Dagblaðið Vísir - DV - 10.09.1985, Blaðsíða 13

DV. ÞRIÐJUDAGUR10. SEPTEMBER1985.
13
Ný /eiö tiI endurskipu-
lagningar í fyrirtækjum
Það hefur löngum þótt loða við for-
svarsmenn íslenskra fyrirtækja að
þeir kinokuðu sér við aö taka til
hendi til þess að lagfæra ýmislegt í
rekstrinum.
Hvort sem þessi staöhæfing er rétt
eða ekki þá er hitt víst aö ýmis ljón
eru oft á vegi þegar menn vilja hefja
undirbúning og aögerðir til bætts
reksturs.
Ein slík hindrun er sú staöreynd að
menn verða oft á tíðum að leita til
utanaðkomandi aðila um ráð og
leiðbeiningar. Enda þótt slík aðstoð
sé ekkert nema sjálfsagður hlutur þá
vex ýmislegt í því sambandi í augum
með þeim afleiðingum að vandamál
sem vitað er að þarf aö leysa eru
látin kyrr liggja.
Þröskuldarnir
Til þess að bregöa ljósi á eitt
þeirra atriöa sem veldur ofan-
greindri tregöu má nefna að margir
forstööumenn fyrirtækja hafa hrein-
lega aldrei lært aö nýta sér utan-
aðkomandi ráðgjafa. Til skamms
tíma var ráðgjöf í rekstri fyrirtækja
tæpast til hér á landi. Nú eru hins
vegar starfandi nokkrar ráðgjafa-
stofur auk tækni- og verkfræðistofa.
Á þessum stofnunum starfar
vaxandi f jöldi ágætlega hæfra starfs-
manna sem hafa látið margt gott af
sérleiða.
Engu að síður hefur framkvæmda-
stjórum fyrirtækja oft þótt stórt
skref stigiö aö leita til slíkra
ráðgjafa. Stafar það einkum af því
að ráðgjafarnir þurfa aö eyða svo og
svo miklum tíma í aö kynna sér
aðstæður í viðkomandi fyrirtæki
áður en þeir geta farið að móta
tillögur til úrbóta.
Þegar því er lokið eiga þeir eftir aö
sannfæra talsmann þess fyrirtækis
sem verið er að vinna fyrir að
tillögurnar séu álitlegur kostur. Allt
tekur þetta sinn tíma og kostar auk
þess töluvert fé. Og enn er eftir að
koma tillögunum til framkvæmda.
Slíkur aðdragandi verður til þess
aö menn hika einlægt og eyða
miklum tíma í að láta sannfærast.
Og jafnvel þótt menn geri það þá
vantar oft þann eldmóð sem til þarf,
með þeim afleiðingum að fram-
kvæmdin dregst á langinn. M.a. af
ofangreindum ástæðum ákváöu
nokkur samtök atvinnurekenda aö
kanna nýjar leiðir í þessum efnum.
Ný leið
Enda þótt íslensk fyrirtæki hafi
veriö kölluð sérstaklega til sögunnar
í þessu sambandi, þá vitum viö að
minni og millistór fyrirtæki í ná-
grannalöndunum hafa átt við sama
vandamál að stríða. Því var þaö að
Danska vinnuveitendasambandiö
(DA) þróaði sérstakt námskeið eða
öllu heldur sérstaka vinnuaöferð
sem miöaöi aö því að fara nýjar
leiðir í þessum efnum.
Námskeið þetta hefur nú veriö
haldið þar í nokkur ár og ekki of-
sögum sagt aö það hefur náð mikilli
útbreiðslu og vinsældum. Eftir
athugun hér á landi var ákveðið að fá
leyfi til þess að þýða námskeiðsefniö
á íslensku og halda það til reynslu
hér á vegum Vinnuveitenda-
sambands Islands. Námskeiðið hlaut
nefnið Endurnýjun innanfrá og er
þaö til marks um að endurskipu-
lagning á rekstri viðkomandi
fyrirtækja á rætur að rekja til niöur-
staöna sem unnar eru af forsvars-
mönnum þeirra sjálfra en ekki
utanaðkomandi aðilum nema þá að
litlu leyti.
Marka sjálfir veginn
Nú þegar hefur námskeiðiö verið
haldið þrisvar hér á landi og 18
fyrirtæki hafa sótt þaö. Stefnt er að
því að stofna e.k. stjórnunarklúbb
þeirra sem sótt hafa námskeiðið og
halda þannig áfram að fylgjast meö
því helsta sem er að gerast í stjórnun
fyrirtækja og aðlaga það
fyrirtækjum sínum.
Nú segja menn sem svo: „Er ekki
nóg af þessum blessuðum nám-
skeiðum?” Jú, rétt er það, en hér er
— eins og áður er sagt — annað og
meira á feröinni en venjulegt
námskeiö. Það sem einkennir þetta
námskeið eða þessa aðferð er eftir-
farandi:
— U.þ.b. 60% af námskeiðstímanum
(sem er 4 dagar auk heimavinnu)
er umfjöllun um vandamál eigin
fyrirtækis og samning áætlunar
INGÓLFUR
SVERRISSON
FRAMKVÆMDASTJ.
MEISTARAFÉLAGS
JÁRNIÐNAÐARMANNA
um það sem gera þarf til þess að
bæta reksturinn.
— Þátttakendur verða að vera
a.m.k. tveir frá hverju fyrirtæki.
— Ráögjafar veita tilsögn utan nám-
skeiöstímans úti í fyrirtækjunum
og á námskeiðinu sjálfu.
— Námskeiöiö skiptist í tvo hluta: a)
einn dagur í Reykjavík, b) þrír
dagar í Borgarnesi.
— Þegar upp er staðið hafa þátt-
takendur sjálfir samiö ítarlega
framkvæmdaáætlun um þaö sem
gera þarf til þess aö bæta
reksturinn og hafa auk þess
tileinkað sér þau vinnubrögð sem
eru forsenda þess aö taka
skipulega á málunum sjálfir í
eigin fyrirtækjum.
Reynslan
Eins og áður er getiö hafa þegar
hátt á annan tug íslenskra fyrirtækja
sótt þetta námskeið. Ekki verður
reynsla þeirra tíunduð í þessum
línum en bent er á að mörg
fyrirtækjanna hafa breytt
rekstrinum og skorið upp umtals-
verðan árangur. Aðspurður sagði
t.d. einn þátttakenda aö afrakstur
námskeiðsins hefði nú þegar leitt til
víðtækra og jákvæðra umskipta í
rekstrinum.
Lag sem verður
að nýta vel
Fyrir skömmu slíðruðu aðilar
vinnumarkaðarins vopnin. Með því
gafst íslenskum fyrirtækjum
ráðrúm, a.m.k. til áramóta, ‘il þess
að færa ýmislegt til betri vegar í
rekstrinum. Þar er vafalaust eftir
miklum verömætum að slægjast sem
nýta mætti til þess að auka það sem
er til skipta,
Þess vegna er þaö beinlínis skylda
allra ábyrgra stjórnenda að nýta
lagið og taka til höndum um þaö sem
betur má fara. Sú staðreynd að
framleiðni íslensks atvinnulífs er til
jafnaðar minni en í samkeppnis-
löndum okkar ætti að vera nægilega
áminning en um leið ögrun til þess að
ganga nú rösklega til verks.
Tilgaiigur með þessum skrifum er
einasti sá að vekja athygli á nýju
hjálpartæki sem reynst hefur
mörgum fyrirtækjum vel. Umrætt
námskeið, eða öllu heldur sú aðferða-
fræði sem þar er unniö eftir, er að
dómi undirritaðs eitt merkasta
framlag samtaka atvinnurekenda til
þess aö auðvelda skjólstæðingum
sínum að takast á við verkefni sem
alltaf veröur að kljást við í harðri
samkeppni nútíma atvinnulífs.
Ingólfur Sverrisson.
A „Fyrir skömmu slíðruðu aðilar
vinniunarkaðarins vopnin. Með
því gafst íslenskum fyrirtækium
ráðrúm, a.m.k. til áramóta, til þess að
færa ýmislegt til betri vegar í rekstrin-
um.”
Hvalveiðigleöi hæsta-
réttariögmannsins
Fyrir nokkru birtist pistill, ,,Af
hvölum” eftir hæstaréttarlögmann
einn, Harald Blöndal. Hvalapistill
Haralds hefir inni að halda vægast
sagt mjog hæpnar fullyrðingar,
sumar meira að segja kolrangar. Er
undarlegt að hæstaréttarlögmaöur
setji fram skoðanir án þess að kanna
ýmislegt betur sem verulegu máli
skiptir til rökstuðnings skoðunum
sínum. Verður látið nægja að svo
stöddu að víkja eingöngu að þrem
þáttum í framangreindum skrifum
Haralds.
1. H.Bl. fullyrðir að hvalveiðar
hafi veriö takmörkunum háöar eftir
að þær hófust á ný eftir langt hlé
fyrir tæpum 40 árum. Ekki útlistar
H.Bl. nánar hvað hann á við með
þessu. Réttarheimildir hvalveiða eru
lög nr. 26/1949 sbr. 1. nr. 40/1979, og
reglugerð nr. 163/1973. Fram til 1973
gilti reglugerð nr. 113/1949. Af
heimildum þessum verður fátt ráðið
að um verulegar takmarkanir
hvalveiða hafi verið að ræða. —
Þvert á móti hafi heimildir verið
mjög rúmar, a.m.k. til 1973 en
reglugerö frá því ári bannar veiðar á
mjög sjaldgæfum hvaltegundum. Er
óhætt að segja að hvalveiðifyrirtæki
það sem stundaö hefir hvalveiðar
með bækistöðvar sínar á Islandi hafi
búið viö hagstæðustu skilyrði sem
hugsast getur enda hefir það ekki
þurft að óttast samkeppni af neinu
tagi fyrr en ný viðhorf til
náttúrugæða koma til skjalanna.
2. H.Bl. fullyrðir að íslendingar
hafi sett „þegar á 19du öld lög til
þess að friða hvalastofnana hér við
land þegar þeir voru hætt komnir
vegna ofveiði”. Rétt er að 1886 voru
sett lög sem kváðu á um friðhelgi
hvala nema tannhvala og smáhvala í
landhelgi. Þess ber að gæta aö
vinnsla hvalafurða í landi var ekki
bönnuð enda færu hvalveiðar fram
utan landhelgi sem þá var eingöngu 4
mílur sem „hvalfriðunarlögin” tóku
til. Forsendur friðunarinnar voru-
ekki ofveiði heldur töldu embættis-
menn og þingmenn hvalveiðar spilla
síidveiði. Nánar um þetta geta les-
endur og væntanlega H.Bl. einnig,
lesiö sér til, m.a. í riti dr. Þorkels
Jóhannessonar sagnfræðings, „Al-
þingi og atvinnumálin”, Rvík 1948,
bls. 253 og áfram. Þess má og geta að
stórtækasti hvalfangari sem starfaö
hefir á þessu sviði, Ellefsen, kom
ekki hingað fyrr en eftir setningu
laganna um friöun hvala. Fullyrðing
GUÐJÓN
JENSSON
PÓSTAFGREIDSLUMAÐUR
H.Bl. verður því að teljast fráleit.
3. Og enn kemur ein af þessum
dæmigerðu stílæfingum H.Bl.: „Og
það er ekki fyrr en ofstækismenn
hefja innrás sína í Alþjóðahvalveiði-
,ráðið og fylla vísindaráöið þar af
mönnum, sem jafnvel vita ekki
hvernig hvalir líta út, svo að notaö sé
orðalag eins þeirra vísindamanna
sem nú vinnur við rannsóknir uppi í
Hvalfirði.” Svona fullyrðing er
hæstaréttarlögmanni vart sæmandi.
Hversu mikið er að marka yfir-
lýsingu einhvers í hvalstöðinni sem
lætur frá sér fara eitthvað í hita leiks
meðan hæst stendur. En H.Bl.
gleypir hana hráa því hún kemur
ágætlega1 inn í þá tegund mál-
flutnings sem hingað til hefir verið
nefnd innræting ef ekki allt að því á-
róður. Hins vegar er ekki minnst á
setu hvalveiðiforstjórans í hval-
veiðiráðinu. Það mætti velta vöngum
yfir þeim áhrifum sem hagsmuna-
aöilar kuniia að hafa bæði á aðra
nefndarmenn og niðurstöður sem
ráöið kann að komast að. I hvalveiði-
ráðinu sitja nefnilega bæði vísinda-
menn og ýmsir þeir sem hagsmuni
kunna að hafa af áframhaldandi
hvalveiðum.
Guðjón Jensson.
£ „Er undarlegt aö hæstaréttarlög-
maður setji fram skoöanir án þess
að kanna ýmislegt betur sem verulegu
máli skiptir til rökstuðnings skoðunum
sínum.