Dagblaðið Vísir - DV - 22.05.1987, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 22. MAÍ 1987.
13
Fóstrur gefast ekki upp
Á undanfomum vikum hefur mikið
verið rætt um fóstrur og er það vel.
Einkum hefur umræðan beinst að
launamálum þeirra og að því er virð-
ist hneykslun sumra á því að fóstrur
skuli ekki vera meira en ánægðar
með þá launahækkun sem þær
fengu.
Launamál fóstra
Nýlega vom gerðir launasamning-
ar milli fóstra og Reykjavíkurborgar
sem er langstærsti atvinnurekandi
fóstra á landinu. Einnig var gerður
launasamningur milli fóstra og ríkis-
ins. .-En eins og kunnugt er ákváðu
fóstrur hjá ríki og borg að draga
uppsagnir sínar til baka og snúa aft-
ur til starfa.
Sumir vilja túlka málin á þann veg
að fóstrur hjá borginni hafi gefist
upp i baráttunni fyrir bættum kjör-
um með því að hefja störf þann 4.
maí sl. Mín skoðun er sú að fóstmr
hafi farið skynsemisleiðina. Þær
treysta því að formaður Starfs-
mannafélags Reykjavíkurborgar
standi við orð sín og beijist fyrir því
að staða deildarfóstru verði að raun-
vemleika á þessu ári. Það er stórmál
fyrir fóstrur og ber að fagna því ef
það mál er að komast i höfn.
Mörgum vex það í augum að fóstr-
ur skyldu fá aukalaunahækkun hjá
borginni. Jú, vissulega er það nokk-
ur hækkun. En er e.t.v. einhver sem
veit hver byrjunarlaun fóstra vom
fyrir þessa samninga? Þau vom að-
eins kr. 28.906 á mánuði en hækkuðu
í kr. 37.316 eftir samningana. Þetta
er hækkun sem ber að meta en ég
efa að almenningi finnist þetta há
upphæð fyrir krefjandi ábyrgðar-
KjaHarinn
Unnur Stefánsdóttir
fóstra, dagvistarfulltrúi
rikisspítala
starf að afloknu þriggja ára námi í
Fósturskóla íslands.
Áhersla á faglegt starf
Þegar böm byija á dagvistar-
heimili skiptir meginmáli fyrir
bamið að sú aðlögun takist vel. Það
er undir fóstrunni komið hvemig
tekst að samræma óskir bams, for-
eldris, fóstm, heimilis bamsiris og
dagvistarheimilis. í Fósturskóla ís-
lands er leitast við að búa fóstmr
sem best undir það þýðingarmikla
uppeldisstarf sem þeirra bíður á dag-
vistarheimilum.
Ennþá heyrist talað um það hvort
þörf sé að mennta fólk til að ala upp
böm.
Sjálfsagt mundi allt blessast án
faglærðs fólks á dagvistarheimilum.
En litlar kröfur gerðum við til sam-
félagsins ef við teldum ekki mikil-
vægt að bömin okkar fengju þá
bestu uppeldisleiðsögn sem völ er á
í okkar tæknivædda og hraða þjóð-
félagi. Fóstran er fyrsti faglærði
kennari bamsins og því mikil ábyrgð
sem hvílir á hennar herðum.
Fóstrumenntun byggist á því að
virða og sinna um hvem einstakling
í samræmi við þarfir hans og þroska,
kenna bömum að vera sjálfstæð um
leið og þau læra samskipti við aðra.
Nám fóstm er þrír vetur og er
námið byggt upp með samþættingu
bóklegs og verklegs náms.
Fóstrufélag Islands hefúr á und-
anfómum árum staðið fyrir margs
kortar námskeiðahaldi fyrir fóstrur.
Þessi námskeið hafa verið vel sótt
og em fóstrur áhugasamar um að
bæta við fagþekkingu sína. Þó hafa
þessi námskeið aldrei verið metin til
launahækkana.
Framhaldsnám í Fósturskóla
íslands
Næsta haust verður framhaldsnám
fyrir fóstrur í Fósturskóla íslands.
Það er einkum ætlað þeim fóstrum
sem unnið hafa við stjómunarstörf
í dagvistun barna.
Þetta er í annað sinn sem boðið
er upp á slíkt nám hér heima. Rúm-
lega 20 fóstrur luku svipuðu námi
fyrir þremur árum. Það er stórmál
fyrir fóstrustéttina að geta sótt fram-
haldsnám hér heima á hinum ýmsu
sérsviðum er tengjast þeirra starfi.
Áður en framhaldsnámið kom hér
heima fóm fóstrur til náms til út-
landa, einkum til Norðurlandanna.
Mín skoðun er sú að huga þurfi
að því hvort ekki sé hægt að tengja
Fósturskóla íslands og Kennarahá-
skóla Islands meira saman þannig
að némendur þessara skóla stundi
ákveðið grunnnám saman og geti
síðan valið sér sérsvið miðað við
mismunandi aldurshópa bama. Ég
hef trú á þvi að í framtíðinni verði
þessir ri'eir skólar nánar tengdir en
nú er og að heildamámsstefna verði
mörkuð og samræmd fyrir aldurs-
hópinn frá tveggja ára til tvítugs.
Norrænt fóstrumót að Laugarvatni
Fóstrufélag Islands hefur lengi
verið aðili að samnorrænu starfi.
Árlega em haldin námskeið til skipt-
is í löndunum þar sem ákveðið efrii.
er varðar uppeldismál, er tekið f\TÍr.
Næsta norræna fóstrumót verður
haldið að Laugarvatni dagana
11.-17. júní nk. Yfirskrift námskeiðs-
ins er: Aðþrengd börn í nútímaþjóð-
félagi. Hvemig em dagvistarheimili
í stakk búin til að sinna þörfum
þeirra?
Alls verða fluttir 5 fyrirlestrar um
þetta efni, þ.e.a.s. einn frá hverju
Norðurlandanna. Einnig munu þátt-
takendur vinna í hópum og fjalla
um það efni er fram kemur í fyrir-
lestrum.
Þetta námskeið krefst markviss
undirbúnings og það hefur undir-
búningsnefhdin okkar gert undir
forystu formanns FI og fram-
kvæmdastjóra félagsins.
Er einhver ávinningur fyrir fóstrur
á íslandi að taka þátt í norrænu
samstarfi? Ég tel engan vafa leika á
því. Við þurfum að fylgjast með því
hvað aðrir em að gera í uppeldismál-
um í kringum okkur. Sumt getum
við notfært okkur en annað ekki.
Fóstrustarf - f ramtiðarstarf
í framtíðinni má reikna með því
að öll böm á aldrinum tveggja til
sex ára eigi kost á dvöl í forskóla/
dagvistarheimili undir handleiðslu
fóstra. Því er mikilvægt að þær séu
vel undir sitt starf búnar.
Það er einkum þrennt sem er brýnt
að breyta varðandi málefni fóstra.
Það er framhalds- og endurmenntun
í ríkara mæli en verið hefur, raun-
hæft mat á starfi þeirra og launakjör
sem hvetja karla og konur til að
helga sig þessu mikilvæga starfi.
Eitt er víst að þótt á móti hafi blás-
ið þá gefast fóstrur aldrei upp.
Unnur Stefánsdóttir
„Sumir vilja túlka málin á þann veg að
fóstrur hjá borginni hafi gefist upp í
baráttunni fyrir bættum kjörum með því
að hefja störf þann 4. maí sl. Mín skoðun
er sú að fóstrur hafi farið skynsemisleið-
Atvinnukúgun hjá Pósti og
og fjármálaráðuneyti
Eins og kunnugt er af fréttum hafa
aðildarfélög Rafiðnaðarsambands
íslands boðað verkfall, m.a. gegn
Pósti og síma. Þar sem aðdragandi
og aðstæður eru um margt óvenju-
legar og verkfallið snýst um annað
og miklu meira en launakjörin ein
er tilhlýðilegt að gera almenningi
nokkra grein fyrir málinu og við-
horfum þeirra rafeindavirkja sem í
hlut eiga.
Framtíð stéttarinnar í húfi
Strax á fyrstu dögum ársins 1985
skipast heldur en ekki veður í lofti.
Þá ritar Matthías Bjamason bréf til
Félags íslenskra símamanna þar sem
hann lokar á allar friðsamlegar leið-
ir til þess að sameiningin nái fram
að ganga. Var þetta gert að undir-
lagi íiármálaráðuneytisins og nú var
ljóst að ríkisvaldið ætlaði sér af ein-
hverjum ástæðum að koma í veg
fyrir að rafeindavirkjar fengju notið
þess réttar, sem þó á að vera tryggð-
ur í stjómarskránni og vinnulöggjöf-
inni, að megá ákveða það sjálfir
hvemig þeir skipuðu sér í stéttarfé-
lög.
Að sjálfsögðu voru rafeindavirkjar
ekkert á þeim buxunum að láta slá
sig svo auðveldlega út af laginu,
enda var framtíð stéttarinnar í húfi.
Var nú reynt til þrautar að leysa
málið á friðsamlegan hátt, ýmist með
bréfaskriftum eða viðtölum við alla
þá áhrifa- og valdamenn, allt upp í
forsætisráðherra, sem hugsanlegt
þótti að gætu einhveiju um þokað.
Þegar það bar engan árangur var
sá kostur einn eftir að grípa til upp-
sagna en af tæknilegum ástæðum
gátu þær ekki komið til fram-
kvæmda fyrr en um áramótin
1985-86.
Atvinnukúgun
Og það er á síðustu mánuðum árs-
ins, meðan uppsagnarfresturinn er
KjaUaxinn
Leó Ingólfsson
rafeindavirki
að líða, sem Póstur og sími, með
fullum stuðningi og velþóknun ijár-
málaráðuneytisins, fer fyrir alvöru
að beita atvinnukúgun gegn heilli
starfsstétt. Og vegna þess að orðið
atvinnukúgun er sem betur fer ákaf-
lega sjaldheyrt nú á tímum er rétt
að gera hér lauslega grein fyrir
merkingu þess. 1 vinriurétti er það
haft um brot gegn 4. grein vinnulög-
gjafarinnar, en ákvæðum þeirrar
greinar er ætlað að tryggja skoðana-
og félagafrelsi launþega. Meðal ann-
ars er atvinnurekanda óheimilt að
beita hótunum um atvinnumissi eða
loforðum um hagnað í því skyni að
hafa áhrif á afstöðu starfsmanna
sinna til félagsmála, en Póstur og
sími var óspar á þetta hvort tveggja.
Þriggja vikna þóf
En rafeindavirkjamir héldu sínu
striki og boðuðu verkfall um áramót-
in 1986-87 til þess að fá ríkisvaldið
að samningaborðinu. Það varð að
samkomulagi að fresta verkfallinu
og framkvæmd uppsagnanna meðan
leyst væri úr ágreiningi um lögmæti
verkfallsins í Félagsdómi. Naumasti
mögulegur meirihluti Félagsdóms
taldi verkfallið ólögmætt vegna
formgalla og komu því aðeins upp-
sagnimar til framkvæmda. Eftir
u.þ.b. þriggja vikna þóf tókst loks
að fá íjármálaráðuneytið til þess að
ganga til samninga sem voru gerðir
í nafni Rafiðnaðarsambands Islands
og undirritaðir hinn 19. júní 1986.
Loforð gefin og svikin
Nú mætti ætla að bjöminn væri
unninn og friðsamlegri tírnar fæm í
hönd. En því var nú aldeilis ekki að
heilsa. Það tók heila tvo mánuði að
nudda Pósti og síma til þess að gefa
rafeindavirkjum nokkurn kost á því
að flytjast yfir á samning Rafiðnað-
arsambandsins og stöðugt stríð
hefur staðið síðan um túlkun
launaákvæða samningsins og fleiri
atriði. Loforð hafa verið gefin og
svikin jafnharðan, bréf og erindi
hafa tafist og týnst hvað eftir annað.
fyrirspumum hefur verið svarað með
útúrsnúningum eða algerlega út i
hött og iðulega hafa vísvitandi verið
gefriar rangar upplýsingar. Dæmi er
um að samkomulag um tiltekin
kjaraatriði hafi hreinlega verið dikt-
að upp, neitun um lagfæringu á
kjörum rafvirkja hefur verið rök-
studd með algjörlega tilbúinni
andstöðu rafeindavirkja, að því er
virðist í þeim tilgangi einum að
korna af stað illindum milli þessara
stétta rafiðnaðarmanna. Og stöðugt
hefur Póstur og simi verið við sama
heygarðshomið hvað atvinnukúg-
unina varðar; til þess að draga úr
áhuga manna á félagaskiptum hefur
verið dengt vfir þá óvæntum og oft-
ast óumbeðnum stöðuhækkunum í
tugatali og það em jaffrvel dæmi til
þess að í boði hafi verið hagstæður
aksturssamningur þótt slíkt eftirlæti
sé annars að heita má einskorðað
við toppana eina og þá ekki ævin-
lega skorið við nögl.
Samningurinn
Samningurinn frá 19. júní 1986.
sem áður er getið, rann út um sið-
ustu áramót. Það er þó ekki fyrr en
22. apríl sl. sem samningamenn ríkis-
ins geta komið því við að hefja
viðræður um nýjan samning. Og
hvað skyldi nú ríkið hafa lagt á borð-
ið daginn þann - daginn eftir að
skrifað var undir samning við Félag
íslenskra símamanna sem gaf strax
að lágmarki 12,5-16,5% hækkun,
allt eflir starfsaldri? Sei, sei, jú og
mikil ósköp. Tilboð fengum við
reyndar og það liggur ennþá nánast
óbreytt á borðinu fyrir framan okk-
ur.
Það er tilboð um að rúmlega fjórð-
ungur rafeindavirkjanna, sem vinna
hjá Pósti og síma á samningum Raf-
iðnaðarsambandsins, lækki í laun-
um.
„ . . .það er á síðustu mánuðum ársins,
meðan uppsagnarfresturinn er að líða,
sem Póstur og sími, með fullum stuðn-
ingi og velþóknun fjármálaráðuneytis-
ins, fer fyrir alvöru að beita atvinnukúg-
un gegn heilli starfsstétt."
síma
Það er tilboð um laun sem nema
u.þ.b. 80% af þvi sem ríkið hefur
samið um að greiða hundruðum ann-
arra rafiðnaðarmanna hjá ýmsum
stofnunum sínum og fyrirtækjum.
Það er tilboð um lægri laun en
BSRB-félögum er boðið og eru þá
ekki meðtalin öll hlunnindin sem
Indriði er svo flinkur að reikna út
þegar hann er að semja við opinbera
starfsmenn.
Hér er auðvitað um grímulausa
tilraun til atvinnukúgunar að tefla
og skilaboðin eru skýr og einfóld:
„Ef þú endilega vilt getur þú sosum
fengið að vera í Sveinafélagi raf-
eindavirkja. góurinn, en þá verður
þú bara að sætta þig við mun lakari
kjör eða fara árlega í erfitt verkfall."
Ástæðan fyrir þessu háttalagi virð-
ist helst vera særður metnaður. Pósti
og síma og fjármálaráðuneyti þykir
rafeindavirkjum hafa orðið of vel
ágengt með sameininguna. Og nú
er búið að hlaða kanónumar og
ætlunin er að kafskjóta rafeinda-
virkjana í eitt skipti fyrir öll. Það
mun ekki takast. Svo fimavondur
málstaður ber ósigurinn í sjálfum
sér. Kanónumar munu reynast fret-
hólkar einir og hleðslan þúfutittl-
ingahögl sem einungis munu herða
hörund þeirra sem fyrir verða.
Kannski finnst þér, lesandi góður,
að efhi þessarar greinar sé með ólík-
indum, og það er engum láandi sem
ekki þekkir þessa hlið á ríkinu og
Pósti og síma. En þú þekkir áreiðan-
lega einhvem af öllum þeim fjölda
(lágt reiknað 5 þúsund) sem hefur
flúið eða hrakist úr störfum hjá Pósti
og síma á undanfömum áratug
vegna lágra launa og viðmóts stofh-
unarinnar gagnvart starfsfólki sínu.
Og það fólk mun áreiðanlega geta
staðfest flest af því sem hér hefúr
verið sagt og bætt við mörgum safa-
ríkum dæmum frá eigin brjósti.
Leó Ingólfsson