Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.1986, Blaðsíða 4

4
DV. FÖSTUDAGUR17. JANÚAR1986.
- Fréttaljós -
Bifreiðamál ráðherra og bankastjóra:
Er bílstjóri Sverris með
óhóflega yfirvinnu?
Óhófleg yfírvinna virðist hafa
verið hjá bílstjóra menntamálaráð-
herra, Sverris Hermannssonar,
fvrstu fjóra mánuði síðasta árs.
Mánaðarlaun hans fóru nærri því
að vera 78 þúsund krónur. Miðað
við venjuleg launakjör ríkisstarfs-
manna má ætla að bílstjórinn hafí
þurft að vinna þó nokkra yfirvinnu
til að ná þessum launum. Ekki
vitum við til þess að ráðherra hafi
gert athugasemdir við þessa óhóf-
legu yfirvinnu. Sverrir var reyndar
iðnaðarráðherra á þessum tíma og
hafði ekki kynnt sér óhóflega yfir-
vinnu starfsmanna Lánasjóðsins
þá.
Sjálfsagt eru til skýringar á þess-
um bílstjóralaunum. Hins vegar
eru þau nokkuð misjöfn hjá ein-
stökum ráðherrabílstjórum. Bíl-
stjóri Jóns Helgasonar dómsmála-
ráðherra hafði ekki feitar tekjur
þessa fyrstu mánuði síðasta árs.
Hann fékk aðeins 31 þúsund krón-
ur á mánuði. Það hefur raunar
vakið athygli þeirra sem eiga erindi
við hið háa Alþingi, að þar bíða
bílstjórar ráðherranna oft langtím-
um saman. Ráðherrar kalla til sína
menn en verkefnin eru ekki fyrir
hendi. Bílstjórarnir bíða því i þing-
inu.eins og illa gerðir hlutir.en á
fullu kaupi þó.
Bílamál ráðherra, bankastjóra og
annarra embættismanna ríkisins
hafa oft verið til umræðu. Mörgum
finnst óréttlátt að þessi einstakl-
ingar njóti ákveðinna fríðinda í
sambandi við bílakaup á meðan
þorri landsmanna herðir sultaró-
lina.
8,5 milljónir í ráðherrabíla
Árið 1984 greiddi ríkissjóður 8,5
milljónir í bifreiðakostnað fyrir
ráðherrana. Þessi kostnaður fór í
að greiða laun bílstjóra þeirra og
viðhald og rekstur bílanna. Þetta
þýðir með öðrum orðum að ríkis-
sjóður hefur greitt 850 þúsund
krónur í rekstrarkostnað ráðherra-
bilanna þetta árið að meðaltali til
hvers ráðherra. Kostnaður hvern
mánuð til hvers ráðherra hefur því
verið rúmar 70 þúsund krónur.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegs-
ráðherra fær mest greitt 1984 fyrir
rekstur á sínum bíl. Hann er með
1,2 milljónir króna í kostnað.
Næstur kemur síðan forsætisráð-
herra með rúma 1,1 milljón króna.
Reyndar mun skýringin á þessum
háa kostnaði hjá Halldóri vera sú
að ráðherra varð fyrir þvi óláni að
bíllinn bræddi úr sér. Það getur
komið fyrir alla bíla og líka ráð-
herrabíla.
Það eru reyndar flestir sammála
um að ríkissjóður eigi að borga
rekstrarkostnað bifreiða ráðherra.
Sjálfsagt má margt betur fara í
sambandi við rekstur þessara bíla.
Hins vegar hefur mönnum orðið
tíðrætt um þau fríðindi sem ráð-
herrar og aðrir njóta við kaup á
þessum bifreiðum.
Bílafriðindi ráðherra og
bankastjóra
Fram til ársins í fyrra þurftu
ráðherrar og bankastjórar ekki að
greiða aðflutningsgjöld af bifreið-
um sínum. Með. þessu móti fengu
þessir aðilar bifreiðar sínar á um
40 prósent af kaupverði. Áætlað
hefur verið að niðurfelling þessara
gjalda hafi numið um 55 til 60
prósentum af kaupverði. Auk þess-
ara fríðinda voru einnig reglur í
gildi fyrir ráðherra sem gerðu ráð
fyrir þvi að þeir fengju 10 prósent
af endurkaupsverði greitt í fyrn-
ingarfé á ári. Þetta gilti þó aðeins
fyrir þá bíla sem ráðherrar notuðu
í vinnunni. Niðurfellingu á að-
flutningsgjöldum gátu ráðherrar
fengið á þriggja ára fresti.
Ef við hugsum okkur að ráðherra
hafi keypt sér bifreið sem kostaði
1 milljón þá greiddi hann fyrirhana
um 400 þúsund. Næstu þrjú árin
gat hann síðan fengið 10 prósent
fyrningarfé af endurkaupsverðinu.
Ef það hélt áfram að vera 1 milljón,
sem er óraunhæft, þá fékk viðkom-
andi ráðherra 100 þúsund krónur
árlega í fyrningarfé. Eftir Ijögur
ár var ráðherrann því búinn að fá
endurgreitt allt sem hann hafði
greitt í upphafi. Steingrímur Her-
mannsson lét þó breyta þessari
reglu um fyrningarfé fljótlega eftir
að hann varð forsætisráðherra.
Breytingin fólst í því að fyrningarfé
var framvegis aðeins greitt af þeirri
upphæð sem ráðherrarnir höfðu
greitt fyrir bifreiðarnar.
Rétt er að geta þess að stundum
hafa ráðherra afsalað sér þessum
réttindum. Það gerðu t.d. ráðherrar
Alþýðuflokks og Alþýðubandalags
í ríkisstjórn Ólafs Jóhannessonar.
Bílakaupin gagnrýnd
Á Alþingi hefur oft verið rætt um
bílakaup ráðherra og bankastjóra.
Þegar 1978 flutti þáverandi ríkis-
stjórn frumvarp þess efnis að reglur
i tollskrá, um niðurfellingar á að-
flutningsgjöldum af bifreiðum ráð-
herra, yrðu felldar niður. Þá var
samþykkt þingsályktunartillaga
frá Alþýðuflokki í maí 1984 þar sem
gert var ráð fyrir að bifreiðahlunn-
indi yfirmanna ríkisstofnana, svo
sem ríkisbanka og Framkvæmda-
stofnunar, yrðu afnumin. í maí í
fyrra flutti Alþýðuflokkurinn
frumvarp um að fella niður ákvæði
í tollskrá um bifreiðafríðindi ráð-
herra. Stjórnarflokkarnir lögðust
gegn þessu frumvarpi og sögðu að
ný reglugerð væri í smíðum.
Þessi reglugerð kom i lok apríl.
í henni er gert ráð fyrir að ráð-
herrar geti keypt bifreiðar til nota
í starfi sínu og fái árlega 20 prósent
greidd í formi fyrningaríjár frá
ríkissjóði. Ríkissjóður greiðir allan
rekstrarkostnað af bifreiðum
þeirra og fyrningarféð er greitt í
fimm ár.
Launaauki til bankastjóra
Áður en þessi nýja reglugerð var
gefin út kvisaðist að bankaráð
hefðu samþykkt nýjar reglur um
bifreiðafríðindi bankastjóra. Þess-
ar reglur fólu í sér að í stað niður-
fellingar á aðflutningsgjöldum bif-
reiða áttu bankastjórar að fá sér-
stakan launaauka árlega. Hann
átti að nema 450 þúsund krónum
og vera vísitölubundinn. Þessi
ákvörðun féll ekki mörgum í geð.
í utandagskrárumræðu á Alþingi
lýstu margir þingmenn vanþóknun
sinni á þessari samþykkt banka-
ráðanna. Jóhanna Sigurðardóttir,
Alþýðuflokki, sagði m.a.: „Hér er
um að ræða ákvörðun sem er í senn
lögbrot, siðleysi og gróf ögrun við
launafólk í landinu.
Sú mikla gagnrýni, sem þessi
ákvörðun fékk, varð til þess að
bankaráðin drógu þessar ákvarð-
anir til baka.
Nú hafa bankaráðin fjallað um
þessi mál að nýju. Allir bankastjór-
ar ríkisbankanna, nema Búnaðar-
bankans, eiga kost á því að kaupa
bifreiðar á svipuðum kjörum og
ráðherrar. Þeir geta reyndar valið
á milli þess að bankinn kaupi bif-
reið fyrir þá eða að kaupa sjálfir
bifreið til notkunar í starfi. Banka-
stjórar Búnaðarbankans eiga að-
eins kost á fyrri möguleikanum. í
reglum um bílakaup bankastjór-
anna er gert ráð fyrir að þeir fái
20 prósent fyrningarfé af bifreið
sem kostar 1 milljón króna. Þessar
reglur gilda út þetta ár.
Hafa reglurnar breyst?
Þrátt fyrir samþykktir Alþingis
og nýjar reglugerðir um bifreiða-
kaup ráðherra hafa fríðindi þeirra
lítið breyst. Ráðherrar fengu áður
60 prósent afslátt af kaupverði í
formi niðurfellingar gjalda af nýj-
um bifreiðum á þriggja ára fresti.
Það eru um 20 prósent af bílverðinu
árlega. Nú fá þeir hins vegar 20
prósent greidd árlega í formi fyrn-
ingarfjár í fimm ár. Þeir bera sem
sagt það sama úr býtum. Munurinn
er samt sá að nú fá ráðherrar ekki
þessi 10 prósent af kaupverði sem
þeir fengu greidd árlega áður.
Bankastjórarnir fengu ekki
launaaukann sinn en fá hins vegar
að kaupa sér bifreið fyrir 1 milljón
á fimm ára fresti og 20 prósent
fyrningarfé árlega.
Ganga í vinnuna
Það er ljóst að ráðherrar og aðrir
fyrirmenn þurfa í flestum tilvikum
bíl. Reyndar ganga sumir í vinn-
una. Jónas Haralz bankastjóri
gekk í vinnuna til skamms tíma.
Hann segist hafa hætt því vegna
þess að hann var eins og blautur
hundur eftir gönguferðina. Það er
heldur enginn hægðarleikur að
ganga úr Kópavogi til Reykjavík-
ur. Ekki vitum við annað en að
Davíð Ólafsson gangi til vinnu
sinnar daglega.
Þá er ekki heldur víst að ráð-'
herrar og bankastjórar þurfi endi-
lega einhverjar límósínur undir sig.
Stjórnarformaður Flugleiða fer til
dæmis allar sínar ferðir á litlum,
ódýrum bíl.
Hvað sem öllu þessu líður er ljóst
að þingmenn eiga eftir að fjalla um
þessi mál áfram. Jóhanna Sigurð-
ardóttir, sem hefur sérstakan
áhuga á þessum bílamálum, hefur
lagt fram þingsályktunartillögu
sem gerir ráð fyrir því að öll bif-
reiðafríðindi ráðherra verði felld
niður.
APH
FISKMARKAÐIR
500 DOLLARA EÐA SKIPIÐ
Ekki er hægt að segja að fiski-
skipaflotinn sé kominn í gang af
neinum krafti eftir stoppið um
hátíðarnar. Þó eru togararnir að
koma að landi í Reykjavík og landa
að mestu leyti karfa. Eftir áramótin
hafa eftirtalin skip landað í
Reykjavík: Bv. Snorri Sturluson
landaði 8. janúar 87 tonnum, þar
af 39 tonnum af þorski, annar fisk-
ur var karfi og ufsi, aflaverðmæti
kr. 1.595.830. Sama dag landaði bv.
Ottó J. Þorláksson 135 tonnum,
aðallega karfa, heildarverðmæti
kr. 1.555.211. 9. janúar landaði bv.
Ásbjörn 97 lestum, þar af voru 50
tonn þorskur, 12 tonn ufsi og 27
tonn karfi, heildarverðmæti kr.
1.742.722. Lítið hefur borist til
Reykjavíkur af fiski úr öðrum skip-
um.
Línuskip, sem stundað hafa veið-
ar frá Keflavík, Grindavík og
Hafnarfirði, róa aðallega á Breiða-
fjarðarmið og eru þá með um 90
bala í róðurinn. Aflinn hefur verið
14-15 tonn í veiðiferð en línuskipin
frá Patreksfirði hafa verið með allt
að 22 lestir með svipaða línulengd.
Grimsby
Frá áramótum hefur markaðs-
verð erlendis verið nokkru betra
en það var í desember. Bv. Ögri
landaði í Grimsby 8. janúar og fékk
eftirfarandi verð: Stór þorskur kr.
80,82 kílóið, millifiskur kr. 61 kg
og smáfiskur kr. 58,45, ýsa kr. 87
kg, millistór ýsa kr. 82,32, smáýsa
kr. 71 kg, lúða kr. 121 kg, skarkoli
kr. 90 kg, stór koli kr. 95 kg, ufsi
kr. 37,60 kg, karfi kr. 38 kg, stein-
bítur kr. 48,45 kg, meðaíverð kr.
61,60 kg. Mv. Sveinbjörg landaði í
Grimsby 9. janúar. Salan hjá henni
var mun lakari. Meðalverð var kr.
57,65 kg. Hæsta verð á stórum
þorski var kr. 62,45 kg, stór skar-
koli fór á kr. 80,50 kg. Bv. Otto
Wathne landaði 13. janúar og fékk
að meðaltali kr. 56,94 fyrir kg. Stór
þorskur var á kr. 60 kg, stór ýsa
kr. 88 kg og smáýsa á kr. 86 kg.
Cuxhaven
Bv. Engey landaði í Cuxhaven
9. janúar og fékk að meðaltali kr.
65,36 fyrir kg, ýsa kr. 48, ufsi kr.
58, blálanga kr. 73, karfí kr. 65,40,
blandaður fiskur, koli, lúða og fl.,
kr. 99,70. Alls var selt fyrir kr.
9.981.625.
Bremerhaven
Bv. Klakkur landaði 9. janúar í
Bremerhaven. Var markaðurinn
ágætur, meðalverð var kr. 65,08.
Verðið var sem hér segir: Þorskur
kr. 65,65, ýsa kr. 66,65, ufsi kr. 62,
langa kr. 59, blálanga kr. 74, karfi
kr. 66,65, smálúða kr. 60, stórlúða
kr. 215 og blandaður fiskur kr. 56
kg. Alls seldist fyrir kr. 8.615.446.
Hull
Gámafiski var landað í Hull 8.
og 9. janúar. Gott verð fékkst fyrir
fiskinn enda var mest af fiskinum
1. flokks. Verðið var: 1. flokks stór
þorskur fór hæst á kr. 85 kg, stór
ýsa var að meðaltali á kr. 91 kg,
meðalstór ýsa var á kr. 85 kg.
Ekki verður mikið um fisk frá
íslandi næstu daga á erlendum
mörkuðum og má búast við að
verðið haldist gott á meðan svo er.
Noregur
Þorskverð hefur verið ákveðið
7,70 norskar kr. eða 42,90 ísl. kr.
Búist er við nýju verði bráðlega.
Greiða 500 dollara í veiðiferð
fyrir að fá að fiska
Fiskimenn frá Taiwan, sem veið-
ar stunda á Bashesundi, en það er
á milli Taiwan og Filippseyja,
verða að geiða ræningja nokkrum,
sem Tshai nefnist, 500 dollara í
veiðiferð svo þeir fái að veiða á
þessu svæði. Þessi ræningjaforingi
gerir út 300 lesta skip til þess að
innheimta þetta gjald, er það vel
vopnum búið og verða menn að
greiða gjaldið refjalaust, annars
eiga þeir von á að missa skip og
búnað. Stjórnin í Taiwan telur að
700 skip hafi horfið af ræningjans
völdum síðan 1981 og muni flest
þeirra hafa hafnað í Kína, en eins
og allir vita var Taiwan hluti af
Kínaallttil 1949.
Túnis
Árið 1984 var fiskafli Túnisbúa
75.000 lestir. Búist er við að afli
þeirra verði 11,6% meiri árið 1985.
Á síðustu árum hefur fiskafli þeirra
aukist um 80%.
Ingólfur Stefánsson.