Dagblaðið Vísir - DV - 20.10.1986, Side 10

10
MÁNUDAGUR 20. OKTÓBER 1986.
Utlönd
El Satvador:
Efhahagurinn í rúst
eftir jarðskjálftann
Sjúklingar á Rosalessjúkrahúsinu í San Salvador voru fluttir út á götu eftir jarðskjálftann.
Jarðskjálftinn, sem reið yfir höfúð-
borg E1 Salvador þann 10. október
síðastliðinn, hefiir aukið fjárhags-
vandræði þessa stríðshrjáða lands.
Um 200 þúsund manns misstu heim-
ili sín við jarðskjálftinn og gert er
ráð íyrir að kostnaður vegna endur-
bygginga verði tveir milljarðar
dollara.
Er sú upphæð jafnhá erlendum
skuldum landsins. Hefur forseti E1
Salvador, Jose Napoleon Duarte,
sagt að engin leið sé fyrir landið að
greiða þær skuldir. Hefur hann farið
þess á leit við umheiminn að veitt
verði einum milljarði til byggingar
30 þúsund heimila og 500 stórra
bygginga í San Salvador. Því sem
næst allar opinberar byggingar
skemmdust í jarðskjálftanum og allir
skólar eru lokaðir eins og er.
Sjö ára stríð
Forsetinn hefur beðið Bandaríkin
að taka að sér stjóm alþjóðlega
hjálparstarfeins en þau eru helstu
stuðningsmenn stjómarinnar í stríð-
inu við skæruliða sem staðið hefur
í sjö ár. Fjárhagsaðstoð Bandaríkj-
anna til E1 Salvador nam 350 millj-
ónum dollara síðastliðið ár.
Vestrænir sendifulltrúar telja að
Duarte geti hrósað happi ef hann fær
helming þeirrar upphæðar sem hann
biður umheiminn um.
Ein af ástæðunum til þess að
stjómin stendur uppi berskjölduð
eftir jarðskjálftann er sú að hún
eyðir þegar 40 prósentum af ríkis-
tekjum til þess að bæla niður baráttu
skæruliða. Auk þess sem skæruliðar
ráðast á eftirlitssveitir hermanna
einbeita þeir sér einnig að því að
grafa undan eftiahag landsins með
því að sprengja meðal annars brýr
og rafinagnsleiðslur. Tala þeirra sem
fallið hafa í stríðinu er 60 þúsund.
Hingað til hafa átökin aðallega átt
sér stað úti á landsbyggðinni. Ef
stjóminni tekst ekki að ráða við þá
vesæld sem skapast hefur í San
Salvador við jarðskjálftann er hætta
á að óeirðimar berist til höfuðborg-
arinnar, að sögn sendifulltrúa.
Skipulagsleysi
Duarte hefur þegar verið gagn-
rýndur fyrir skipulagsleysi við
hjálparstarfið og fyrir að fara óhönd-
uglega með það fé sem borist hefur
til hjálpar. Sex dögum eftir jarð-
skjálftann sögðust margir úr £á-
tækrahverfum suðurhluta höfuð-
borgarinnar ekki hafa fengið hjálp
frá yfirvöldum.
Allt skipulag varðandi uppbygg-
ingarstarfeemi er á byrjunarstigi en
þegar virðist sem stjómin hafi lagt
möguleikann á að flytja höfuðborg-
ina á hilluna. Á þessari öld hafa
tillögur þrisvar verið bomar fram
um að flytja höfuðborgina til staðar
þar sem ekki er jafnmikil hætta á
jarðskjálftum en forsetinn sagði að
sú tillaga nyti ekki nægjanlegs
stuðnings.
Hætta er á að þær byggingar sem
urðu fyrir skemmdum í jarðskjálft-
anum hrynji við annan skjálfta.
Duarte hefur viðurkennt að verslun-
armiðstöðin og skrifstofubyggingin,
þar sem hundruð manna lokuðust
inni, hafi verið sögð óörugg efitir
jarðskjálftann 1965. Engu að síður
var hún í notkun þar til hún hrundi
eins og spilaborg þann 10. október
síðastliðinn.
Hemaður í norðri
veldur
Koivisto áhyggjum
Norðurlönd þurfa að grípa til sam-
eiginlegra aðgerða vegna sívaxandi
hemaðar á norðurslóðum.
Mauno Koivisto, forseti Finn-
lands, lét þessi orð falla í ræðu er
hann hélt í Helsingfors í síðustu
viku. Fjallaði ræða forsetans aðal-
lega um þróun öryggismála í
Norður-Evrópu. Koivisto greindi
ekki frá í smáatriðum hvemig staðið
skyldi að þessum sameiginlegu að-
gerðum en gert er ráð fyrir að hann
reifi málið við Ingvar Carlsson, for-
sætisráðherra Svíþjóðar, nú í
vikuimi.
Hemaðarlegt mikilvægi
í ræðu sinni vitnaði Koivisto í
margar skýrslur sem birtar hafa ver-
ið á Norðurlöndum á þessu ári og í
fyrra. Nefhdi hann að hemaðarlegt
mikilvægi svæðisins hefði komið
betur í ljós vegna aukinna æfinga,
eftirlits og annarra hemaðarfram-
kvæmda á síðustu árum. Benti hann
á þá staðreynd að floti Sovétríkj-
anna hefði stækkað og að hann hefði
bækistöðvar á Kólaskaga. Sé það
Mauno Koivisto, forseti Finnlands,
kallar á sameiginlegar aðgerðir
Norðurlanda vegna hemaöar á
norðurslóðum.
nægjanlegt til þess að svæðið verði
hemaðarlega mikilvægt. Koivisto
benti einnig á að Bandaríkjamenn
hefðu stækkað flota sinn undanfarin
ár.
Hætta fyrir Norðurlönd
Forsetinn nefndi þá hættu sem
hlutlausum löndum stafar af lang-
drægum kjamaflaugum þar sem
meirihluta þeirra hefur verið komið
fyrir á flugvélum og skipum á norð-
urhveli jarðar.
Varðandi umræðumar um lang-
drægar kjamaflaugar sagði forset-
inn að Bandaríkjamenn vildu að
Sovétríkin fækkuðu kjamaflaugum
sem em á landi. Afleiðingamar gætu
þess vegna orðið að mikilvægi þeirra
sem komið hefur verið fyrir í flugvél-
um og skipum yrði enn meira.
Koivisto álítur ekki að aukin
hemaðarumsvif þurfi endilega að
hafa aukna spennu í för með sér í
Norður-Evrópu en mikilvægt sé að
Norðurlöndin fylgist með því sem
haft getur áhrif á öryggi þeirra.
Forsetinn lagði áherslu á að tak-
marka þyrfti allar æfingar til sjós
og lands og að reynt yrði að hinda
enda á vígbúnaðarkapphlaupið.
Koivisto bendir á að hemaöarlegt mikilvægi þeirra kjamaflauga sem kom-
ið er fyrir í flugvélum og skipum verði meira ef einungis er lögð áhersla
að fækka þeim sem em á landi.