bamiö skilur að
skilnaöurinn er alvara og sér að for-
eldramir veröa ánægöari eftir á
gengur því mun betur aö ná sam-
hengi í hlutina og sætta sig við þá þó
svo aö skilnaöartímabilið sjálft sé oft
átiðum erfitt.
Niðurstööur könnunarinnar sýna
einnig að foreldrar þurfa að hafa
nokkuð mikiö samband og samgang
eftir skilnaö heldur en aö nota böm
sín sem sendiboða milli aðila til aö
koma alls konar reglum og skyldum
tilskila.
Barnasérfræðingar hafa lítiö út-
skýrt hegöun barna er tekjur
heimilisins minnka. Fráskilin
móöir segir aö börnum hennar hafi
fundist erfitt að sætta sig viö minni
lífsgæði eftir að skilnaðurinn gekk
um garö, sérstaklega eftir að
hafa farið í reglulegar heimsóknir til
föðurins þar sem miklum peningum
er þá eytt í börnin, tU dæmis í bíó,
sælgæti og annað slikt.
Börnin eru að byrja aö skilja mis-
muninn á ríkidæmi föðurins annars
vegar og fátækt móðurinnar hins
vegar.
Allur sannleikur
Breytingar þessar hafa mjög
slæm áhrif á stöðugleika og
geöheilsu fullorðinna sem í slíku
lenda. Börn geta oft á tíðum náö sér
fljótt aftur eftir skilnaðinn. Van-
máttur foreldra, sjúkrahúsvist ást-
vina, lömun systkina og þess háttar
fjölskylduaöstæöur viöurkenna böm
auðveldlega ef þeim er sagt frá því í
ró og næði og allt útskýrt vandlega
með viröingu fyrir þeim s jálfum sem
hluta af fjölskyldunni. Fráskilda
móðirin heldur áfram: „Þegar börn-
in mín vom lítil hélt ég að við ættum
að vera alveg hreinskilin en ég hef
þurft að breyta lítils háttar þessari
skoðun minni á hversu mikið eigi aö
segja bömunum vegna þess að sumt
geta þau alls ekki skilið. Burtséö frá
því hef ég alltaf reynt aö segja þeim
sannieikann eftir því sem ég held að
þauskilji.”
Þegar atburðir gerast sem enginn
ræður við á heimilinu þarf að mæta
því með hugrekki og samstööu. Ef
foreldrar þurfa aö taka ákvörðun um
örlagarikt ástand er þaö einnig
þeirra ákvöröun hversu mikið skuli
segja börnum sínum. Þaö sem mætti
segja þ im gæti verið meira en for-
eldrar oft á tíöum halda. . .
Jl/þýtt.